Giáo án Ngữ văn 8 kì 1 - GV: Nguyễn Hùng Cường

Ngµy: 13/08/2011
	Tiết 1 – 2 
 Văn bản : Tôi đi học
A. Mục tiêu cần đạt : 
	- Hiểu và phát triển được những cảm giác êm dịu, trong s¸ng, man mác buồn của nhân vật “Tôi” ở buổi tùu trường đầu tiên trong đời, qua áng văn hồi tưởng giàu chất thơ của Thanh Tịnh.
	- Thấy được ngòi bút giàu chất thơ, gợi dư vị trữ tình man mác của Thanh Tịnh 
	- Rèn kĩ năng đọc diẽn cảm văn bản hồi ức, biểu cảm, phát hiện và phân tích tâm trạng nhân vật “Tôi”, liªn tưởng đến những kĩ niệm tựu trường của bản th©n. 
B. ChuÈn bÞ : B¶ng phô
C. ThiÕt kÕ bµi d¹y häc:
I. æn ®Þnh tæ chøc:
II.Bµi míi: Trong cuộc đời mỗi con người, những kĩ niệm thời học trò thường được lưu giữ bền lâu trong trí nhớ. Đặc biệt là những kĩ niệm về buổi học đến trường đầu tiên : “Ngày đầu tiên đi học bên em”. “Tôi đi học” của Thanh Tịnh là một truyện ngắn xuất sắc đã thể hiện một cách xúc động tâm trạng hồi hộp, bỡ ngì của nhân vật “Tôi”, chú bé đự¬c mẹ đưa đến trường cào học lớp năm trong ngày tịu trường.
III.C¸c ho¹t ®éng d¹y häc 
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß
Hoạt động 1 : Hướng dẫn đọc và tìm hiểu chung 
G/v đọc mẫu, 2 – 3 h/s nối nhau đọc toàn bài. 
- Nhận xét cách đọc
? Hãy trình bày ngắn gọn về tác giả Thanh Tịnh ? 
H/s đọc chú thích, giải thích các từ 
? Văn bản “Tôi đi học” đ­îc viết theo thể loại nào ?
? Cảm nhận đầu tiên của em về văn bản là gì ?
? Kể tên những nhân vật được nói đến trong tác văn bản ? Hãy cho biết nhân vật chính là ai ? Vì sao đó là nhân vật chính ?
? Kỷ niệm ngày đầu đến trường của “Tôi” được kể theo trình tự không gian và thời gian nào? Tương ứng với đoạn nào cảu văn bản?
Hoạt động 2 : Hướng dẫn đọc hiểu văn bản 
Theo dõi phần đầu văn bản và cho biết: 
? Nỗi nhớ buổi tịu trường của tác giả đi khỏi nguồn từ thời điểm nào? Vì sao? 
? Tâm trạng của “Tôi” khi nhớ lại kĩ niệm cũ như thế nào ? 
Hãy phân tích giá trị biểu đạt cảu các từ ngữ ấy ? 
? Câu văn “Con đường này tôi tự nhiên thấy lạ”, cảm giác quen mà lạ của nhân vật tôi có ý nghĩa gì ? 
? Chi tiết “tôi không còn lội qua sông thả diều như như thường ngày sơn nữa” có ý nghĩa gì ?
? Việc học hành gắn liền với sách vở, bút thước bên mình học trò. Điều này được taá giả nhớ lại bằng đoạn văn nào ?
? Có thể hiểu gì về nhân vật “Tôi” qua chi tiết “ghì thật chặt 2 cuốn vở mới trên tay và muốn thử sức mình tự cầm bút thước”.
? Trong những cảm nhận mới mẽ trên con đường làng =>trường“Tôi” đã bộc lộ đức tính gì của mình ?
? Khi nhớ lại ý nghĩ chỉ có người thạo mới cầm nổi bút thước, tác giả viết “ý nghĩa ngọn núi”
Hãy phát hiện và phân tích ý nghĩa của biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong câu văn trên
Quan sát phần văn bản tiếp theo cho biết
? Cảnh trước sân trường làng Mĩ Lí lưu lại trong tâm trí tác giảcó gì nổi bật 
? Cảnh tượng được nhớ lại có ý nghĩa gì ?
? Nhân vật “Tôi” đã cảm nhận như thế nào về ngôi trường Mĩ Lí của mình trong lần đầu tiên đến trường?
? Em hiểu như thế nào về hình ảnh so sánh này ? 
? Khi tả những học trò nhỏ tuổi lần đầu đến trường, tác giả dung hình ảnh so sánh nào ? 
? Em hiểu gì qua hình ảnh so sánh này? 
