Giáo án Ngữ văn 8 tuần 13 - Trường THCS Phúc Sơn

Ngày soạn:........./............/ 2011
Ngày giảng: 
8a................/................/..........
8b................/................/............
8c................/................/............ 
Tiết 50 
BÀI TOÁN DÂN SỐ
(Theo Thái An - Báo GD-TĐ)
I. MỤC TIÊU.
1.Kiến thức:
- Sự hạn chế gia tăng dân số là con đường“tồn tại hay không tồn tại” của loài người.
- Sự chặt chẽ, khả năng thuyết phục của cách lập luận bắt đầu trong một câu chuyện nhẹ nhàng nhưng hấp dẫn. 
2. Kĩ năng:
- Tích hợp với phần Tập làm văn, vận dụng kiến thức đã học ở bài phương pháp thuyết minh để đọc- hiểu, nắm bắt được vấn đề có ý nghĩa thời sự trong văn bản.
3. Thái độ :
 Nghiêm túc trong học tập.
II. CHUẨN BỊ.
-G/v :Bảng phụ ghi ba luận điểm mục b, ô bàn cờ, bảng thống kê và dự báo sự phát triển dân số thế giới (sgk). Đọc tài liệu tham khảo, một số câu tục ngữ, thành ngữ về sinh đẻ, dân số
-H/s: Soạn trước bài ở nhà, tìm hiểu tình hình dân số ở địa phương mình.
III.TIẾN TRÌNH BÀI DẠY VÀ HỌC. 
1. Ổn định lớp :
2. Kiểm tra bài cũ :
? Nêu những giải pháp chống ôn dịch thuốc lá.
? Những việc làm của em góp phần chống việc hút thuốc lá của những người xung quanh.
3.Bài mới. 
 Sau khi học xong văn bản ''Thông tin........'' và "Ôn dịch, thuốc lá" em thấyloài người hiện nay đang đứng trước những nguy cơ gì?( Ô nhiễm môi trường, bệnh tật do rác thải, khói thuốc lá gây ung thư..)
 Ngoài những nguy cơ đó ra con người chúng ta còn đang đứng trước nguy cơ nữa đó là sự bùng nổ về dân số. Vậy con người đã nhận thức được điều này từ bao giờ và đã làm gì để điều đó không xảy ra.....(( ghi đầu bài và giải thích xuất từ văn bản) 
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ
NÔI DUNG
Hoạt động 1 :
- Yêu cầu đọc rõ ràng chú ý các câu cảm, những con số, từ phiên âm.
- Giải thích một số từ khó.
- HS đọc và trả lời câu hỏi 1 (SGK)
+ Bố cục 3 phần :
· Từ đầu ® sáng mắt ra
· Tiếp ® sang ô 31 bàn cờ
· Còn lại
- Thể loại văn học?
+ VB nhật dụng khác VB nghị luận CM, giải thích vấn đề XH : Dân số gia tăng và hậu quả của nó.
Hoạt động 2 :
- Định hướng phân tích theo bố cục
- HS trao đổi nhóm câu 2(SGK)
+ Vấn đề chính : Dân số và kế hoạch hoá gia đình
+ Điều làm tác giả sáng mắt ra : vấn đề này đã được đặt ra từ thời cổ đại mặc dù đây là vấn đề hiện tại được đặt ra trong những năm gần đây.
- Em hiểu thế nào về vấn đề dân số và kế hoạch hoá gia đình?
+ Dân số : Là số người sinh sống trên phạm vi quốc gia, châu lục, toàn cầu.
+ Gia tăng dân số ảnh hưởng đến tiến bộ XH và là nguyên nhân nghèo đói, lạc hậu.
+ Dân số gắn liền với kế hoạch hoá gia đình là vấn đề đang được TG quan tâm.
- Em hãy nhận xét cách mở bài?
- Kể tóm tắt câu chuyện kén rể của nhà thông thái?
+ Có 1 bàn cờ gồm 64 ô
+ Đặt 1 hạt thóc vào ô thứ nhất, vào ô thứ 2 hai hạt thóc, ô tiếp theo cứ thế nhân theo cấp số nhân số hạt thóc.
+ Tổng số thóc thu được có thể phủ trên bề mặt trái đất.
- Nhà thông thái cố đặt ra bài toán khó này để làm gì?
+ Để tìm được chàng rể thoả mãn điều kiện, các chàng trai lăm le làm con rể thất vọng hoàn toàn.
- Dẫn chứng câu chuyện xưa nhằm mục đích gì?
- ở đoạn 2, 3 của phần TB cách CM của người viết có gì thay đổi?
