Giáo án Ngữ văn lớp 8 – Tuần 24 - Tiết 89 đễn 91

	Tuần : 24
Tiết: 89 -90
 Ngày dạy: 8/2/2012
VIẾT BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 5
A. Môc tiªu:
1/. KiÕn thøc:
- KiÓm tra toµn diÖn nh÷ng kiÕn thøc ®· häc vÒ kiÓu bµi v¨n thuyÕt minh. Văn bản, tiếng Việt
2/. KÜ n¨ng:
- RÌn luyÖn kØ n¨ng x©y dùng v¨n b¶n theo nh÷ng yªu cÇu th buéc vÌ cÊu tróc, kiÓu bµi, tÝnh liªn kÕt.
3/. Th¸i ®é:
- ý thøc tù gi¸c, nghiªm tóc khi lµm bµi
B. Ph­¬ng ph¸p: ViÕt bµi thùc hµnh
C. ChuÈn bÞ:
1/ GV:So¹n bµi: Ra ®Ò, ®¸p ¸n, biÓu ®iÓm.
2/ HS: Xem l¹i kiÕn thøc vÒ v¨n thuyÕt minh, bài thơ Đi đường, câu cầu khiến
D. Tiến trình lên lớp:
Khi 
 1. Ổn định tổ chức:
 2. Kiểm tra bài cũ: ( kiểm tra sự chuẩn bị của HS)
 3. Bài mới 
I/ MA TRẬN ĐỀ KIỂM TRA
Nội dung
Mức độ nhận thức
Cộng
Nhận biết
Thông hiểu
Vận dụng
TN
TL
TN
TL
TN
TL
1. Văn học
 Vb: Đi đường
- Nêu ý nghĩa câu 4 của bài thơ
Số câu
1
1
Số điểm
1
1
2. Tiếng Việt
Câu cầu khiến
- So sánh hình thức và ý nghĩa 
Số câu
1
1
Số điểm
1
1
3. Tập làm văn: Thuyết minh 
 - Giíi thiÖu vÒ ng«i tr­êng cña em .
Số câu
1
Số điểm
8
Tổng số câu
2
1
3 câu
Tổng số điểm
2
8
10 điểm
II / ĐỀ BÀI: 
Câu 1: ( 1 điểm) Nêu ý nghĩa câu thơ thứ 4 của bài thơ Đi đường ?
Câu 2: (1 điểm) So sánh hình thức và ý nghĩa của 2 câu sau:
a/ Hãy cố ngồi dậy húp ít cháo cho đỡ xót ruột!
b/ Thầy em hãy cố ngồi dậy húp ít cháo cho đỡ xót ruột.
Câu 3: ( 8 điểm )- Giíi thiÖu vÒ ng«i tr­êng cña em .
III/ ĐÁP ÁN & BIỂU ĐIỂM
Câu 
Đáp án
Điểm
Câu 1
(1 điểm)
C©u 4 : NiÒm vui s­íng ®Æc biÖt, bÊt ngê cña ng­êi v­ît qua ®­îc khã kh¨n, vÊt v¶.-> niÒm h¹nh phóc cña ng­êi CM khi ®· giµnh ®­îc th¾ng lîi.
1 Điểm
Câu 2:
(1 điểm)
- Gièng nhau : §Òu lµ c©u cÇu khiÕn cã tõ ng÷ cÇu khiÕn : h·y
- Kh¸c nhau : 
+ C©u a: V¾ng CN, cã tõ cÇu khiÕn vµ ng÷ ®iÖu cÇu khiÕn àmang tÝnh chÊt ra lÖnh 
+ C©u b: Cã CN thÇy em (ng«i thø 2 – sè Ýt), cã ý nghÜa: khÝch lÖ ®éng viªn 
1 Điểm
 Câu 3:
(8 điểm)
1. Yªu cÇu chung - Lµm ®óng thÓ lo¹i v¨n thuyÕt minh.
	- Cã bè cô rµnh m¹ch 3 phÇn hîp lý.
	- Tr×nh bµy theo tr×nh tù ( Thêi gian, kh«ng gian).
2. Yªu cÇu cô thÓ:
- MB: Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ ng«i tr­êng .
- TB: Giíi thiÖu vÞ trÝ, diÖn tÝch, n¨m thµnh lËp.
- C¸c khu vùc cña tr­êng, phßng gi¸m hiÖu, phßng häc, phßng chøc n¨ng, truyÒn thèng...
- C¸c líp häc ( Sè l­îng, sè líp, khèi).
- Sè l­îng GV ( Nam, n÷).
- C¸c thµnh tÝch cña tr­êng trong ®µo t¹o thi ®ua.
- Môc tiªu cña tr­êng trong thêi gian tíi.
- KB: VÞ trÝ cña nhµ tr­êng trong ®êi sèng x· héi ë ®Þa ph­¬ng vµ t×nh c¶m cña em ®èi víi tr­êng.
