Giáo án tự chọn Ngữ văn 8 - Tiết 1 đến 12 - Trường THCS Quảng Đông

 Ngµy so¹n: 3/9/2011
 Ngµy d¹y:
Chñ ®Ò 1: RÌn luyÖn kÜ n¨ng lµm v¨n tù sù kÕt hîp 
 víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m
TiÕt 1
i. Môc tiªu: 
Qua tiÕt häc, HS n¾m ®­îc
 - Vai trß, tÇm quan träng, t¸c ®éng qua l¹i gi÷a c¸c yÕu tè tù sù, miªu t¶ vµ biÓu c¶m trong mét VB hoµn chØnh
 - C¸ch thøc vËn dông c¸c yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m trong mét VB tù sù
 - BiÕt vËn dông nh÷ng hiÓu biÕt cã ®­îc ë bµi häc tù chän nµy ®Ó viÕt bµi v¨n tù sù cã kÕt hîp víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m
ii. ChuÈn bÞ:
- GV : Tµi liÖu tham kh¶o
- HS: ¤n l¹i c¸c kh¸i niÖm tù sù, miªu t¶ vµ biÓu c¶m
iii. tiÕn tr×nh d¹y häc
 Ho¹t ®éng 1 : Khëi ®éng
1. KiÓm tra bµi cò : kÕt hîp kiÓm tra trong tiÕt häc
2. Bµi häc :
- GV giíi thiÖu vÒ chñ ®Ò vµ yªu cÇu cña chñ ®Ò
 Ho¹t ®éng 2 : ¤n tËp c¸c ph­¬ng thøc: tù sù, miªu t¶ , biÓu c¶m
Ho¹t ®éng cña GV
Ho¹t ®éng cña HS
 - GV cho HS «n l¹i mét sè VB tù sù cã kÕt hîp víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m
 ? H·y kÓ ra mét sè VB tù sù cã kÕt hîp víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m mµ em ®· ®­îc häc ë ch­¬ng tr×nh Ng÷ v¨n líp 6, 7 vµ ®Çu n¨m líp 8?
VB “ Bµi häc ®­êng ®êi ®Çu tiªn” ( trÝch “ DÕ mÌn phiªu l­u kÝ “ cña T« Hoµi
VB “ Sèng chÕt mÆc bay” cña Ph¹m Duy Tèn
VB “ T«i ®i häc “ cña Thanh TÞnh
...
?H·y nh¾c l¹i ®Æc ®iÓm vµ c¸c thao t¸c chÝnh cña c¸c ph­¬ng thøc tù sù, miªu t¶ vµ biÓu c¶m
 é GV bæ sung vµ chèt l¹i
 1- Tù sù
 + §Æc ®iÓm: KÓ ng­êi, kÓ viÖc
 + Thao t¸c: KÓ lµ chÝnh
 2- Miªu t¶: 
 + T¸i hiÖn sù vËt, hiÖn t­îng
 + Thao t¸c: Quan s¸t, liªn t­ëng, nhËn xÐt, so s¸nh
 3- BiÓu c¶m: 
 + §Æc ®iÓm: ThÓ hiÖn t×nh c¶m, th¸i ®é cña m×nh víi sù vËt, hiÖn t­îng...
 + Thao t¸c: Béc lé trùc tiÕp hoÆc th«ng qua ý nghÜ, c¶m xóc cña nh©n vËt
*GV nhÊn m¹nh vµ chuyÓn ý
 VËy c¸c yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m cã vai trß nh­ thÕ nµo trong v¨n tù sù, ta t×m hiÓu tiÕp phÇn 2
I) ¤n tËp c¸c ph­¬ng thøc: tù sù, miªu t¶ , biÓu c¶m
- Th¶o luËn, «n l¹i vµ ph¸t biÓu
+ Tù sù: Tr×nh bµy chuçi sù viÖc cã më ®Çu, diÔn biÕn, kÕt thóc, thÓ hiÖn mét ý nghÜa
Thao t¸c: KÓ lµ chÝnh
+ Miªu t¶: T¸i hiÖn l¹i sù viÖc, hiÖn t­îng
Thao t¸c: Quan s¸t, liªn t­ëng, so s¸nh, nhËn xÐt
+ BiÓu c¶m: ThÓ hiÖn t×nh c¶m, th¸i ®é cña m×nh víi sù vËt, hiÖn t­îng
Thao t¸c : Béc lé trùc tiÕp nh÷ng c¶m xóc cña chÝnh ng­êi viÕt hoÆc th«ng qua ý nghÜ, c¶m xóc cña c¸c nh©n vËt
- Nghe kÕt hîp tù ghi nh÷ng ý chÝnh
 Ho¹t ®éng 2: Vai trß cña c¸c yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m trong v¨n tù sù
Ho¹t ®éng cña GV
Ho¹t ®éng cña HS
 ? T¹i sao trong VB tù sù cÇn cã yÕu tè miªu t¶? 