? Hình ảnh mái trường gắn liền với ông đốc. Em hãy cho biết hình ảnh ông đốc được nhớ lại qua chi tiết nào?
? Qua đó cho thấy tác giả nhớ đến ông đốc bằng tình ảcm nào ? 
- H/s đọc đoạn văn : Các cậu lưng lẻo trong cổ.
? Em nghĩ gì về tiếng khóc của cậu học trò 
? Đến đây em hiểu thêm gì về nhân vật “Tôi” ? 
H/s đọc đoạn cuối 
? Vì sao trong khi xếp hang đợi vào lớp, nhân vật “Tôi ” lại cảm thấy “trong thời thơ ấu tôi chưa lần nào thấy xa mẹ tôi như lần này” ? 
? Những cảm giác của nhân vật tôi nhận được khi bước vào lớp học là gì? 
? Những cảm giác ấy cho thấy tình cảm nào của nhân vật “Tôi” đối với lớp học của mình ?
? Đoạn cuối văn bản có 2 chi tiết
- “Một con chim luôn liệng đến trường cánh chim”
- Và “những tiếng phấn vần đọc”
? Dòng chữ “Tôi đi học” kết thúc truyện có ý nghĩa gì ?
G/v bình 
Néi dung bµi häc
I. Tìm hiểu chung :
1, Đọc : 
2, Tác giả Thanh Tịnh (1911–1988)
- Quê: Huế 
- Tên thật: Trần văn Ninh 
- Tác phẩm chính: Quê mẹ, Đi giữa một mùa sen 
- Sáng tác của ông đậmm chất trữ tình, toát lên vẽ đằm thắm, nhẹ nhàng mà lắng sâu, tình cảm êm dịu, trong trẻo.
- “Tôi đi học” in trong tập “Quê mẹ” (1941)
3, Giải thích từ khó: 
- Ông đóc, lạm nhận, lớp 5 
4, Thể loại : 
- Truyện ngắn trữ tình 
H/s tự bộc lộ 
5, Bố cục: 
- Nhân vật: Tôi, mẹ, ông đốc
- Cậu học trò
- Nhân vật chính “Tôi”
+ Cảm nhận của “Tôi” trên dường tới trường từ đầu ngọn núi
+ Cảm nhận của “Tôi” lúc ở sân trường tiếp theo nghĩ cả ngày nữa.
+ Cảm nhận của “Tôi” trong lớp học còn lại 
II. Đọc hiểu nội dung văn bản
1, Cảm nhận của “Tôi” trên đường tới trường 
* Thời điểm gợi nhớ: 
Cuối thu - thời điểm khai trường
- Thiên nhiên : Lá rụng nhiều, mây bang bạc.
- Cảnh sinh hoạt : Mấy em bé rụt rè cùng, mẹ đến trường.
=> Đó là không gian : Tên con đường dài và hẹp. 
=> Đó là thời điểm, nơi chốn quen thuộc gần gủi, gắn liền với tuổi thơ của tác giả ở quê hương. Đó là lần đầu tiên được cắp sách tới trường => Đó là sự lien tưởng giữa hiện tại và quá khứ của bản thân
=> Điều đó chứng tỏ tác giả là người yêu quê hương tha thiết 
* Tâm trạng của “Tôi” : Náo nức, mơn man, tưng bừng, rộn rã => Từ láy diễn tả 1 cách cụ thể tâm trạng khi nhớ lại cảm xúc thực của “Tôi” khi ấy => góp phần rút gắn thời gian giữa quá khứ và hiện tại 
* Các cảm nhận của “Tôi’ trên đường tới trường : 
- Cảm nhận về con đường : Quen đi lại lắm lần => thấy lạ, cảnh vật đèu thay đổi => dấu hiệu đổi khác trong tình cảm và nhận thức của cậu bé ngày đầu đến trường
- Thay đổi hành vi : Lội qua sông thả diều, đi ra đồng nó đùa => đi học => cậu bế tự thấy mình lớn lên, nhận thức của cậu bé về sự nghiêm túc học hành
- Đoạn văn “Trong ngọn núi”
- Có chí học ngay từ đàu muốn tự mình đảm nhiệm việc học tập, muốn được chỉnh chạc như bạn bè, không thua kém họ 
=> Yêu học, yêu bạn bè, mái trường quê hương. 
H/s thảo luận nhóm để trả lời
- Nghệ thuật so sánh
- Kĩ niệm đẹp, cao siêu
- Đề cao sự học của con người 
2, Cảm nhận của “Tôi” lúc ở sân trường
- Trường Mĩ Lí : Rất đông người, ngời nào cũng đẹp 
=> Phong cảnh không khí đặc biệt của ngày hội khai trường. Thể hiện tư tưởng hiếu học của nhân ta, bộc lộ tình cảm sâu nặng của tác giả đối với mái trường tuổi thơ.
