Giáo án bộ môn Ngữ văn 8 - Tuần 9

 Tuần :9 NS:10/10/2008
 Tiết :33 ND: 22/10/2008
 Văn bản : HAI CÂY PHONG
 ( Trích: Người thầy đầu tiên )
 _ Ai-ma-tốp _
 I. MỤC TIÊU :
 1. Kiến thức :
- Giúp hs phát hiện trong văn bản có hai mạch kể ít nhiều phân biệt lồng 
 vào nhau dựa trên các đại từ nhân xưng khác nhau của người kể chuyện
 2. Kĩ năng :
- Rèn kĩ năng đọc văn xuôi tự sự- trữ tình
 3. Thái độ :
- Giáo dục hs biết yêu quý những kí ức tuổi thơ
 II. CHUẨN BỊ :
 GV: sgk, giáo án, tltk, bảng phụ
 HS : sgk, tập ghi, vở bt, xem trước bài
 III. PHƯƠNG PHÁP :
 Đọc diễn cảm, nêu vấn đề, gợi mở, thảo luận, giảng bình
 IV. TIẾN TRÌNH :
 1. Ổn định lớp :
 2. KTBC :
- Tại sao nói : chiếc lá của cụ Bơmen vẽ trên tường là một kiệt tác ? (8đ)
- Tìm chi tiết thể hiện sự đảo ngược tình huống truyện hai lần ? (8đ)
- Vì nó cứu sống Giôn-xi
 (dẫn chứng) (4đ)
- Nó được vẽ bằng tình thương và sự hi sinh cao thượng (dẫn chứng) (4đ) 
+ Giôn-xi từ chỗ tuyệt vọng trở
 nên yêu đời (d.chứng) (4đ)
+ Cụ Bơmen khỏe mạnh nhưng chết bất ngờ (d.chứng) (4đ)
 3. Bài mới :
 Giới thiệu bài : Hôm nay, các em sẽ đến xứ sở Cư-rơ-gưx-tan – một nước ở cộng hòa Trung Á, trước đâythuộc liên bang Xô Viết . Đây lá đất nước tươi đẹp, có núi đồi thảo nguyên, những dadỹ núi trập trùng. Ai-ma-tốp là nhà văn nổi tiếng của Cư-rơ-gưx-tan . Tập truyện nổi tiếng được giải thưởng Nênin của ông là “Núi đồi và thảo nguyên” . “Người thầy đầu tiên” là một trong những t.phẩm của tập truyện đó. Hôm nay, sẽ học phần trích của truyện, phần này có tên “ Hai cây phong” 
Hoạt động của GV&HS Nội dung bài học
 Hoạt động 1:
? Dựa vào chú thích ở sgk hãy tóm tắt vài nét chính về nhà văn Ai-ma-tốp ?
0 ( Gv chốt lại những điểm chính về t.giả )
? Cho biết xuất xứ của đoạn trích này ?
_ GV tóm tắt truyện “ Người thầy đầu tiên” 
_ Qua phần chuẩn bị ở nhà, hãy giải thích nghĩa những từ : cao nguyên, nông trang, hải đăng, thung lũng, hoang vu , ( phong: ở đây có phải là gió ? )
 Hoạt động 2 :
- Giọng đọc: chậm rãi, gợi nhơ nhung và suy nghĩ của người kể chuyện
- Gv đọc mẫu 1 đoạn, gọi hs đọc®hs khác nhận xét
? Qua phần đọc, cho biết vbản nên chia làm mấy phần ?
0 P1 : từ đầu  phía tây
 P2 : tiếp theo  gương thần xanh
 P3 : tiếp theo  biêng biếc kia
 P4 : còn lại
 Hoạt động 3 :
? Tìm các đại từ nhân xưng của người kể chuyện thể hiện trong bài ? ( tôi, chúng tôi )
? Hãy xác định 2 mạch kể phân biệt lồng vào nhau ở đoạn trích dựa vào các đại từ ấy ?
0 - Người kể xưng “chúng tôi” : vào năm học cuối 
 cùng ... biêng biếc kia
 - Các phần còn lại xưng “ tôi”
® có thể chia làm 2 mạch kể
 Th.luận nhỏ :
? Cách đan xen lồng ghép này có tác dụng ntn đối với câu chuyện ?
