Giáo án phụ đạo Ngữ văn 8 - Trường THCS Chiềng Ơn

	Ngày soạn: 10 / 11/2010 Ngày dạy:13 /11/2010 Dạy lớp:8
Tiết 1 BÀI TOÁN DÂN SỐ
1. Mục tiêu:
a. Kiến thức:
- ¤n tËp l¹i c¸c kiÕn thøc trong bµi Bµi to¸n d©n sè.
b. Kĩ năng:
- RÌn kÜ n¨ng lµm bµi v¨n thuyÕt minh.
c. Thái độ:
2. ChuÈn bÞ của GV và HS: 
a. Chuẩn bị của GV:
- Soạn giáo án.C¸c d¹ng bµi tËp 
b. Chuẩn bị của HS:
- ¤n tËp
3. Tiến trình bài dạy:
a. Kiểm tra bài cũ:kiểm tra sự chuẩn bị của hs.
b. Dạy nội dung bài mới:
HS
?
?
?
?
?
GV
HS
HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS
GHI BẢNG
¤n tËp v¨n b¶n Bµi to¸n d©n sè
Bµi to¸n d©n sè thùc chÊt lµ vÊn ®Ò g×? 
ĐÆt ra tõ bao giê ?
Tác giả đã chứng minh giải thích vấn đề dân số như thế nào?
T¹i sao t¸c gi¶ cho r»ng ®ã lµ vÊn ®Ò tån t¹i hay kh«ng tån t¹i cña chÝnh loµi ng­êi ? 
ThuyÕt minh vÒ c©y bót bi
h­íng dÉn HS lËp dµn ý
ViÕt bµi:
1. Bµi tËp 1
1. Thùc chÊt vÊn ®Ò d©n sè
- Thùc chÊt lµ vÊn ®Ò d©n sè vµ kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh sù gia t¨ng d©n sè cña con ng­êi 
 - §ã lµ vÊn ®Ò ds vµ KHHDS d­êng nh­ ®· ®­îc ®Æt ra tõ thêi cæ ®¹i
 2. Chøng minh gi¶i thÝch vÊn ®Ò d©n sè 
- T¸c gi¶ ®­a ra bµi to¸n cæ nh­ mét c©u chuyÖn ngụ ng«n, ®Æt gi¶ thiÕt so s¸nh, minh ho¹ ®Ó g©y tß mß hÊp dÉn ng­êi ®äc, ®Ó so s¸nh víi sù gia t¨ng d©n sè,dÉn ng­êi ®äc thÊy ®­îc tèc ®é gia t¨ng d©n sè cña loµi ng­êi qu¸ nhanh.
- §­a ra c¸c con sè chøng minh tØ lÖ sinh con cña phô n÷ cña mét sè n­íc kh¸c trªn TG 
+ Ch©u Á : Ấn ®é, Nªpan,ViÖt Nam
+ Ch©u Phi: Ru-an-®a, Ta-da-n-ia, Ma-®a gatx-ca ®Ó c¾t nghÜa vÊn ®Ò gia t¨ng d©n sè tõ n¨ng lùc sinh s¶n tù nhiªn cña phô n÷ rÊt cao. ViÖc thùc hiÖn sinh ®Î kÕ ho¹ch tõ 1 2 con lµ rÊt khã. Sù gia t¨ng d©n sè chÝnh lµ nguyªn nh©n dÉn ®Õn ®ãi nghÌo vµ l¹c hËu cña c¸c quèc gia v× ®Êt ®ai kh«ng sinh ra, kh«ng ®¸p øng ®ñ cho sù ph¸t triÓn qu¸ nhanh cña d©n sè 
3. Con ®­êng tån t¹i.
 - VÊn ®Ò d©n sè lµ con ®­êng ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña nh©n lo¹i v× muèn sèng con ng­êi ph¶i cã ®Êt ®ai. §Êt kh«ng thÓ sinh s«i, con ng­êi ngµy mét nhiÒu h¬n, do ®ã muèn sèng con ng­êi ph¶i ®iÒu chØnh h¹n chÕ sù gia t¨ng d©n sè, ®©y lµ vÊn ®Ò sèng cßn cña nh©n lo¹i. 
2. Bµi tËp: ThuyÕt minh vÒ c©y bót bi
* LËp dµn ý
a. Më bµi: Giíi thiÖu vÒ c©y bót bi
b. Th©n bµi: 
- Nguån gèc: Tõ Ch©u ¢u, du nhËp vµo n­íc ta tõ rÊt l©u.