- Trường Mĩ Lí : Cao ráo, sạch sẽ hơn các nhà trường trong làng => xinh xắn, oai nghiêm như đình làng khiến tôi lo sợ vẩn vơ
=> Hình ảnh so sánh : Lớp học => đình làng nơi thờ cúng tế lễ, thiêng liêng, cất giấu những điều bí ẩn
=> Diễn tả cảm xúc trang nghiêm của tác giả về mái trường, đề cao tri thức của con người trong trường học
- Hình ảnh so sánh : “Họ như con chim nn đứng bên bờ tổ e sợ”
=> miêu tả sinh động hình ảnh, tâm trạng các em nhỏ lần đầu tới trường 
- Đề cao sức hấp dẫn của nhà trường
- Thể hiện khát vọng bay bổng của tác giả đối với trường học 
- H/s tự liệt kê
- Quí trọng tin tưởng biết ơn
H/s thảo luận nhóm
- Khóc, một phần vì lo sợ, một phần vì sùn sướng
- Đó là những giọt nước mắt báo hiệu sự trưởng thành
=> Nhân vật tôi là người giàu xúc cảm với trường, lớp, người th©n, có dấu hiệu trưởng thành trong nhận thức và tình cảm ngay từ ngày đầu tiên đi học 
3, Cảm nhận của “Tôi” trong lớp học
- Cảm nhận xa mẹ vì tôi bát đầu cảm nhận được sự độc lập của mình khi đi học. Bước vào lớp học là thế giới riêng của mình, phải tự làm tất cả, không có mẹ bên cạnh như ở nhà.
- Nhìn cái gì cũng thấy mới lạ và hay hay, lạm nhận chổ ngồi là của riêng mình, nhìn người bạn mới quen mà thấy quyến luyến
=> Sự biến đổi tự nhiên của tâm lí vì lần đầu được học ở lớp, trường sạch sẽ, ý thức được gắn bó với bạn bè, mái trường.
=> tình cảm trong sang tha thiết 
- Chi tiết : Con chim non bay cao gợi nhớ, gợi tiếc, một chút buồn khi từ giã tuổi thơ. Thể hiện sự bắt đầu trong nhận thức và việc học hành của bản than.
- Chi tiết : “Những tiếng phấn vần đọc” => yêu thiên nhiên, yêu tuổi thơ, nhưng yêu cả sự học hành để trưởng thành
* Cách kết thúc tự nhiên, bất ngờ “Tôi đi học” vừa khép lại bài văn và mở ra một thế giới nới, một bầu trời mới, một giai đoạn mới trong cuộc đời đứa trẻ. Dòng chữ chậm chạp, chập chững xuất hiện lần đầu trên trang giấy trắng tinh, thơm tho tinh khiết như niềm tự hào hồn nhiên và trong sang của “Tôi” và của nổi long ta khi hồi nhớ lại buổi thiếu thời => thể hiện chủ đề của truuyện ngắn này 
Hoạt động 3: Hướng dẫn tổng kết 
III. Tổng kết : 
Câu 1 : Văn bản đã sử dụng các phương thức biểu đạt nµo? Trong các phương thức đó, theo em phương thức nào trội lên để làm thành sức tình cảm nhẹ nhàng mà thấm thía của truyện ngắn?
	H/s thảo luận nhóm 
	Nổi trội là phương thức biểu cảm. TruyÖn mang đËm chất trữ tình. Tôi đi học cho thấy: Đối với mỗi con người những kĩ niệm thời ấu thơ, đặc biệt là buổi tựu trường đầu tiên có sức mạnh ám ảnh và lưu giữ sâu sắc trong kí ức như thế nào. 
	Câu 2 : Nhận xét về đặc sắc nghệ thuật và sức cuốn hút của tác phẩm? 
	- Truyện được bố cục theo dòng hồi tưởng, cảm nghĩ của nhân vật tôi theo trình tự thời gian của một buổi tịu trường, không có cốt truyện. 
	- Kết hợp hài hoà : Tự sự, miêu tả, biểu cảm
	=> Tạo nên chất trữ tình cña tác phẩm 
* Sức cuốn hút của tác phẩm 
	- Tình huống truyện 
	- Tình cảm ấm áp, trìu mến của những người lớn đối với các em nhỏ lần đầu tiên đến trường 
	- Hình ảnh thiên nhiên, ngôi trường, các so sánh giàu sức gợi cảm của tác giả 
	- Toàn bộ truyện ngắn toát lên chất trữ tình thiết tha 
Hoạt động 4 : Hướng dẫn luyện tập 
IV. Luyện tập 
	? Những cảm giác trong sang nảy nở trong long tôi là những cảm giác nào ? 
