Giáo án Ngữ văn 8 - Tiết 73 đến 108

 Ngày soạn:1/01/2012 
Ngày giảng: / 1 / 2012
 TUẦN 20
TIẾT 73 :NHỚ RỪNG
Thế Lữ
A. Mục tiêu cần đạt
 Học song bài này ,HS đạt được:
1. Kiến thức
-Sơ giản về phong trào Thơ mới .
-Chiều sâu tư tưởng yêu nước thầm kín của lớp thế hệ trí thức Tây học chán ghét thực tại, vươn tới cuộc sống tự do .
-Hình tượng nghệ thuật độc đáo, cĩ nhiều ý nghĩa của bài thơ “Nhớ rừng” .
2.Kĩ năng
-Nhận biết được tác phẩm thơ lãng mạn .
-Đọc diễn cảm tác phẩm thơ hiện đại viết theo bút pháp lãng mạn .
-Phân tích được những chi tiết nghệ thuật tiêu biểu trong tác phẩm .
3. Thái độ 
 -Giáo dục các em hiểu được nỗi khổ của tù túng.căm ghét lối sống tầm thường giả dối.
B. Chuẩn bị
 - GV:+ Đọc và nghiên cứu tài liệu về Thế Lữ
 + Vẽ phóng to bức tranh minh họa bìa nhớ rừng SGK trang 4
 - HS: Học bài cũ ,chuẩn bị bài mới.
C. Tiến trình tổ chức các hoạt động
*Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ: 
 - Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh
*Hoạt động 2: Giới thiệu bài:Trên thi đàn văn học Việt Nam những năm 1932- 1935 xuất hiện một phong trào thơ gây lên một tiếng vang lớn đó chính là phong trào thơ mới và Thế Lữ là một trong nhà thơ có công đầu đem lại chiến thắng cho thơ mối lúc ra quân và tiêu biểu là bài thơ nhớ rừng.
* Hoạt động 3: Bài mới:
Hoạt động của GV
Nội dung cần đạt
-GV cho học sinh đọc chú thích dấu sao*
? Nêu vài nét về tác giả?
-GV Nêu khái quát: Thế Lữ không những là người cắm cờ chiến thắng cho thơ mới mà còn là người tiêu biểu cho phong trào thơ mới chặng ban đầu, tên thật của ông là Nguyễn Thứ Lễ
quê ở Bắc Ninh, sống nhiều năm ở Hải Phòng ông là một trong những nhà thơ mới đầu tiên, góp phần làm nên chiến thắng cho phong trào thơ mới
-GV nêu yêu cầu đọc:Đọc diễn cảm phù hợp với tâm trạng ngao ngán chán trường ,lúc nhớ thương da diết
-GV đọc mẫu một đoạn,gọi HS đọc nối tiếp
-GV nhận xét phần đọc của học sinh.
-GV cho học sinh chú ý các chú thích về từ hán việt cổ.
? Trong bài thơ tập trung miêu tả tâm trạng gì của con hổ?
?Khi mượn lời con hổ ở vườn bách thú cho ta liên tưởng đến điề gì về con người?
? Phương thức biểu đạt của văn bản này là gì?
? Tương ứng với mỗi nội dung là những phần nào của tác phẩm?
? Hãy quan sát bài thơ chỉ ra những điểm mối của hình thức của bài thơ này so với bài thơ đã học ví dụ như thơ đường?
GV yêu cầu HS chú ý đoạn 1 và 4
? Mở đầu bài thơ tâm trạng của con hổ được giới thiệu như thế nào?
?Em hiểu nỗi căm hờn này như thế nào ?
? Do đâu mà con hổ có tâm trạng ấy? Hổ cảm nhận những nỗi khổ nào khi bị nhốt trong cũi sắt ở vườn bách thú
? Trong đó nỗi khổ nào có sức biến thành khối căm hờn ? Vì sao?
? Khối căm hờn ấy biểu hiện thái độ sống và nhu cầu sống như thế nào?
-GV gọi HS đọc đoạn thơ diễn tả nỗi uất hận ngàn thâu.
? cảnh vườn bách thú diễn tả qua chi tiết nào?
? Có gì đặc biệt trong tính chất của cảnh tượng ấy?
? Cảnh tượng ấy đã gây nên phản ứng nào trong tình cảm của con hổ?
? Từ đó em hiểu niềm uất hận ngàn thâu như thế nào?
? Qua phân tích em hiểu gì về tâm sự của con hổ ở vườn bách thú?
? Cho em hiểu thêm gì về tâm trạng của con người lúc bấy giờ?
-Gv khái quát chuyển ý
I. Tác giả tác phẩm: 
(SGK)
2. Đọc
3. Từ khó:
 4. Cấu trúc văn bản
- Nhớ rừng là tâm sự của con hổ ở vườn bách thú.