+ So sánh từ thuở khai thiên lập địa cho đến năm 1945 – quá trình tăng dân số theo cấp số nhân ® mức độ tăng nhanh đến chóng mặt.
+ Đưa ra con số tỷ lệ phụ nữ sinh con ở mỗi nước.
- HS thảo luận nhóm câu hỏi 4 (SGK)
+ Hướng dẫn theo các con số tỉ lệ (bảng phụ)
Châu Phi : Ru an đa – tỉ lệ 8,1
 Tan đa nia – tỉ lệ 6,7
 Ma đa gat xca – tỉ lệ 6,6
Châu á : ấn độ – tỉ lệ 4,5
 Nê pan – tỉ lệ 6,3
 Việt Nam – tỉ lệ 3,7
® Phụ nữ có thể sinh rất nhiều con.
+ Sự phát triển dân số ở Phi - á tăng mạnh mẽ.
+ Mối quan hệ giữa dân số và sự phát triển.
® dân số bùng nổ, nghèo nàn lạc hậu, kinh tế kém ptriển, VHGD không được nâng cao. Ngược lại KT – VH – GD kém phát triển không thể khống chế sự bùng nổ dân số. Hai yếu tố tác động lẫn nhau vừa là nguyên nhân vừa là hậu quả.
- VB được kết thúc ntn?
- VB đã đem lại cho em những hiểu biết gì?
- HS đọc to ghi nhớ.
Hoạt động 3 : Luyện tập củng cố
1. Con đườnggiáo dục mọi người hiểu ra nguy cơ của sự bùng nổ và gia tăng dân số, đẩy mạnh giáo dục cho phụ nữ.
2. ảnh hưởng : Chỗ ở, lương thực, môi trường, việclàm.
3. HS tự tính đoán.
I. Đọc và tìm hiểu chú thích
- MB : Nêu vấn đề
- TB : Tập ttrung làm sáng tỏ vấn đề
+ ý 1 : Nêu bài toán dân số dẫn đến kết luận
+ ý 2 : So sánh sự gia tăng dân số giống như lượng thóc trên ô bàn cờ.
+ ý 3 : Thực tế mỗi phụ nữ lại đẻ nhiều con.
- KB : Kêu gọi loài người hãy hạn chế.
II. Phân tích 
1. Phần mở bài nêu vấn đề dân số và kế hoạch hoá gia đình.
- Nhẹ nhàng, giản dị
- Tạo sự bất ngờ hấp dẫn
2. Thân bài : CM + GT
- Dẫn chứng bài toán cổ :
+ So sánh sự bùng nổ dân số và sự gia tăng dân số.
+ Hình dung mức độ gia tăng dân số hết sức nhanh chóng.
- So sánh từ thuở khai thiên lập địa ® năm 1945.
- Đưa ra  một số nước.
- Tăng dân số kìm hãm sự phát triển của XH, là nguyên nhân dẫn đến đói nghèo, lạc hậu.
3. Kết bài : Kêu gọi
Hạn chế sự bùng nổ gia tăng dân số là con đường tồn tại và phát triển của nhân loại.
4.ý nghĩa.
Văn bản nêu lên vấn đề thời sự của đời sống hiện đại: Dân số và tương lai của dân tộc, nhân loại. 
IV. Ghi nhớ (SGK)
 4. Củng cố:
- Em rút ra bài học gì từ việc tìm hiểu văn bản này ?
- Giáo viên chốt lại nội dung ghi nhớ trong bài.
5. Hướng dẫn về nhà:
- Nắm vững nội dung ý nghĩa văn bản , chú ý cách lập luận của tác giả
- Hoàn thành bài tập SGK
Ngày soạn:........./............/ 2011
Ngày giảng: 
8a................/................/..........
8b................/................/............
Tiết 51 
DẤU NGOẶC ĐƠN 
 VÀ DẤU HAI CHẤM
I. MỤC TIÊU.
1.Kiến thức:
- HS nắm được công dụng của dấu ngoặc đơn, dấu hai chấm.
2.Kĩ năng:
- Sử dụng dấu ngoặc đơn, dấu hai chấm trong khi viết văn bản.
- Sửa lỗi về dấu ngoặc đơn, dấu hai chấm.
3.Thái độ:
- Có ý thức sử dụng dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm trong hành văn.
- Nghiêm túc trong học tập.
II. CHUẨN BỊ.
- Bảng phụ ghi ví dụ 
III.TIẾN TRÌNH DẠY VÀ HỌC.
1. Ổn định lớp:
2. Kiểm tra bài cũ :
	Cho h/s làm bài kiểm tra 15 phút.