(Tình yêu, niềm trân trọng sách vở, bàn ghế, lớp học, thầy giáo gắn liền với mẹ và quên hương)
? Từ đó em cảm nhận những điều tốt đẹp nào từ nhân vật tôi và cũng chính là tác giả 
	(Giàu cảm xúc với tuổi thơ, mái trường, quê hương)
? Hãy tìm và phân tích các hình ảnh so sánh được nhà văn sử dụng trong trưyện ngắn 
H/s làm theo nhóm
- H/s tự tìm các hình ảnh so sánh
- Các so sánh xuất hiện ở các thời điểm khác nhau để diễn tả tâm trạng cảm xúc của nhân vật => Đây là các so sánh giàu hình ảnh, giàu gợi cảm được gắn với cảnh thiên nhiên tươi s¸ng, trữ tình => Nhờ đó mà chúng ta cảm nhận cụ thể, rõ ràng cảm giác ý nghĩ của nhân vật tôi => Làm cho truyện ngắn thªm man mác chất trữ tình trong trẻo. 
Hoạt động 5: Hướng dẫn học ở nhà 
	Câu 1 : Chất thơ của truyện thể hiện ở những yếu tố nào ?
	Câu 2 : Em học tập được gì từ nghệ thuật kể truyện của tác giả ?
	Câu 3 : Tình cảm nào được khơi gợi, bồi đắp khi em đọc truyện ngắn 
	Làm bài tập 1, 2 sgk 
	Soạn bài “CÊp ®é kh¸i qu¸t nghÜa cña tõ”
Ngµy:13/08/2011
Tiết 3 
Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ
A. Mục tiêu cần đạt : 
	- Hiểu r ... ¬ng
Ho¹t ®éng 2 (2) 
? T¸c gi¶ ®· nhËp vai ng­êi cha – mét n¹n nh©n - ®Ó miªu t¶ hiÖn t×nh cña ®Êt n­íc, kÓ téi ¸c cña qu©n x©m l­îc. VËy næi ®au cña ng­êi cha ®­îc diÔn biÕn nh­ thÕ nµo? Nçi ®au nµy cã møc ®é, tÇm vãc nh­ thÕ nµo?
Khæ th¬ “Th¶m vong quèc nçi nµy”, ®· gîi h×nh ¶nh vÒ ®Êt n­íc ®iªu tµn d­íi gãt bän x©m l­îc nhµ Minh, ®· gióp em liªn t­ëng ®Õn hoµn c¶nh ViÖt Nam n¨m 20 cña thÕ kû XX nh­ thÕ nµo?
? NhËn xÐt nh÷ng tõ ng÷, h×nh ¶nh diÔn t¶ nçi ®au ®ã?
Ho¹t ®éng 2 (3)
H/s ®äc 8 c©u cuèi 
? néi dung lêi trao göi cña ng­êi cha lµ g×?
? Ng­êi cha nãi vÒ t×nh c¶nh cña m×nh hiÖn t¹i nh­ thÕ nµo?
? Ng­êi cha hy väng trao göi con ®iÒu g×?
? ý nghÜa cña lêi trao göi ®ã?
Ho¹t ®éng 2 (4)
? T¸c gi¶ göi g¾m ®iÒu g× qua c©u chuÖn lÞch sö vÒ cuéc chia tay gi÷a hai cha con NguyÔn Phi Khanh vµ NguyÔn Tr·i?
Ho¹t ®éng 3 : H­íng dÉn tæng kÕt
? T¹i sao t¸c gi¶ lÊy tªn bµi th¬ lµ “Hai ch÷ n­íc nhµ”
? §o¹n trÝch cã thÓ hiÖn ®­îc t­ t­ëng bµi th¬ kh«ng?