- Liên tưởng đến tâm sự con người.
- Biểu cảm gián tiếp.
+ Khối căm hờn và niềm uất hận đoạn 1- 4.
+ Nỗi nhớ thời oanh liệt đoạn 2 – 3
+ Khao khát giấc mộng ngànđoạn 5.
-Không hạn lượng câu, chữ 
đoạn.
-Mỗi dòng thường có 8 tiếng.
 -Ngắt nhịp tự do 
- Vần không cố định. Giọng thơ ào ạt, phóng khoáng
II. Đọc - hiểu văn bản.
 1.Tâm trạng con hổ trong vườn bách thú.
* Gậm một nỗi căm hờn.
- Nỗi khổ không được hoạt động trong một thời gian tù hãm, thời gian kéo dài. ( Ta nằm dài cho ngày tháng dần qua).
- Nỗi nhục bị biến thành trò chơi cho thiên hạ tầm thường ( gương mắt bé diễu oai linh rừng thẳm).
- Nỗi bất bình vì ở chung cùng bọn thấp kém (chịu ngang bầy cùng bọn gấu dở hơi- với cặp báo vô tư lự)=> Chán ghét cuộc sống tầm thường tù túng.
- Khát vọng tự do được sống với cuộc sống của mình.
*Nỗi uất hận ngàn thâu
- “ Hoa chăm, cỏ xén, lối phẳng cây trồng- dải nước đen giả suối chẳng thông dòng- len dưới nách những mô gò thấp kém”.
-> Giả dối .nhỏ bé, vô hồn
- Niềm uất hận
=> Chán ghét sâu sắc thực tại tù túng, tầm thường giả dối.
- Khát khao được sống tự do chân thật.
*Hoạt động 4: Hướng dẫn hoạt động nối tiếp
- Học thuộc bài thơ
- Chuẩn bị tiết 2
RKN:
Ngày soạn:1/01/2012 
Ngày giảng: / 1 / 2012
TIẾT 74:NHỚ RỪNG
Thế Lữ
A. Mục tiêu cần đạt
 Học song bài này ,HS đạt được:
1. Kiến thức
-Sơ giản về phong trào Thơ mới .
-Chiều sâu tư tưởng yêu nước thầm kín của lớp thế hệ trí thức Tây học chán ghét thực tại, vươn tới cuộc sống tự do .
-Hình tượng nghệ thuật độc đáo, cĩ nhiều ý nghĩa của bài thơ “Nhớ rừng” .
2.Kĩ năng
-Nhận biết được tác phẩm thơ lãng mạn .
-Đọc diễn cảm tác phẩm thơ hiện đại viết theo bút pháp lãng mạn .
-Phân tích được những chi tiết nghệ thuật tiêu biểu trong tác phẩm .
3. Thái độ 
 -Giáo dục các em hiểu được nỗi khổ của tù túng.căm ghét lối sống tầm thường giả dối.
B. Chuẩn bị
 - GV:+ Đọc và nghiên cứu tài liệu về Thế Lữ
 - HS: Học bài cũ ,chuẩn bị bài mới.
C. Tiến trình tổ chức các hoạt động
*Ổn định
* Kiểm tra bài cũ
?Tâm trạng con hổ trong vườn bách thú?
*Bài mới
Yêu cầu học sinh đọc đoạn 2 
? Cảnh sơn lâm được tả qua chi tiết nào?
? Nhận xét cách dùng từ trong những lời thơ này?
? Cảnh chúa sơn lâm hiện ra như thế nào?
? Nhận xét cách sử dụng từ ngữ và nhịp điệu câu thơ khi miêu tả về con hổ của tác giả?
? Từ đó chúa tể của muôn loài được khắc họa mang vẻ đẹp như thế nào?
Đọc đọan thơ tả cảnh núi rừng, nơi hổ đã từng sống
? Cảnh rừng ở đây là cảnh rừng trong các thời điểm nào?
? Từ đó thiên nhiên hiện lên một vẻ đẹp như thế nào?
? Giữa thiên nhiên ấy chúa tể của muôn loài đã sống một cuộc sống như thế nào?
? Đại từ ta được lặp lại trong các lời thơ trên có ý nghĩa gì?
? Trong đoạn thơ này điệp từ ( đâu ) kết hợp với câu thơ cảm thán (than ôi! thời oanh liệt nay còn đâu ) có ý nghĩa gì?
? Em có nhân xét gì về cảnh
tượng trong vườn bách thú với cảnh tượng trong hai đoạn thơ này?
? Theo em sự đối lập này có ý nghĩa gì trong việc diễn tả trạng thái tinh thần của con hổ ở vườn bách thú và từ đó diễn tả tâm trạng gì của con người?
