Giáo án môn Đại số 8 - Tiết 34, Bài 9: Biến đổi các biểu thức hữu tỉ giá trị của phân thức

TIẾT 34:
§ 9 BIẾN ĐỔI CÁC BIỂU THỨC HỮU TỈ 
GIÁ TRỊ CỦA PHÂN THỨC 
I. Mục Tiêu:
- HS có KN biểu thức hữu tỉ biết rằng 1 phần thức ra 1 đa thức đều này là những biểu thức hữu tỉ 
- HS biết cách biểu diễn 1 biểu thức hữu tỉ dưới dạng dãy những phép toán trên những phân thức và biểu thức hữu tỉ là thực hiện có phép toán các phân thức đại số 
- HS biết cách tìm điều kiện của biến để giá trị của phân thức đựơc xác định 
II. Phương pháp - Chuẩn Bị: 
- GV: Bảng phụ, phấn màu 
- HS: Bảng nhóm + bút viết bảng 
III. Tiến Hành Tiết:
Hoạt động giáo viên
Hoạt động học sinh
Ghi bảng
Hoạt động 1:KTBC: 
GV ghi bảng phụ: 
1) Phát biểu quy tắc chia phân thức biết công thức tổng quát 
2) Thực hiện phép tính 
Hoạt động 2: 
1) Biểu thức hữu tỉ : 
GV: Cho các biểu thức sau: 
0;;;;;
;4x+;
Hãy cho biết các biểu thức nào ở trên là pt, biểu thức nào chỉ thị phép toán trên các phân thức 
GV giới thiệu biểu thức hữu tỉ và ghi bảng 
Hoạt động 3: 
2) Biểu thức hữu tỉ (ghi bảng) 
Ghi trên bảng phụ 
VD: Biến đổi biểu thức 
A= thành 1 phân thức 
GV hứơng dẫn HS dùng ngoặc đơn để viết phân thức theo hàng ngang 
A =
Ta sẽ thực hiện dãy tính này theo thứ tự nào ? 
GV Yc HS làm ?1 đựơc ghi trên bảng phụ 
Biến đổi biểu thức 
B = 
GV: Theo dõi chốt lại qua bài toán. Qua bài toán trên cho ta thấy. Muốn biến đổi biểu thức hữu tỉ dựa trên dạng phép tính chia các biểu thức sau đó thực hiện các phép tính theo thứ tự 
BT 46/57 SGK
GV yêu cầu HS làm vào vỡ vài phút 
Gợi ý HS trình bày 
Hoạt động 4: GV ghi 3 mục lên bảng 
GV: Cho phân thức . Tính giá trị phân thức tại x=2 ; x=0 
Vậy đk để giá trị của phân thức của phân thức đựơc xác định là gì ? 
GV ghi bảng 	
GV đưa biểu thức ở VD 2: lên bảng phụ 
Cho pt: 
Tìm ĐK của x để GT biểu thức xác định 
Tính GT biểu thức của phân thức x = 2004
Đưa ?2 bảng phụ cho phân thức 
Tìm GT của x biểu thức xác định
Tính GT biểu thức của phân thức 
 x = 1 000 000 và x = -1
GV theo dõi bài làm HS 
GV yêu cầu đặt câu hỏi thắc mắc 
Để có phân thức xác định khi nào ?
YC HS làm BT 47/57
a) ; 	b) 	
GV theo dõi bài làm của HS có nhận xét và chốt lại bài học 
Hãy phát biểu qui tắc 
Công thức
HS lên ghi bảng 
2) =
=
HS: 0;;;
; 
là các phân thức
Biểu thức : 4x+là phép cộng hai phân thức 
Biểu thức là dãy tính gồm phép cộng và phép chia thực hiện tr6n phân thức 
HS lặp lại 
HS cho ví dụ biểu thức hữu tỉ trên bảng 
HS: Thực hiện phép tính trong ngoặc trứơc sau đó thực hiện tiếp theo phép tính trong ngoặc 
HS hoạt động nhóm, đại diện nhóm lên bảng trình bày 
HS cả lớp làm vào vở 
HS lên bảng trình bày 
HS khác theo dõi nhận xét 
HS: Hỏi ta có thể biến biểu thức này thành 1 phép tính chia theo hảng ngang được không 
HS: Được 
HS thực hiện trong ngoặc trứơc, ngoài ngoặc sau
HS: Mời bạn làm 
HS lên bảng 
HS lên bảng 
HS cả lớp làm vào vở 
HS khác theo dõi nhận xét 
HS trả lời (SGK) 
HS khác nhận xét sữa tại chỗ 
HS HĐ nhóm 
HS: Hỏi phân thức đựơc xác định khi nào ?
HS: cả lớp làm vào vở 
HS đại diện nhóm trình bày 
HS cả lớp làm vào vở 
HS lên bảng trình bày 
HS khác theo dõi nhận xét 
b) =với x ¹ 0 ; x ¹ -1
Ta có: 
Hỏi nếu x ¹ 0 ; x ¹ -1 thì biểu thức như thế nào (không tồn tại) 
HS HĐ nhóm 
HS: cả lớp làm vào vở 
HS đại diện nhóm trình bày 
=
==
1) Biểu thức hữu tỉ:
0;;;
; 
là các phân thức
2) Biểu thức hữu tỉ : 
Một biểu thức là phân thức hoặc biểu thị 1 dãy các phép tính, cộng, trừ, nhân, chia, những phân thức là những biểu thức hữu tỉ 
VD: là biểu thức hữu tỉ 
VD: Biến đổi biểu thức 
A= =
=
?1
=
=
BT 46/57
=
=
3) Giá trị của x 
: Tại x = 2 thì = 
Tại x = 0 thì =phép chia không thực hiện được nêu giá trị phân thức không xác định 
ĐK: Xác định phân thức là mẫu ¹ 0 
VD2: Tìm x để xác định 
* xác định khi 
Û x(x-3) ¹ 0 
Û x ¹ 0 và x ¹ 3
Tại x = 2004 thoả ĐK xác định phân thức xác định phân thức 
Vậy = 
Tại x = 2004 
Thì 
?2 
a) phân thức được xác định 
Û x2 + x ¹ 0
Û x (x + 1) ¹ 0
Û x ¹ 0 và x ¹ -1
* x = 1 000 000 thoả ĐK xác định đó giá trị phân thức bằng 
 = 
* x = -1 không thoả ĐK, với x = -1 GT biểu thức không xác định 
BT 47/57 
a) 
xác định Û 2x +4 ¹ 0 Û 2x ¹ -4 
 Û x ¹ -2 
b) Giả sử 
xác định Û x2 - 1 ¹ 0 Û x ¹ ± 1
Hoạt động 5: Hứơng dẫn ở nhà
- BT 50, 51/58 SGK 
- Cần nhớ: Khi làm tính trên các phân thức không tìm ĐK của biến, mà cần hiểu rằng: các phân thức luôn xác định, nhưng khi làm bài toán liên quan đến GT phân thức thì trứơc hết phải tìm ĐK của biến để GT phân thức xác định, đối chiếu GT biến đề bài cho hoặc tìm đựơc, xem giá trị đó có thoả mãn ĐK không, nếu thoả mãn thì nhận đựơc không thoả mãn thì loại.
RÚT KINH NGHIỆM: