Giáo án Ngữ văn 8 tiết 4: Tập làm văn: tính thống nhất về chủ đề của văn bản

Ngày sọan:
Ngày dạy:
Tuần 1.Tiết 4 
	Tập làm văn:
TÍNH THỐNG NHẤT VỀ CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN
	* * * *
A-Mục tiêu cần đạt:
-Nắm được chủ đề của văn bản,tính thống nhất về chủ đề của văn bản.
-Biết viết một văn bản đảm bảo tính thống nhất về chủ đề, xác định và duy trì đối tượng trình bày, chọn lựa, sắp xếp các phần sao cho văn bản tập trung nêu bật ý kiến, cảm xúc của mình.
B-Đồ dùng, phương tiện dạy học:
-GV:SGK, SGV,tài liệu tham khảo, giáo án.
-HS: SGK,tài liệu tham khảo, bài sọan.
C-Tiến trinh dạy:
1-Ổn định lớp(1 phút)
2-Kiểm tra vở bài sọan của học sinh(2 phút)
3-Dạy bài mới:
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
Giới thiệu bài mới
I-Hoạt động 1:Hướng dẫn HS tìm hiểu khái niệm về chủ đề của văn bản:
*Sau khi đọc lại văn bản “Tôi đi học”em hãy cho biết:
-Tác giả nhớ lại những kỉ niệm sâu sắc nào trong thời thơ ấu của mình?
-Sự hồi tưởng ấy gợi lên ấn tượng gì trong lòng tác giả? (=Tác giả nhớ lại những gì trong buổi tựu trường đầu tiên đó?)
->Đối tượng và vấn đề chính được nêu ra trong văn bản “Tôi đi học”là gì?
=>Đó chính là chủ đề của văn bản.Vậy chủ đề của văn bản là gì?
II-Hoạt động 2:Hướng dẫn HS tìm hiểu tính thống nhất về chủ đề của văn bản:
-Bước 1:Căn cứ vào đâu em biết văn bản “Tôi đi học” nêu lên những kỉ niệm của tác giả về buổi tựu trường đầu tiên?
(Chú ý nhan đề, các từ ngữ và các câu trong văn bản viết về những kỉ niệm của buổi tựu trường đầu tiên).
Bước 2:
-Văn bản “Tôi đi học”Tập trung hồi tưởng lại tâm trạng hồi hợp và cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật tôi trong buổi tựu trường đầu tiên :
+Hãy tìm những từ ngữ chứng tỏ tâm trạng đó in sâu trong lòng nhân vật tôi suốt cuộc đời.
+Tìm những chi tiết nêu bật cảm giác mới lạ xen lẫn bỡ ngỡ của nhân vật tôi khi cùng mẹ đến trường, khi đứng giữa sân trường, khi cùng các bạn vào lớp( chú ý phân tích cảm giác khác biệt về cùng một sự vật, sự việc trước và trong buổi tựu trường đầu tiên).
Bước 3:
-Các từ ngữ, chi tiết trên tập trung biểu đạt chủ đề của văn bản, không nói về chủ đề khác.Ta nói văn bản này có tính thống nhất về chủ đề .
Vậy tính thống nhất về chủ đề của văn bản là gì?Tính thống nhất về chủ đề của văn bản thể hiện ở những phương dịên nào của văn bản?
III-Hoạt động 3:Hướng dẫn HS làm luyện tập:
-Hướng dẫn, gợi ý để các nhóm thảo luận làm luyện tập.
-Lắng nghe.
-Gọi HS nhận xét, bổ sung ý kiến cho bạn.
-Nhận xét, chốt lại ý đúng choHS.
I-Hoạt động 1:Tìm hiểu khái niệm về chủ đề của văn bản:
-Tác giả nhớ lại những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường đầu tiên
-Theo trình tự như đã tìm hiểu ở mục II.2 bài “Tôi đi học”.
-TL:Đối tượng chính, vấn đề chính tác giả nêu ra trong văn bản “Tôi đi học” là nói về chuyện “Tôi đi học”.
=>Trả lời theo nội dung.