-GV khái quát chuyển ý
-Đoc khổ thơ cuối 
? Giấc mộng ngàn thu của con hổ hướng về một không gian như thế nào?
? Không gian đó có thật không?
? Điều đó có ý nghĩa gì?
? Từ đó em nhận xét gì về khát vọng cuả con hổ?
? Từ nỗi đau ấy phản ánh khát vọng mãnh liệt nào của con người?
? Nêu nết nghệ thuật đặc sắc của bài thơ?
? Giá trị nội dung tư tưởng của bài thơ?
-GV khái quát ,gọi HS đọc ghi nhớ
? Nếu nhớ rừng là một trong những thi phẩm tiêu biểu của thơ lãng mạn thì từ đó em hiểu những điểm mới mẻ nào của thơ lãng mạn Việt Nam?
2. Nỗi nhớ một thời oanh liệt.
* Cảnh sơn lâm:
-Bóng cả cây già, tiếng gió gào ngàn, giọng nguần hét núi
-Điệp tù với,động từ mạnh gào thét: gợi tả sức sống mãnh liệt của rừng núi bí ẩn.
Sự lớn lao phi thường
mãnh liệt của rừng núi bí ẩn.
Sự lớn lao phi thường mạnh mẽ
“ ta bước chân lên, dõng dạc đường hoàng- lượn tấm thân như sóng cuộn nhịp nhàng- vờn bóngtrong hang tối”
- Từ ngữ gợi tả tính cách hình dáng con hổ.
- Nhịp thơ ngắn thay đổi .
->Vẻ đẹp ngang tàng, lẫm liệt giữa núi rùng uynghiêm, hùng vĩ.
-Những đêm vàng bên bờ suối.
Ngày mưa chuyển bốn phương ngàn
Bình minh cây xanh nắng gội
Chiều lênh láng máu sau rừng
->Thiên nhiên rực rỡ huy hoàng, náo động hùng vĩ bí ẩn.
-Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan.
Ta lặng ngắm giang san ta đổi mới. Tiếng chim ca
Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt.
->Thể hiện khí phách ngang tàng, làm chủ.
-Tạo nhạc điệu rắn rỏi, hùng tráng. 
-Nhấn mạnh và bộc lộ trực tiếp nỗi tiếc nuối cuộc sống độc lập tự do của chính mình.
- Cảnh hoàn toàn đối lập một bên là cảnh tù túng, tầm thường, giả dối với một bên là cuộc sống chân thật, phóng khoáng sôi nổi.
=>Diển tả niềm căm ghét, cuộc sống tầm thường giả dối.
Diễn tả khát khao mãnh liệt về một cuộc sống tự do, cao cả chân thật
3. Khát khao giấc mộng ngàn.
-Oai linh, hùng vĩ, thênh thang
->Bộc lộ trực tiếp cuộc sống tự do.
=>Khát vọng mãnh liệt, to lớn, nhưng đau xót, bất lực.
-Khát vọng được sống chân thật cuộc sống của chính mình, trong sứ sở của chính mình
Đó là khát vọng được giải phóng, khát vọng tự do
III. Tổng kết.
1.Nghệ thuật.
- Bài thơ tràn đầy cảm hứng lãng mạn, cảm xúc sôi nổi
- Cách lựa chọn biểu tượng rất thích hợp và đẹp thể hiện chủ đề bài thơ.
- Hình ảnh thơ giầu chất tạo hình đầy ấn tượng.
- ngôn ngữ và nhạc điệu đầy sức biểu cảm.
2. Nội dung:
- bài thơ diễn tả sâu sắc nỗi chán ghét thực tại tầm thường tù túng và niềm khát khao tự do mãnh 
liệt, bài thơ khơi gợi lòng yêu nước thầm kín của người dân mất nước.
* Ghi nhớ SGK
 IV. LUYỆN TẬP: 
-Phản ánh nỗi chán ghét thực tại , hướng tới ước mơ một cuộc đời tợ do chân thật.
Giọng thơ ạt ào khỏe khoắn.
Hình ảnh ngôn từ gần gũi
*Hoạt động 4: Hướng dẫn hoạt động nối tiếp
Học thuộc lòng bài thơ, tìm hiểu giá trị bài thơ theo hệ thống câu hỏi, 
Chuẩn bị bài :Quê hương 
Ngày soạn:1/01/2012 
 Ngày giảng: / 1 / 2012
Tiết 75: CÂU NGHI VẤN
A. Mục tiêu cần đạt
 Học song bài này ,HS đạt được
1.Kiến thức
-Đặc điểm hình thức của câu nghi vấn .
-Chức năng chính của câu nghi vấn .