 ? Qua c¸c VB tù sù cã kÕt hîp víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m ®· häc, em thÊy yÕu tè miªu t¶ cã vai trß g× trong VB tù sù?
? Em th­êng thÊy nh÷ng yÕu tè miªu t¶ nµo xuÊt hiÖn trong v¨n tù sù? 
 - GV yªu cÇu HS lÊy VD cô thÓ ë c¸c VB ®· häc
 é GV bæ sung thªm vµ chèt l¹i
 * C¸c lo¹i miªu t¶
 a. Miªu t¶ nh©n vËt
 + Miªu t¶ ngo¹i h×nh: g­¬ng mÆt, d¸ng ng­êi, trang phôc
 + Miªu t¶ c¸c tr¹ng th¸i ho¹t ®éng: ViÖc lµm, lêi nãi...
 + Miªu t¶ tr¹ng th¸i t×nh c¶m vµ thÕ giíi néi t©m: Vui, buån, khæ ®au, h¹nh phóc...
 Môc ®Ých: Kh¾c ho¹ thµnh c«ng ch©n dung nh©n vËt víi nh÷ng nÐt tÝnh c¸ch riªng
 b. Miªu t¶ c¶nh thiªn nhiªn
 c. Miªu t¶ c¶nh sinh ho¹t
 Môc ®Ých: Cèt truyÖn hay h¬n, hÊp dÉn h¬n, nh©n vËt hiÖn lªn cô thÓ sinh ®éng h¬n
 ? YÕu tè miªu t¶ th­êng ®­îc thÓ hiÖn qua nh÷ng dÊu hiÖu nµo ë VB tù sù?
* DÊu hiÖu
 Miªu t¶ th­êng ®­îc thÓ nhiÖn qua nh÷ng tõ ng÷, h×nh ¶nh cã gi¸ trÞ gîi t¶ vµ biÓu c¶m nh­ tõ l¸y t­îng h×nh, t­îng thanh; c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt so s¸nh, nh©n ho¸...
? YÕu tè biÓu c¶m ®ãng vai trß g× trong v¨n tù sù?
? Trong VB tù sù, em thÊy yÕu tè biÓu c¶m th­êng ®­îc thÓ hiÖn nh­ thÕ nµo?
é GV chèt l¹i
 + BiÓu c¶m th«ng qua c¶m xóc cña chÝnh nhµ v¨n ®èi víi nh©n vËt, sù viÖc ®­îc ®Ò cËp ®Õn trong VB
 + BiÓu c¶m th«ng qua ý nghÜ, c¶m xóc cña c¸c nh©n vËt
 - GV bæ sung thªm
 ë h×nh thøc thø nhÊt : biÓu c¶m th«ng qua c¶m xóc cña chÝnh nhµ v¨n ®èi víi nh©n vËt, sù viÖc ®­îc thÓ hiÖn cô thÓ qua tõng ng«i kÓ
 Ng«i kÓ thø nhÊt: C¶m xóc cña nhµ v¨n th­êng lång vµo c¶m xóc cña nh©n vËt “t«i”
 VD: VB “ Bµi häc ®­êng ®êi ®Çu tiªn”
 Ng«i kÓ thø ba: C¶m xóc cña nhµ v¨n th­êng ®­îc thÓ hiÖn th«ng qua lêi dÉn truyÖn
 VD: VB “ Sèng chÕt mÆc bay”
 ? VÒ h×nh thøc, em thÊy yÕu tè biÓu c¶m th­êng xuÊt hiÖn qua nh÷ng dÊu hiÖu nµo trong VB tù sù? 
II) Vai trß cña c¸c yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m trong v¨n tù sù
-Nhê cã yÕu tè miªu t¶ mµ cã thÓ t¸i hiÖn c¶nh vËt, con ng­êi mét c¸ch cô thÓ, sinh ®éng trong kh«ng gian, thêi gian
1- YÕu tè miªu t¶ trong v¨n tù sù
-Gióp ng­êi kÓ kÓ l¹i mét c¸ch sinh ®éng c¶nh vËt, con ng­êi lµm cho c©u chuyÖn trë nªn sinh ®«ng, hÊp dÉn
+ Miªu t¶ nh©n vËt
+ Miªu t¶ c¶nh thiªn nhiªn
+ Miªu t¶ c¶nh sinh ho¹t
’ HS lÊy VD cô thÓ
+ Miªu t¶ nh©n vËt: §o¹n v¨n miªu t¶ ngo¹i h×nh cña DÕ MÌn vµ DÕ Cho¾t trong VB “ Bµi häc ®­êng ®êi ®Çu tiªn” cña T« Hoµi
+ Miªu t¶ c¶nh thiªn nhiªn: §o¹n v¨n ®Çu tiªn cña VB “ T«i ®i häc” cña Thanh TÞnh
+ Miªu t¶ c¶nh sinh ho¹t: §o¹n v¨n miªu t¶ c¶nh hé ®ª trong VB “Sèng chÕt mÆc bay “ cña Ph¹m Duy Tèn
- Nghe, kÕt hîp tù ghi
Qua c¸c tõ ng÷, h×nh ¶nh cã gi¸ trÞ gîi t¶ vµ biÓu c¶m nh­ tõ l¸y t­îng h×nh, t­îng thanh, nghÖ thuËt so s¸nh, nh©n ho¸...
