Giáo án Ngữ văn 8 - Tuần 8, 9 - Trường THCS Phả Lại

Tuần 8
Tiết 29
Văn bản : chiếc lá cuối cùng
 (O-Hen ri)
A. Mục tiêu . 
 1. Kiến thức. Học sinh nắm được :
 - Nhân vật , sự kiện, cốt truyện trong một tác phẩm truyện ngắn hiện đại Mỹ.
 - Lòng cảm thông sự chia sẻ giữa những người nghệ sỹ nghèo .
 - ý nghĩa của tác phẩm nghệ thuật vì cuộc sống của con người . 
 2. Kỹ năng .
 - Vận dụng kiến thức về sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong tác phẩm tự sự để đọc hiểu tác phẩm .
 - Phát hiện , phân tích đặc điểm nổi bật về nghệ thuật kể chuyện của nhà văn . cảm nhận được ý nghĩa nhân văn sâu sắc của truyện .
 3 . Thái độ .
- - Giáo dục lòng yêu thương, sự cảm thông và nghị lực sống.
B. Chuẩn bị.
	- Giáo viên: Tham khảo tập truyện ngắn của O Hen-ri, ảnh chân dung 
O Hen-ri.
- Học sinh: Sưu tầm các bức tranh minh hoạ''Chiếc lá cuối cùng''
C. Tiến trình bài dạy.
	 Tổ chức lớp. (1')
 Ngày dạy10-2010.lớp 8a1. ..
 .	II. Kiểm tra bài cũ .(6')
	? Phân tích những ưu, nhược điểm của Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô Pan-xa trong đoạn trích ''Đánh nhau với cối xay gió''	
	? Biện pháp nghệ thuật chủ yếu được sử dụng trong tác phẩm , phân tích ví dụ, bài học rút ra.
	III.bài mới. 
	 Giới thiệu bài: Cho học sinh xem ảnh chân dung O Hen-ri, tập truyện ngắn của ông hoặc giới thiệu qua bản đồ tự nhiên châu Mĩ- nước Mĩ và thủ đô Oa-sinh-tơn với những nhà văn kiệt xuất: Hê min guây, Giắc lơn-đơn và O Hen-ri ...
Hoạt động của thày
Hoạt động của trò
? Em hiểu gì về cuộc đời O Hen-ri 
- Giáo viên giới thiệu thêm: 
+ Cha ông là thày thuốc, mẹ ông qua đời khi ông mới lên 3; 15 tuổi đã phải thôi học, đi làm ở một hiệu thuốc, sau đó làm nhân viên kế toán, vẽ tranh, thủ quỹ ngân hàng.
* Truyện của ông thường toát lên tinh thần nhân đạo cao cả.
Truyện của ông thường sử dụng kiểu đảo ngược tình thế 2 lần 1 cách đột ngột, bất ngờ
? Em hiểu gì về văn bản được học.
- Giáo viên đọc mẫu.
? Cách đọc.
? Hãy tóm tắt nội dung văn bản ''Chiếc lá cuối cùng'' bằng 1 đoạn văn ngắn.
- Gọi học sinh tóm tắt 
- Gọi học sinh khác nhận xét
- Giáo viên đánh giá, khuyến khích.
- Kiểm tra việc nắm bắt chú thích của học sinh 
? Hãy tìm bố cục của đoạn trích.
? Phần tóm tắt và đoạn trích giới thiệu Giôn-xi đang ở trong tình trạng như thế nào .
? Tình trạng đó khiến cô có tâm trạng như thế nào.
* Giôn-xi có tâm trạng chán nản, mệt mỏi, tuyệt vọng của một cô gái yếu đuối, bệnh tật.
? Nhìn cây thường xuân rụng lá, cô có suy nghĩ như thế nào.
- Hướng dẫn học sinh thảo luận nhóm (theo bàn)
? Tại sao tác giả lại viết ''Khi trời vừa hửng sáng thì Giôn-xi, con người tàn nhẫn lại ra lệnh kéo mành lên'' . Hành động này thể hiện tâm trạng gì của cô?