3.Bài mới. 
- Yêu cầu học sinh nhắc lại những dấu câu được học ở lớp 6, 7
 Các dấu câu có công dụng khác nhau, sử dụng dấu câu hợp lí sẽ tăng hiệu quả giao tiếp.
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ
NÔI DUNG
Ho¹t ®éng 1 :
- HS ®äc BT (SGK) – b¶ng phô
- Trao ®æi nhãm ®«i c©u hái 1, 2 (SGK)
1. DÊu ngoÆc ®¬n
a. Gi¶i thÝch lµm râ “ hä ” lµ ai
b. ThuyÕt minh vÒ mét loµi vËt, tªn nã lµ Ba khia
c. Bæ sung th«ng tin vÒ n¨m sinh, n¨m mÊt.
2. NÕu bá phÇn trong dÊu ngoÆc ®¬n th× nghÜa c¬ b¶n cña ®o¹n trÝch kh«ng thay ®æi ® v× ®©y chØ lµ thµnh phÇn phô chó, cung cÊp th«ng tin kÌm, kh«ng phô thuéc vµo phÇn c¬ b¶n.
- DÊu ngoÆc ®¬n dïng ®Ó lµm g×?
- HS quan s¸t BT (SGK) – b¶ng phô
- DÊu hai chÊm trong ®o¹n trÝch trªn dïng ®Ó lµm g×?
a. Lêi ®èi tho¹i (DÕ mÌn víi DÕ Cho¾t)
b. Lêi dÉn trùc tiÕp (ThÐp Míi dÉn lêi cña ng­êi x­a)
c. Ph©n tÝch,gi¶i thÝch lÝ do thay ®æi t©m tr¹ng cña t¸c gi¶ trong ngµy ®Çu tiªn ®i häc)
- H·y cho biÕt c«ng dông cña dÊu hai chÊm?
Ho¹t ®éng 3 :
Bµi 1 : 
+ HS lµm viÖc c¸ nh©n vµo vë BT.
+ Cñng cè c«ng dông cña dÊu ngoÆc ®¬n.
Bµi 2 : Cñng cè c«ng dông cña dÊu hai chÊm
Bµi 3 : Cã thÓ bá dÊu hai chÊm ®­îc kh«ng? T¸c gi¶ dïng dÊu hai chÊm nh»m môc ®Ých g×?
Bµi 4 (Bæ sung) : ViÕt ®o¹n v¨n kho¶ng 5 c©u chñ ®Ò tù chän trong ®ã cã sö dông dÊu ngoÆc ®¬n vµ dÊu hai chÊm.
I. DÊu ngoÆc ®¬n
1. Bµi tËp
dÊu ngoÆc ®¬n dïng ®Ó ®¸nh dÊu phÇn chó thÝch, gi¶i thÝch, thuyÕt minh, bæ sung.
2. Ghi nhí (SGK)
II. DÊu hai chÊm
1. Bµi tËp
* C«ng dông cña dÊu hai chÊm :
- §¸nh dÊu, b¸o tr­íc :
+PhÇn thuyÕt minh, gi¶i thÝch
+Lêi dÉn trùc tiÕp, lêi ®èi tho¹i.
2. Ghi nhí (SGK)
III.LuyÖn tËp
1. C«ng dông
a. Gi¶i thÝch ý nghÜa
b. ThuyÕt minh
c. VÞ trÝ thø nhÊt : Bæ sung
VÞ trÝ thø hai : ThuyÕt minh
2. C«ng dông cña dÊu hai chÊm :
a. §¸nh dÊu b¸o tr­íc phÇn GT
b. §¸nh dÊu b¸o tr­íc lêi tho¹i
c. §¸nh dÊu b¸o tr­íc thuyÕt minh
d. §¸nh dÊu b¸o tr­íc thuyÕt minh
3.
- Bá ®­îc, nh­ng nghÜa cña phÇn ®Æt sau dÊu hai chÊm kh«ng ®­îc nhÊn m¹nh b»ng.
4. Cñng cè:
- GV nh¾c l¹i c«ng dông, c¸ch sö dông (®äc, viÕt... )
5. H­íng dÉn vÒ nhµ:
- Häc thuéc ghi nhí
- N¾m ch¾c c«ng dông cña 2 lo¹i dÊu
- Xem tr­íc dÊu ngoÆc kÐp.
- ChuÈn bÞ bµi đề văn thuyết minh và cách làm bài văn thuyết minh
Ngày soạn:........./............/ 2011
Ngày giảng: 
8a................/................/..........
8b................/................/............