2- YÕu tè biÓu c¶m trong v¨n tù sù
-BiÓu c¶m: ThÓ hiÖn th¸i ®é, t×nh c¶m cña nhµ v¨n víi nh©n vËt, sù viÖc ®­îc kÓ
-BiÓu c¶m th«ng qua hai h×nh thøc: trùc tiÕp qua c¶m xóc cña chÝnh nhµ v¨n víi nh©n vËt hoÆc gi¸n tiÕp th«ng qua c¶m xóc, ý nghÜ cña c¸c nh©n vËt
- Nghe
-Qua nh÷ng c©u c¶m th¸n, nh÷ng c©u hái tu tõ...
3 Cñng cè
? C¸c ph­¬ng thøc tù sù , miªu t¶, biÓu c¶m cã ®Æc ®iÓm g×? C¸c thao t¸c chÝnh cña c¸c ph­¬ng thøc ®ã? Cã khi nµo em thÊy trong mét VB chØ xuÊt hiÖn duy nhÊt mét ph­¬ng thøc biÓu ®¹t kh«ng? T¹i sao?
? GV cho HS ®äc mét sè ®o¹n v¨n tù sù cã kÕt hîp víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m trong mét sè VB ®· häc.
- GV l­u ý
 ViÖc sö dông yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m lµ rÊt cÇn thiÕt trong VB tù sù
 song ph¶i chän läc, kh«ng qua l¹m dông dÉn tíi l¹c thÓ lo¹i.
5. H­íng dÉn vÒ nhµ 
- Häc bµi, n¾m ch¾c ®Æc ®iÓm cña c¸c ph­¬ng thøc tù sù, miªu t¶ vµ biÓu c¶m ®· ®­îc häc
- N¾m ch¾c néi dung bµi häc, vËn dông viÕt 1 ®o¹n v¨n tù sù cã kÕt hîp víi yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m.
iv. rót kinh nghiÖm
.................................................................................................................................................................................................................................................................................................
 KiÓm tra gi¸o ¸n ®Çu tuÇn
 TTcm
 lª thanh
 ...................................................................
 Ngµy so¹n : 6/ 9/ 2011 
 Ngµy d¹y :
Chñ ®Ò 1: RÌn luyÖn kÜ n¨ng lµm v¨n tù sù kÕt hîp 
 víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m
TiÕt 2
i. Môc tiªu: 
 - ThÊy ®­îc c¸ch thøc vËn dông c¸c yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m trong mét VB
 tù sù cïng c¸c b­íc thùc hiÖn
-Cã kÜ n¨ng viÕt ®o¹n v¨n tù sù kÕt hîp miªu t¶ vµ biÓu c¶m bÊt k×
- N¾m ®­îc c¸ch viÕt cô thÓ ®Ó viÕt c¸c ®o¹n v¨n tù sù kÕt hîp miªu t¶ vµ biÓu c¶m trong bè côc mét bµi v¨n
ii. chuÈn bÞ
- GV : Tµi liÖu tham kh¶o
- HS: N¾m ch¾c kiÕn thøc ®Ó vËn dông lµm bµi tËp 
iii. tiÕn tr×nh d¹y häc
 Ho¹t ®éng 1 : Khëi ®éng
1. KiÓm tra bµi cò : kÕt hîp kiÓm tra trong tiÕt häc
2. Bµi häc :
- GV nh¾c l¹i kÜ n¨ng lµm v¨n tù sù cã kÕt hîp víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m ®Ó chuyÓn néi dung bµi häc ( 2 phót) 
 Ho¹t ®éng 2: III) RÌn luyÖn kÜ n¨ng viÕt ®o¹n v¨n tù sù cã kÕt hîp víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m
Ho¹t ®éng cña GV
Ho¹t ®éng cña HS
? §Ó viÕt ®­îc ®o¹n v¨n tù sù kÕt hîp víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m bÊt k×, ta thùc hiÖn theo mÊy b­íc? Lµ nh÷ng b­íc nµo?
é GV chèt l¹i c¸c ý chÝnh cña mçi b­íc cho HS n¾m ®­îc
 Thùc hiÖn theo 5 b­íc
 + X¸c ®Þnh nh©n vËt, sù viÖc ®Þnh kÓ
 + Lùa chän ng«i kÓ: Thø nhÊt hay thø ba
 + X¸c ®Þnh thø tù kÓ: B¾t ®Çu tõ ®©u, diÔn ra nh­ thÕ nµo vµ kÕt thóc ra sao?
