Giáo án Ngữ văn 8 - Tiết 86: Câu cảm thán - Năm học 2006-2007 - Dương Thị Thảo Trang

Ngày soạn : 30/1/07
Tiết 86 : CÂU CẢM THÁN
A . Mục tiêu . Giúp học sinh .
- Nắm được khái niệm, đặc điểm câu cảm thán .
- Rèn kĩ năng nhận biết và sử dụng câu cảm thán trong khi nói và viết . 
- GD học sinh tinh thần say mê, hứng thú khi học bài.
B Chuẩn bị .
 1 Giáo viên I: Bảng phụ, nghiên cứu nội dung bài giảng.
 2 Học sinh : Soạn bài theo hướng dẫn của GV.
C Tiến trình lên lớp 
 I Ổn định tổ chức :1p
 II Bài cũ :5p.
 Nêu đặc điểm câu cầu khiến ? Lấy ví dụ minh họa.
 III Bài mới .
 Giới thiệu bài : 2p GV hệ thống các kiểu câu đã học.
TG
Hoạt động của GV và HS
Nội dung bài học.
15p
17
Hoạt động 1: Tìm hiểu đặc điểm hình thức và chức năng.
GV yêu cầu HS đọc VD SGK và hướng dẫn HS tìm hiểu .
Trong đoạn trích trên câu nào là câu cảm thán ? 
Đặc điểm hình thức nào giúp ta nhận biết đó là câu cảm thán ?
Tác dụng của câu cảm thán ? 
HS trao đổi, thảo luận và trả lời 
Từ nhận xét trên , em hãy rút ra đặc điểm hình thức và chức năng câu cầu khiến .
BT nhanh : Thêm các từ ngữ và dấu câu để các câu sau trở thành câu cảm thán 
Anh đến muộn quá.
Những đêm trăng lên. 
Gợi ý : Trời ơi, anh đến muộn quá ! 
 Ôi, những đêm trăng lên ! 
Hoạt động 2: Luyện tập
Theo như nhóm đã qui định , HS làm bài tập theo nhóm 
HS đọc sau đó xác định câu cảm thán .
Phân tích tình cảm, cảm xúc trong các ngữ cảnh và nhận biết câu cảm thán .
Đặt câu cảm thán .
GV hướng dẫn HS tóm tắt đặc điểm hình thức và chức năng chính của các kiểu câu nghi vấn, cảm thán, cầu khiến 
I Tìm hiểu đặc điểm hình thức và chức năng câu cảm thán .
 1 Ví dụ : SGK
 2 Nhận xét.
a. Các câu cảm thán 
- Hỡi ơi Lão Hạc ơi!
- Than ôi !
b.Đặc điểm hình thức
- Từ ngữ cảm thán : hỡi ơi, than ôi.
- Dấu câu : dấu chấm than.
c.Tác dụng : dùng để bộc lộ cảm xúc của người nói, người viết trong giao tiếp hằng ngày và văn bản nghệ thuật.
3 Ghi nhớ : SGK
II Luyện tập 
BT 1 . Các câu cảm thán .
 Than ôi !
 Lo thay !
 Nguy thay ! 
Hỡi cảnh rừng ghê gớm của ta ơi ! 
Các câu là câu cảm thán vì có các từ cảm thán : than ôi, thay. hỡi, ơi,... và có dấu chấm than. 
BT 2 
a. Lời than thân của người nông dân xưa.
b.Lời than thân của người chinh phụ.
c.Tâm trạng bế tắc của thi nhân trước cách mạng .
- Các câu trên có bộc lộ tình cảm, cảm xúc nhưng không có các dấu hiệu đặc trưng của câu cảm thán nên không phải là câu cảm thán .
BT 3 
Chao ôi , một ngày vắng mẹ sao buồn đến thế !
BT 4 Chức năng của các kiểu câu : nghi vấn , cầu khiến, cảm thán .
 IV Củng cố - Dặn dò :5p
 1 Củng cố : Nêu đặc điểm hình thức câu cảm thán ? 
 2 Dặn dò : Học bài , viết đoạn văn có sử dụng câu cảm thán .
 Chuẩn bị : Xem các đề văn SGK để viết bài số 5 .