2.Kĩ năng
-Nhận biết và hiểu được tác dụng câu nghi vấn trong văn bản cụ thể .
-Phân biệt câu nghi vấn với một số kiểu câu dễ lẫn.
3.Thái độ 
 -Có ý thức sử dụng câu nghi vấn khi cần thiết.
B. Chuẩn bị
 - GV.Chuẩn bị bảng phụ.
 - Học sinh: chuẩn bị theo câu hỏi sgk
C. Tiến trình tổ chức các hoạt động
 *Ổn định
* Kiểm tra bài cũ Trong giờ
 *Bài mới
 Giới thiệu bài mới
? Hãy nhớ lại và cho biết ở tiểu học các em đã học các kiểu câu nào được chia theo mục đích phát ngôn?
 + Nghi vấn.
 + Trần thuật.
 + Câu khiến.
 + Cảm thán.
Đặc điểm về hình thức và chức năng của các câu trên như thế nào trong chương trình ngữ văn 8 cô cùng các em sẽ lần lượt tìm hiểu và trước hết là kiểu câu nghi vấn.
Hoạt động của GV
Nội dung cần đạt
-GV :Gọi học sinh đọc đoạn trích.
? Theo em trong đoạn trích trên 
đâu là câu nghi vấn?
? Đặc điểm hình thức nào cho biết đó là câu nghi vấn?
? Những câu nghi vấn trên dùng để làm gì?
? Khi viết câu nghi vấn cần chú ý điều gì?
? Qua tìm hiểu em cho biết đặc điếm và chức năng của câc nghi vấn?
-GV chốt kiến thứcgọi HS đọc ghi nhớ
? Hãy đặt một câu nghi vấn và xác định đặc điểm của câu nghi vấn đó?
-GV nhận xét
-GV gọi học sinh đọc bài tập và xác định yêu cầu.
-GV hướng dẫn HS làm
-GV gọi HS xác địng yêu cầu bài tập 3
GV:Lưu ý: Trong tiếng việt, tổ hợp x cũng như, ai cũng, gì cùng, sao  ...  liÖu biÕt nãi”. Côm tõ “VËt liÖu biÕt nãi” thÓ hiÖn ý nghÜa trµo phïng, mØa mai s©u s¾c. Bän thùc d©n coi ng­êi d©n b¶n xø chØ nh­ mét thø ®å vËt biÕt nãi, nh­ mét thø hµng ho¸ ®Æc biÖt cã thÓ sinh lîi mµ th«i.
- HËu qu¶ cña chÝnh s¸ch thu gom “vËt liÖu biÕt nãi” lµ ®Î ra hµng tr¨m c¸ch xoay xáa, lµm tiÒn tr¾ng trîn. §ã chÝnh lµ c¬ héi lµm giµu cña bän quan chøc trªn tÝnh m¹ng cña ng­êi d©n b¶n xø, lµ c¬ héi tá lßng trung thµnh, cñng cè ®Þa vÞ, th¨ng quan, tiÕn chøc cña bän tay sai thùc d©n
Em cã nhËn xÐt g× vÒ nh÷ng hµnh ®éng nµy?
Tr­íc nh÷ng hµnh ®éng ®ã ng­êi b¶n xø cã ph¶n øng ntn? 
Nh÷ng hµnh ®éng Êy nãi lªn ®iÒu g×?
ThÕ mµ trong b¶n bè c¸o víi nh÷ng ng­êi bÞ b¾t lÝnh bän chóng ®­a ra nh÷ng lêi lÏ ntn?
Em cã nhËn xÐt g× vÒ nh÷ng lêi lÏ nµy?
So s¸nh gi÷a thùc tÕ hµnh ®éng víi nh÷ng lêi lÏ cña bän cÇm quyÒn?Sù t­¬ng ph¶n ®ã nãi lªn ®iÒu g×?
Cã thÓ ®Æt nhan ®Ò cho phÇn nµy lµ “C¸i v¹ mé lÝnh” (nghÜa lµ chØ ®em l¹i tai v¹ cho ng­êi b¶n xø).
Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch lËp luËn cña t¸c gi¶ trong §V nµy?
+ Nh¾c l¹i lêi tuyªn bè cña bän thùc d©n b»ng giäng giÔu cît.
+ Ph¶n b¸c b»ng dÉn chøng thùc tÕ hïng hån.
 KÕt qu¶ sù hi sinh cña ng­êi d©n thuéc ®Þa trong c¸c cuéc chiÕn/tranh nh­ thÕ nµo?
- Em cã nhËn xÐt g× vÒ kÕt qu¶ cña sù hi sinh ®ã?