Ho¹t ®éng 4 : H­íng dÉn luyÖn tËp 
H/s lµm ë nhµ 
Thùc hiÖn yªu cÇu häc tËp trong sgk 
I. T×m hiÓu chung 
1, T¸c gi¶ : (1895 – 1983)
- HiÖu ¸ Nam
- Quª : MÜ Hµ - MÜ Léc – Nam §Þnh
- §Æc ®iÓm th¬:
+ Th­êng m­îc ®Ò tµi lÞch sö, biÓu t­îng nghÖ thuËt bang giã ®Ó béc lé nçi ®au mÊt n­íc, c¨m giËn bän c­íp n­íc nh»m khÝch lÖ t­ t­ëng yªu n­íc cña ®ång bµo vµ bµy tá kh¸t väng ®éc lËp tù do cña m×nh
+ Th¬ cña «ng nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kû XX trïng tung réng r·i
- T¸c ph©m chÝnh : Duyªn nî phï sinh I, II, Bót quan hoµi I, II
2, §Ò tµi vµ hoµn c¶nh ra ®êi cña bµi th¬
- bµi th¬ lÊy c¶m høng tõ mét ®Ò tµi lÞch sö (chuyÖn vÒ cha con NguyÔn Tr·i khi x­a)
- Bµi th¬ ra ®êi n¶m 1924, khi ®Êt n­íc ta ch×m ®¾m trong gãt giÇy cña thùc d©n Ph¸p x©m l­îc, còng gièng nh­ hoµn c¶nh n­íc ta thuéc Minh
- Bµi th¬ dµi 101 c©u. §o¹n trÝch lµ 36 c©u ®Çu cña bµi 
3, §äc : Giäng ®au xãt, c¨m giËn, thë than, u sÇu
4, Tõ khã : 
5, Bè côc : 3 phÇn 
- 8 c©u ®Çu : Nçi sÇu chia ly
- 20 c©u tiÕp : Nçi ®au mÊt n­íc
- 80 c©u cuèi : Göi trao niÒm kh¸t väng
II. Ph©n tÝch 
1, Néi dung, giäng ®iÖu chÝnh
§©y lµ lêi ch¨ng chèi s©u nÆng ©n t×nh vµ trµn ®Çy næi xãt xa ®au ®ín cña ng­êi cha ®èi víi con tr­íc giõo vÜnh biÖt, trong bèi cn¶h n­íc mÊt nhµ tan
2, ThÓ th¬ : Song thÊt lôc b¸t
- §Æc ®iÓm : Mçi cÆp cã 4 c©u : 2 c©u 7 ch÷, 2 c©u lôc b¸t; ch÷ mçi c©u thÊt ng«n thø nhÊt vÇn víi ch÷ 5 c©u thÊt ng«n thø 2 ; ch÷ cuèi cïng cña c©u thÊt ng«n thø 2 vÇn víi ch÷ cuèi c©u lôc
- TrÇn TuÊn Kh¶i ®· dïng thÓ th¬ truyÒn thèng, phï hîp cho viÖc diÔn t¶ nçi uÊt øc, c¨m giËn, lêi m¾ng nhiÕc, tiÕng thë than, nçi u sÇu
3, §o¹n th¬ ®Çu : Nçi sÇu ly biÖt 
* Cuéc chia ly diÔn ra trong bèi c¶nh ¶m ®¹m, t¨m tèi, s¬n cïng thuû tËn
- Chèn ¶i B¾c, m©y sÇu ¶m ®¹m, giã th¶m ®×u hiu, hæ thÐt chim kªu
- T©m tr¹ng cña con ng­êi 
+ Ng­êi con : §au ®ín kh«n cïng tr­íc c¶nh n­íc mÊt nhµ tan : tÇm t¶ ch©u sái
+ Ng­êi cha giµ : Th©n tµn, lùc yÕu, bÞ b¾t ®i ®©y n¬i ®Êt giÆc kh«ng cã ngÇy vÒ à c¨m giËn qu©n giÆc c­íp n­íc 
è C¶ hai cha con t×nh nhµ, nghÜa n­íc ®Òu s©u ®Ëm da diÕt, ®Òu tét cïng ®au ®ín, xãt xa : N­íc mÊt nhµ tan, cha con li biÖt cho nªn m¸u vµ lÖ hoµ quyÖn lµ sù ch©n thËt tËn ®¸y lßng, kh«ng cã chót s¸o mßn 
4, §o¹n 2 : Nçi ®au mÊt n­íc 
- Tñi nhôc v× ®¸t n­íc cã truyÒn thèng ®éc lËp mÊy ngµn n¨m, cã nhiÒu nh©n tµi mµ bÞ mÊt vµo tay giÆc
- c¨m giËn v× kÎ thï tµn ph¸ ®Êt n­íc tan hoang “X­¬ng rõng, m¸u s«ng” ®Èy nh©n d©n l©m vµo c¶nh “bá vî l×a con”
- Nçi xãt xa trµo øa nh­ xÐ t©m can, khèi uÊt hËn x©y cao nh­ nói Nïng LÜnh, c¬n sÇu th¨m th¼m nh­ s«ng Hång Giang
- C¶nh cña mét nçi lo cho d©n téc “lÊy ai tÕ ®é ®µn sau ®ã mµ”
* §©y kh«ng ph¶i lµ næi riªng t­ mµ lµ mét nçi ®au lín cña c¶ mét d©n téc, mét thÕ hÖ
à Giîi sù liªn t­ëng ®Õn téi ¸c tµy trêi cña thùc d©n Ph¸p ®èi víi nh©n d©n ta nh÷ng n¨m 20 cña thÕ kû XX