Tiết 52 
 ĐỀ VĂN THUYẾT MINH
 CÁCH LÀM BÀI VĂN
 THUYẾT MINH
I.MỤC TIÊU.
1. Kiến thức :
- Đề văn thuyết minh.
- Yêu cầu cần đạt khi làm bài văn thuyết minh.
- Cách quan sát, tích luỹ tri thức và vân dụng các phương pháp để làm bài văn thuyết minh.
2. Kĩ năng :
 - Xác định yêu cầu của một bài văn thuyết minh.
 - Quan sát nắm được đặc điểm, cấu tạo,nguyên lý vận hành, công dụng  của đối tượng thuyết minh.
 - Tìm ý, lập dàn ý, tạo lập một bài văn thuyết minh.
3. Thái độ :
 Nghiêm túc học tập 
II. CHUẨN BỊ.
-giáo viên :bảng phụ ghi bài tập (Kiểm tra bài cũ) ghi các đề phần I.1
 -Hs đọc trước bài ở nhà
III.TIẾN TRÌNH DẠY VÀ HỌC.
1. Ổn định lớp :
2. Kiểm tra bài cũ :
	Khoanh tròn vào câu trả lời đúng
Những câu nào sau đây không đúng với phương pháp thuyết minh
A. phương pháp nêu định nghĩa, giải thích
B. phương pháp liệt kê
C. phương pháp kể về sự vật, sự việc
D. phương pháp nêu ví dụ 
E. phương pháp dùng số liệu
G. phương pháp trình bày luận điểm, luận cứ.
H. phương pháp so sánh 
I. phương pháp phân loại, phân tích 
? Vì sao em chọn phương án trên.
Cho h/s nhận xét, g/v nhận xét, cho điểm.
3.Bài mới.
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ
NÔI DUNG
Ho¹t ®éng1 :
- HS ®äc ®Ò vµ nªu nhËn xÐt c©u 1, 2 (SGK), trao ®æi nhãm ®«i.
- X¸c ®Þnh ®èi t­îng thuyÕt minh gåm : Con ng­êi, ®å vËt, thùc vËt, mãn ¨n, ®å ch¬i, lÔ tÕt
- Ph¹m vi néi dung : §Ò giíi thiÖu g­¬ng mÆt thÓ thao trÎ VN.
+ Hä tªn, m«i tr­êng sèng, biÓu hiÖn n¨ng khiÕu, qu¸ tr×nh häc tËp, nh÷ng thµnh tÝch næi bËt vµ ý nghÜa,
- §Ò 2 : Giíi thiÖu tËp truyÖn : T¸c gi¶, t¸c phÈm, nhµ xuÊt b¶n, d­ luËn – nÐt tiªu biÓu vÒ ND, NT, kh¼ng ®Þnh nh÷ng ®ãng gãp tÝch cùc.
- §Ò chiÕc ¸o dµi VN
+ Nguån gèc, chÊt l­îng, kiÓu d¸ng, mµu s¾c, vai trß, t¸c dông trong ®êi sèng sinh ho¹t.
- §Ò ®«i dÐp lèp kh¸ng chiÕn :
+ ChÊt liÖu, cÊu t¹o, mµu s¾c
+ T¸c dông ®èi víi con ng­êi – ®Æc biÖt trªn ®Þa bµn rõng nói phøc t¹p.
-HS tù ra 2 ®Ò
-Em hiÓu thÕ nµo vÒ ®Ò v¨n TM?
Ho¹t ®éng 2 :
- §Ò nªu ®èi t­îng g×? (xe ®¹p)
- Yªu cÇu GT? ThuyÕt minh? (§Ò kh«ng cã hai ch÷ thuyÕt minh nh­ng vÉn ph¶i TM)
- §Ò nµy kh¸c víi ®Ò miªu t¶, tù sù ë chç nµo? (kh«ng miªu t¶ chiÕc xe ®¹p mµ tr×nh bµy cÊu t¹o, t¸c dông cña lo¹i ph­¬ng tiÖn nµy)
- §äc c©u hái b vµ tr¶ lêi?
+ MB : §o¹n 1 : GT kh¸i qu¸t vÒ ph­¬ng tiÖn xe ®¹p.
+ TB : TiÕp ® thÓ thao : GT cÊu t¹o cña xe vµ nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña nã.
+ KB : Cßn l¹i : VÞ trÝ cña xe ®¹p trong ®êi sèng ng­êi ViÖt.