II-Hoạt động 2: Tìm hiểu tính thống nhất về chủ đề của văn bản:
Bước 1:Căn cứ vào:
+Nhan đề của văn bản.
+Đại từ “tôi” và các từ ngữ biểu thị ý nghĩa đi học được lặp lại nhiều lần.
+Các câu đều nhắc lại kỉ niệm của buổi tựu trường đầu tiên:
. “Hôm nay tôi đi học”
. “Hằng năm cứtựu trường.”
. “Tôi quên thế nào được ”
Bước 2:
+Các từ ngữ như: “lòng tôi lại nao nứcđầu tiên”, “lần đầu tiên đến trường”, “tôi quên thế nào được”
+TL:.trên đường đi học.
.con đường:quen đi lại lắm lần ->thấy lạ, cảnh vật chung quanh đều thay đổi.
.hành vi:lội qua sông thả diều, ra đồng nô đùa -> đi học, cố làm như một học trò thật sự.
Bước 3:
-HS trả lời dựa vào hai ý cuối cùng của ghi nhớ.
III-Hoạt động 3: Làm luyện tập:
-Nghe GV hướng dẫn thảo luận-> tiến hành thảo luận nhóm làm luyện tập.
-Đại diện nhóm trình bài ý kiến.
-Nhận xét, bổ sung ý kiến cho bạn.
-Lắng nghe và ghi nhận ý kiến đúng vào vở.
I-Chủ đề của văn bản là gì?
Chủ đề là đối tượng và vấn đề chính mà văn bản biểu đạt. 
II-Tính thống nhất về chủ đề của văn bản:
-Văn bản có tính thống nhất về chủ đề khi chỉ biểu đạt chủ đề đã xác định, không xa rời hay lạc sang chủ đề khác
.-Để viết hoặc hiểu một văn bản cần xác định chủ đề được thể hiện ở nhan đề, đề mục, trong quan hệ giữa các phần của văn bản và các từ ngữ 
III-Luyện tập:
1/Phân tích tính thống nhất về chủ đề của văn bản “Rừng cọ quê tôi”(Nguyễn Thái Vân).
a/Văn bản trên viết về “Rừng cọ quê tôi”và nó được trình bài theo thứ tự:
-Giới thiệu rừng cọ.
-tả cây cọ.
-tác dụng của cây cọ.
-Tình cảm gắn bó với cây cọ.
Các ý đó được sắp xếp hợp lý, không nên thay đổi .Nếu đổi thì bài văn sẽ thiếu mạch lạc, thiếu thống nhất
b/Chủ đề của văn bản trên là “Rừng cọ quê tôi”
c/d/Chứng minh:Chủ đề được thể hiện trong toàn văn bản như:
- “Rừng cọ trập trùng”.
- “Thân cọ”, “Búp cọ”, “Lá cọ”
- “Căn nhà tôi ở núp dưới rừng cọ. - -“Ngày ngày đến lớp, tôi đi trong rừng cọ”.
- “Cuộc sống quê tôi gắn bó với cây cọ.”
 “ Dù ai đi ngược về xuôi sông Thao”.
2/Ý b và c sẽ làm cho bài văn lạc đề.
3/-Có những ý lạc đề:c và h.
-Những ý thiếu tập trung vào chủ đề:b và e.
* Có thể viết lại như sau:
-Câu a giữ nguyên.
-b/Cảm thấy con đường “ quen đi lại lắm lẩn” tự nhiên cảm thấy lạ.
-c/bỏ.
d/giữ nguyên.
e/Cảm thấy ngôi trường có nhiều biến đổi.
g/Thấy gần gũi với lớp học, với người bạn mới.
h/ bỏ.
4- Củng cố: 5 phút.
-Chủ đề của văn bản là gì?Thế nào là tính thống nhất về chủ đề của văn bản?Tính thống nhất về chủ đề của văn bản được thể hiện ở những phương diện nào?
5-Dặn dò:1 phút.
-Học bài và làm bài luyện tập còn lại.
-Hướng dẫn HS chuẩn bị bài: “Trong lòng mẹ”.
-GV nhận xét, xếp loại tiết học.