- Có phải cô là người tàn nhẫn không?
? Sau đêm mưa gió dữ dội, cô phát hiện ra điều gì.
? Tâm trạng của cô như thế nào.
- Tổ chức học sinh thảo luận:
? Nguyên nhân làm Giôn-xi khỏi bệnh.
? Việc đó nói lên điều gì.
* Sức sống dẻo dai, bền bỉ của chiếc lá đã kích thích tình yêu sự sống của cô.
- Bài học: chữa bệnh bằng nghị lực, tình yêu cuộc sống, đấu tranh với bệnh tật kết hợp với thuốc men,...
- Liên hệ với 1 vận động viên thế giới bằng tình yêu thể thao đã chiến thắng bệnh ung thư (An xoong vận động viên đua xe đạp của Mĩ)
? Tại sao khi nghe Xiu kể chuyện về cái chết của cụ Bơ-men, tác giả không để Giôn-xi có thái độ gì.
* Luyện tập:
? Hãy đóng vai Giôn-xi kể lại tâm trạng của mình khi nhìn thấy chiếc lá cuối cùng không bị rụng.
I. Tìm hiểu chung.
1. Tác giả:
- Học sinh đọc chú thích trong SGK tr89
+ (1862-1910) - nhà văn Mĩ
+ Truyện của ông thường nhẹ nhàng nhưng toát lên tinh thần nhân đạo cao cả, tình thương yêu người nghèo khổ, rất cảm động
2. Văn bản. 
- Đoạn trích là phần cuối của ''Chiếc lá cuối cùng''
II. Đọc - Hiểu văn bản 
1. Đọc 
- Học sinh đọc văn bản 
- Phân biệt lời kể, tả; cuối truyện đọc với giọng xúc động.
- Giôn-xi ốm nặng và nằm đợi chiếc lá cuối cùng của cây thường xuân bên cửa sổ rụng, khi đó cô sẽ chết.
- Nhưng qua một buổi sáng và 1 đêm mưa gió phũ phàng, chiếc lá cuối cùng vẫn không rụng. Điều đó khiến Giôn-xi thoát khỏi ý nghĩ về cái chết.
- Một người bạn gái đã cho Giôn-xi biết chiếc lá cuối cùng chính là bức tranh hoạ sĩ già Bơ-men đã bí mật vẽ trong một đêm mưa gió để cứu Giôn-xi , trong khi chính cụ bị chết vì sưng phổi.
2. Chú thích.
- Học sinh giải thích các chú thích 2, 3, 4, 5, 6, 7
3. Bố cục.
- 3 phần:
+ Từ đầu kiểu Hà Lan: Giôn-xi đợi cái chết.
+ tiếp vịnh Na-plơ: Giôn-xi vượt qua cái chết.
+ còn lại: Bí mật của chiếc lá cuối cùng
4. Phân tích. 
a. Diễn biến tâm trạng của Giôn-xi. 
- Giôn-xi là một cô gái trẻ, 1 hoạ sĩ trẻ, cô đang bị sưng phối nặng.
- Bệnh tật và đói nghèo khiến cô chán nản, thẫn thờ mở to cặp mắt nhìn tấm mành mành màu xanh.
- Cô gắn sự kéo dài sự sống của mình với những chiếc lá, Chiếc lá cuối cùng rụng xuống thì cô cũng chết; cô hơi ngạc nhiên khi chiếc lá cuối cùng chưa rụng rồi tin rằng đêm tới nó nhất định sẽ rụng và cô cũng lìa đời
- Học sinh thảo luận nhóm, trình bày.
- Học sinh nhóm khác nhận xét.
- Giôn-xi tàn nhẫn, thờ ơ, lạnh lùng với chính mình, với cuộc sống đang tắt dần trong cơ thể mình nên cô không mấy quan tâm đến sự lo lắng, chăm sóc của bạn. Điều đó là do cô bệnh tật và thiéu nghị lực.