1 Điểm
6Điểm
1 Điểm
=========================== – & — ============================
Tuần : 24
Tiết: 91
	 Ngày soạn: 6/2/12
Ngày dạy: 9/2/12
CÂU CẢM THÁN
. Môc tiªu:
1/. KiÕn thøc:
HiÓu ®­îc ý nghÜa t­ t­ëng cña bµi th¬, tõ viÖc ®i ®­êng gian lao mµ nãi lªn bµi häc ®­êng ®êi, ®­êng c¸ch m¹ng.
C¶m nhËn ®­îc søc truyÒn c¶m nghÖ thuËt cña bµi th¬ rÊt b×nh dÞ, tù nhiªn mµ chÆt chÏ, mang ý nghÜa s©u s¾c.
2/. KÜ n¨ng:
	Sö dông c©u c¶m th¸n trong nh÷ng tr­êng hîp cÇn thiÕt, biÕt nhËn d¹ng vµ ph©n tÝch chøc n¨ng cña c©u c¶m th¸n.
3/.Th¸i ®é: Gi¸o dôc HS ý thøc Häc tËp
B. Ph­¬ng ph¸p: Qui n¹p bảng phụ : grap
C. ChuÈn bÞ:
1/ GV:Nghiªn cøu bµi, so¹n gi¸o ¸n.
2/ HS: Häc bµi cò, xem tr­íc bµi míi.
III. Tiến trình lên lớp: 
Khi 
 1. Ổn định tổ chức:
 2. Kiểm tra bài cũ: ( 5’) 
 -Neâu ñaëc ñieåm vaø chöùc naêng cuûa caâu caàu khieán ?( 5 đ) LÊy vÝ dô c©u cÇu khiÕn cã tõ ng÷ cÇu khiÕn vµ mét c©u cÇu khiÕn cã ng÷ ®iÖu cÇu khiÕn.(5 đ)
 .- Chức năng chính của câu cầu khiến là dùng để ra lệnh, yêu cầu, đề nghị , khuyên báo...- Hình thức :Khi viết, câu cầu khiến thường kết thúc bàng dấu chấm than, nhưng khi ý cầu khiến không được nhấn mạnh thì có thể kết thúc bằng dấu chấm. Cầu cầu khiến thường có những từ cầu khiến
 3. Bài mới. 
Thời gian
Hoạt động của Gv & Hs
Nội dung
20’
15’
3’
2’
Hoạt động1: hd tìm hiểu ñaëc ñieåm hình thöùc vaø chöùc naêng cuûa caâu caûm thaùn 
a, Ñaëc ñieåm hình thöùc: Goïi hs ñoïc vd 
H: Trong nhöõng ñoaïn trích treân , caâu naøo laø caâu caûm thaùn ? 
a, Hôõi ôi laõo Haïc !
b, Than oâi !
H: Ñaëc ñieåm hình thöùc naøo giuùp ta nhaän bieát ñoù laø caâu caûm thaùn ? 
- Coù töø caûm thaùn : hôõi ôi , than oâi 
- Thöôøng ñöôïc keát thuùc baèng daáu chaám than 
b, Chöùc naêng 
 H: Caâu caûm thaùn duøng ñeå laøm gì ? 
- Duøng ñeå boäc loä caûm xuùc cuûa ngöôøi noùi , ngöôøi vieát trong giao tieáp haèng ngaøy vaø trong vb ngheä thuaät 
H:Vaäy khi vieát ñôn , bieân baûn , hôïp ñoàng hay trình baøy keát quaû giaûi 1 baøi toaùn  coù theå duøng caâu caûm thaùn khoâng ? Vì sao ? ( HSTLN)
- Ngoân ngöõ trong ñôn , hôïp ñoàng ( ngoân ngöõ trong vb haønh chính coâng vuï ) vaø ngoân ngöõ trình baøy keát quaû giaûi 1 baøi toaùn ( ngoân ngöõ trong vb khoa hoïc ) laø ngoân ngöõ duy lí , ngoân ngöõ cuûa tö duy loâ – gíc , neân khoâng thích hôïp vôùi vieäc söû duïng nhöõng yeáu toá ngoân ngöõ boäc loä caûm xuùc.
Hoạt động 2: hd luyện tập
Bài tập 1:
Gv: Yêu cầu hs đọc bài tập.
Hs: Thảo luận nhóm – cử đại diện lên bảng làm bài tập
Gv: theo dõi – nhận xét sửa chữa – cho điểm
Bài tập 2:
Gv: đọc yêu cầu bài tập 
Hs: thảo luận nhận dạng câu cảm thán và cho biết tác dụng của câu cảm thán trong các trường hợp đó
Gv: nhận xét sửa chữa – cho điểm
Bài tập 3:
Hs: Thảo luận lên bảng làm bài tập
Gv: nhận xét – sửa chữa
4. Củng cố:
Em hãy cho biết tác dụng của câu cảm thán là gì?