0 ( hs tìm dẫn chứng làm rõ điều này )
 - hiện tại , quá khứ í
 - trưởng thành , niên thiếu í ® truyện thêm 
 - một người , nhiều người í sống động
? Nhân vật người kể chuyện có vị trí ntn ? (nhân danh ai ) ở từng mạch kể ấy ?
0 - Tôi : người họa sĩ
 - Chúng tôi : là nhân danh trong nhómbạn bè vì hồi ấy “tôi” cũng là 1 đứa trẻ trong bọn
? Căn cứ vào độ dài ở mỗi mạch kể, vì sao có thể nói người kể chuyện xưng “tôi” là quan trọng hơn ?
0 Hs thảo luận – trả lời
? Văn bản có sự kết hợp các phương thức biểu đạt 
 nào ? ( tự sự, miêu tả, biểu cảm ) 
 I. Đọc- Hiểu chú thích :
 1. Tác giả : (sgk-99)
Ai-ma-tốp sinh năm 1928 là nhà văn nổi tiếng Cư-rơ-gu7x-tan
 2. Tác phẩm : 
 Trích truyện vừa “Người thầy
 đầu tiên”
 II. Đọc- Tìm hiểu văn bản :
1. Hai mạch kể lồng ghép :
_Mạch kể “chúng tôi”(“vào năm học cuối cùngchân trời xa thẳm biêng biếc kia”)
“Chúng tôi”bọn con trai ”ngày ấy”
_Mạch kể “tôi”(từ đầu... “chiếc gương thần xanh”và “tôi lắng nghe..hết”
“Tôi ngày ấy còn là họa sĩ”
 ® Đan xen hai mạch kể làm cho truyện sống động, chân thực . 
 4. Củng cố & luyện tập :
 Hđộng 4 :
 Gv hướng dẫn hs củng cố k.thức .
- Hãy tóm tắt ngắn gọn đoạn trích “ Hai cây phong”
- Xác định 2 mạch kể trong truyện và cho biết nó có tác dụng ntn ? 
- Hs kể , gv nhận xét
- Đan xen giữa h.tại với qkhứ, trưởng thành với niên thiếu, một người với nhiều người .
 5. Hướng dẫn hs tự học ở nhà : 
 - Học bài 
 - Chuẩn bị các câu hỏi tiếp theo :
 + Hai cây phong gắn bó với những kí ức gì của tuổi thơ ?
 + Tại sao nói hai cây phong & quang cảnh nơi đây đậm chất hội họa ?
 + Cây phong trong cảm nhận của người họa sĩ ntn ?
 Tuần : 9	 NS:10/10/2008
 Tiết : 34 ND:28/10/2008
 Văn bản : HAI CÂY PHONG (tt)
 ( Trích: Người thầy đầu tiên )
 _ Ai ma tốp _
 I. MỤC TIÊU :
 1. Kiến thức :
- Hiểu rõ hai cây phong trong văn bản được miêu tả bằng ngòi bút đậm chất hội họa với tâm hồnđầy xúc động của người kể chuyện .
- Hiểu được đặc sắc nghệ thuật : tính chất trữ tình, giọng văn chậm buồn,chan chứa thương mến quê hương .
 2. Kĩ năng :
- Rèn kĩ năng phân tích, cảm thụ nét đặc sắc của đoạn trích 
 3. Thái độ :
- G.dục hs lòng yêu mến quê hương, trân trọng những kỉ niệm thời thơ ấu 
 đặc biệt là tình thầy trò .
 II. CHUẨN BỊ :
 GV : sgk, giáo án, tltk, bảng phụ
 HS : sgk, tập ghi, vở bt, xem trước bài
 III. PHƯƠNG PHÁP :
 Đọc diễn cảm, nêu vấn đề, gợi mở, thảo luận, giảng bình
 IV. TIẾN TRÌNH :
 1. Ổn định lớp :
 2. KTBC :
-Kể tóm tắt đọan trích “Hai cây phong”
 trích từ vb nào ? Tác giả là ai ? (8đ)
- Chỉ ra 2 mạch kể của chuyện ? 