- Chiếc lá vẫn còn
- Ngạc nhiên, nhìn nó hồi lâu, gọi Xiu quấy cháo, muốn uống chút rượu, muốn vẽ, hôm sau thì hoàn toàn qua cơn nguy hiểm cô đã muốn sống, đã vui và đã sống
- Cô khâm phục sự gan góc, kiên cường sức sống mãnh liệt, bền bỉ của chiếc lá nó đã chống chọi với gió tuyết, thiên nhiên khắc nghiệt, bám lấy cuộc sống không chịu rụng xuống trái ngược với ý định buông xuôi, yếu đuối của mình. Nó đã đem lại nhiệt tình tuổi trẻ cho cô, chính cô đã tự chữa bệnh cho mình bằng chiếc lá, bằng sự thay đổi tinh thần.
Học sinh thảo luận trình bày
- Cách kết thúc như vậy truyện sẽ có dư âm, để lại trong lòng người đọc nhiều suy nghĩ và những dự đoán. Truyện sẽ kém hay nếu nhà văn cho chúng ta biết cụ thể Giôn-xi nghĩ gì, nói gì, có hành động gì khi nghe Xiu kể lại cái chết và việc làm cao cả của cụ Bơ-men .
- Học sinh tự kể.
	IV. Củng cố: (3')
	- Em hãy nêu một vài nét về nhà văn O. Hen-ri và tác phẩm : Chiếc lá cuối cùng.
	- Phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật Giôn-xi
	V. Hướng dẫn học ở nhà: (1')
- Kể tóm tắt lại văn bản.
- Viết đoạn văn ngắn phát biểu cảm nghĩ về nhân vật Giôn-xi.
- Soạn tiếp phần bài còn lại.
Tuần 8
Tiết 30 
Văn bản : chiếc lá cuối cùng( Tiếp)
 (O-Hen ri)
A. Mục tiêu . 
 1. Kiến thức .
 - Đi sâu phân tích tâm trạng nhân vật hoạ sỹ Xiu và Bơ Men để thấy được tình thương cao cả của những người hoạ sỹ nghèo.
 2. Kỹ năng.
 - Tiếp tục rèn kỹ năng đọc và tìm hiểu truyện , với nghệ thuật tiêu biểu . 
 3 .Thái độ .
 - Giáo dục ý thức yêu thương và nghị lực sống khi gặp khó khăn gian khổ .
B. Chuẩn bị.
	Thầy: Soạn giáo án.
	Trò: Soạn trước bài ở nhà.
C.Tiến trình bài dạy.
I. Tổ chức lớp: (1') 
 Ngày dạy 10- 2010lớp 8a1
II. Kiểm tra bài cũ. 5':
	? Hãy nêu một vài nét về nhà văn O. Hen- ri và tác phẩm : Chiếc lá cuối cùng.
	? Hãy phân tích diễn biến tâm trạng của nhân vật Giôn- xi trong truyện : Chiếc lá cuối cùng.
 III.Bài mới:
Hoạt động của thày
Hoạt động của trò
? Tại sao Xiu cùng cụ Bơ-men sợ sệt ngó ra ngoài cửa sổ nhìn cây thường xuân.
? Hành động của Xiu đối với Giôn-xi như thế nào.
* Xiu chân thành và giàu lòng yêu thương bạn, có sự đồng cảm sâu sắc.
? Em hiểu gì về tấm lòng của người bạn.
? Sáng hôm sau , Xiu có biết chiếc lá cuối cùng là do cụ Bơ-men vẽ không.
? Nếu Xiu biết trước thì sao.
* Xiu cũng rất ngạc hiên khi nhìn thấy chiếc lá khiến truyện càng cảm động và hấp dẫn hơn.
? Tại sao tác giả lại để cho Xiu kể lại chuyện về cái chết và nguyên nghân dẫn đến cái chết của cụ Bơ-men 
? Qua đó em hiểu gì thêm về phẩm chất của cô hoạ sĩ trẻ này
* Xiu kính phục, nhớ tiếc cụ Bơ-men và hết lòng với bạn.
? Sự thật về chiếc lá còn liên quan đến nhân vật nào.
? Cụ được giới thiệu ở phần tóm tắt như thế nào 
? Phần đầu đoạn trích cho thấy cụ có thái độ như thế nào 
* Cụ là người giàu lòng yêu thương, lo lắng cho Giôn-xi và có lẽ đang nghĩ đến cách vẽ chiếc lá cuối cùng để cứu Giôn-xi .
? Cụ đã vẽ bức tranh trong hoàn cảnh như thế nào.
? Cụ phải trả giá như thế nào cho bức vẽ chiếc lá đó.
? Em thấy cụ là người như thế nào 
* Cụ thật là cao thượng, quên mình vì người khác, lại cứ lẳng lặng mà làm không hề hé răng cho ai biết.
? Có thể gọi bức tranh đó là kiệt tác được hay không? vì sao.
- Hoặc yêu cầu học sinh ghi vào phiếu học tập: chiếc lá là 1 kiệt tác vì:
+ Hình thức
+ Mục đích
+ Hoàn cảnh vẽ
+ Sự trả giá
- Học sinh điền phiếu, giáo viên kiểm tra đánh giá(trên máy chiếu).
* Bức tranh của cụ là một kiết tác vì dã hướng tới và phục vụ cuộc sống của con người.
? Chứng minh truyện được kết thúc trên cơ sở 2 sự kiện bất ngờ đối lập nhau tạo nên hiẹn tượng đảo ngược tình huống 2 lần.
* Đảo ngược tình huống 2 lần gây bất ngờ và hứng thú, xúc động cho người đọc
? Tác dụng của việc đảo ngược tình huống 2 lần? Phương thức biểu đạt.
? Nhận xét về cách kể chuyện của tác giả.
* Kể xen tả và biểu cảm
Sắp xếp các tình tiết hấp dẫn, chặt chẽ khéo léo
? Khái quát giá trị nội dung của truyện
? Bài học cho bản thân.
? Em hiểu thế nào về nghệ thuật chân chính.
? Em hiểu gì về tài năng của nhà văn nữ O. Hen-ri 
? Miêu tả bức tranh trong truyện.
? Kể lại tóm tắt.
I. Tìm hiểu chung.
II. Đọc - Hiểu văn bản 
3. Phân tích. 
a. Diễn biến tâm trạng của Giôn-xi. 
b) Nhân vật Xiu 
- Vì lo cho bệnh tật và tính mệnh của Giôn-xi, vì nhớ đến ý định sẽ chết cùng với chiếc lá cuối cùng của bạn. Họ nhìn nhau và không dám nói gì vì họ biết chỉ đêm tới lá sẽ rụng hết, Giôn-xi khó mà qua khỏi
- Xiu làm theo một cách chán nản
- Cúi khuôn mặt hốc hác gần gối... tha thiết an ủi, mong bạn cố sống, lo lắng bất lực chẳng biết làm gì để cứu bạn.
- Học sinh khái quát, nhận xét.
- Xiu cũng ngạc hiên không ngờ chiếc lá cuối cùng còn bám lại, cô chỉ biết sau đó và cô bình tĩnh khi lần thứ 2 Giôn-xi bảo kéo mành lên
- Truyện sẽ kém hay đi vì Xiu không bị bất ngờ và chúng ta không biết được tâm trạng lo lắng thấm đượm tình người của cô.
- Tác giả không tả trực tiếp cái chết của cụ Bơ-men trong bệnh viện mà gián tiếp qua lời kể của Xiu .
 câu chuyện diễn ra tự nhiên và ta hiểu thêm về Xiu: kính phục nhớ tiếc cụ hoạ sĩ và hết lòng với bạn.
c. Cụ hoạ sĩ Bơ-men 
- Đó là một hoạ sĩ đã ngoài 60 tuổi, râu xồm, kiếm sống bằng cách ngồi làm mẫu vẽ cho các hoạ sĩ trẻ. Cụ mơ ước vẽ một kiệt tác nhưng đã 40 năm nay vẫn chưa thực hiện được.
- Sợ sệt ngó ra ngoài cửa sổ, nhìn cây thường xuân, nhìn nhau chẳng nói năng gì.