 + ViÕt thµnh ®o¹n víi c¸c yÕu tè: kÓ, miªu t¶, biÓu c¶m
 * CÇn ph¶i n¾m v÷ng 5 b­íc thùc hiÖn khi viÕt ®o¹n v¨n tù sù kÕt hîp víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m trong bè côc mét bµi v¨n
 ? Bè côc mét bµi v¨n tù sù gåm mÊy phÇn? Lµ nh÷ng phÇn nµo?
 VËy c¸ch viÕt c¸c ®o¹n v¨n tù sù kÕt hîp miªu t¶ vµ biÓu c¶m trong bè côc mét bµi v¨n nh­ thÕ nµo ta häc tiÕp.
III) RÌn luyÖn kÜ n¨ng viÕt ®o¹n v¨n tù sù cã kÕt hîp víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m
 1- ViÕt ®o¹n v¨n tù sù cã kÕt hîp miªu t¶ vµ biÓu c¶m bÊt k×
-Thùc hiÖn theo 5 b­íc
+ X¸c ®Þnh nh©n vËt, sù viÖc
+ Lùa chän ng«i kÓ
+ X¸c ®Þnh thø tù kÓ
+ X¸c ®Þnh c¸c yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m sÏ viÕt
+ ViÕt thµnh ®o¹n víi c¸c yÕu tè : KÓ, t¶, biÓu c¶m
-Gåm 3 phÇn: Më bµi, th©n bµi, kÕt bµi
Ho¹t ®éng cña GV
Ho¹t ®éng cña HS
- GV cho HS ho¹t ®éng nhãm t×m ra c¸c c¸ch viÕt ®o¹n më bµi
é GV bæ sung vµ chèt l¹i mçi c¸ch cho HS
 * C¸ch 1: Dïng ph­¬ng thøc tù sù kÕt hîp víi miªu t¶ ®Ó giíi thiÖu sù viÖc, nh©n vËt vµ t×nh huèng x¶y ra c©u chuyÖn
 VD: S¸ch “ Mét sè kiÕn thøc, kÜ n¨ng vµ bµi tËp n©ng cao - Ng÷ v¨n 8”
 * C¸ch 2: Dïng ph­¬ngthøc tù sù lµ chÝnh cã kÕt hîp víi biÓu c¶m ®Ó nªu kÕt qu¶ cña sù viÖc hoÆc kÕt côc sè phËn cña nh©n vËt lªn tr­íc; sau ®ã dïng mét vµi c©u dÉn d¾t ®Ó quay vÒ tõ ®Çu diÔn biÕn cèt truyÖn
 VD: S¸ch “ Mét sè.....”
 * C¸ch 3: Dïng h×nh thøc miªu t¶ lµ chÝnh ®Ó dÉn d¾t vµo truyÖn
 VD
 * C¸ch 4: Dïng ph­¬ng thøc biÓu c¶m lµ chÝnh ®Ó dÉn d¾t vµo truyÖn ( th­êng dµnh cho nh÷ng c©u chuyÖn cã tÝnh chÊt håi t­ëng, hoµi niÖm)
 VD: VB “ T«i ®i häc”
? C¸ch viÕt c¸c ®o¹n th©n bµi nh­ thÕ nµo? YÕu tè nµo ®ãng vai trß chñ ®¹o?
 é GV chèt
 ViÕt c¸c ®o¹n th©n bµi: YÕu tè tù sù ®ãng vai trß chñ ®¹o ( cã sù viÖc, nh©n vËt); miªu t¶ vµ biÓu c¶m chØ ®­îc vËn dông khi cÇn thiÕt lµm t¨ng søc hÊp dÉn cho truyÖn
 - Cho HS th¶o luËn nhãm, t×m ra c¸c c¸ch viÕt ®o¹n kÕt bµi 
 é GV bæ sung, chèt l¹i
 C¸ch viÕt ®o¹n kÕt bµi
 * C¸ch 1: Dïng ph­¬ng thøc tù sù kÕt hîp víi biÓu c¶m ®Ó nªu kÕt côc vµ c¶m nghÜ cña ng­êi trong cuéc ( Ng­êi kÓ chuyÖn hay mét nh©n vËt nµo ®ã)
 * C¸ch 2: Dïng ph­¬ng thøc biÓu c¶m lµ chÝnh ®Ó bµy tá th¸i ®é, t×nh c¶m cña ng­êi trong cuéc 
 * C¸ch 3: Dïng ph­¬ng thøc miªu t¶ lµ chÝnh ®an xen biÓu c¶m ®Ó kÕt thóc c©u chuyÖn
 ’ ë mçi c¸ch, GV lÊy VD cô thÓ ®Ó HS häc tËp
2- ViÕt ®o¹n v¨n tù sù cã kÕt hîp miªu t¶ vµ biÓu c¶m trong bè côc mét bµi v¨n
 a. §o¹n më bµi
b. Th©n bµi
-YÕu tè tù sù ®ãng vai trß chñ ®¹o ( sù viÖc, nh©n vËt); miªu t¶ vµ biÓu c¶m chØ vËn dông khi cÇn thiÕt lµm t¨ng søc hÊp dÉn vµ sinh ®éng cho truyÖn
c. KÕt bµi
 3. Cñng cè
 - GV cho HS nh¾c l¹i nh÷ng b­íc cÇn thùc hiÖn khi viÕt ®o¹n v¨n tù sù kÕt hîp miªu t¶ vµ biÓu c¶m bÊt k× vµ x¸c ®Þnh trong nh÷ng b­íc ®ã b­íc nµo lµ quan träng nhÊt.