- CÊu t¹o: gåm 2 phÇn chÝnh lµ ruét vµ vá, cã c¸c phÇn phô...
+ Ruét: gåm èng mùc vµ ngßi bót
+Vá: th­êng lµm b»ng nhùa ®Ó b¶o vÖ ruét vµ cÇm viÕt cho dÔ dµng
- C«ng dông: dïng ®Ó viÕt, ghi chÐp...
- C¸c lo¹i bót bi: nhiÒu lo¹i nh­ng ®­îc nhiÒu ng­êi yªu thÝch h¬n lµ bót Thiªn Long, BÕn NghÐ...
- C¸ch b¶o qu¶n: kh«ng ®Ó bót r¬i xuèng ®Êt...
c. KÕt bµi: Kh¼ng ®Þnh l¹i vai trß cña bót bi
* ViÕt bµi:
a. Më bµi 
Con ng­êi ®«i lóc th­êng bá qua nh÷ng g× quen thuéc, th©n h÷u nhÊt bªn m×nh. Hä cè c«ng tÝnh to¸n trung b×nh mét ng­êi trong ®êi ®i ®­îc bao nhiªu km, nh­ng ch­a cã thèng kª nµo vÒ sè l­îng bót hä dïng trong ®êi! Ai lµm th× ch¾c trao cho c¸i gi¶iNobel th«i chø g×? Nh­ vËy ta thÊy bót bi thËt cÇn thiÕt ®èi víi ®êi sèng con ng­êi
 b. Th©n bµi
c. KÕt bµi
Ngµy nay, thay v× cÇm bót n¾n nãt viÕt th­ tay, ng­êi ta gäi ®iÖn hay göi email, fax cho nhau. §· xuÊt hiÖn nh÷ng c©y bót ®iÖn tö th«ng minh. Nh­ng t­¬ng lai bót bi vÉn cã vai trß quan träng ®èi víi ®êi sèng con ng­êi.
 c. Củng cố, luyện tập: (3’) 
d. Hướng dẫn học ở nhà: (1’)
 - Häc bµi, chuÈn bÞ «n tËp vÒ dÊu c©u.
 - V¨n b¶n thuyÕt minh.
===========================================================
Ngày soạn: 17/11/2010 Ngày dạy:20/11/2010 Dạy lớp:8
Tiết 2 LUYỆN TẬP VIẾT ĐOẠN VĂN TRONG VĂN BẢN THUYẾT MINH
1. Mục tiêu: Giúp hs
a. Kiến thức: 
- Ôn tập lại kiến thức về cách viết doạn văn trong văn bản thuyết minh.
b. Kĩ năng:
- Rèn kĩ năng viết đoạn văn thuyết minh.
c. Thái độ:
- Giáo dục ý thức tự giác của học sinh
2. Chuẩn bị của GV và HS:
a.Chuẩn bị của GV:
- sgk, giáo án, bài tập
b.Chuẩn bị của HS:
-sgk, vở ghi
3. Tiến trình bài dạy:
a. Kiểm tra bài cũ: không
b.Dạy nội dung bài mới:
 GV giới thiệu bài
?
?
?
?
HS
GV
GV
HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS
GHI BẢNG
Muốn viết được đoạn văn thuyết minh ta cần phải làm gì?
-Nắm được ý chính của đoạn văn mà mình định viết, tức là nắm được chủ đề của đoạn.
Khi viết đoạn văn có cần thể hiện rõ chủ đề mà mình đang viết hay không?
-Phải thể hiện rõ chủ đề.
Có mấy cách viết đoạn văn?
-Có thể viết theo 3 cách chính: quy nạp, diễn dịch, hay song hành
Các ý trong đoạn văn có cần sắp sếp theo trình tự không?
Trả lời
Nhận xét và chốt ý mở rộng
HD hs làm bài tập
Bài 1: 
a. Mở bài: Giới thiệu khái quát về tác phẩm
 Kết bài: Đánh giá tác dụng của tác phẩm đối với thời điểm đó và hiện nay.
b. Giới thiệu khái quát về chiếc áo dài
 Kết bài: Giá trị văn hóa của chiếc áo dài, có thể nêu cảm nghĩ của bản thân.
Bài 2: 
Gv gợi ý cho hs cách viết diễn dịch, và cách viết quy nạp
Sau đó chọn một số bài tiêu biểu để đọc trước lớp, rồi sửa cho hs.
I. Củng cố, mở rộng:
 - Trong đoạn văn thuyết minh thường có từ ngữ chủ đề hoặc câu chủ đề mở đoạn và tiếp sau là những câu giải thích, bổ sung cho câu chủ đề.
