Thiết kế giáo án Đại số 9 - Tiết 40: Giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình

GIẢI BÀI TOÁN BẰNG CÁCH LẬP HỆ PHƯƠNG TRÌNH
Tuần 20	 Ngày soan 16 / 1 / 2006
Tiết 40	 Ngày dạy 19 / 1 / 2006
I. Mục tiêu :
HS nắm được phương pháp giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình bậc nhất hai ẩn .
HS có kĩ năng giải các loại toán được đề cập đến trong SGK 
II. Chuẩn bị :
Chuẩn bị của giáo viên :
Chuẩn bị của học sinh :
III. Tiến trình bài dạy :
1. Oån định lớp : Kiểm tra sĩ số , vệ sinh lớp học , đồng phục ( 1 phút )
2. Kiểm tra bài cũ và nội dung bài mới :
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Bài ghi
Hoạt động 1:VÍ DỤ 1 (18 phút)
- Tương tự giải bài toán bằng cách lập phương trình hãy nêu các bước giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình .
- Đọc đề 
- Tóm tắt đề 
- Số có 2 chữ số có dạng tổng quát như thế nào ?
- Ta phải có điều kiện nào đối với a và b 
- Viết dưới dạng tổng của bàng chục và hàng đơn vị 
- Đọc kỹ từng câu từng ý trong đề bài để tìm từng phương trình của hệ 
- Câu đầu tiên ? Phương trình ?
- Câu tiếp theo ? Phương trình ?
- Lập hệ phương trình 
- GV gọi một HS giải hệ đề tìm a = ? , b = ?
- HS nhắc lại các bước giải bài toán bằng cách lập phương trình
- HS đọc đề .
 - HS : 
- HS : aN , b N ; 1 9 ; 0 9
- HS : = 10a + b
- HS : 2b – a = 1
- HS : ( 10 a+ b ) – ( 10b + a) = 27 
- HS : 
- Một h lên bảng giải hệ để tìm a , b .
Các bước giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình 
buớc 1 : lập hệ phương trình 
+ Chọn ẩn, điều kiện 
+ Biểu thị số liệu chưa biết quaả©n 
+ Tìm mối liên hệ giữa các đại lượng để lập phương trình 
Bước 2 : Giải hệ phương trình 
Bước 3 : chọn kết quả thích hợp rồi trả lời 
Ví dụ 1 :SGK
Giải : Gọi chữ số hàng chục của số cần tìm là a , chữ số hàng đơn vị là b .
Điều kiện : aN , b N ; 1 9 ; 0 9
Ta có : = 10a + b
Theo đầu bài ta có : 2b – a = 1 
Đổi chỗ , ta có số mới : = 10b + a
Theo đề bài số mới nhỏ hơn số ban đầu 27 nên ta có :
( 10 a+ b ) – ( 10b + a) = 27 
9a – 9b = 27
a – b = 3
Ta có hệ phương trình bậc nhất :
Giải hệ bằng phương pháp cộng ta được a = 7 , b = 4 
Hai số a và b thoả mãn điều kiện ban đầu của đề bài 
Vậy số phải tìm là 74
Hoạt động 2:VÍ DỤ 2 (16 phút)
- Đọc đề 
- Tóm tắt đề .
- GV yêu cầu HS tính thời gian xe khách đã đi ?Thời gian xe tải đã đi .
- GV : Các em hãy chọn ẩn .
- GV cho h làm tiếp ?3 , ?4 ? 5 
- GV quan sát bài làm của HS và sửa chữa sai sót .
HS đọc đề 
- HS tóm tắt đề .
- HS : Thời gian xe khách đã đi là 1h 48 ‘
Thời gian xe tải đ4 đi là 1 h + h = h .
- HS : Gọi vận tốc của xe tải là x, vận tốc của xe khách là y .
- Một HS lên bảng làm tiếp các
?3 , ?4 ? 5 .
-HS dưới lớp làm vào vở . 
Ví dụ 2 : SGK / 21 
Giải : Khi hai xe gặp nhau thì :
Thời gian xe khách đã đi là 1h 48 ‘
Thời gian xe tải đ4 đi là 1 h + h = h .
( Vì xe tải khởi hành trước xe khách 1 giờ )
Gọi vận tốc của xe khách là x, vận tốc của xe tải là y .( km/h , x > 0 , y >0 )
Mỗi giờ xe khách đi được là :x(km/h)
Mỗi giờ xe tải đi được là :y (km/h)
Theo bài ra ta có phương trình :
 x – y = 13 
Quảng đường xe khách đi được là : x
Quảng đường xe tải đi được là : y
Theo bài ra ta có phương trình : 
x + y = 189 
9x + 14y = 945 
Giải hệ 
Ta được x = 49 ; y = 36 .
Vậy vận tốc của xe khách là 49 km / h 
Vận tốc của xe tải là 36 km / h 
Hoạt động 3 :CỦNG CỐ (8 phút)
- GV yêu cầu HS nhắc lại các bước giải bài toán bằng cách lập phương trình .
- GV ch HS làm bài 28 / 22 SGK 
- Một HS lên bảng làm bài 28 / 22 SGK .
- HS dưới lớp làm vào vở .
Đáp số : 712 và 294 .
Hoạt động 4:HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ (2 phút)
Xem lại các bước giải bài toán bằng cách lập phương trình .
Xem lại các bài tập đã giải trên lớp .
Làm bài tập 29 , 30 / 22 SGK 
 Rút kinh nghiệm tiết dạy :