? C¸c c¸ch viÕt ®o¹n më bµi, th©n bµi, kÕt bµi trong bµi v¨n tù sù kÕt hîp miªu t¶ vµ biÓu c¶m ? Trong bè côc nµy cã nhÊt thiÕt ®o¹n v¨n nµo cÇn ®­a yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m vµo kh«ng?
4 ... «ng chÞu ¶nh h­ëng s©u s¾c. Ngoµi B¾c cã tiÓu thuyÕt Tè T©m cña Hoµng Ngäc Ph¸ch , mét cuèn tiÓu thuyÕt t©m lý cã tÝnh hiÖn ®¹i râ rÖt  vÒ truyÖn ng¾n hiÖn ®¹i, th× cã nh÷ng s¸ng t¸c cña NguyÔn B¸ Häc, Ph¹m Duy Tèn, ngoµi ra Giät lÖ Thu cña T­¬ng Phè, Linh Ph­îng Ký cña §«ng Hå còng lµ nh÷ng s¸ng v¨n xu«i tr÷ t×nh m¹nh d¹n bµy tá nh÷ng t×nh c¶m rÊt riªng cña c¸i t«i l·ng m¹n. VÒ th¬ th× c¸c t¸c phÈm cña T¶n §µ, TrÇn TuÊn Kh¶i ®· thÓ hiÖn c¸i t«i l·ng m¹n râ rÖt tuy r»ng ch­a t×m ®­îc h×nh thøc míi ( nh­ phong trµo th¬ míi sau nµy). Tuy nhiªn c¸i t«i phãng kho¸ng vµ trµn ®Çy t×nh c¶m c¶m xóc cña hai nhµ th¬ nµy kh«ng chÞu ®­îc sù gß bã cña lèi th¬ luËt. Hä t×m c¸ch thÓ hiÖn tù do h¬n trong c¸c thÓ tõ khóc, h¸t nãi, h¸t sÈm, thÓ lôc b¸t, ca sao, d©n ca ( Tèng biÖt, Hái giã nhí c¶nh cÇu Ham Rång  cña T¶n §µ, g¸nh n­íc ®ªm, tiÔn ch©n anh Kho¸ cña TrÇn TuÊn Kh¶i ).
Nãi ®Õn b­íc thø hai nµy, kh«ng thÓ kh«ng kÓ ®Õn nh÷ng t¸c phÈm cña NguyÔn ¸i Quèc nh­ nh÷ng truyÖn ng¾n Vi hµnh, Varem vµ Phan Béi Ch©u, lêi than v·n cña bµ Tr­ng Tr¾c . Vµ tËp phãng sù b¶n ¸n chÕ ®é thùc d©n Ph¸p  ®©y lµ nh÷ng t¸c phÈm v¨n häc xuÊt s¾c viÕt theo bót ph¸t hiÖn ®¹i, nh÷ng t¸c phÈm Êy tuy viÕt b»ng tiÕng Ph¸p vµ xuÊt b¶n ë Ph¸p nh­ng lµ truyÖn ViÖt Nam vµ ®· cã ¶nh h­ëng lín ®Õn c¸ch m¹ng ViÖt Nam.
Tuy nhiªn, ë b­íc thø hai, c¸i míi cò cßn xen lÉn víi nhau, tuy r»ng c¸i míi ®· chiÕm ­u thÕ vµ ngay ë nh÷ng t¸c phÈm gäi lµ míi, lèi v¨n cæ vµ lµ quan ®iÓm thÈm mü cæ ch­a ph¶i ®· mÊt h¼n ( lèi tiÓu thuyÕt ch­¬ng håi, kÕt thóc cã hËu, lèi thuyÕt lý ®¹o ®øc lé liÔu, v¨n biÒn ngÉu vµ xen lÉn nh÷ng c©u cã vÉn ) 
3- B­íc thø ba diÔn ra trong kho¶ng 15 n¨m tõ ®Çu nh÷ng n¨m 1930 ®Õn 1945:
ë b­íc nµy v¨n häc ®­îc hiÖn ®¹i ho¸ víi nghÜa ®Çy ®ñ nhÊt, nhê nh÷ng cuéc c¸ch t©n s©u s¾c: Cuéc c¸ch t©n tiÓu huyÕt cña nhãm Tù lùc v¨n ®oµn, Cuéc c¸ch t©n truyÖn ng¾n, bót ký cña NguyÔn C«ng Hoan, Th¹ch Lam, NguyÔn Tu©n . ®Èy cuéc c¸ch t©n tiÓu thuyÕt, truyÖn ng¾n. phãng sù ®Õn cao ®é lµ nh÷ng s¸ng t¹o cña Vò Träng Phông, Nam Cao, vÒ th¬ th× cã cuéc c¸ch t©n lín cña c¸c nhµ th¬ míi . Th¬ c¸ch m¹ng cña Tè H÷u còng ®­îc viÕt theo lèi th¬ míi. 