 Vì sao người kể chuyện xưng tôi quan trọng hơn ?
 (8đ)
- Kể tóm tắt : (5đ)
- Trích truyện:“Người thầy đầu tiên”, tác giả : Ai ma tốp (3đ) 
+ Hai mạch kể lồng ghép : htại với qkhứ, 1 người -nhiều người , tr.thành -niên thiếu ( 5đ)
+ Nhân vật “tôi” là trung tâm của đoạn trích® qtrọng hơn (3đ)
 3. Bài mới :
Hoạt động của GV&HS Nội dung bài học
 Hoạt động 1:
 - Đọc lại P3:“vào năm học ccùng.. biêng biếc kia”
? Tác giả tập trung miêu tả cảnh gì ? 
? Theo em phần này có thể chia làm mấy đoạn 
 nhỏ ?
0 - đ1: vào năm học  bao la ánh sáng : 
 ® hai cây phong và những trò nghịch ngợm 
 của lũ trẻ
 - đ2: còn lại 
 ® thế giới đẹp vô ngần mở ra trên 
=> đ2 thú vị hơn, vì đây là những cảnh & cảm xúc mới mẻ mà lần đầu tiên bọn trẻ mới có được .
? Đoạn 1, hai cây phong liên quan đến điều gì ?
 ( Kí ức tuổi thơ )
_ Tgiả nhớ lại, vừa kểvừa tả một cách một cách rất cụ thể về 2 cây phong. 
? Em hãy tìm các chi tiết thể hiện điều đó ?
0 – Bọn con trai chúng tôi chạy ào len đấy phá tổ chim 
 - 2 cây phong nghiêng ngả đung đưa như muốn mời chào các bạn nhỏ ® thân mật
 - Bóng râm mát rượi, tiếng lá xào xạc, dịu hiền  chấn động loài chim 
? Em có nhận xét gì về 2 cây phong trong đoạn này
0 Hai cây phong được tả rất gần gũi, thân thiết, như gọi mời
? Qua đó ta thấy 2 cây phong có mối quan hệ ntn với chúng tôi ?
 => Hai cây phong để lại cho người kể chuyện những ấn tượng khó quên về trò chơi nghịch ngợm của tuổi thơ .
_ Không chỉ những trò nghịch phá, còn điều gì khiến bọn trẻ “ ngây ngất, sửng sốt” ?
 ( cảnh thiên nhiên )
? Từ trên cao ngất, phép thần thông mở ra trước mắt lũ trẻ là gì ? Tại sao chúng say sưa ngây ngất ?
0 Vì từ trên cao nhìn xuốngnên tầm mắt lũ trẻ được mở rộng, được thu vào 1 khoảng không gianbát ngát , một thế giới vừa quen vừa lạ mà đứng dưới gốc phong thì chúng không thể nào thấy được : 
Không gian bao la và ánh sáng, chuồng ngựa nông trang bây giờ nhỏ lại, thảo nguyên hoang vu, dòng sông lấp lánh
Lần đầu tiên mới thấy cảnh đẹp này ® ngây ngất .
? Tìm những từ ngữ miêu tả cảm giác say sưa ngây ngất ?
? T.sao có thể nói : người kể chuyện đã miêu tả 2 cây phong & quang cảnh nơi đây bằng ngòi bút đậm chất hội họa ?
0 - Hai cây phong không miêu tả chi tiết mà chỉ bằng vài nét chấm phá, vài ba nét phác phác thảo của người nghệ sĩ : hai cây phong khổng lồ, nghiêng ngả,các mắt mấu, những cành cây cao ngất ngang tầm cánh chim bay, bóng râm mát rượi, tiếng lá xào xạc,những mắt mấu, đàn chim chao đi chao lại 
 - Chất họa sĩ của người kể chuyện càng tăng ở đoạn 2 ,( cảnh thiên nhiên đậm chất hội họa ) với : chân trời xa thẳm thảo nguyên hoang vu, dòng sông, làn sương mờ đục, chuồng ngựa nông trang bé teo ® không tả cụ thể mà chỉ bằng vài ba nét chấm phá tạo ra khung cảnh
Bức tranh ấy còn được tô màu : biêng biếc, mờ đục, lấp lánh bạc làm tăng chất bí ẩn, quyến rũ của những miền đất lạ .