- Tù sù + biÓu c¶m, tõ ng÷ h×nh ¶nh th¬ diÔn t¶ c¶m xóc m¹nh, s©u (kÓ sao kÓ xiÕt, xÐ t©m can, ngËm ngïi, khãc than, th­¬ng t©m à giäng ®iÖu thèng thiÕt xen lÉn nçi phÉn uÊt),mçi dßng th¬ lµ mét tiÕng than, mét tiÕng nÊc xãt xa cay ®¾ng à së tr­êng cña TrÇn TuÊn Kh¶i, cã søc rung ®éng lín nhÊt lµ nh÷ng t©m hån ®ång ®iÖu ë thêi ®¹i ®ã
5, §o¹n cuèi : göi g¾m mét niÒm hoµi väng to lín
- Ng­êi cha bµy tá t×nh c¶m cña m×nh 
+ tuæi giµ søc yÕu
+ Lì xa c¬, chÞu bã tay 
+ Th©n l­¬n trong vòng lÇy
è (NguyÔn Phi Khanh lµ ng­êi häc réng tµi cao ®ang lµm quan trong triÒu ®×nh nhµ Hå, tham gia kh¸ng chiÕn chèng Minh à giê ®©y ph¶i thèt ra lêi lÏ ®ã lµ c¶ mét sù xãt xa, bi kÞch lín) à ®ã lµ lý do ®Ó ng­êi cha trao tÊt c¶ hy väng, tin cËyk vµo con 
- Ng­êi cha trao nhiÖm vô cho con mét nhiÖm vô hÕt søc nÆng nÒ cao c¶
+ Chèng giÆc ngo¹i x©m (noi g­¬ng tæ t«ng – v× n­íc gian lao), giµnh ®éc lËp cho ®Êt n­íc (ph¸t triÓn ngän cê ®éc lËp)
+ §ã lµ kh¸t väng lín cña ng­êi cha còng lµ kh¸t väng cña d©n téc. §©y lµ lêi cña ng­êi cha vµ cao h¬n lµ lêi cña tæ quèc, trong mét cuéc bµn giao cña thÕ hÖ
6, t×nh c¶m, tÊm lßng cña t¸c gi¶ ®èi víi ®Êt n­íc
- T¸c g¶i m­îc c©u truyÖn lÞch sö vÒ cuéc chia tay cña hai cha con NguyÔn Tr·i ®Ó göi g¾m tÊm lßng t×nh c¶m ®èi víi non s«ng ®Êt n­íc
+ Lßng tù hµo vÒ ®Êt n­íc, d©n téc ViÖt Nam 
+ Nçi ®au lßng cña «ng tr­íc c¶nh ®Êt n­íc bÞ kÎ thï tµn ph¸ 
+ Lßng c¨m thï giÆc s©u s¾c
+ KhÝch lÖ lßng yªu n­íc vµ cøu n­íc cña ®ång bµo
III. Tæng kÕt 
* Tªn bµi th¬ thÓ hiÖn sù g¾n bã s©u s¾c, kh«ng thÓ t¸ch rêi : “N­íc mÊt nµh tan” à muèn cøu nhµ, tr­íc hÕt ph¶i cøu n­íc, ®ã còng lµ lêi t¸c gi¶ muèn nh¾n nhñ víi mäi ng­êi. Ý nghÜa tªn gäi cña bµi th¬ vµ lµ ý nghÜa cña cô NguyÔn Phi Khanh dÆn ng­êi con : “ Con ng­êi cã hiÕu tr­íc hÕt ph¶i ®Òn nghÜa n­íc. Ph¶i lÊy n­íc lµm nhµ”
IV. LuyÖn tËp 
Gîi ý : Mét h×nh ¶nh tÝnh chÊt ­íc lÖ s¸o mßn : ¶i B¾c, m©y sÇu, giã th¶m, hæ thÐt, chim kªu, h¹t m¸u nãng, hån n­íc, Hång L¹c à t¹o ®­îc niÒm xóc ®éng s©u xa cho ng­êi ®äc. Bëi lÏ t×nh c¶m cña nhµ th¬ rÊt ch©n thµnh, trung thùc, m·nh liÖt, võa gîi t¶ t©m tr¹ng kh¾c kho¶i, ®au th­¬ng cu¶ nh©n vËt lÞch sö, võa “rung vµo d©y ®µn yªu n­íc th­¬ng nßi cu¶ mäi lßng ng­êi” thêi hiÖn ®¹i 
Ho¹t ®éng 5 : H­íng dÉn häc ë nhµ 
Thuéc lßng bµi th¬
ChuyÓn bµi th¬ thµnh v¨n xu«i 
* Rót kinh nghiÖm giê d¹y
TiÕt 67 – 68 
KiÓm tra tæng hîp häc kú I
TuÇn 18 
	Bµi 18
TiÕt 69 – 70 	 Ngµy so¹n: 20/12/2007
Ho¹t ®éng ng÷ v¨n :
Lµm th¬ 7 ch÷
A. Môc tiªu cÇn ®¹t 
	Gióp h/s 
	- BiÕt c¸ch lµm th¬ 7 ch÷ víi nh÷ng yªu cÇu tèi thiÓu : §Æt c©u th¬ 7 ch÷, biÕt ng¾t nhÞp 4/3, biÕt gieo ®óng vÇn
	- t¹o kh«ng khÝ m¹nh d¹n, s¸ng t¹o, vui vÎ
B. Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc 
Ho¹t ®éng 1 : ¤N tËp bµi 15 
? Muèn lµm mét bµi th¬ 7 ch÷ chóng ta ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc nh÷ng yÕu tè nµo?