Trªn kia ®· nãi ®Õn ba ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña thêi kú v¨n häc tõ ®Çu thÕ kû XX ®Õn 1945 tÊt nhiªn ®©y lµ ba ®Æc ®iÓm chung cña 45 n¨m v¨n häc nµy, nã thÓ hiÖn qua c¶ ba b­íc ph¸t triÓn cña v¨n häc thêi kú nµy. 
Tuy nhiªn, nh÷ng ®Æc ®iÓm Êy thÓ hiÖn râ nhÊt,®Çy ®ñ nhÊt ë b­íc ®i cuèi cïng cña thêi kú v¨n häc diÔn ra tõ ®Çu nh÷ng n¨m 1930 ®Õn 1945 .
 Iv. rót kinh nghiÖm
.................................................................................................................................................................................................................................................................................................
 KiÓm tra gi¸o ¸n ®Çu tuÇn
 TTcm
 lª thanh
 Ngµy so¹n:1/11/2011
Chñ ®Ò 3 : tiÕng viÖt
TiÕt 10 luyÖn tËp tõ t­îng thanh, tõ t­îng h×nh
i. Môc tiªu
Cñng cè
1. KiÕn thøc:
-Gióp HS hiÓu ®­îc thÕ nµo lµ tõ t­îng h×nh, tõ t­îng thanh.
- Cã ý thøc sö dông tõ t­îng h×nh, tõ t­îng thanh ®Ó t¨ng thªm tÝnh h×nh t­îng, tÝnh biÓu c¶m trong giao tiÕp.
2. KÜ n¨ng:- RÌn kÜ n¨ng sö dông hai lo¹i tõ nµy trong viÖc viÕt v¨n tù sù, miªu t¶, biÓu c¶m.
3. Th¸i ®é: Gi¸o dôc HS cã ý thøc häc tËp.
ii. chuÈn bÞ
1/ GV: Nghiªn cøu vµ so¹n gi¸o ¸n.
2/ HS:Häc bµi cò, xem tr­íc bµi míi.
iii. tiÕn tr×nh d¹y häc
Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng
1. KiÓm tra bµi cò: kÕt hîp trong tiÕt
2. Bµi míi
Ho¹t ®éng 2: Cñng cè kiÕn thøc
?Nh¾c l¹i kn thÕ nµo lµ tõ t­îng thanh,tõ t­îng h×nh?
?C«ng dông?
I. Cñng cè kiÕn thøc
Từ tượng hình là từ gợi tả hình ảnh, dáng vẻ, trạng thái của sự vật. Từ tượng thanh là từ mô phỏng âm thanh của tự nhiên, của con người.
	- Từ tượng hình, từ tượng thanh gợi được hình ảnh, âm thanh cụ thể, sinh động, có giá trị biểu cảm cao; thường được dùng trong văn miêu tả và tự sự.
Ho¹t ®éng 3: luyÖn tËp
?Tìm ít nhất năm từ tượng hình gợi tả dáng đi của người?
? Đặt câu với các từ tượng hình, tượng thanh
H·y viÕt mét ®o¹n v¨n miªu t¶ cã dïng tõ t­îng h×nh hoÆc tõ t­îng thanh
Gîi ý: cã thÓ viÕt vÒ c¶nh vËt hoÆc mét ng­êi nµo ®ã. CÇn chó ý mèi liªn kÕt gi÷a c¸c c©u trong ®o¹n v¨n
II. LuyÖn tËp
BT 1
xiêu vẹo, cắm cúi, lẫm chẫm, lom khom, thướt tha, thất thểu, hấp tấp
BT 2: 
- Đom đóm bay lập loè trong đêm.
- Nam vỡ tiếng giọng nói nghe ồm ồm.
- Tiếng mưa rơi lộp bộp trên tàu lá chuối.
- Mồ hôi lấm tấm trên gương mặt mẹ.
- Mưa xuân lắc rắc rơi.
- Đường lên đèo khúc khuỷu, quanh co.
- Mồ hôi rơi lã chã trên khuôn mặt các bác nông dân đang cày ruộng.
- Tiếng đồng hồ treo tường kêu tích tắc.