 - Đoạn văn thuyết minh thường dùng phép diễn dịch, phép quy nạp hay song hành để viết
 - Các ý trong đoạn cần sắp sếp theo trình tự của sự vật, sự việc.
II. Luyện tập:
Bài 1: Hãy viết mở bài và kết bài của bài văn thuyết minh:
Về tác phẩm “ Tắt đèn” của Ngô Tất Tố.
Về chiếc áo dài Việt Nam
Bài 2: Viết một đoạn văn theo cách diễn dịch hay quy nạp ( chủ đề tự chọn) 
Củng cố, luyện tập:
-Khái quát lại kiến thức của bài.
Hướng dẫn học sinh học ở nhà: (1’)
 -HS học bài và soạn bài đầy đủ.
Ngày soạn: 24/11/2010 Ngày dạy:27 /11/2010 Dạy lớp:8
Tiết 3 ĐẬP ĐÁ Ở CÔN LÔN
1. Mục tiêu:
a. Kiến thức:
- ¤n tËp l¹i c¸c kiÕn thøc trong bµi §Ëp ®¸ ë C«n L«n.
b. Kĩ năng:
- RÌn kÜ n¨ng lµm bµi v¨n.
 c. Thái độ:
2. ChuÈn bÞ của GV và HS: 
a. Chuẩn bị của GV:
- Soạn giáo án.C¸c d¹ng bµi tËp 
b. Chuẩn bị của HS:
- ¤n tËp
3. Tiến trình bài dạy:
a. Kiểm tra bài cũ:kiểm tra sự chuẩn bị của hs.
b. Dạy nội dung bài mới:
?
?
?
 ?
HS
HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS
GHI BẢNG
§Ò bµi: H×nh ¶nh ng­êi anh hïng cøu n­íc trong bµi th¬ “§Ëp ®¸ ë C«n L«n” cña Phan Ch©u Trinh?
Thể loại?
Nội dung?
Cách làm?
Viết bài.
HS dùa vµo kiÕn thøc ®­îc t×m hiÓu ®Ó viÕt bµi ®¶m b¶o c¸c ý c¬ b¶n sau
GV gäi mét sè HS ®äc bµi vµ cïng nhËn xÐt, ch÷a bµi hoµn chØnh
1.T×m hiÓu ®Ò
- ThÓ lo¹i: Ph©n tÝch nh©n vËt
- ND: BËc anh hïng khi sa c¬ lì b­íc r¬i vµo vßng tï ngôc nh­ng ë hä cã khÝ ph¸ch ngang tµng lÉm liÖt ngay c¶ trong thö th¸ch gian lao ®e do¹ tÝnh m¹ng, ý chÝ kiªn trung, niÒm tin son s¾t vµo sù nghiÖp cña m×nh.
- C¸ch lµm: ph©n tÝch c¸c yÕu tè nghệ thuật lµm s¸ng tá nội dung. LÇn l­ît ph©n tÝch bµi th¬ theo bè côc: ®Ò – thùc – luËn – kÕt
2. ViÕt bµi
a. Më bµi
 Ngµy ®Çu tiªn Phan Ch©u Trinh ®· nÐm 1 m¶nh giÊy vµo kh¸m ®Ó an ñi, ®éng viªn c¸c b¹n tï :'' §©y lµ tr­êng häc tù nhiªn. Mïi cay ®¾ng trong Êy, lµm trai trong thÕ kØ XX nµy kh«ng thÓ kh«ng nÕm cho biÕt”. Ở C«n §¶o ng­êi tï ph¶i lµm c«ng viÖc khæ sai ®Ëp ®¸. Bµi th¬ “§Ëp ®¸ ë C«n L«n”®­îc kh¬i nguån tõ c¶m høng ®ã. 