- Tr¶ lêi c©u hái c (SGK)
+ CÊu t¹o cña chiÕc xe ®¹p : 3 bé phËn :
hÖ thèng chuyÓn ®éng, diÒu khiÓn, chuyªn chë
- NhËn xÐt vÒ c¸ch lµm bµi? (ng«n ng÷, ph­¬ng ph¸p diÔn ®¹t).
+ GT râ ®èi t­îng xe ®¹p
+ DiÔn ®¹t dÔ hiÓu
- H·y cho biÕt c¸ch lµm bµi v¨n TM?
- HS ®äc to ghi nhí.
Ho¹t ®éng 3 :
BT1 (SGK) : Giíi thiÖu vÒ chiÕc nãn l¸ ViÖt Nam
Yªu cÇu : +HS thùc hiÖn tõng b­íc
+Tham kh¶o bµi (SGK)
BT2 (SGK) : Chän mét trong 12 ®Ò trªn
Yªu cÇu : +LËp dµn ý
+Dùa vµo dµn ý (SGK)
I. §Ò v¨n thuyÕt minh
12 ®Ò bµi (SGK)
- HS ra 2 ®Ò
- §Ò v¨n TM : Nªu ®èi t­îng
II. C¸ch lµm bµi v¨n TM
1. Bµi v¨n TM : Xe ®¹p
- C¸ch lµm :
+ X¸c ®Þnh hiÓu kÜ ®èi t­îng
+ Ph¹m vi tri thøc
+ PP phï hîp
+ NN chÝnh x¸c, dÔ hiÓu
- Bè côc : 3 phÇn
+ MB
+ TB
+ KB
2. Ghi nhí (SGK)
III. LuyÖn tËp
4. Cñng cè:
- Chèt l¹i theo môc ghi nhí
5. H­íng dÉn vÒ nhµ:
- ViÕt bµi thuyÕt minh vÒ chiÕc nãn l¸ theo dµn ý.
- LËp dµn ý cho ®Ò bµi ''ThuyÕt minh vÒ c¸i phÝch n­íc''
- S­u tÇm th¬ v¨n, tiÓu sö.
Ngày soạn:........./............/ 2011
Ngày giảng: 
8a................/................/..........
8b................/................/............
Tiết 53 
 CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG
 (Phần văn)
I. MỤC TIÊU.
1.Kiến thức:
 - Cách tìm hiểu các nhà văn nhà thơ ở địa phương. 
 - Cách tìm hiểu về tác phẩm văn, thơ viết về địa phương. 
2. Kĩ năng:
- Qua giới thiệu các nhà thơ văn ở địa phương (tỉnh huyện) chọn chép 1 số bài thơ hay đặc sắc, giáo dục cho các em tư duy.
3.Thái độ:
 - Có ý thức tìm hiểu, sưu tầm, giữ gìn và trân trọng những tác phẩm văn học viết về địa phương. 
II. CHUẨN BỊ:
- HS sưu tầm tiểu sử, thơ văn ở Tuyên Quang
- GV: Tập thơ; tập ''Chân dung'' đối thoại; thơ các nhà giáo .
III. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY.
1. ổn định lớp 
2. Kiểm tra bài cũ :
- Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh ( nội dung sưu tầm)
3.Bài mới. 
- Giới thiệu bài: Giới thiệu mảnh đất Tuyên Quang địa linh nhân kiệt, con người cần cù, chất phác, yêu quê hương tha thiết. Tuyên Quang còn là quê hương của nhiều nhà thơ, nhà văn 
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ
NÔI DUNG
Hoạt động 1 :
- HS lên trình bày các tác giả - tác phẩm ở địa phương (3 HS), các HS khác bổ sung.
+ Phát hiện những chi tiết thiếu chính xác trong cách trình bày hoặc sắp xếp chưa hợp lý ® GV chốt lại ghi bảng.
Hoạt động 2 :
- HS đọc bài thơ, bài văn viết về địa phương mà em yêu thích?
- Nêu giá trị ND và NT của bài thơ vừa đọc?
(HS có thể đọc – chép một số VB
I. Lập bảng danh sách tác giả - tác phẩm
Lan khai ( 1906-1945) tác phẩm Rừng Khuya, Ngày về 
Trịnh Thanh Phong( 1950) - Tiểu thuyết Ma Làng
II. Sưu tầm và chép lại một số bài văn, thơ
4. Củng cố:
- GV ngâm một số bài thơ của tìm được
? Đọc, học về, em có suy nghĩ gì.
5. Hướng dẫn về nhà:
- Tiếp tục tìm hiểu và sưu tầm các sáng tác, những nhà văn nhà thơ tiêu biểu ở Tuyên Quang
- Đọc thuộc lòng một số bài thơ của TĐK - chép sổ tay văn học