BT 3: 
§o¹n v¨n tham kh¶o
TrËn m­a ®ã thùc to. N­íc xèi xuèng µo µo, tr¾ng xo¸. ë nh÷ng v­ên chuèi,n­íc déi lïng bïng nh­ trèng ®¸nh. Tõng c¬n giã ch¹y dµi, rÝt lªn, ®Ëp ®ïng ®ïng. Trªn nh÷ng m¶nh s©n thÊp, n­íc ngËp l­ng thÒm. §­îc ®é mét lóc l©u, m­a dÇn dÇn ngít. Nh÷ng ®¸m m©y n­íc t¶n máng bay nhanh nh­ biÕn. MÆt trêi l¹i lã ra. Trêi ®Êt s¸ng ngêi. Mµu l¸ c©y xanh m­ít. Nh÷ng con chim s¸o sËu nhanh nhÈu linh tinh bay hãt tõng håi vÐo ven. M­a t¹nh.
(tuyÓn tËp T« Hoµi)
Ho¹t ®éng 4: H­íng dÉn vÒ nhµ
-N¾m ®Æc ®iÓm vµ c«ng dông cña tõ t­äng thanh, tõ t­îng h×nh
-Lµm hoµn chØnh c¸c bµi tËp
 KiÓm tra gi¸o ¸n ®Çu tuÇn
 TTCM
 Lª Thanh
 Ngµy so¹n: 4/11/2011
TiÕt 11 luyÖn tËp trî tõ,th¸n tõ-t×nh th¸i tõ
i. môc tiªu
1. KiÕn thøc: HS hiÓu ®­îc thÕ nµo lµ trî tõ, th¸n tõ-t×nh th¸i tõ
2. KØ n¨ng:TÝch hîp víi v¨n ë c¸c v¨n b¶n ®· häc.	
3. Th¸i ®é: sö dông c¸c líp tõ trªn ®óng chç vµ cã hiÖu qu¶.
ii. chuÈn bÞ
1. Gi¸o viªn: So¹n bµi
2. Häc sinh: So¹n bµi
iii. TiÕn tr×nh d¹y häc
Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng
1. KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong tiÕt luyÖn tËp
2. Bµi míi
Ho¹t ®éng 2: Cñng cè kiÕn thøc
?ThÕ nµo lµ trî tõ?
?Th¸n tõ lµ g×? cã nh÷ng lo¹i th¸n tõ nµo?
?thế nào là tình thái từ? Kể tên các loại tình thái từ?
I. Cñng cè kiÕn thøc
1. Trî tõ
Trợ từ là những từ chuyên đi kèm một từ ngữ trong câu để nhấn mạnh hoặc biểu thị thái độ đánh giá sự vật, sự việc được nói đến ở từ ngữ đó. Ví dụ: những, có, chính, đích, ngay,
2. Th¸n tõ
* Thán từ là những từ dùng để bộc lộ tình cảm, cảm xúc của người nói hoặc dùng để gọi đáp. Thán từ thường đứng ở đầu câu, có khi nó được tách ra thành một câu đặc biệt.
* Thán từ gồm hai loại chính:
- Thán từ bộc lộ tình cảm, cảm xúc: a, ái, ơ, ôi, ô, ô hay, than ôi, trời ơi,
- Thán từ gọi đáp: này, ơi, vâng, dạ, ừ,
3. T×nh th¸i tõ
 - Tình thái từ là những từ được thêm vào câu, để cấu tạo câu nghi vấn, câu cầu khiến, câu cảm thán, và để biểu thị các sắc thái tình cảm của người nói.
- Tình thái từ gồm một số loại đáng chú ý sau:
+ Tình thái từ nghi vấn: à, ư, hả, hử, chứ, chẳng...
 + Tình thái từ cầu khiến: đi, nào, với...
 + Tình thái từ cảm thán: thay, sao...
+ Tình thái từ biểu thị sắc thái tình cảm: ạ, nhé, cơ, mà...
Ho¹t ®éng 3: LuyÖn tËp
? Giải thích nghĩa của các trợ từ in đậm trong những câu ở bài tập 2(sgk-70-71)?
?§Æt hai c©u cã trî tõ nhÊn m¹nh vµo mét sù vËt, sù viÖc?
?Mét lÇn gÆp l¹i ng­êi b¹n th©n sau nhiÒu ngµy xa c¸ch, em sung s­íng vµ ng¹c nhiªn reo lªn. h·y chÐp l¹i c©u nãi Êy, sau ®ã chØ ra t¸c dông cña th¸n tõ ®· dïng.
?T×m t×nh th¸i tõ ®Ó ®iÒn vµo chç trèng cña c¸c c©u sau:
II. LuyÖn tËp
BT 1
a) lấy một lá thư, lấy một lời, lấy một đồng quà: nhấn mạnh mức tối thiểu không yêu cầu hơn.
b) nguyên: chỉ riêng về một thứ nào đó, không có gì thêm hoặc không có gì khác (ở đây là tiền); đến: nhấn mạnh mức độ cao của số lượng (cứng hai trăm bạc).
c) cả: nhấn mạnh đối tượng so sánh (tôi);
d) cứ: nhấn mạnh ý khẳng định sự việc nêu trong câu.