 Cụ đang lo lắng cho Giôn-xi và có lẽ trong thâm tâm đang nghĩ đến chiếc lá để cứu sống Giôn-xi 
- Vẽ âm thầm, bí mật trong đêm mưa gió, lạnh buốt.
- Người ta tìm thấy 1 chiếc đè ...  các chú thích 3, 5, 6, 7, 11, 14, 15 
2. Bố cục: 4 phần
- Phần 1: từ đầu phía tây: giới thiệu chung về vị trí của làng quê
- Phần 2: phía bên làng thần xanh: Nhớ về hình ảnh 2 cây phong
- Phần 3: vào năm học biêng biếc kia: Nhớ về tuổi thơ
- Phần 4: còn lại: Nhớ về người trồng 2 cây phong gắn liền với trường.
- Hình ảnh con người: nhân vật ''tôi'' và ''chúng tôi''
- Hình ảnh thiên nhiên: 2 cây phong và thảo nguyên.
3. Phân tích (15')
a. Hình ảnh hai cây phong
- Hai cây phong như ngọn hải đăng đặt trên núi.
- Nghệ thuật so sánh
+ Tác dụng: Chỉ giá trị tín hiệu của 2 cây phong 
. Khẳng định vai trò không thể thiếu của chúng đối với những người đi xa về làng
. Thể hiện niềm tự hào của dân làng Ku-ku-rêu về 2 cây phong
- Chúng có tiếng nói riêng, tâm hồn riêng.
- Tiếng thì thầm thiết tha nồng thắm truyền qua lá cành như một đốm lửa vô hình, tiéng thở dài một lượt như thương tiếc người nào, reo vù vù như một ngọn lửa bốc cháy rừng rực.
- Nghiêng ngả thân cây, lay động lá cành, khi mây đen kéo đến... xô gãy cành, tỉa trụi lá... kể xen lẫn tả qua con mắt nhìn của hoạ sĩ nhưng ''động hơn'' ''và còn rất p2 âm thanh, nghệ thuật so sánh, nhân hoá cao độ, hết sức sinh động. Người kể đã cảm được chúng trong trí tưởng tượng và bằng tâm hồn của người nghệ sĩ.
- Hai cây phong là nơi hội tụ niềm vui tuổi thơ, tiếp xúc cho tuổi thơ khám phá thế giới
- Chúng gắn với người trồng - thày Đuy-sen với tấm lòng cao cả như là ân nhân của làng Hai cây phong là chứng nhân lịch sử của trường Đuy-sen
- Học sinh khái quát.
 IV. Củng cố :
Phân tích hình ảnh hai cây phong trong đoạn trích, qua những chi tiết nghệ thuật tiêu biểu.
Nghệ thuật miêu tả có gì đặc sắc trong đoạn truyện – hãy phân tích rõ điều này .
V. Hướng dẫn :
 - Về nhà tóm tắt đoạn truyện kể về hình ảnh hai cây phong , giờ sau tiếp tục đi tìm hiểu về hình ảnh con người và ấn tượng của tác giả khi mỗi lần về quê .
 Tiết 34.
 Hai cây phong ( tiếp )
 ( Trích người thày đầu tiên – Ai ma tốp ).
 I. Mục tiêu bài học : 
 - Tiếp tục phân tích hình ảnh con người để học sinh thấy đựơc tình cảm đặc biệt của tác giả mỗi lần về quê .
 - Giáo dục tình yêu quê hương gắn bó với những kỷ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ để gắn bó với những kỷ niệm đẹp của mình , 
 - Rèn kỹ năng viết văn tự sự xen lẫn yếu tố miêu tả và biểu cảm .
 JI. Nội dung và phương pháp :
 I. Tổ chức .
 Ngày 10-2010.lớp 8a1. 
 II. Kiểm tra bài cũ .
 + Tóm tắt đoạn truyện nói về hình ảnh hai cây phong. Nêu chi tiết tiêu biểu về hình ảnh hai cây phong. ?
 + Nét đặc sắc trong nghệ thuật miêu tả ở đây là gì .Hãy phân tích . ? 
 III.Bài mới .