Câu cảm thán được sử dụng trong các loại văn bản nào?
5.Hd về nhà.
Hoàn thành bài tập, học bài cũ.
Soạn bài mới: câu trần thuật
I .Ñaëc ñieåm hình thöùc vaø chöùc naêng cuûa caâu caûm thaùn .
* Nh ận x ét VD
a, Ñaëc ñieåm hình thöùc
- Coù töø caûm thaùn : hôõi ôi , than oâi 
- Thöôøng ñöôïc keát thuùc baèng daáu chaám than
b, Chöùc naêng 
- Duøng ñeå boäc loä caûm xuùc cuûa ngöôøi noùi , ngöôøi vieát trong giao tieáp haèng ngaøy vaø trong vb ngheä thuaät
Vd: 
Ghi nhớ: (sgk)
II. Luyện tập
Baøi taäp 1 : Nhaän bieát caâu caûm thaùn 
+ Caâu caûm thaùn 
a, Than oâi !
Lo thay ! nguy thay ! 
b, Hôõi caûnh röøng gheâ gôùm cuûa ta ôi!
c, Trao oâi, coù bieát ñaâu raèng : hung haêng , hoáng haùch laùo chæ toå ñem thaân maø traû nôï cho nhöõng cöû chæ ngu daïi cuûa mình thoâi .
Baøi taäp 2 : Phaân tích tình caûm , caûm xuùc trong caùc ngöõ caûnh vaø nhaän bieát caâu 
a, Lôøi than thaân cuûa ngöôøi noâng daân xöa 
b, Lôøi than thaân cuûa ngöôøi chinh phuï tröôùc noãi truaân chuyeân do chieán tranh gaây ra 
c, Taâm traïng beá taéc cuûa nhaø thô tröôùc cuoäc soáng ( tröôùc caùch maïng thaùng taùm )
d, Söï aân haän cuûa DM tröôùc caùi cheát thaûm thöông , oan öùc cuûa DC 
* Tuy ñeàu boäc loä tình caûm , caûm xuùc nhöng khoâng coù caâu naøo laø caâu caûm thaùn , Vì khoâng coù hình thöùc ñaëc tröng cuûa kieåu caâu naøy 
Baøi taäp 3 : Ñaët caâu caûm thaùn ñeå theå hieän caûm xuùc 
- Meï ôi, tình yeâu cuûa meï daønh cho con thieâng lieâng bieát bao 
- Ñeïp thay caûnh maët trôøi buoåi bình minh 
=========================== – & — ==========================
Tuần : 24
Tiết: 92
	 Ngày soạn: 7/2/12
 Ngày dạy: 9/2/12
 C©u trÇn thuËt
A.Mục tiêu: 
 1.KiÕn thøc:§Æc ®iÓm h×nh thøc cña c©u trÇn thuËt;Chøc n¨ng cña c©u trÇn thuËt
 2.KØ n¨ng:NhËn biÕt c©u trÇn thuËt trong c¸c v¨n b¶n;sö dông c©u trÇn thuËt phï hîp víi t×nh huèng giao tiÕp.
 3.Th¸I ®é: Cã ý thøc trong viÖc luyÖn lµm bµi tËp
B. ChuÉn bÞ: 
- B¶ng phô ghi vÝ dô.
- PhiÕu häc tËp.
C.Ho¹t ®éng lªn líp
 1.¤n ®Þnh líp
 2.KiÓm tra bµi cò
 ? H·y nªu ®Æc ®iÓm h×nh thøc vµ chøc n¨ng cña c©u cảm thán?(7 đ) Cho vÝ dô?(3)
a, Ñaëc ñieåm hình thöùc
- Coù töø caûm thaùn : hôõi ôi , than oâi 
- Thöôøng ñöôïc keát thuùc baèng daáu chaám than
b, Chöùc naêng 
- Duøng ñeå boäc loä caûm xuùc cuûa ngöôøi noùi , ngöôøi vieát trong giao tieáp haèng ngaøy vaø trong vb ngheä thuaät
 3.Néi dung bµi míi
* Giíi thiÖu bµi: 
Khi ta cÇn th«ng b¸o, miªu t¶ ... mét vÊn ®Ò, mét hiÖn t­îng nµo ®ã ta th­êng sö dông c©u trÇn thuËt. VËy c©u trÇn thuËt lµ lo¹i c©u nh­ thÕ nµo? Chóng ta sÎ t×m hiÓu trong bµi häc h«m nay.
* C¸c ho¹t ®éng:
 Ho¹t ®éng cña gv vµ hs
 KiÕn thøc
Hoạt động 1: (15')
- GV treo b¶ng phô ghi vÝ dô.
- Gäi HS ®äc.