b. Th©n bµi
- Bèn c©u th¬ ®Çu diÔn t¶ thÕ ®øng cña con ng­êi trong ®Êt trêi, biÓn réng non cao, ®éi trêi ®¹p ®Êt, t­ thÕ hiªn ngang sõng s÷ng to¸t lªn vÎ ®Ñp hïng tr¸ngquan niÖm lµm trai cña nhµ th¬ hiªn ngang, ®µng hoµng trªn ®Êt C«n L«n
- Ng­êi tï dïng bóa khai th¸c ®¸ rÊt cùc khæ. NghÖ thuËt ®èi, bót ph¸p khoa tr­¬ng, ®éng tõ m¹nh, nhÞp th¬ m¹nh diÔn t¶ hµnh ®éng qu¶ quyÕt, m¹nh mÏ phi th­êng víi søc m¹nh ghª ghím h×nh ¶nh mét con ng­êi phi phµm, 1 anh hïng thÇn tho¹i ®ang thùc hiÖn mét sø m¹ng thiªng liªng khai s«ng ph¸ nói, v¹t ®åi, chuyÓn ®¸ vang ®éng c¶ ®Êt C«n L«n
 - Tõ c«ng viÖc ®Ëp ®¸ 4 c©u th¬ ®Çu ®· dùng lªn mét bøc t­îng ®µi uy nghi vÒ nh÷ng tï nh©n C«n §¶o, nh÷ng anh hïng cøu n­íc trong chèn ®Þa ngôc trÇn gian víi khÝ ph¸ch hiªn ngang lÉm liÖt trong ®Êt trêi. Giäng th¬ hïng tr¸ng, khÈu khÝ ngang tµng ng¹o nghÔ gîi h×nh ¶nh mét ng­êi anh hïng víi mét khÝ ph¸ch hiªn ngang, lÉm liÖt sõng s÷ng trong ®Êt trêi, trong tï ngôc xiÒng xÝch kh«ng hÒ chót sî h·i, coi th­êng mäi thö th¸ch gian nan, d¸m ®­¬ng ®Çu v­ît lªn chiÕn th¾ng hoµn c¶nh biÕn lao ®éng c­ìng bøc nÆng nhäc thµnh mét cuéc chinh phôc thiªn nhiªn dòng m·nh cña con ng­êi cã søc m¹nh thÇn k× nh­ dòng sÜ thÇn tho¹i. 4c©u th¬ to¸t lªn mét vÎ ®Ñp cao c¶, hïng tr¸ng
- Bèn c©u th¬ cuèi giäng ®iÖu trë sang béc b¹ch béc lé c¶m xóc - t¹o ra sù s©u l¾ng cña c¶m xóc cña t©m hån. H/a ®èi lËp, Èn dô: “ th©n sµnh sái, d¹ s¾t son”, th¸ng ngµy: biÓu t­îng cho sù thö th¸ch kÐo dµi,- th©n sµnh sái: gan gãc , bÊt chÊp gian nguy, m­a n¾ng: biÓu t­îng cho gian khæ, d¹ s¾t son: trung thµnh. Cµng khã kh¨n cµng bÒn chÝ, son s¾t mét lßng, bÊt chÊp gian nguy, trung thµnh víi ý t­ëng yªu n­íc Muèn xøng danh anh hïng, ®Ó hoµn thµnh sù nghiÖp cøu n­íc vÜ ®¹i ph¶i bÒn gan v÷ng chÝ, cã tÊm lßng son s¾t, v÷ng tin s¾t ®¸. TÊt c¶ nh÷ng khã kh¨n trªn chØ lµ sù thö th¸ch rÌn luyÖn tinh thÇn.T/g muèn kh¼ng ®Þnh dï gian khæ hiÓm nguy vÉn bÒn gan v÷ng chÝ ®ã lµ tÊm lßng s¾t son cña ng­êi chiÕn sü cm kh«ng g× lay chuyÓn næi 
- Giäng ®iÖu cøng cái, ngang tµng, s¶ng kho¸i hµo hïng h×nh ¶nh mang tÝnh biÓu t­îng gîi t¶ nô c­êi ng¹o nghÔ, nô c­êi cña kÎ chiÕn th¾ng mµ kh«ng nhµ tï nµo khuÊt phôc næi.
- H×nh ¶nh Èn dô, ®èi lËp gi÷a nh÷ng ng­êi gi¸m m­u ®å sù nghiÖp lín ®¸nh giÆc cøu n­íc cøu d©n nh­ bµ N÷ Oa ®éi ®¸ v¸ trêi – gian nan lµ viÖc cán con. Nhµ th¬ ngÇm vÝ viÖc ®Ëp ®¸ ë C«n L«n n¬i ®Þa ngôc trÇn gian gièng nh­ viÖc cña thÇn N÷ Oa ®éi ®¸ v¸ trêi t¹o lËp thÕ giíi, vò trô, coi c¶nh tï ®µy chØ lµ mét viÖc con con kh«ng g× ®¸ng nãi.