 GV vào bài tiếp theo tiết trước , đi sâu phân tích hình ảnh con người trong đoạn văn bản .
Hoạt động của thày
Hoạt động của trò
? Theo dõi mạch truyện được kể từ nhân vật ''tôi'' hãy cho biết: ấn tượng nổi bật của ''tôi'' trong những lần về quê là gì
* Nhân vật ''tôi'' có tình cảm yêu quí đặc biệt đối với 2 cây phong 
? Do đâu nhân vật ''tôi'' có ấn tượng này
? Mỗi lần về quê, nhân vật ''tôi'' coi bổn phận đầu tiên là gì.
? Nhân vật ''tôi'' đã tự bộc lộ tình cảm gì đối với 2 cây phong 
- Đoạn văn "Ta sắp được thấy chúng chưa, 2 cây phong sinh đôi ấy? ... ngây ngất'' sử dụng phương thức biểu đạt nào.
? Bộc lộ tình cảm nào
* Tác giả sử dụng phương thức biểu cảm bộc lộ nỗi nhớ cây đắm say, mãnh liệt của nhân vật ''tôi''
? Nhân vật ''tôi'' nghe được cả tiếng nói riêng, tâm hồn riêng của 2 cây phong , điều đó cho thấy nhân vật ''tôi'' là người như thế nào (Liên hệ ''Yêu cái cây ở trước nhà...'' - Ilia Êrenbua) 
* Nhân vật ''tôi'' có trí tưởng tượng phong phú, tâm hồn nhạy cảm, yêu 2 cây phong cũng là yêu làng quê.
? Theo mạch kể của ''chúng tôi'' thì 2 cây phong gắn với những kỉ niệm nào.
? Bức tranh thiên nhiên hiện ra dưới mắt nhân vật ''tôi'' khi ngồi trên cành cây cao ngất. 
? Nhận xét về cách miêu tả của tác giả. 
? Em hiểu gì về ''tôi'' , ''chúng tôi'' trong văn bản 
* Bức tranh thiên hiên đậm chất hội hoạ được khám phá từ điểm nhìn trên 2 cây phong - bệ đỡ cho những ước mơ là kỉ niệm cơ sở cho tình yêu quê hương của những đứa trẻ làng Ku-ku-rêu
? Cái điều nhân vật ''tôi'' chưa hề nghĩ đến thời bé: ''Ai là người đã trồng... hi vọng gì?'' gợi cho ta hiểu thêm điều gì về nhân vật ''tôi'' hiện tại.
* Tình yêu thiên nhiên được mở rộng gắn bó với tình yêu con người: lòng biết ơn kính trọng thày giáo - người đã vun trồng ước mơ, hi vọng cho những học trò nhỏ của mình.
- Giáo viên gọi học sinh kể lại chi tiết thày Đuy-sen mang 2 cây phong về làng (SGK -tr99)
? Có thể liên hệ bản thân, em sẽ làm gì để hướng tới ngày 20-11.
? Hãy khái quát những điều đáng quí trong tâm hồn nhân vật ''tôi''
? Nhân vật kể chuyện trong văn bản này xuất hiện ở mấy vai.
* Cách kể chuyện kết hợp hai vai
? Vậy sẽ có mấy mạch kể.
? Cách kể chyện 2 vai này có tác dụng gì.
? Có những phương thức biểu đạt nào được sử dụng trong văn bản.
* Phương thức biểu đạt: tự sự, miêu tả, biểu cảm 
? Nghệ thuật miêu tả qua từ ngữ hình ảnh, biện pháp tu từ.
* Cách miêu tả đậm chất hội hoạ
? Nội dung của văn bản.
- Gọi học sinh đọc ghi nhớ
? Văn bản ''Hai cây phong'' đã thức dậy tình cảm nào trong em
? Hãy kể tên một bài thơ nói về tình yêu quê hương đất nước gắn với dòng sông, cánh đồng...
- Giáo viên đọc một đoạn.
b) Hình ảnh con người (23')
- Hai cây phong luôn hiện ra trước mắt hệt như những ngọn đèn hải đăng trên núi.