? H·y x¸c ®Þnh c©u nghi vÊn, c©u cÇu khiÕn, c©u c¶m th¸n cã trong vÝ dô trªn?
? VËy, c¸c c©u cßn l¹i dïng ®Ó lµm g×?
GV: C¸c c©u nµy ®­îc gäi lµ c©u trÇn thuËt.
? Theo em, trong c¸c kiÓu c©u ®· häc, kiÓu c©u nµo ®­îc sö dông nhiÒu nhÊt? V× sao? 
? Qua ph©n tÝch c¸c vÝ dô em h·y cho biÕt ®Æc ®iÓm h×nh thøc vµ chøc n¨ng cña c©u trÇn thuËt?
Hoạt động 2: (25')
? X¸c ®Þnh kiÓu c©u vµ chøc n¨ng cña mæi c©u?
? NhËn xÐt vÒ kiÓu c©u vµ ý nghÜa cña 2 c©u:
1, §èi thö l­¬ng tiªu n¹i nh­îc hµ?
2, C¶nh ®Ñp ®ªm nay khã h÷ng hê.
? So s¸nh kiÓu c©u vµ s¾c th¸i ý nghÜa cña c¸c c©u ®ã?
GV cho HS lµm theo nhãm.
GV ®Æt 2 c©u mÉu
GV chia líp thµnh 3 nhãm lµm 3 c©u theo yªu cÇu cßn l¹i.
I. §Æc ®iÓm h×nh thøc vµ chøc n¨ng:
* C©u nghi vÊn: kh«ng cã
* C©u c¶m th¸n: ¤i Tµo Khª!
* C©u cÇu khiÕn: Kh«ng cã.
a. - C©u1,2: tr×nh bµy suy nghÜ cña ng­êi viÕt.
 - C©u 3: nh¾c nhë tr¸ch nhiÖm ®èi víi mäi ng­êi.
b. - C©u 1: kÓ, t¶.
 - C©u 2: th«ng b¸o.
c. - C©u 2: nhËn ®Þnh, ®¸nh gi¸.
 - C©u 3: biÓu c¶m.
- C©u trÇn thuËt. V×:
+ Tho¶ m·n mäi nhu cÇu trao ®æi th«ng tin trong giao tiÕp.
+ Cã thÓ thùc hiÖn chøc n¨ng cña hÇu hÕt c¸c kiÓu c©u kh¸c. 
=> Ghi nhí: HS tr×nh bµy
II. LuyÖn tËp:
Bµi tËp 1:
VÝ dô a:
C©u
 KiÓu c©u
Chøc n¨ng
1
TrÇn thuËt
KÓ
2
TrÇn thuËt
Béc lé c¶m xóc
3
TrÇn thuËt
Béc lé c¶m xóc
VÝ dô b:
C©u
KiÓu c©u
Chøc n¨ng
1
TrÇn thuËt
KÓ
2
C¶m th¸n
Béc lé c¶m xóc
3, 4
TrÇn thuËt
Béc lé c¶m xóc
Bµi tËp 2:
- C©u 1: C©u nghi vÊn.
- C©u 2: C©u trÇn thuËt.
* ý nghÜa: ®Òu béc lé c¶m xóc cña nh©n vËt tr÷ t×nh tr­íc ®ªm tr¨ng ®Ñp.
Bµi tËp 3:
* C©u a: C©u cÇu khiÕn, mang tÝnh chÊt ra lÖnh.
* C©u b: C©u nghi vÊn, mang tÝnh chÊt ®Ò nghÞ nhÑ nhµng.
* C©u c: C©u trÇn thuËt, ®Ò nghÞ nhÑ nhµng.
Bµi tËp 4, :
- HS tr×nh bµy
Bµi tËp 5:
MÉu:
- C¶m ¬n: Em xin c¶m ¬n c«.
- Chóc mõng: Chóc mõng sinh nhËt anh.
D.H­íng dÉn tù häc:
- N¾m v÷ng kiÕn thøc vÒ c©u trÇn thuËt.
- Lµm hoµn chØnh bµi tËp 4, 5 vµo vë.
- So¹n bµi míi.
=========================== – & — ==========================
Tuần : 25
Tiết: 91
	 Ngày soạn: 
Ngày dạy: 
 V¨n b¶n: 
 CHIẾU DỜI ĐÔ 
 ( Thiªn ®« chiÕu )
 - LÝ c«ng uÉn -
A. Møc ®é cÇn ®¹t: Gióp Hs
 1.KiÕn thøc:-ChiÕu :thÓ v¨n chÝnh luËn trung ®¹i,cã chøc n¨ng ban bè mÖnh lÖnh cña nhµ vua
 -Sù ph¸t triÔn cña quèc gia §¹i ViÖt ®ang trªn ®µ lín m¹nh.