 Hoạt động 2 : Tìm hiểu mạch kể xưng “tôi”
 Th.luận :
? Nguyên nhân nào khiến cho 2 cây phong chiếm vị trí trung tâm và gây xúc động sâu sắc cho người kể chuyện (tôi)?
0 Vì nó gắn với làng quê, với thời thơ ấu cùng những kỉ niện đẹp và còn là nhân chứng cho 1 câu chuyện cảm động về tình thầy trò .
? Hai cây phong ấy gắn liền với câu chuyện về thầy Đuy-sen ntn ?
(Ai là người trồng 2 c.phong ? Người ấy đã nói gì , mơ ước gì, hi vọng gì ? Vì sao ở làng tôi người ta gọi là trường làng Đuy-sen ? ) ( c.cứ chú thích )
0 Đây là c.chuyện xúc động về tình cảm thầy trò 
 An-tư-nai . Thầy Đuy-sen trồng 2 cây phong để gửi gắm ước mơ, hi vọng của những đứa bé nghèo thông minh, ham học đểmai sau lớn lên trở thành người có ích. ( Đó cũng là tấm lòng và phẩm chất của người cộng sản chân chính )
 Để nhớ ơn người mang lại ánh sáng văn hóa cho làng® gọi là trường Đuy-sen .
? Tìm các chi tiết miêu tả 2 cây phong ?
0-  nghiêng ngả thân cây, lay động lá cành  rì rào
 -  tưởng chừng như 1 làn sóng thủy triều  như 
 một tiếng thì thầm 
 -  im bặt một thoángcất tiếng thở dài  như 
 thương tiếc 
 -  nghiêng ngả tấm thân dẻo dai
 -  reo vù vù 
? T.giả đã sdụng b.pháp nghệ thuật gì ? Bp nghệ thuật đó giúp ta hình dungra 2 cây phong ntn ?
0 - Bp nhân hóa , so sánh
 - Giúp ta hình dung 2 cây phong là 2 con người có tâm hồn, có tiếng nói riêng 
? Vậy qua phần vừa tìm hiểu, văn bản đề cập đến vấn đề gì về ndung & nghệ thuật ? 
2. Hai cây phong và kí ức tuổi 
 thơ :
- Hai cây phong như người bạn khoan dung , độ lượng
 - Từ trên cao lũ trẻ đã cảm nhận được thiên nhiên đầy bí ẩn và quyến rũ 
3. Hai cây phong trong cái nhìn và cảm nhận của “tôi” :
 - Cây phong gắn liền với tình yêu quê hương, với kỉ niệm học trò và câu chuyện về thầy Đuy-sen .
 - Hai cây phong được miêu tả sinh động, có hồn, có cảm xúc như hai con người .
 * Ghi nhớ (sgk-101)
 4. Củng cố & luyện tập :
 Hđộng 3 :
 Gv hướng dẫn hs củng cố k.thức .
- Tại sao khi đã trưởng thành, đã hiểu được những điều bí ẩn của 2 cây phong (do thiên nhiên tạo nên) đó chỉ là chân lí giản đơn mà vẫn khôn làm người họa sĩ vỡ mộng xưa ?
- Nguyên nhân nào khiến 2 cây phong gây xúc động cho người kể chuyện ?
- Hãy nhận xét về nghệ thuật viết văn của Ai-ma –tốp ?
- Bởi : những kỉ niệm ấy vẫn ám ảnh tâm trí anh mỗi khi nhớ về – đ.biệt là mỗi khi trở về ngắm nhìn 2 cây phong cổ thụ
- Vì gắn với quê hương, tuổi thơ câu chuyện về thầy Đuy-sen .
- Mtả sinh động bằng ngòi bút đậm chất hội họa .
 5. Hướng dẫn hs tự học ở nhà :
 - Học bài 
 - Chọn 1 đoạn khoảng 10 dòng có liên quan đến hai cây phong để HTL .
 - Chuẩn bị các câu hỏi bài : “ Ôn tập truyện kí VN” 
 + Từ đầu năm đến nay, em đã học những truyện kí VN nào ?