- §èi chiÕu lêi nãi cña bän thùc d©n tr­íc vµ sau khi chiÕn tranh diÔn ra vµ nhËn xÐt?
- Khi mé lÝnh th× høa hÑn...
Qua ®ã béc lé b¶n chÊt chÊt g× cña chñ nghÜa TD?
NhËn xÐt c¸ch sö dông ng«n ng÷ cña t¸c gi¶?
C¸ch nãi mØa mai, s©u cay, thÊm thÝa cã søc tè c¸o vµ lay ®éng lßng ng­êi
Kh¸i qu¸t l¹i gi¸ trÞ néi dung, nghÖ thuËt cña VB?
Em cã nhËn xÐt g× vÒ tr×nh tù bè côc c¸c phÇn trong ch­¬ng?
Hîp lÝ, l«gic ®­îc triÓn khai theo 3 phÇn bè côc theo tr×nh tù thêi gian
§äc diÔn c¶m
b. ChÕ ®é lÝnh t×nh nguyÖn
* Hµnh ®éng cña bän thùc d©n
- TiÕn hµnh lïng r¸p, v©y b¾t, c­ìng bøc ng­êi ta ph¶i ®i lÝnh.
-Tho¹t tiªn chóng tãm ng­êi nghÌo, ng­êi khoÎ. Sau ®ã ®Õn con nhµ giµu, kh«ng muèn ®i lÝnh th× ph¶i x× tiÒn ra.
- S½n sµng trãi, xÝch, nhèt ng­êi ta nh­ sóc vËt, s½n sµng ®µn ¸p d· man nÕu nh­ cã ng­êi chèng ®èi.
- > Hµnh ®éng c­ìng bøc, b¾t lÝnh mét c¸ch tµn b¹o, d· man
* Ph¶n øng cña ng­êi b¶n xø:
- Nh÷ng ng­êi kh«ng thÓ trèn tho¸t th× hä tù huû ho¹i th©n m×nh.
-> t×m mäi c¸ch ®Ó trèn tho¸t. 
=> Nh÷ng hµnh ®éng Êy ®· lËt tÈy bé mÆt lõa bÞp cña chÕ ®é mé lÝnh phi nh©n.
* Lêi nãi cña bän cÇm quyÒn
- Høa hÑn ban phÈm hµm cho nh÷ng lÝnh cßn sèng, truy tÆng cho nh÷ng ng­êi ®· hi sinh
- Tuyªn bè: “C¸c b¹n ®· tÊp nËp ®Çu qu©n, kh«ng ngÇn ng¹i hiÕn x­¬ng m¸u cña m×nh...”
-> t©ng bèc, phØnh nÞnh hoµn toµn gi¶ dèi
=> Lêi nãi vµ hµnh ®éng hoµn toµn t­¬ng ph¶n nhau, béc lé râ thùc chÊt cña chÕ ®é lÝnh t×nh nguyÖn: Lµ chÕ ®é c­ìng bøc, b¾t lÝnh mét c¸ch d· man, võa gãp phÇn béc lé th¸i ®é mØa mai, ch©m biÕm cña t¸c gi¶.
- NT lËp luËn: DÉn chøng sinh ®éng, giäng v¨n giÔu cît.
c. KÕt qu¶ cña sù hi sinh
- Lêi tuyªn bè “t×nh tø’ cña c¸c nhµ cÇm quyÒn còng im bÆt
- D©n b¶n xø trë l¹i “gièng ng­êi hÌn h¹”.
- BÞ lét hÕt cña c¶i.
- BÞ ®¸nh ®Ëp v« cí, ®èi xö th« bØ nh­ víi sóc vËt.
- VÒ n­íc, ®­îc quan cai trÞ chµo ®ãn b»ng diÔn v¨n: “...chóng t«i kh«ng cÇn ®Õn c¸c anh n÷a, cót ®i!”
- CÊp m«n bµi b¸n lÎ thuèc phiÖn.
-> BÞ ®èi xö tµn nhÉn, chØ lµ tÊm bia ®ì ®¹n trong cuéc chiÕn tranh phi nghÜa (Sù hi sinh v« Ých).
-> Béc lé râ sù bØ æi, t¸n tËn l­¬ng t©m cña chÝnh quyÒn thùc d©n.
III. Tæng kÕt vµ luyÖn tËp:
1. Tæng kÕt:
* Néi dung:
- Miªu t¶ cô thÓ, sinh ®éng sè phËn th¶m th­¬ng cña ng­êi d©n thuéc ®Þa
- Lét t¶ b¶n chÊt bØ æi, tµn b¹o cña chñ nghÜa thùc d©n.