 -ý nghÜa träng ®¹i cña sù kiÖn dêi ®« tõ Hoa L­ ra thµnh Th¨ng Long vµ søc thuyÕt phôc m¹nh mÏ cña lêi tuyªn bè quyÕt ®Þnh dêi ®«
 2.KØ n¨ng:-HiÓu mét v¨n b¨n b¶n viÕt theo thÓ ChiÕu
 -NhËn ra thÊy ®­îc ®Æc ®iÓm cña kiÓu nghÞ luaanj trung ®¹i ë mét v¨n b¶n cô thÓ
 3.Th¸I ®é:Tr©n träng,g×n gi÷ 
B. ChuÈn bÞ: 
- SGK, SGV.
- Tranh vua LÝ Th¸i Tæ.
C.Ho¹t ®éng lªn líp
 1.¤n ®Þnh líp
 2.KiÓm tra bµi cò
 ? §äc thuéc lßng vµ diÔn c¶m phÇn nguyªn t¸c, dÞch th¬ cña bµi th¬ “Ng¾m tr¨ng”? Em hiÓu g× vÒ t×nh c¶m cña B¸c ®èi víi thiªn nhiªn qua bµi th¬ nµy?
 3.Néi dung bµi míi
 * Giíi thiÖu bµi: 
 C¸c em häc lÞch sö vµ ®· biÕt vÒ vua LÝ Th¸i Tæ, ®©y lµ mét vÞ vua tµi cao ®øc réng. H«m nay, ta sÎ t×m hiÓu rá h¬n vÒ vÞ vua nµy qua v¨n b¶n “ChiÕu dêi ®«”- mét v¨n b¶n do «ng ban bè mÖnh lÖnh xuèng cho thÇn d©n ®Ó ®Ó nh©n d©n hiÓu vµ thùc hiÖn.
 * C¸c ho¹t ®éng:
 Ho¹t ®éng cña GV vµ Hs
 KiÕn thøc
Hoạt động 1: 10'. §äc- HiÓu chung văn bản
GV h­íng dÉn: §äc m¹ch l¹c, rá rµng, chó ý c¸c c©u hái, c©u c¶m.
- GV ®äc mÉu, gäi HS ®äc.
GV gäi HS ®äc phÇn chó thÝch .
- 2 HS ®äc, GV nhËn xÐt.
? Tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ LÝ C«ng UÉn?
? Em hiÓu “chiÕu” lµ g×?
? H·y x¸c ®Þnh bè côc cña v¨n b¶n?
GV gäi HS ®äc phÇn 1.
? Më ®Çu v¨n b¶n, t¸c gi¶ nªu lªn vÊn ®Ò g×?
? ViÖc nªu nh­ vËy nh»m môc ®Ých g×?
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch nãi cña t¸c gi¶?
Hoạt động2: 25'
 §oc- Hiểu văn bản:
GV: LÝ Th¸i Tæ dÉn sè liÖu cô thÓ vÒ c¸c lÇn dêi ®« ®· ®em l¹i nh÷ng kÕt qu¶ cô thÓ th× viÖc LÝ Th¸i Tæ dêi ®« còng lµ hîp víi quy luËt.
? Tõ chuyÖn x­a t¸c gi¶ liªn hÖ ®Õn viÖc kh«ng chÞu dêi ®« cña hai triÒu ®¹i §inh, Lª nh­ thÕ nµo? KÕt qu¶ ra sao?
- Ng­êi ViÖt Nam thêi trung ®¹i chÞu ¶nh h­ëng cña v¨n ho¸ Trung Hoa.
? Theo em nhËn xÐt ®ã ®óng hay sai?
? C©u v¨n kÕt ®o¹n nãi lªn ®iÒu g×? Cã t¸c dông g× trong bµi v¨n nghÞ luËn ?
GV: Trong v¨n nghÞ luËn lý lÏ vµ dÉn chøng, lËp luËn ®ãng vai trß chñ yÕu nh­ng t×nh c¶m cña ng­êi viÕt ch©n thµnh, s©u s¾c còng sÏ lµm t¨ng søc thuyÕt phôc cho lËp luËn.
? Néi dung chÝnh cña ®o¹n nµy.
? §Ó kh¼ng ®Þnh ý kiÕn cña m×nh, Lý C«ng UÈn ®· dùa vµo nh÷ng luËn chøng nµo ?
? H·y chØ ra nh÷ng ®iÒu Êy trong v¨n b¶n ?
- HS th¶o luËn sau ®ã GV ph©n tÝch ®Ó HS rá h¬n: Hai triÒu ®¹i ®ã ch­a ®ñ thÕ vµ lùc ®Ó dêi ®« chø kh«ng ph¶i lµm tr¸i mÖnh trêi.
- Häc sinh ®äc ®o¹n 2.
? Qua sù ph©n tÝch nµy em thÊy ®­îc ®iÒu g× vÒ Lý C«ng UÈn?