- Hai c©u kÕt ta c¶m nhËn ®­îc con ng­êi b¶n lÜnh, coi th­êng tï ®µy gian khæ, tin t­ëng m·nh liÖt vµo sù nghiÖp yªu n­íc cña m×nh - mét h×nh t­îng ®Ñp lÉm liÖt ngang tµng cña ng­êi anh hïng cøu n­íc, dï gÆp gian nguy mµ kh«ng sên lßng, n¶n chÝ - «ng rÊt l¹c quan tin t­ëng s¾t ®¸ vµo CM th¾ng lîi 
 c. KÕt bµi
Qua viÖc t¶ thùc viÖc ®Ëp ®¸ ë C«n L«n t¸c gi¶ thÓ hiÖn t©m thÕ, ý chÝ nam nhi muèn cøu n­íc,cøu ®êi dï gÆp b­íc gian nan nh­ng vÉn kh«ng sên lßng ®æi chÝ. §ã lµ nh÷ng bËc anh hïng khi sa c¬ lì b­íc r¬i vµo vßng tï ngôc nh­ng ë hä cã khÝ ph¸ch ngang tµng lÉm liÖt ngay c¶ trong thö th¸ch gian lao ®e do¹ tÝnh m¹ng, ý chÝ kiªn trung, niÒm tin son s¾t vµo sù nghiÖp cña m×nh.
3. §äc vµ ch÷a bµi
c. Củng cố, luyện tập: (3’)
d. Hướng dẫn học ở nhà: (1’)
=================================================	
Ngày soạn: 1/1/2011 Ngày dạy: 4/1/2011
Tuần: 20
Tiết 6 ÔN TẬP
DANH TỪ, ĐỘNG TỪ, TÍNH TỪ.
1. Mục tiêu.
a/ Kiến thức: 
-Giúp HS hệ thống lại các từ loại đã học ở lớp 6, 7. Nắm được khái niệm, đặc điểm cơ bản của 3 từ loại danh từ, động từ, tính từ.
b/ Kỹ năng: 
-Nhận diện, sử dụng 3 từ loại.
c/Thái độ: 
-Có ý thức sử dụng từ đúng ngữ cảnh, trau dồi vốn từ.
2. Chuẩn bị của GV  ...  ( Câu cầu khiến ) 
 - Con đi à ? ( Câu nghi vấn ) - Ôi , Con đi ! ( Câu cảm thán ) 
b . Chức năng : 
- Trình bày : Trẫm muốn dựa vào sự thuận lợi của đất ấy để định chỗ ở . 
- Tả : Gương mặt mẹ tôi vẫn tươi sáng với đôi mắt trong và nước da mịn , làm nổi bật màu hồng của hai gò má . 
- Kể : Mẹ tôi thức theo . 
- Biểu lộ tình cảm , cảm xúc : Cậu này khá ! 
V . Phân biệt câu phân loại theo mục đích với hành động nói . 
- Câu phân loại theo mục đích nói dựa vào đặc điểm hình thức . 
- Hành động nói chú ý đến chức năng của kiểu câu . 
* Bài tập : 
 1. Các câu sau đây có phải là câu cảm thán không ?
 a . Lan ơi ! Về mà đi học !
 b. Thôi rồi, Lượm ơi ! 
 c . Trời ơi ! Vì sao thế ? 
2 . Hỡi ơi lão Hạc ! Thì ra đến lúc cùng lão cũng có thể làm liều như ai hết ... Một người như thế đấy ! ... Một người đã khócvì đã chót lừa một con chó ! ... Một người nhịn ăn để tiền lại làm ma , bởi không muốn liên luỵ đến hàng xóm láng giềng ... 
Con người đáng kính ấy bây giờ cũng theo gót Binh Tư để có ăn ư ? Cuộc đời quả thật cứ mỗi ngày một thêm đáng buồn ... ( Nam Cao )
3 . Những câu sau đây có phải là câu trần thuật không ? 
a . Đêm nay, đến phiên anh canh miếu thờ , ngặt vì cất dở mẻ rượu , em chịu khó thay anh , đến sáng thì về . ( Thạch Sanh ) 
b . Tuy thế , nó vẫn kịp thì thầm vào tai tôi : “Em muốn cả anh cùng đi nhận giải”
 (Tạ Duy Anh )
4 . Xác định kiểu câu và chức năng của những câu sau đây : 
a . Thế rồi Dế Choắt tắt thở . Tôi thương lắm . Vừa thương vừa ăn năn tội mình . 
 ( Tô Hoài ) 
b . Mã Lương nhìn cây bút bằng vàng sáng lấp lánh , em sung bướng reo lên : 
- Cây bút đẹp quá ! Cháu cảm ơn ông ! Cảm ơn ông ! 