 + Sự tồn tại của 2 cây phong to lớn trên đỉnh đồi phía trước làng
+ Nhân vật ''tôi'' có tình cảm yêu quí đặc biệt đối với 2 cây phong 
+ Nhân vật ''tôi'' là hoạ sĩ, có trí tưởng tượng mãnh liệt.
- Đưa mắt nhìn 2 cây phong quen thuộc
- Dù khó lòng trông thấy ngay nhưng tôi thì bao giờ cũng cảm biết được chúng, lúc nào cũng nhìn rõ.
 Cảm nhận như người thân yêu, coi đó là nhu cầu tình cảm không thể thiếu.
- Dùng phương thức biểu cảm
+ Nhớ cây đắm say, mãnh liệt, như tâm hồn nặng lòng thương nhớ con người 
- Nhân vật ''tôi'' có trí tưởng tượng mãnh liệt, tâm hồn nhạy cảm, có tình yêu sâu nặng với 2 cây phong, đó cũng là yêu vẻ đẹp của làng quê.
- Lũ trẻ ào lên phá tổ chim, đàn chim chao đi, chao lại
- Lũ trẻ khám phá ra thế giới đẹp đẽ vô ngần.
- Chân trời xa thẳm, thảo nguyên hoang vu, dòng sông lấp lánh, làn sông mờ đục, chuồng ngựa của nông trang bé tí tẹo.
- Bức tranh được tô màu: biêng biếc, mờ đục, lấp lánh, (sợi chỉ) bạc...
+ Bức tranh tự nhiên sống động có hình ảnh, có màu sắc, đường nét (nghiêng ngả, chao lượn..) đậm chất hội hoạ.
 Tuổi thơ tinh nghịch, ham hiểu biết, khám phá vẻ đẹp của quê hương từ 2 cây phong - bệ đỡ cho những ước mơ khát vọng bay cao.
- Tình yêu quí 2 cây phong gắn liền với tình yêu quí người thày giáo đã trồng 2 cây phong ấy với ước mơ và hi vọng về sự trưởng thành của trẻ em của làng. tình yêu thiên nhiên đã được mở rộng tới tình yêu con người 
- Học sinh kể lại đoạn cuối SGK (phần tóm tắt văn bản)
- Học sinh tự bộc lộ
''ăn quả nhớ kể trồng cây...''; người thầy ''trồng cây, trồng người''
+ Tình yêu tha thiết, sâu nặng dành cho thiên nhiên, con người, làng quê.
+ Tâm hồn trong sáng, giàu cảm xúc cao đẹp
+ Tâm hồn ấy mang bản sắc quê hương.
4. Tổng kết (7')
a. Nghệ thuật
- 2 vai: tôi và chúng tôi.
+ Kể chuyện xưng ''chúng tôi'' vào năm học cuối cùng biêng biếc kia (trong đó có tôi)
+ Người kể xưng tôi trong những phần còn lại
- 2 mạch kể, mạch kể của người kể chuyện xưng ''tôi'' quan trọng hơn.
- Mở rộng cảm xúc vừa riêng vừa chung
- Cho thấy tình yêu thiên nhiên và làng quê là tình yêu sâu sắc và rộng lớn của cả 1 thế hệ.
- Kết hợp tự sự với miêu tả, biểu cảm 
- So sánh nhân hoá miêu tả hình ảnh, đường nét, màu sắc sinh động đậm chất hội hoạ
b) Nội dung
- Tình yêu quê hương da diết
- Lòng xúc động đặc biệt vì 2 cây phong gắn liền với hình ảnh người thày giáo cũ, người đã vun trồng mơ ước, hi vọng cho học sinh 
- Học sinh đọc ghi nhớ SGK - tr101
III. Luyện tập (5')
- Tình yêu thiên nhiên, yêu quê hương
- Tình người, tình thày trò.
- Nhớ con sông quê hương (Tế Hanh, Giang Nam)
- Quê hương (Tế Hanh)
- Việt Nam đất nước .. (Đất nước- Nguyễn Đình Thi)
- Ca dao: ""Anh đi anh nhớ...''