? H·y nhËn xÐt c¸ch ®Æt c©u nghÖ thuËt mµ t¸c gi¶ sö dông trong ®o¹n nµy?
? H·y ®äc phÇn 3?
? T¹i sao kÕt thóc bµi chiÕu nhµ vua kh«ng ra lÖnh mµ hái quÇn thÇn ?
? C¸ch kÕt thóc nµy nh»m môc ®Ých g×?
? Ph©n tÝch tr×nh tù trong hÖ thèng lËp luËn cña t¸c gi¶?
? Nh­ vËy thiªn ®« chiÕu cã ý nghÜa nh­ thÕ nµo vÒ lÞch sö x· héi?
? Qua t×m hiÓu em cã nhËn xÐt g× vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n?§Ó t¹o sù ®ång c¶m gi÷a mÖnh lÖnh vua ban víi thÇn d©n, thuyÕt phôc ng­êi nghe b»ng lý lÏ vµ t×nh c¶m ch©n thµnh; nguyÖn väng dêi ®« cña Lý Th¸i Tæ còng lµ nguyÖn väng cña nh©n d©n.
- Ph¶n ¸nh ý chÝ ®éc lËp, tù c­êng vµ sù ph¸t triÓn lín m¹nh cña n­íc §¹i ViÖt ë thÕ kû 16.
- Chøng tá ttriÒu ®×nh nhµ Lý ®· ®ñ thÕ vµ lùc thùc hiÖn mäi nguyÖn väng cña nh©n d©n.
- ChÆt chÎ cã lý, cã t×nh, kÕt hîp x­a vµ nay hîp lý, cã ph©n tÝch cã dÉn chøng.
+ Ph©n tÝch nguyªn nh©n, kÕt qu¶, ý nghÜa dÉn chøng x­a lµm tiÒn ®Ò xa.
+ Nªu, ph©n tÝch dÉn chøng trong n­íc lµm tiÒn ®Ò trùc tiÕp.
+ Nªu, ph©n tÝch cô thÓ lÝ do chän §¹i La lµm kinh ®«.
+ QuyÕt ®Þnh dêi ®« trong sù trao ®æi víi quÇn thÇn.
=> Xøng ®¸ng lµ lêi thiªn tö, ®Êng minh qu©n cã tÇm nh×n xa, tr«ng.
I. §äc- HiÓu chung văn bản:
1. Đọc
2. Tác giả, tác phẩm:
a. T¸c gi¶:
- Lµ vua LÝ Th¸i Tæ(974-1028) ng­êi s¸ng lËp ra v­¬ng triÒu LÝ. N¨m 1010, dêi ®« tõ Hoa L­ (Ninh B×nh) ra §¹i La (Hµ Néi), ®æi tªn n­íc §¹i Cå ViÖt thµnh §¹i ViÖt.
b. T¸c phÈm:
- ThÓ loai: chiÕu
- Chiếu dời đô viết bằng chữ Hán, ra đời gắn liền với sự kiện lịch sử trọng đại: thành Đại La ( Hà Nội ) trở thành kinh đô của nước Đại Việt dưới triều Lí và nhiều triều đại phong kiến Việt Nam.
- Chiếu lµ thể văn do vua dùng để ban bố mệnh lệnh. 
3. Chú thích một số từ(sgk)
4. Bè côc:
* 3 phÇn:
+ PhÇn 1: 
Tõ ®Çu ... ®Õn “ kh«ng dêi ®æi”: ph©n tÝch nh÷ng tiÒn ®Ò c¬ së lÞch sö vµ thùc tiÓn cña viÖc dêi ®«.
+ PhÇn 2:
TiÕp ... ®Õn “ mu«n ®êi”: lÝ do chän §¹i La lµm kinh ®«.
+ PhÇn 3: 
 Cßn l¹i: kÕt luËn: về dời đô
II. §oc- Hiểu văn bản:
1. Nội dung:
a- DÉn chøng c¸c lÇn dêi ®« cã thËt trong lÞch sö cæ ®¹i Trung Hoa.
- Phï hîp víi t©m lÝ thêi trung ®¹i, hay noi theo ng­êi x­a.
=> Cã søc thuyÕt phôc ng­êi nghe.
- Dïng c¸c kiÓu c©u víi c¸c ý nghÜa kh¸c nhau.
C©u 1: dÉn chøng.
C©u 2: hái.
C©u 3: kh¼ng ®Þnh sù ®óng ®¾n.
C©u 4: nãi vÒ kÕt qu¶ cña viÖc dêi ®«.
- Theo t¸c gi¶ viÖc kh«ng dêi ®« sÎ ph¹m nh÷ng sai lÇm: kh«ng theo mÖnh trêi, kh«ng theo g­¬ng tiÒn nh©n.
- KÕt qu¶: TriÒu ®¹i ng¾n ngñi, nh©n d©n hao tèn, ®Êt n­íc kh«ng më mang ®­îc. 