 ( Cây Bút Thần ) 
 ******************************************
 Thứ 2 , ngày 26/4/2010
 Tiết 33 , 34: 
Bài tập
về phân loại câu theo mục đích nói .
A . Mục tiêu :
 - Giúp học sinh vận dụng lý thuyết vào thực hành làm bài tập ,biết phân loại câu theo mục đích nói .
 - Kết hợp xác định các hành động nói tương ứng .
 B . Nội dung :
 1 . Bài tập 1 :Hãy xác định kiểu câu nghi vấn , cầu khiến, cảm thán , trần thuật trong các câu sau ( Không xét các câu trong ngoặc vuông ).
a . – U nó không được thế ! ( Ngô Tất Tố )
b .Người ta đánh mình thì không sao, mình đánh người ta thì mình phải tù, phải tội 
 ( Ngô Tất Tố)
c. – Chị Cốc béo xù đứng trước cửa nhà ta đấy hả ? ( Tô Hoài )
d . – Này , em không để chúng nó yên được à? ( Tạ Duy Anh )
e . - Các em đừng khóc . ( Thanh Tịnh )
g . – Ha ha ! [ Một lưỡi gươm ! ] ( Sự tích Hồ Gươm )
h . “Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới ,
 Nước bao vây, cách biển nửa ngày sông” 
 ( Tế Hanh )
 Gợi ý :
 a . Câu cầu khiến . d. Câu nghi vấn. h . Câu trần thuật .
 b . Câu trần thuật . e .câu cầu khiến .
 c . Câu nghi vấn . g . Câu cảm thán .
2 . Bài tập 2 : Xác định hành động nói của các câu trên .
 Gợi ý : a . Hành động nói can ngăn ( Thuộc hành động điều khiển )
 b . Hành động nói nhận định ( Thuộc hành động trình bày )
 c . Hành động hỏi .
 d . Hành động nói đề nghị ( Thuộc hđ điều khiển )
 e .Hành động khuyên bảo ( Thuộc hành động điều khiển )
 g . Hành động nói bộc lộ cảm xúc .
 3 . Bài tập 3 :Cho đoạn văn :
 “ (1) Cái Tí chưa hiểu hết ý câu nói của mẹ , nó xám mặt lại và hỏi bằng giọng luống cuống :
 - ( 2 ) Vậy thì bữa sau con ăn ở đâu ?
( 3) Điểm thêm một giây nức nở , chị Dậu ngó con bằng cách xót xa:
 - (4) Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị thôn Đoài .
(5 ) Cái Tí nghe nói giãy nảy , giống như sét đánh bên tai, nó liệng củ khoai vào rổ và oà lên khóc.
 [...]
 ( 6) U nhất định bán con ư ? ( 7) U không cho con ở nhà nữa ư ? ( 8) Khốn nạn thân con thế này ! ( 9) Trời ơi ! 
 Chỉ ra hành động nói của các câu (2 ) , (4 ), (6) , ( 7) , (8) , (9)
Gợi ý : 
 Lời của cái Tí :Câu ( 2) : HĐ hỏi 
 Câu (6) : HĐ hỏi .
 Câu (7): HĐ hỏi .
 Câu ( 8) ( 9) : HĐ cảm thán , bộc lộ cảm xúc .
 Lời của chị Dậu : Câu ( 4): HĐ báo tin ( thuộc hành động trình bày )
 Tiết 2 
 4 . Bài tập 4 :Năm câu sau thể hiện các hành động nói : Phủ định , khẳng định , khuyên , đe doạ , bộc lộ cảm xúc .Hãy xác định kiểu câu và hành động noí thể hiện ở từng câu .
 a . Đẹp vô cùng , tổ quốc ta ơi ! 
 HĐ nói : Bộc lộ cảm xúc .
b .[ Nhà cháu đã túng ... .] Chứ cháu có dám bỏ bễ tiền sưu của nhà nước đâu?
 HĐ nói :Phủ định ( Thuộc kiểu HĐ nói trình bày )
c .Các em phải gắng học để thầy mẹ được vui lòng và để thầy dạy các em được sung sướng .
 HĐ nói :Khuyên bảo ( Thuộc HĐ nói điều khiển )
d . – Nếu không có tiền nộp sưu cho ông bây giờ , thì ông sẽ dỡ cả nhà mày đi , chửi mắng thôi a !
 HĐ nói : Đe doạ ( Thuộc kiểu điều khiển )
 e . Xem khắp đất Việt ta , chỉ nơi đây là thắng địa .