H/s trao ®æi th¶o luËn 
G/v chèt
Ho¹t ®éng 2 : Ph©n tÝch mÉu
? X¸c ®Þnh sè tiÕng, sè dßng gäi tªn thÓ th¬?
? X¸c ®Þnh luËt b»ng, tr¾c?
? §èi, niªm?
? NhÞp?
? VÇn?
Ho¹t ®éng 3 : LuyÖn tËp 
Gäi h/s ®äc bµi th¬
? G¹ch nhÞp?
? ChØ ra c¸c tiÕng gieo vÇn?
LuËt b»ng tr¾c cña 2 c©u th¬ kÒ nhau
H/s ®äc bµi “Tèi”
? X¸c ®Þnh luËt b»ng, tr¾c?
? X¸c ®Þnh chæ sai?
? Lµm tiÕp bµi th¬ dë dang?
Gîi ý : Hai c©u tiÕp theo lµ : 
a, 
B B T T B B T
B T B B T T B
b, 
T T B B B T T
B B T T T B B
I. ¤n tËp 
* Muãn lµm mét bµi th¬ 7 ch÷ cÇn : 
- X¸c ®Þnh sè tiÕng vµ sè dßng cña bµi th¬
- X¸c ®Þnh b»ng, tr¾c cña tõng tiÕng trong th¬
- X¸c®Þnh ®èi, niªm gi÷a c¸c dßng th¬
- X¸c ®Þnh c¸ch ng¾t nhÞp cña bµi th¬ 
* LuËt c¬ b¶n : NhÊt tam ngò bÊt luËn, nhÞ tø lôc ph©n minh 
II. VÝ dô mÉu 
 Bµi th¬ “B¸nh tr«i n­íc”
* Sè tiÕng : 28, sè dßng 4 
à ThÊt ng«n tø tuyÖt
* B»ng tr¾c :
a, Dßng 1 : Em(B)–tr¾ng(T)–võa (B)
b, Dßng 2 : Næi(T)–ch×m(B)–n­íc(T)
c, Dßng 3 : N¸t(T) – dÇu(B) – kÎ(T)
d, Dßng 4 : Em(B) – gi÷(T) – lßng(B)
* §«i, niÖm : 
- B»ng ®èi víi tr¾c
- C¸c cÆp niÖm : Næi – n¸t, ch×m – dÇu, n­íc – kÎ 
* NhÞp : 4/3, hoÆc 2/2/3
* VÇn : Ch©n, b»ng : (on) tiÕng 7 ë c¸c c©u 1, 2, 4
III. LuyÖn tËp 
1, NhËn diÖn luËt th¬
* Bµi a : NhÞp 4/3
ChiÒu 
B B T T T B B
T T B B T T B
T T B B B T T
B B T T T B B
- Gieo vÇn : TiÕng 7 c©u 1 víi tiÕng 7 c©u 4 
- bµi th¬ ®­îc lµm theo thÓ b»ng 
Bµi b : 
Tèi 
T T B B T T B
B B T T T B T
B B T T B T T
T T B B T B B
* Chæ sai
- Sau ngän ®Ìn mê sau cã ®¸u phÈy
àDÊu phÈy g©y ®äc sai nhÞp, sai vÇn 
vÝ dô : Xanh xanh à xanh lÌ
2, TËp lµm th¬
a, Cung tr¨ng h¼n cã chÞ H»ng nhØ?