- C©u v¨n thÓ hiÖn t×nh c¶m, t©m tr¹ng cña nhµ vua tr­íc hiÖn t×nh ®Êt n­íc.
-> QuyÕt t©m dêi ®« lµ v× d©n, v× n­íc.
-> T¨ng søc thuyÕt phôc cho lËp luËn.
b- Nh÷ng lý do ®Ó lùa chän §¹i La lµm kinh ®« míi cña §¹i ViÖt.
- Dùa vµo thiªn thêi, ®Þa lîi, nh©n hoµ.
+ VÞ trÝ ®Þa lý: Trung t©m trêi ®Êt.
+ ThÕ ®Êt quÝ hiÕm, sang träng, ®Ñp ®Î cã nhiÒu kh¶ n¨ng ph¸t triÓn rång cuén, hæ ngåi.
+ ChÝnh trÞ, v¨n ho¸ lµ ®Çu mèi giao l­u, lµ n¬i tô héi 4 ph­¬ng.
-> Thµnh §¹i La cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó trë thµnh thµnh kinh ®«.
-> Lý C«ng UÈn cã cÆp m¾t tinh ®êi, toµn diÖn, s©u s¾c xøng ®¸ng lµ mét vi vua anh minh s¸ng suốt.
c. Kết luận về việc dời đô
- Một quyết định của nhà vua được người đọc, người nghe tiếp nhận, suy nghĩ và hành động một cách tự nguyện.
2. Hình thức:
- Gồm có 3 phần chặt chẽ
- Giọng văn trang trọng, thể hiện suy nghĩ, tình cảm sâu sắc của tác giả về một vấn đề hết sức quan trọng của đất nước.
- Lựa chọn ngôn ngữ có tính chất tâm tình, đối thoại: 
+Là mệnh lệnh nhưng Chiếu dời đô không sử dụng hình thức mệnh lệnh.
+Một câu hỏi cuối cùng làm cho quyết định của nhà vua được người đọc, người nghe tiếp nhận, suy nghĩ và hành động một cách tự nguyện.
- ViÕt theo lèi v¨n biÒn ngÉu, c¸c vÕ ®èi nhau c©n xøng, nhÞp nhµng.
3. Ý nghĩa:
 Ý nghĩa lịch sử của sự kiện dời đô từ Hoa Lư ra Thăng Long và nhận thức về vị thế, sự phát triển đất nước của Lí Công Uẩn.
- 
*Tæng kÕt;
=> Ghi nhí: SGK, HS ®äc.
D. H­íng dÉn tù häc
- Häc ghi nhí, n¾m gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña bµi th¬.
- T×m ®äc t­ liÖu lÞch sö vÒ thêi LÝ.
 -§äc kÜ bµi
 Ngµy so¹n:14/2/2011
TiÕt 91: C©u phñ ®Þnh
A. Møc ®é cÇn ®¹t:
 1.KiÕn thøc:-§Æc ®iÓm h×nh thøc cña c©u phñ ®Þnh
 -Chøc n¨ng cña c©u phñ ®Þnh
 2.KØ n¨ng:-NhËn biÕt c©u phñ ®Þnh trong c¸c v¨n b¶n
 -Sö dông c©u phñ ®Þnh phï hîp víi hoµn c¶nh giao tiÕp
 3.Th¸i ®é:Cã ý thøc tù gi¸c trong luyÖn lµm bµi tËp
B. ChuÉn bÞ: 
- B¶ng phô ghi vÝ dô.
- PhiÕu häc tËp.
C.Ho¹t ®éng lªn líp
 1.¤n ®Þnh líp
 2.KiÓm tra bµi cò
 ? H·y nªu ®Æc ®iÓm h×nh thøc vµ chøc n¨ng cña c©u trÇn thuËt? Cho vÝ dô?
 3.Néi dung bµi míi	
 * Giíi thiÖu bµi: 
 Khi nãi vµ viÕt , nÕu ta muèn phñ nhËn , ph¶n b¸c mét vÊn ®Ò nµo ®ã ta th­êng sö dông c©u phñ ®Þnh. VËy, c©u phñ ®Þnh lµ kiÓu c©u cã ®Æc ®iÓm h×nh thøc vµ chøc n¨ng nh­ thÕ nµo? Trong bµi häc h«m nay, ta sÎ t×m hiÓu vÒ vÊn ®Ò ®ã.
 * C¸c ho¹t ®éng:
 Ho¹t ®éng cña gv vµ hs	
 KiÕn thøc
VÝ dô 1:
a. Nam ®i HuÕ.
b. Nam kh«ng ®i HuÕ.
c. Nam ch­a ®i HuÕ.
d. Nam ch¼ng ®i HuÕ.
? VÒ mÆt h×nh thøc, c¸c c©u b, c, d cã g× kh¸c c©u a?
