Giáo án Văn 8 - Câu trần thuật

CÂU TRẦN THUẬT
Ổn định lớp 
Kiểm tra bài cũ :
-Thế nào là câu cảm thán ? Cho VD 
-Nêu đặc điểm và chức năng của câu cảm thán. Sửa BT.
 3. Giới thiệu bài
Các em đã được học các kiểu câu nghi vấn, cầu khiến, cảm thán. Hôm nay, chúng ta sẽ tìm hiểu thêm một kiểu câu nữa được dùng phổ biến trong giao tiếp đó là câu trần thuật. 
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh 
Ghi bảng
HOẠT ĐỘNG 1:
-Gọi hs đọc các đoạn trích trong SGK/ tr 45. 
-Treo bảng phụ : có ghi các đoạn trích a,b,c,d.
-Đoạn a,b,c
+Các câu trong những đoạn trích trên có đặc điểm hình thức của câu nghi vấn, cầu khiến hoặc cảm 
thán không? 
+Đoạn d) có kiểu câu nào các em đã học? 
HOẠT ĐỘNG 2 :
+Đoạn a,b,c những câu này dùng để làm gì ?
-Những câu không có đặc điểm hình thức của các kiểu câu nghi vấn, cầu khiến, cảm thán thường dùng để kể, thông báo, nhận định, miêu tả gọi là câu trần thuật.
+Thế nào là câu trần thuật? 
-Đây là chức năng chính của câu trần thuật.
HOẠT ĐỘNG 3:
GV đưa ra 1 số câu trần thuật có chức năng khác để HS nhận diện
a)Tôi yêu cầu anh ra khỏi đây.
b)Cháu mời bà xơi cơm ạ.
c)Em xin hứa với cô em sẽ học bài
d)Mình hỏi cậu hút thuốc lá có lợi ở chổ nào.
+Các câu trên có phải là câu trần thuật không?Vì sao? 
 -Những câu này dù nó có chức năng đề nghị, yêu cầu, bộc lộ cảm xúc nhưng nó vẫn là câu trần thuật. Đây là những câu TT ngôn hành. Vậy câu TT còn dùng để làm gì? 
+Em hãy nhận xét câu trần thuật thường kết thúc = dấu câu nào?
-HS cho VD 
+Trong 4 kiểu câu đã học, theo em kiểu câu nào được dùng nhiều nhất? Vì sao? 
-HS đọc to các đoạn trích
-Các HS khác quan sát.
-Các đoạn a,b,c không câu nào có đặc điểm hình thức của câu nghi vấn, cầu khiến, cảm thán.
-Ôi Tào Khê!
Là câu cảm thán.
a) Trình bày suy nghĩ của người viết
b)Kể, thông báo sự việc.
c)Miêu tả
-HS lặp lại phần ghi nhớ 1
Cho ví dụ.
-Không có đặc điểm hình thức của các câu nghi vấn, cầu khiến, cảm thán.
-Ngoài chức năng chính câu trần thuật còn dùng để yêu cầu, đề nghị hay bộc lộ tình cảm, cảm xúc. 
-Dấu chấm
-Có khi dấu chấm than hoặc chấm lửng.
-Câu trần thuật vì đây là kiểu câu cơ bản được dùng phổ biến trong giao tiếp.
-HS đọc ghi nhớ tr/ 46
I.ĐẶC ĐIỂM VÀ CHỨC NĂNG:
Ví dụ:(SGK Tr/45)
a)Trình bày những suy nghĩ của người viết.
b)Kể, thông báo
c)Miêu tả.
àLà những câu trần thuật.
-Không có đặc điểm hình thức của các kiểu câu nghi vấn, cầu khiến, cảm thán.
-Thường dùng để kể, thông báo, nhận định,miêu tả. 
-Câu trần thuật còn dùng để yêu cầu, đề nghị hay bộc lộ tình cảm,cảm xúc
VD:Tôi hứa với anh mai sẽ đến sớm.
-Khi viết kết thúc bằng dấu chấm.
-Có khi dấu chấm than hoặc dấu chấm lửng.
GHI NHỚ:sgk/ tr 46
II. LUYỆN TẬP 
1. a) Cả 3 câu là câu trần thuật.
 Câu 1: kể, câu 2,3: bộc lộ cảm xúc.
 b) Câu 1: Câu cảm thán (quá)
 Câu 2,3: Câu trần thuật bộc lộ sự cảm ơn.
 2. Trước cảnh đẹp đêm nay ?-->Câu nghi vấn
 Cảnh đẹp đêm nay . àCâu trần thuật
 Cùng ý nghĩa :đêm trăng đẹp gây xúc động mãnh liệt cho nhà thơ
 3.a) Câu cầu khiến
 b) Câu nghi vấn
 c) Câu trần thuật
 4. Câu trần thuật dùng để yêu cầu.
 BT về nhà 5,6 
4.Củng cố: Thế nào là câu trần thuật? Nêu đặc điểm hình thức và chức năng.
5.Dặn dò:Học và làm bài
 Soạn :Chiếu dời đô. 
VIẾT BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 5
VĂN THUYẾT MINH
Gv chọn 1 trong các đề bài ở mục II.2 SGK /tr 36
ĐỀ 1: Giới thiệu một đồ dùng trong học tập hoặc trong sinh hoạt.