 Cã d¹y cho ®êi bít cuéi ch¨ng?
b, N¾ng ®Êy råi m­a nh­ trót n­íc
 Bao ng­êi vÉn véi v· ®i vÒ
III. H­íng dÉn häc ë nhµ 
1, S­u tÇm nh÷ng bµi th¬ 7 ch÷ næi tiÕng
2, S¸ng t¸c bµi th¬ 7 ch÷ 
TiÕt 71 	Ngµy so¹n: 22/12/2007
Tr¶ bµi kiÓm tra tiÕng viÖt
A. Môc tiªu cÇn ®¹t 
	- ¤n tËp nh÷ng kiÕn thøc ®· häc
	- NhËn xÐt, ®¸nh gi¸, rót kinh nghiÖm vÒ kÕt qu¶ cña bµi lµm
	H­íng dÉn kh¾c phôc nh÷ng lèi cßn m¾c
B. Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc
Ho¹t ®éng 1 : NhËn xÐt ®¸nh gi¸ chung 
	* G/v nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ chung vÒ c¸c mÆt
	- KiÕn thøc, møc ®é ®¹t yªu cÇu
	- KÜ n¨ng : vËn dông lý thuyÕt vµo thùc hµnh
	- KÕt qu¶ : §iÓm sè: giái, kh¸, trung b×nh, yÕu
Ho¹t ®éng 2: NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ mét sè bµi cô thÓ
	- G/v giíi thiÖu cho h/s nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ mét sè bµi ®¹t ®iÓm cao vµ mét sè bµi ®¹t ®iÓm thÊp
	- Nguyªn nh©n lµm bµi tèt vµ ch­a tèt
	- H­íng dÉn kh¾c phôc c¸c khuyÕt ®iÓm, sai sãt
Ho¹t ®éng 3 : Tr¶ bµi
- G/v tr¶ bµi cho h/s, yªu cÇu h/s s÷a lçi
	- Sau ®ã, h/s ®æi bµi cho nhau ®Ó cïng s÷a vµ rót kinh nghiÖm
TiÕt 72 	Ngµy so¹n: 23/12/2007
Tr¶ bµi kiÓm tra tæng hîp cuèi häc kú I 
A. KÕt qu¶ cÇn ®¹t 
	* §¸nh gi¸, nhËn xÐt kÕt qu¶ toµn diÖn cña h/s qua mét bµi lµm tæng hîp vÒ : 
	- Møc ®é nhí kiÕn thøc tiÕng viÖt, v¨n häc, tËp lµm v¨n 
	- KØ n¨ng viÕt ®óng thÓ lo¹i v¨n thuyÕt minh, biÓu c¶m, miªu t¶
	- kØ n¨ng tr×nh bµy, diÔn ®¹t, dïng tõ, ®Æt c©u.
	* H/s tù ®¸nh gi¸, s÷a ch÷a ®­îc bµi lµm cña m×nh theo yªu cÇu cña ®¸p ¸n vµ h­íng dÉn g/v 
B. Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng trªn líp 
Ho¹t ®éng 1: KiÓm tra bµi cò 
	- G/v ph¸t bµi cho h/s tr­íc 3 ngµy, h/s tù s÷a lçi
	- G/v cho c¸n bé líp kiÓm tra viÖc tù ch÷a bµi còa h/s 
Ho¹t ®éng 2 : NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ bµi cña h/s
1, NhËn xÐt ®¸nh gi¸ phÇn I – Tr¾c nghiÖm
	a, Nh÷ng bµi hoµn toµn ®óng
	b, Nh÷ng c©u chän sai? LÝ do?
2, NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ phÇn II – Tù nhiªn 
	- N¾m thÓ lo¹i
	- Bè côc bµi lµm
	- NhËn xÐt vÒ nh÷ng s¸ng t¹o riªng (nÕu cã)
Ho¹t ®éng 3: ý kiÕn trao ®æi cña h/s vÒ bµi viÕt cña b¶n th©n qua sù ®¸nh gi¸ vµ nhËn xÐt cña g/v
	- H/s trao ®æi nh÷ng ­u ®iÓm, khuyÕt ®iÓm cña b¶n th©n 
	- G/v l¾ng nghe trao ®æi, gi¶i ®¸p, lµm râ vÊn ®Ò
Ho¹t ®éng 4 : §äc – b×nh mét sè bµi tù luËn cña h/s
	- G/v cho ®äc 1 – 2 bµi, 1 – 2 ®o¹n tiªu biÓu nhÊt víi lêi b×nh ng¾n gän cña chÝnh m×nh
	- G/v cungd h/s ®äc diÔn c¶m, nãi lêi b×nh tõng bµi tõng ®o¹n
Ho¹t ®éng 5 : H­íng dÉn luþen tËp ë nhµ 
	- Bæ sung, viÕt l¹i bµi tù luËn