* NghÖ thuËt: ch©m biÕm, ®¶ kÝch s¾c s¶o, tµi t×nh
+ X©y dùng mét hÖ thèng h×nh ¶nh sinh ®éng, giµu tÝnh biÓu c¶m vµ søc m¹nh tè c¸o
+ Ng«n tõ trµo phóng, ch©m biÕm.
+ Giäng ®iÖu trµo phóng ®Æc s¾c.
+ C¸c h×nh ¶nh mang yÕu tè biÓu c¶m cao.
2. LuyÖn tËp:
IV. Cñng cè vµ h­íng dÉn vÒ nhµ:
1. Cñng cè:
N¾m ®­îc néi dung ý nghÜa vµ ®Æc s¾c NT cña VB
2. Huíng dÉn vÒ nhµ:
Häc thuéc phÇn tæng kÕt 
ChuÈn bÞ bµi: Héi tho¹i
Ngày soạn: 8/3/2012 
Ngày dạy: /3/2012 
TiÕt 107:
 Héi tho¹i 
I. Môc tiªu cÇn ®¹t:
 Gióp häc sinh: N¾m ®­îc c¸c KN vai x· héi, biÕt vËn dông vµo qu¸ tr×nh héi tho¹i nh»m ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao h¬n trong giao tiÕp.
II. ChuÈn bÞ:
Gi¸o viªn: So¹n gi¸o ¸n, b¶ng phô
Häc sinh: ChuÈn bÞ bµi ë nhµ
III. TiÕn tr×nh d¹y häc
1. KiÓm tra bµi cò: 
H·y tr×nh bµy c¸c c¸ch thùc hiÖn hµnh ®éng nãi? Ch÷a bµi tËp 4
2. Bµi míi
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß
Néi dung bµi häc
H/s ®äc ®o¹n trÝch
 Quan hÖ gi÷a c¸c NV tham gia héi tho¹i trong ®o¹n trÝch trªn lµ quan hÖ g×? Ai ë vai trªn, ai lµ vai d­íi?
C¸ch xö sù cña ng­êi c« cã g× ®¸ng chª tr¸ch?
T×m nh÷ng chi tiÕt cho thÊy bÐ Hång ®· cè g¾ng k×m nÐn sù bÊt b×nh cña m×nh ®Ó gi÷ ®­îc th¸i ®é lÔ phÐp.
Gi¶i thÝch v× sao Hång ph¶i lµm nh­ vËy?
V× Hång thuéc vai d­íi
Em hiÓu thÕ nµo lµ vai x· héi?
Vai XH ®­îc X§ b»ng c¸c QH nµo?
Nh×n chung vai XH ®­îc ph©n biÖt theo hai tuyÕn sau:
- TuyÕn vai trªn, vai d­íi, ngang vai: Ba kiÓu vai nµy ph©n biÖt theo nh÷ng ND kh¸c nhau, ®ã cã thÓ lµ cÊp bËc cña ®Þa vÞ XH, tuæi t¸c, quan hÖ hä hµng
- TuyÕn quan hÖ th©n- s¬: Lµ kho¶ng c¸ch vÒ t×nh c¶m
Trong giao tiÕp mét trong nh÷ng c¸ch nh»m ®¹t hiÖu qu¶ cao lµ t¹o ra QH th©n t×nh, tøc lµ rót ng¾n kho¶ng c¸ch vÒ t×nh c¶m gi÷a hai bªn.
T×m chi tiÕt trong “HÞch t­íng sÜ” thÓ hiÖn th¸i ®é võa nghiªm kh¾c võa khoan dung?
X¸c ®Þnh vai x· héi cña 2 nh©n vËt: ¤ng gi¸o vµ L·o H¹c.
Th¸i ®é cña NV «ng gi¸o ®èi víi l·o H¹c ntn?
Th¸i ®é cña l·o H¹c ®èi víi «ng gi¸o ntn?
Chi tiÕt nµo thÓ hiÖn t©m tr¹ng kh«ng vui vµ sù gi÷ ý cña l·o H¹c?
C­êi th× chØ ®­a ®µ, c­êi g­îng, tho¸i th¸c chuyÖn ë l¹i ¨n khoai, uèng n­íc víi «ng gi¸o
HS tù lµm
I. Vai x· héi trong héi tho¹i
1.VÝ dô
- Quan hÖ gi÷a hai NV tham gia héi tho¹i quan hÖ gia téc
+ Ng­êi c«: vai trªn.
+ BÐ Hång: vai d­íi.
- C¸ch ®èi xö cña: ng­êi c«: ThiÕu thiÖn chÝ kh«ng phï hîp víi quan hÖ ruét thÞt, kh«ng thÓ hiÖn th¸i ®é ®óng mùc cña ng­êi trªn ®èi víi ng­êi d­íi.
- Hång ph¶i k×m nÐn sù bÊt b×nh v× Hång lµ ng­êi thuéc vai d­íi.