BT 2: 
- Ngay c¶ bµi nµy mµ em còng kh«ng lµm ®­îc µ?
BT 3: 
Gîi ý: bt ®­a ra mét t×nh huèng ®Ó em cã thÓ dïng th¸n tõ t¹o c©u. Th¸n tõ mµ em dung ph¶i béc lé ®­îc c¶m xóc sung s­íng vµ ng¹c nhiªn
BT 4:
a. Bän m×nh kª l¹i mÊy c¸i bµn nµy.?(hái víi gîi ý yªu cÇu t¸n thµnh)
b.MÑ cã cho con ®i th¨m bµ cïng anh hai ko.?( hái ng­êi trªn)
c. ..chóng m×nh cïng ®i!(thóc giôc vµ yªu cÇu hµnh ®éng)
d. §Ñp.c¶nh vËt ë n¬i ®©y!(béc lé c¶m xóc)
e. bµi nµy míi khã..(nhÊn m¹nh ý ph¶n b¸c)
Ho¹t ®éng 4:H­íng dÉn häc bµi
-N¾m néi dung bµi häc
-Hoµn thµnh c¸c bµi tËp
Iv. rót kinh nghiÖm
.................................................................................................................................................................................................................................................................................................
 KiÓm tra gi¸o ¸n ®Çu tuÇn
 TTcm
 lª thanh
 Ngµy so¹n: 8/11/2011
TiÕt 12 luyÖn tËp nãi qu¸- nãi gi¶m,nãi tr¸nh
i. môc tiªu
1/. KiÕn thøc:
cñng cè kiÕn thøc
HiÓu ®­îc kh¸i niÖm vµ gi¸ trÞ biÓu c¶m cña “ Nãi qu¸” trong v¨n b¶n nghÖ thuËt còng nh­ trong giao tiÕp hµng ngµy.
Hiểu được thế nào là nói giảm nói tránh và tác dụng của nói giảm nói tránh trong ngôn ngữ đời thường và trong tác phẩm văn học.
2/. KÜ n¨ng:
Sö dông biÖn ph¸p tu tõ nãi qu¸ trong viÕt v¨n b¶n vµ giao tiÕp.
Có ý thức vận dụng biện pháp nói giảm nói tránh trong giao tiếp khi cần thiết.
3/.Th¸i ®é
 - Gi¸o dôc HS ý thøc häc tËp
ii. chuÈn bÞ
1. Gi¸o viªn: So¹n bµi
2. Häc sinh: So¹n bµi
iii. TiÕn tr×nh d¹y häc
Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng
1. KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong tiÕt luyÖn tËp
2. Bµi míi
Ho¹t ®éng 2: Cñng cè kiÕn thøc
?thế nào là nói quá? Tác dụng của phép nói quá?
?thế nào là nói giảm nói tránh, tác dụng của nó?
I. Cñng cè kiÕn thøc
1. Nãi qu¸:
-Nói quá là phép tu từ phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng được miêu tả.
- Nói quá để nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm cho lời nói.
2. Nãi gi¶m, nãi tr¸nh
Nói giảm nói tránh là một biện pháp tu từ dùng cách diễn đạt tế nhị, uyển chuyển, tránh gây cảm giác quá đau buồn, ghê sợ, nặng nề; tránh thô tục, thiếu lịch sự.
Ho¹t ®éng 3: LuyÖn tËp
?T×m trong v¨n häc mét sè c©u cã dïng biÖn ph¸p nãi qu¸?
?T×m 5 vÝ dô vÒ nãi gi¶m, nãi tr¸nh?
?ViÕt ®o¹n v¨n cã sö dông biÖn ph¸p nãi gi¶m, nãi tr¸nh?
II. LuyÖn tËp
BT 1:
TiÕng ®ån cha mÑ anh hiÒn
C¾n c¬m ko vì, c¾n tiÒn vì tan
-§au lßng kÎ ë ng­êi ®i
LÖ r¬i thÊm ®¸, t¬ chia rò t»m
-M­a xu©n t­¬i tèt c¶ c©y buåm
BT 2:
Vd: 
-B¸c D­¬ng th«i ®· th«i råi
N­íc m©y man m¸c ngËm ngïi lßng ta.
-B¸c ®· lªn ®­êng theo tæ tiªn
M¸c- Lª-nin, thÕ giíi ng­êi hiÒn
BT 3: 
Ho¹t ®éng 4:H­íng dÉn häc bµi
-N¾m néi dung bµi häc
-Hoµn thµnh c¸c bµi tËp
Iv. rót kinh nghiÖm
.................................................................................................................................................................................................................................................................................................
 KiÓm tra gi¸o ¸n ®Çu tuÇn
 TTcm
 lª thanh