 HĐ nói khẳng định ( thuộc kiểu trình bày )
 5 . Bài tập 5 : Xác định kiểu câu và hành động nói của từng câu :
 “ Tinh thần yên nước cũng như các thứ của quí . Có khi được trưng bày trong tủ kính , trong bình pha lê rõ ràng dễ thấy . Nhưng cũng có khi được cất giấu kín đáo trong rương trong hòm. Bổn phận của chúng ta là làm cho những của quí kín đáo ấy được đưa ra trưng bày .Nghĩa là phải ra sức giải thích , tuyên truyền , tổ chức , lãnh đạo , làm cho tinh thần yêu nước của tất cả mọi người được thực hiện vào công việc yêu nước , công việc kháng chiến”. 
 Gợi ý :
 Kiểu câu : Tất cả các câu đều là câu trần thuật 
 HĐ nói : Câu 1,2,3 : HĐ trình bày .( Cách thực hiện HĐ nói : trực tiếp .)
 Câu 4,5 : HĐ cầu khiến ( HĐ điều khiển ). ( Cách thực hiện HĐ nói : Gián tiếp ).
6 . Bài tập 6 : Xác định kiểu câu và các hành động nói trong đoạn văn sau :
 “ ( 1) Với vẻ mặt băn khoăn , cái Tí bưng bát khoai chìa tận mặt mẹ :
 - (2) Này u ăn đi ! (3) Để mãi ! (4) U có ăn thì con mới ăn . (5) U không ăn con cũng không muốn ăn nữa .
 ( 6) Nể con , chi Dậu cầm lấy một củ , rồi chị lại đặt xuống chõng .
(7) Vẻ nghi ngại hiện ra sắc mặt , con bé hóm hỉnh hỏi mẹ một cách thiết tha :
 - ( 8) Sáng ngày người ta đấm u có đau lắm không ?
 (9) Chị Dậu khễ gạt nước mắt :
 - (10) Không đau con ạ ! 
 Gợi ý : (1) Câu trần thuật – HĐ kể ( Thuộc HĐ trình bày).
 (2) Câu cầu khiến - HĐ đề nghị ( Thuộc HĐ điều khiển ).
 (3) Câu trần thuật – HĐ kể ( Thuộc HĐ trình bày).
 (4) Câu khẳng định( câu trần thuật ) – HĐ nhận định ( Thuộc HĐ trình bày).
 (5) Câu khẳng định( câu trần thuật ) – HĐ nhận định ( Thuộc HĐ trình bày). 
 (6) Câu trần thuật – HĐ kể ( Thuộc HĐ trình bày).
 (7) Câu trần thuật – HĐ kể ( Thuộc HĐ trình bày).
 (8) Câu nghi vấn – HĐ hỏi .
 ( 9) Câu trần thuật – HĐ kể( Thuộc HĐ trình bày).
 10) Câu phủ định – HĐ phủ định bác bỏ ( Thuộc HĐ trình bày).
 **************************************
 Thứ 2 , ngày 10 tháng 5 năm 2010
 Tiết 35 , 36:
 Bài tập về câu phân loại theo mục đích nói .
 ( Tiếp )
A . Mục tiêu : 
 - Tiếp tục củng cố kiến thức phần câu phân loại theo mục đích nói .
 - Vận dụng lí thuyết vào nhận diện các kiểu câu , kết hợp nhận diện các hành động nói tương ứng và nhận diện tác dụng của việc lựa chọn trật tự từ trong câu .
B . Nội dung :
 1 . Bài tập 1 :Xác định kiểu câu , cho biết tác dụng của các câu đó ?
 “ Chẳng phải người ta đã giao họ cho bọn súc sinh kiểm soát và đánh đập họ vô cớ đó sao ?Chẳng phải người ta đã cho họ ăn như lợn ăn và xếp họ như xếp lợ dưới hầm tàu ẩm ướt , không giường nằm , không ánh sáng thiếu không khí đó sao ? Về xứ sở , chẳng phải họ đã được một quan cai trị biết ơn đón chào nồng nhiệt bằng một bài diễn văn yêu nước: “ Các anh đã bảo vệ tổ quốc , thế là tốt . Bây giơ chúng tôi không cần đến các anh nữa , cút đi !” đó sao ?
Gợi ý : Các câu trên đều thuộc kiểu câu nghi vấn .
 Tác dụng : Dùng để khẳng định bản chất lừa đảo , sự thật phũ phàng và số phận thảm thương của những người dân bản xứ các nước Đông Dương sau khi chiến tranh kết thúc .Đồng thời thể hiện thái độ mỉa mai ,căm phẫn của tác giả .