 + Thuộc thể loại gì ? Phương thức biểu đạt ? Nội dung chủ yếu ?
 Đặc sắc nghệ thuật ?
 + Nêu điểm giống nhau & khác nhau chủ yếu về ndung và nghệ 
 thuật của vb : Trong lòng mẹ, Tức nước vỡ bờ, Lão Hạc
 V. RÚT KINH NGHIỆM :
 Nội dung :	 
	 Phương pháp:	
	 To Chức :	
 Tuần : 9 NS :10/10/2008
 Tiết :35-36 ND :21/10/2008
 Tập làm văn : VIẾT BÀI LÀM VĂN SỐ 2
 Văn tự sự kết hợp với miêu tả & biểu cảm
 ( Làm tại lớp )
I. MỤC TIÊU :
 1. Kiến thức :
Biết vận dụng kiến thức đã học để thực hành viết một bài văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm .
 2. Kĩ năng :
Rèn kĩ năng diễn đạt, trình bày một vấn đề thật mạch lạc .
 3. Thái độ :
Giáo dục học sinh tính độc lập sáng tạo trong suy nghĩ và trong làm bài .
II. CHUẨN BỊ :
 GV: sgk, giáo án, tltk 
 HS : kiến thức đã học, giấy, bút 
III. PHƯƠNG PHÁP :
 Lựa chọn, kết hợp, tổng hợp sáng tạo
IV. TIẾN TRÌNH :
 1. Ổn định lớp :
 2. KTBC :
 3. Bài mới :
Hoạt động của GV&HS Nội dung bài học
 Hoạt động 1:
 Gv ghi đề bài lên bảng
 Hoạt động 2:
? Làm bài văn có bố cục mấy phần ?
? Mở bài làm nhiệm vụ gì ?
? Đối tượng là ai ?
? Xác định ngôi kể ?
? Kể lại một kỉ niệm vậy c.chuyện đã xảy ra chưa ?
? Truỵên có cần kể theo trình tự không ?
? C.chuyện ấy đáng nhớ ntn ?
? Em sdụng yếu tố tả & biểu cảm ở những chỗ nào trong bài ?
? Cảm nghĩ của em ntn về con vật nuôi nhà mình, về kỉ niệm đáng nhớ ấy ?
 Đề bài :
 Hãy kể một kỉ niệm đáng nhớ đối với con vật nuôi mà em yêu thích 
 Đáp án :
 a. Mở bài : (2đ)
 Giới thiệu con vật nuôi ở nhà em và nêu lí do vì sao em yêu thích .
 b. Thân bài : (5đ)
 - Trình tự kể chuyện : mở đầu – diễn biến-kết thúc ( câu chuyện xảy ra ở đâu ? lúc nào ? với ai ? như thế nào ?)
- Câu chuyện đáng nhớ đối với em ( vui, buồn, ngộ nghĩnh, thú vị , bất ngờ )
 ( . Tả : con vật, hành động, nét mặt, tâm trạng của em  
 . Bcảm : tình cảm của em đv con vật nuôi & vật nuôi đv em ) 
 c. Kết luận : (2đ)
- Cảm nghĩ của em ( suy nghĩ và thái độ của em với kỉ niệm và con vật nuôi )
* Trình bày sạch sẽ, diễn đạt lưu loát, mạch lạc, đảm bảo yêu cầu
 về ndung (1đ)
 4. Củng cố & luyện tập :
 Yêu cầu hs xem lại bài trước khi nộp
 5. Hướng dẫn hs tự học ở nhà :
 - Chuẩn bị bài : “ Luyện nói : kể chuyện theo ngôi kể kết hợp với m.tả và b.cảm . 
 + Thế nào là kể theo ngôi thứ nhất, thứ ba ? ví dụ ?
 Tác dụng ?
 + Kể lại đoạn trích : chị Dậu đánh nhau với cai lệ theo lời kể của 
 chị Dậu ( ngôi thứ nhất ) ( chú ý sd yếu tố tả và bcảm )
V. RÚT KINH NGHIỆM :
 Nội dung :	
	 Phương pháp:	
	 To Chức :