-> VÞ trÝ giao tiÕp cña ng­êi c« vµ bÐ Hång trong cuéc tho¹i gäi lµ vai x· héi
2. KÕt luËn: (Ghi nhí SGK Tr. 94)
II. LuyÖn tËp
Bµi 1
- §o¹n: c¸c ng­¬i... cã ®­îc kh«ng?
- TQT ®øng ë hai vai - hai mèi quan hÖ: Chñ t­íng vµ cña nh÷ng ng­êi cïng c¶nh ngé.
+ Quan hÖ thø nhÊt: ¤ng ë vai trªn th¼ng th¾n, nghiªm kh¾c.
+ Quan hÖ thø hai: ¤ng ë vai ngang hµng lêi lÏ thÊm thÝa.
Bµi 2
a. X¸c ®Þnh vai x· héi.
- XÐt vÒ ®Þa vÞ x· héi: ¤ng gi¸o cã ®Þa vÞ cao h¬n l·o H¹c.
- XÐt vÒ tuæi t¸c: L·o H¹c cã vÞ trÝ cao h¬n.
b. Th¸i ®é cña ng­êi tham gia héi tho¹i.
- ¤ng gi¸o: kÝnh träng ng­êi giµ (gäi l·o H¹c lµ cô, x­ng h« lµ «ng con m×nh), thÓ hiÖn QH b×nh ®¼ng (x­ng t«i).
- L·o H¹c: thÓ hiÖn sù t«n träng (gäi lµ «ng gi¸o, dïng tõ d¹y thay tõ nãi), th©n t×nh (x­ng h«: chóng m×nh).
→ Qua c¸ch nãi cña L·o H¹c vÉn cã mét vÉn cã nçi buån, mét sù gi÷ kho¶ng c¸ch.
Bµi 3
IV. Cñng cè vµ h­íng dÉn vÒ nhµ:
1. Cñng cè:
N¾m ®­îc kh¸iniÖm vai XH trong héi tho¹i
BiÕt nhËn biÕt vµ ph©n tÝch vai XH
2. Huíng dÉn vÒ nhµ:
Häc thuéc phÇn ghi nhí 
BTVN: bµi 3 tr.95
Ngày soạn: 
Ngày dạy: 
TiÕt 108:T×m hiÓu yÕu tè biÓu c¶m trong v¨n nghÞ luËn 
 A/. Môc tiªu cÇn ®¹t:
 Gióp häc sinh:
ThÊy ®­îc biÓu c¶m lµ mét yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu trong nh÷ng bµi viÕt nghÞ luËn hay, cã søc lay ®éng ng­êi ®äc (ng­êi nghe).
N¾m ®­îc nh÷ng yªu cÇu cÇn thiÕt cña viÖc ®­a yÕu tè biÓu c¶m vµo bµi v¨n nghÞ luËn, ®Ó sù nghÞ luËn cã thÓ ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ thuyÕt phôc cao h¬n.
B/. ChuÈn bÞ:
Gi¸o viªn: So¹n gi¸o ¸n, b¶ng phô
Häc sinh: ChuÈn bÞ bµi ë nhµ
C/. TiÕn tr×nh d¹y häc:
*Ổn định 
*. KiÓm tra bµi cò: 
 *. Bµi míi:
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß
Néi dung bµi häc
H/s ®äc v¨n b¶n
 T×m nh÷ng tõ ng÷ biÓu lé t/c m·nh liÖt cña t/g vµ nh÷ng c©u c¶m th¸n trong v¨n b¶n?
VÒ mÆt sö dông tõ ng÷ vµ ®Æt c©u cã tÝnh chÊt biÓu c¶m, Lêi kªu gäi... vµ HÞch t­íng sÜ gièng nhau ë ®iÓm nµo?
Tuy nhiªn Lêi kªu gäi... vµ HÞch... ®­îc coi lµ nh÷ng VB nghÞ luËn chø kh«ng ph¶i lµ VB biÓu c¶m. V× sao?
YÕu tè biÓu c¶m cã t/d hç trî cho lËp luËn, dÔ ®i vµo lßng ng­êi. 
 HÞch... Lêi kªu gäi... lµ VB nghÞ luËn v× môc ®Ých ®Ó kªu gäi t­íng sÜ/ ®ång bµo giÕt giÆc cøu n­íc (nªn quan ®iÓm, ý kiÕn ®Ó bµn luËn ph¶i tr¸i... nªu suy nghÜ...)
H/s quan s¸t b¶ng ®èi chiÕu (SGK).
 Cã thÓ thÊy nh÷ng c©u ë cét (2) hay h¬n nh÷ng c©u ë cét (1). V× sao?