IV. Củng cố: (3')
? Nhắc lại nghệ thuật và nội dung chính của toàn bài.
? Nhận xét về bức tranh minh hoạ trong SGK, minh hoạ cho đoạn văn nào trong văn bản.
V. Hướng dẫn học ở nhà: (1')
- Học thuộc ghi nhớ.
- Tìm và phân tích 3 yếu tố kể, tả, biểu cảm trong đoạn văn của văn bản 
- Chọn 1 đoạn khoảng mươi dòng liên quan đến 2 cây phong để học thuộc lòng.
- Soạn bài: ''Ôn tập truyện kí Việt Nam'' SGK - tr104 và văn bản nhật dụng ''Thông tin về trái đất năm 2000''.
Tuần 9 - Tiết 35,36
 .
 Tập làm văn
Viết bài Tập làm văn số 2
A. Mục tiêu cần đạt:
- Học sinh biết vận dụng những kiến thức đã học, để thực hành viết một bài văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm 
- Rèn luyện kĩ năng diễn đạt, trình bày.
B. Chuẩn bị:
- Giáo viên: Tham khảo các đề trong sách ''Các dạng bài tập làm văn và cảm thụ thơ văn lớp 8''; ''Nâng cao ngữ văn 8''
- Học sinh: Xem trước các đề trong SGK ngữ văn 8
C. Các hoạt động dạy học:
I. Tổ chức lớp: (1') 
 Ngày dạy ......10-2010..lớp 8a1.
II. Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh :(1')
III. Tiến trình viết bài:(85')
1. Đề bài: Hãy đóng vai cụ Bơ-men kể lại câu chuyện về ''Chiếc lá cuối cùng''
2. Dàn ý:
a. Mở bài: Có thể kể theo thứ tự kể ngược- kết quả trước, diễn biến sau như bản thân mình- Bơ-men đang nằm trong viện và nhớ lại câu chuyện cứu người 
b. Thân bài: Đan xen, kết hợp kể, tả, biểu cảm 
* Yếu tố kể:
- Kể lại suy nghĩ của mình khi nghe Xiu kể về tình cảnh của Giôn-xi 
- Kể lại sự quan sát cây thường xuân, kế hoach vẽ chiếc lá
- Kể lại quá trình vẽ và những khó khăn mình đã gặp phải
* Yếu tố tả:
- Tả lại thời tiết khắc nghiệt, tả cây thường xuân
- Tả lại những khó khăn mình đã trải qua trong đêm mưa gió
* Yếu tố biểu cảm:
- Lo lắng cho Giôn-xi bệnh tật, chán nản tuyệt vọng
- Sung sướng vì đã hoàn thành kiệt tác, đã cứu được Giôn-xi thân yêu
c. Kết bài
- Bệnh tình nặng có lẽ không qua khỏi nhưng vẫ cảm thấy mãn nguyện vì đã hoàn thành sứ mệnh cao cả.
- Liên hệ với câu tục ngữ, ca dao ''Thương như thể thương thân''.
3. Biểu điểm:
- Điểm giỏi: Diễn đạt tốt, đủ ý, kết hợp 3 yếu tố kể, tả, biểu cảm tốt.
- Điểm khá: Tương đối đủ ý; diến đạt lưu loát, sai một số lỗi chính tả.
- Điểm TB; Đảm bảo 1/2 ý , diễn đạt khá lưu loát; có chỗ còn lủng củng,..
- Điểm yếu: Bài viết kém sinh động, không kết hợp kể với tả và biểu cảm, dựa nhiều vào sách, sai nhiều lỗi chính tả.
IV. Thu bài, rút kinh nghiệm về ý thức làm bài: (1')
V. Hướng dẫn về nhà: (1')
- Ôn tập kiểu bài kể kết hợp tả và biểu cảm 
- Chuẩn bị cho bài luyện nói: kể chuyện theo ngôi kể kết hợp với miêu tả và biểu cảm .
 Ngày tháng 10 năm 2010.
 Ký duyệt .
 Phạm Minh Thoan.