Giáo án Ngữ văn 8 tiết 52: Chương trình địa phương Văn bản: Ngẫu nhiên cảm hứng làm thơ (ngẫu hứng) (Nguyễn Xuân Ôn)

Ngày soạn: 14/11/2009
Tiết 52
Chương trình địa phương
Văn bản: Ngẫu nhiên cảm hứng làm thơ 
 (ngẫu hứng) 
 (Nguyễn Xuân Ôn)
A. Mục tiêu cần đạt 
	- Giúp h/s nắm được nội dung và nghệ thuật của văn bản “Ngẫu nhiên cảm hứng làm thơ” (Ngẫu hứng) của Nguyễn Xuân Ôn 
	- Rèn kỹ năng cảm nhận và phân tích thơ Đường luật TNBC.
B. Tổ chức các hoạt động dạy học 
	* Kiểm tra bài cũ : G/v tra sự chuẩn bị của h/s 
	* Bài mới:Gv giới thiệu 
Hoạt động của Gv
Hoạt động của h/s
Gv hướng dẫn đọc- Gv đic mẫu-h/s đọc.
?.Giới thiệu những nét chính về tg,tp?
?.Nhận xét về thể thơ?
?.Có thể chia bố cục bài thơ ntn?
?.Cảm hứng của nhà thơ được bắt đầu từ thời gian không gian nào?
?.Trong hoàn cảnh đó tâm trạng của nhà thơ ra sao?
?.Có những h/ả nào miêu tả ngoại cảnh
?.Từ h/ả cây tùng, cây bách t/g nhằm liên tưởg đến điều gì? 
?.Bốn câu thơ cho thấyh/ả ngoại cảnh đã tác động đến tâm sự nào của nhà thơ?
?.Tiếp tục nhữg h/ả ngoại cảnhlại tác động đến tâm trạng nhà thơ. Đó là h/ả nào tiếp theo?
? Em thấy phong cách sống giống với phong cách nào của ai? Đó là phong cách ntn?
? Nỗi niềm tâm sự luôn canh cánh trong lòng t/g đó là gì?
? Từ những câu thơ trên em nhận xết ntn về nv trữ tình trong bài thơ?. Đó là một con người ntn?
? Nét đặc sắc về nghệ thuật trong bài thơ là gì?
? Khái quát về nội dung bài thơ?
? Cảm nhận của em về t/g Nguyễn Xuân Ôn?
I. Đọc – hiểu chú thích
1. Đọc.
- Phiên âm
- dịch nghĩa
- Dịch thơ 
2.Chú thích
* Tác giả:
- Hiệu Ngọc Đường
- Quê: Diễn Châu- Nghệ An
-Thơ văn nêu cao lòng tự hào dt, lòng y/nước.
* Tác phẩm:
Rút từ tập “Ngọc Đường thi tập”
II. Đọc – hiểu bài thơ
1.thể thơ:TNBC Đường luật
2. Bố cục: 2 phần
- 4câu đầu: Cảm hứng về ngoại cảnh
- 4câu cuối: Tâm sự của nhà thơ
3. Phân tích.
a, Cảm hứng về ngoại cảnh.
- Thời gian: Nửa đêm về khuya
- Không gian: Đêm thu gió lạnh
- Tâm trạng: Bồi hồi, thẫn thờ ->lo lắng, trằn trọc băn khoăn không ngủ được
- Hình ảnh: Tùng bách đã chờn năm rét đậm ->Sự chống chọi, chịu đựng thời tiết của cây tùng cây bách
- Liên tưởng, ss->Chí làm trai giữa năm châu 4 bể
=>Ngoại cảnh tác động đến tâm trạng, khơi gợi tâm sự về chí làm trai của nhà thơ.
b, Tâm sự của nhà thơ.
- Ngoại cảnh-> Có trăng trong gí mát-khôg có rượu
 ->Có suối – chỉ có đàn
-> Phong cách của các bậc hiền triết, ẩn sỹ
=> Phong cách, lối sống đẹp, thanh bạch, không màng danh lợi.
- Vận nước chưa yên đầu đã bạc
 Nửa đời công uổng
-> Luyến tiếc thời gian, tuổi trẻ, tự trách mình chưa làm tròn bổn phận với đất nước.
=>Là người y/ nước, có trách nhiệm và luôn lo nghĩ về vận mệnh của đất nước. Có phong cách lối sống đẹp.
III. Tổng kết. 
Nghệ thuật:
- Thể thơ TNBC Đường luật
 - Liên tưởng, so sánh
 - cấu trúc chặt chẽ. 
 2. Nội dung. 
* Ghi nhớ:Sgk
- H/s trình bày
IV.Luyện tập: Câu hỏi 3 Sgk
C. Củng cố- Dặn dò
 - Đọc thuộc bài thơ. 
 - Chuẩn bị bài mới :dấu ngoặc kép