 Tõ ®ã cho biÕt t/d cña yÕu tè biÓu c¶m trong v¨n nghÞ luËn?
 Tõ viÖc t×m hiÓu hai vb trªn, h·y cho biÕt:
- Lµm thÕ nµo ®Ó ph¸t huy hÕt t/d cña yÕu tè biÓu c¶m trong v¨n nghÞ luËn?
- Ng­êi lµm v¨n chØ cÇn suy nghÜ vÒ L§ vµ LL hay cÇn ph¶i thËt sù xóc ®éng tr­íc tõng ®iÒu m×nh ®ang nãi tíi?
- ChØ cÇn rung c¶m kh«ng th«i ®· ®ñ ch­a ? Ph¶i ch¨ng chØ cÇn cã lßng yªu n­íc...
- Cã ph¶i cµng dïng nhiÒu tõ ng÷ biÓu c¶m cµng ®Æt nhiÒu c©u c¶m th¸n th× gi¸ trÞ biÓu c¶m trong v¨n NL cµng t¨ng ?
Qua ®©y em rót ra nhËn xÐt g× vÒ yÕu tè BC trong v¨n NL?
H/s ®äc yªu cÇu BT
Tªn da ®en b¶n thØu, An- nam- mÝt bÈn thØu, con yªu, b¹n hiÒn...
C¶nh k× diÖu, xuèng tËn ®¸y biÓn ®Ó b¶o vÖ TQ cña c¸c loµi thuû qu¸i...
I. YÕu tè biÓu c¶m trong v¨n nghÞ luËn
1.VÝ dô
* VD 1: VB “Lêi kªu gäi toµn quèc kh¸ng chiÕn”
 - Tõ ng÷ biÓu lé t×nh c¶m: thµ hi sinh... chø nhÊt ®Þnh kh«ng chÞu..., nhÊt ®Þnh kh«ng chÞu lµm n« lÖ...
- C©u c¶m th¸n: Hìi ®ång bµo toµn quèc! Hìi ®ång bµo! Hìi anh em binh sÜ, tù vÖ, d©n qu©n.
- HÞch... vµ lêi kªu gäi... gièng nhau: cã sö dông nhiÒu tõ ng÷ vµ c©u v¨n cã gi¸ trÞ biÓu c¶m -> VB nghÞ luËn cã yÕu tè biÓu c¶m.
* VD 2
 YÕu tè biÓu c¶m lµm cho bµi v¨n hay h¬n.
Muèn ph¸t huy t¸c dông cña yÕu tè biÓu c¶m, th× ph¶i: 
- ThËt sù xóc ®éng tr­íc nh÷ng ®iÒu m×nh nãi tíi trong bµi NL.
- Ph¶i cã phÈm chÊt v¨n ch­¬ng (biÕt diÔn t¶ c¶m xóc mét c¸ch nghÖ thuËt).
- Ph¶i biÕt chän vµ sö dông tõ ng÷ biÓu c¶m, c©u biÓu c¶m ®óng lóc, ®óng chç. 
2. KÕt luËn: (ghi nhí SGK tr.97)
II. LuyÖn tËp:
Bµi 1
- C¸c yÕu tè biÓu c¶m, biÖn ph¸p biÓu c¶m vµ t¸c dông biÓu c¶m (phÇn I cña VB ThuÕ m¸u).
+ Nh¹i l¹i lêi nãi cña bän TD tr­íc vµ sau chiÕn tranh.
-> ph¬i bµy b¶n chÊt dèi tr¸ cña TD t¹o hiÖu qu¶ mØa mai.
+ Dïng h×nh ¶nh mØa mai b»ng giäng ®iÖu tuyªn truyÒn cña TD.
 -> thÓ hiÖn th¸i ®é khinh bØ s©u s¾c ®èi víi giäng ®iÖu tuyªn truyÒn cña bän TD vµ c¶ sù chÕ nh¹o, c­êi cît.
Bµi 2 
- C¶m xóc: nçi khæ t©m cña ng­êi d¹y tiÕng mÑ ®Î, nçi buån khi thÊy h/s cã quan niÖm häc “tñ”.
- C¸ch biÓu hiÖn : ë ba mÆt : tõ ng÷, c©u v¨n vµ giäng ®iÖu cña lêi v¨n.
IV. Cñng cè vµ h­íng dÉn vÒ nhµ
1. Cñng cè:
N¾m ®­îc vai trß cña yÕu tè BC trong VBNL
BiÕt nhËn biÕt vµ ph©n tÝch t¸c dông cña yÕu tè BC trong v¨n NL
2. Huíng dÉn vÒ nhµ:
Häc thuéc phÇn ghi nhí 
BTVN: bµi 3 tr.98