2. Bài tập 2 : Xác định các kiểu câu ( Câu nghi vấn , cầu khiến , cảm thán ,trần thuật ,phủ định ) trong đoạn trích sau :
 “Thoáng thấy mẹ về đến cổng , thằng Dần mừng nhảy chân sáo :
 - U đi đâu từ lúc non trưa đến giờ ? Có mua được gạo hay không ?Sao u lại về không thế ?
 Cái Tí ở trong bếp sa sả mắng ra :
 - Đã bảo u không có tiền , lại cứ lằng nhằng nói mãi ! Mày tưởng người ta dám bán chịu cho nhà mày sao ? Thôi ! Khoai chín rồi đây, để tôi đổ ra ông xơi , ông đừng làm tội u nữa .
 Rồi nó tất tả bồng em chạy ra trước thềm đon đả chào mẹ :
U đã về ạ ! ông lí cởi trói cho thầy con chưa , hở u ? Cái nón của u làm sao bị rách tan thế này ?Tay u làm sao phải buộc giẻ thế kia ? 
 Chị Dậu không trả lời . Thẩn thơ , chị đón lấy con bé và ngồi ghé vào bên mép chõng .”
 ( Ngô Tất Tố )
 Bài tập 3 : Mỗi câu trong đoạn trích trên thể hiện kiểu hành động nói nào ? Có thể viết các câu nào trong đoạn trích bằng cách thay đổi trật tự từ ? Những câu được viết lại đó có thể thay thế vào vị trí của chúng ở đoạn trích được không ? Vì sao ?
 Gợi ý : HS có thể xem lại bài 18,19,20,21,22 để làm bài tập 2, xem lại bài 23,24,27, 28 để làm bài tập 3.
 Tiết 26 
Bài tập 4 :Phân biệt kiểu câu trần thuật với các kiểu câu khác trong đoạn trích sau :
a . Chuột Cống chùi bộ râu và gọi đám bộ hạ :” Kìa chúng bay đâu , xem thằng Nồi Đồng hôm nay có gì chén được không ?
 Lũ chuột bò lên chạn , leo lên bác Nồi đồng . Năm sáu thằng xúm lại húc mõm vào , cố mãi mới lật được cái vung nồi ra . Ha ha ! Cơm nguội ! Lại có một bát cá kho ! Cá rô kho khế , vừa dừ vừa thơm . Chít chít , anh em ơi , lại đây chén đi thôi !”
 Bác Nòi Đồng run như cầy sấy : “ Bùng bông . ái ái ! Lạy các cậu , các ông , ăn thì ăn , nhưng đừng đánh đổ tôi xuống đất . Cái chạn cao như thế này , tôi ngã xuống không vỡ cũng bẹp , chết mất !
 ( Nguyễn Đình Thi )
b.Con chó cái nằm ở gậm phản bỗng chốc vẫy đuôi rối tít , tỏ ra dáng bộ vui mừng .
 Anh Dâu lử thử từ cổng tiến vào với cả vẻ mặt xanh ngắt và buồn rứt như kẻ sắp bị tù tội .
 Cái Tí , thằng Dần cũng vỗ tay reo :
 - A ! Thầy đã về ! A ! Thầy đã về !...
 Mặc kệ chúng nó , anh chàng ốm yếu im lặng dựa gậy lên tấm phên cửa , nặng nhọc chống tay vào gối và bước lên thềm. Rồi lảo đảo đi đến cạnh phản , anh ta lăn kềnh ra trên chiếc chiếu rách .
 Ngoài đình , mõ đập chan chát , trống cái đánh thùng thùng , tù và thổi như ếch kêu .
 ( Ngô Tất Tố )
5. Bài tập 5 :Chỉ ra những cảm xúc được bộc lộ ở các câu trần thuật trong những đoạn trích ở bài tập 4 .
 Gợi ý : Lập bảng phân loại câu theo mẫu :
TT
 Câu 
Đặc điểm hình thức 
 Kiểu câu 
1
 ...
 ...
 ...
2
 ...
 ...
 ...
Nêu cảm xúc được bộc lộ trong từng câu trần thuật .
6 . Bài tập 6 .Viết đoạn văn ngắn ( 10 -12 dòng) thể hiện hiểu biết và suy nghĩ của em về văn bản “ Thuế máu” của Nguyễn ái Quốc . Xác định các kiểu câu và chức năng của từng câu trong đoạn văn vừa viết.
 HS thực hiện yêu cầu . Lớp nhận xét , bổ sung.
 **************************************