? XÐt vÒ chøc n¨ng, c¸c c©u b, c, d cã g× kh¸c so víi c©u a?
VÝ dô 2: GV gäi HS ®äc.
?Trong ®o¹n trÝch nµy, nh÷ng c©u nµo cã tõ ng÷ phñ ®Þnh?
? Nh÷ng tõ ng÷ phñ ®Þnh ®ã dïng ®Ó lµm g×?
GV: Nh÷ng c©u ®­îc t×m hiÓu ë 2 vÝ dô trªn lµ c©u phñ ®Þnh.
? VËy, thÕ nµo lµ c©u phñ ®Þnh?
? H·y ®äc kØ phÇn ghi nhí?
VÝ dô: 
T«i kh«ng thÓ kh«ng ®Õn tr­êng.
? §©y cã ph¶i lµ c©u phñ ®Þnh kh«ng? V× sao?
? Tõ ®ã, ta rót ra ®iÒu g× cÇn l­u ý khi t×m hiÓu c©u phñ ®Þnh ?
Bµi tËp 1: 
? T×m c©u phñ ®Þnh b¸c bá? Gi¶i thÝch?
Bµi tËp 2:
GV cho HS lµm theo nhãm.
Bµi tËp 3:
 GV gäi HS ®äc yªu cÇu.
I. §Æc ®iÓm h×nh thøc vµ chøc n¨ng cña c©u phñ ®Þnh:
VÝ dô 1:
a. Nam ®i HuÕ.
b. Nam kh«ng ®i HuÕ.
c. Nam ch­a ®i HuÕ.
d. Nam ch¼ng ®i HuÕ.
- Cã chøa c¸c tõ mang nghÜa phñ ®Þnh:
kh«ng, ch­a, ch¼ng.
- Cã chøc n¨ng phñ ®Þnh.
+ Phñ ®Þnh viÖc Nam ®i HuÕ -> phñ ®Þnh mét sù viÖc.
+ C©u a: kh¼ng ®Þnh viÖc Nam ®i HuÕ.
VÝ dô 2: 
- Kh«ng ph¶i, nã chÇn chÉn nh­ c¸i ®ßn c©n.
- §©u cã, nã bÌ bÌ nh­ c¸i qu¹t thãc.
- Kh«ng ph¶i: b¸c bá nhËn ®Þnh cña «ng thÇy bãi sê vßi.
- §©u cã: trùc tiÕp b¸c bá nhËn ®Þnh cña «ng sê ngµ, gi¸n tiÕp b¸c bá nhËn ®Þnh cña «ng thÇy bãi sê vßi -> b¸c bá nhËn ®Þnh.
- Lµ c©u chøa c¸c tõ ng÷ phñ ®Þnh, nh»m:
+ Th«ng b¸o, x¸c nhËn kh«ng cã sù vËt, sù viÖc, tÝnh chÊt, quan hÖ nµo ®ã.
+ Ph¶n b¸c mét ý kiÕn, mét nhËn ®Þnh.
=> Ghi nhí: HS ®äc.
- §©y kh«ng ph¶i lµ c©u phñ ®Þnh mµ lµ c©u kh¼ng ®Þnh mÆc dÇu cã chøa tõ phñ ®Þnh “kh«ng”.
- Cã nh÷ng c©u sö dông tõ phñ ®Þnh nh­ng l¹i mang ý kh¼ng ®Þnh.
II. LuyÖn tËp:
Bµi tËp 1: 
b. Cô cø t­ëng thÕ Êy chø nã ch¶ hiÓu g× ®©u.
c. Kh«ng, chóng con kh«ng ®ãi n÷a ®©u.
* H×nh thøc: Sö dông tõ phñ ®Þnh: ch¶, kh«ng.
* Chøc n¨ng:`
Bµi tËp 2:
a. ¤ng gi¸o dïng ®Ó ph¶n b¸c suy nghÜ cña l·o H¹c.
c. C¸i Tý muèn b¸c bá ®iÒu mµ nã cho lµ mÑ nã ®ang nghÜ: mÊy ®øa con ®ang ®ãi qu¸.
- C¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶.
+ ViÕt c©u cã ý nghÜa t­¬ng ®­¬ng.
- Dïng “kh«ng” phñ ®Þnh tuyÖt ®èi.
- Dïng “ch­a” phñ ®Þnh t­¬ng ®èi.
=> Dïng “kh«ng” phï hîp h¬n.
D. H­íng dÉn tù häc:
- N¾m néi dung bµi häc.
- Lµm bµi tËp 4, 5, 6.
- T×m hiÓu mét vµi danh lam th¾ng c¶nh ®Þa ph­¬ng qua s¸ch b¸o.
-ViÕt ®o¹n v¨n cã sö dông mét sè kiÓu c©u trong ®ã b¾t buéc cã c©u phñ ñònh