Giáo án Vật lý Lớp 8 - Tiết 33, Bài 28: Động cơ nhiệt - Năm học 2011-2012

 I.Mục tiêu
Kiến thức
Phát biểu được định nghĩa động cơ nhiệt
Dựa vào mô hình hoặc hình vẽ động cơ nổ 4 kì có thể mô tả được cấu tạo của động cơ này
Dựa vào hình vẽ các kì của động cơ nổ 4 kì có thể mô tả chuyển vận của động cơ
Viết được ct tính hiệu suất của động cơ nhiệt nêu tênvà đơn vị các đại lượng trong ct
Giải được các bt đơn giản
Thái độ
Yêu thích môn học, mạnh dạn trong hoạt động nhóm, có ý thức tìm hiểu các hiện tượng vật lí trong tự nhiên và giải thích các hiện tượng đơn giản liên quan đến bài học
 II.Chuẩn bị
Anh của một số động cơ nhiệt
Hình 28.5 phóng to
4 mô hình động cơ nổ 4 kì
Hình: sơ đồ phân phối năng lượng của động cơ ôtô
 III.Hoạt động học của học sinh
On định
Kiểm tra bài cũ: (3’)
 HS:Em hãy phát biểu về định luật bảo toàn và chuyển hóa năng lượng? (7 đ)
 Cho ví dụ thực tế? (3 đ)
Bài mới
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HOÏC SINH
TRÔÏ GIUÙP CUÛA GIAÙO VIEÂN
NOÄI DUNG
HÑ 1 Taïo tình huoáng hoïc taäp (1’)
Gv ngày nay để đi lại thuận tiện
Người ta sử dụng xe gắn máy, ôtô hoặc tàu thuyền. Các phương tiện trên hoạt động được là nhờ động cơ nhiệt, vậy động cơ nhiệt là gì? cấu tạo và chuyển hoá của nó như thế nào? để trả lời vấn đề trên ta vào bài học hôm nay
HÑ 2 Tìm hieåu ñoäng cô nhieät (5’)
Hs đọc sgk, phát biểu động cơ nhiệt
Hs nêu
Hs : nhiên liệu: xăng, dầu madút; nhiên liệu đốt ngoài xilanh : máy hơi nước, tua pin hơi nước; nhiên liệu đốt ngoài xilanh: ôtô, xe máy, tàu thuỷ . . 
hs ghi sơ đồ tổng hợp về động cơ nhiệt 4 kì, động cơ diezen , động cơ phản lực
Cho học sinh đọc sgk và phát biểu định nghĩa
Gv nêu lại định nghĩa động cơ nhiệt
Yêu cầu học sinh nêu vd động cơ hiệt mả các em biết.
Gv ghi tên các động cơ do học sinh nêu lên bảng
Nếu hs nêu ít vd gv treo tranh các loại động cơ nhiệt đồng thời đọc phần thông báo mục I sgk để kể thêm vd về động cơ nhiệt
Gv yêu cầu hs phát hiện những điểm giống, khác nhau của các loại động cơ này
Gv có thể gợi ý cho hs so sánh các động cơ này về : 
- Loại nhiên liệu sử dụng
- Nhiên liệu được đốt cháy bên trong hay bên ngoài xilanh
Gv tổng hợp về động cơ nhiệt lên bảng
Động cơ nhiệt
Động cơ đốt ngoài động cơ đốt trong
Gv thông báo : động cơ nổ 4 kì là động cơ nhiệt thường gặp nhất hiện nay như : xe máy, ôtô, máy bay . . . . chúng ta sẽ đi tìm hiểu về hoạt động của loại động cơ này
I.Động cơ nhiệt là gì ?
Là động cơ trong đó một phần nhiên liệu bị đốt cháy chuyển hoá thành cơ năng
HÑ 3 Tìm hieåu ñoäng cô noå 4 kì (15’)
Hs quan sát tranh và mô hình
Chú ý lắng nghe về động cơ nổ 4 kì
Nru6 tên các bộ phận của động cơ nhiệt 4 kì
Các nhóm quay cho mô hình động cơ nổ 4 kì hoạt động, thảo luận chức năng và hoạt động của động cơ nổ 4 kì theo hướng dẫn của gv
Đại diện các nhóm tham gia thảo luận về 4 kì hoạt động của động cơ nổ 4 kì
Kì 1 “ hút”
Kì 2 “ nén”
Kì 3 “ nở”
Kì 4 “ xả”
Hs tự ghi lại chuyển vận của động cơ nổ 4 kì
Gv sử dụng tranh vẽ, kết hợp với mô hình giới thiệu các bộ phận cơ bản của động cơ nổ 4 kì.
Gọi hs nhắc lại tên các bộ phận
Gv cho mô hình động cơ nổ 4 kì hoạt động, yêu cầu hs dự đoán từng chức năng của bộ phận
Gv giới thiệu cho hs thế nào là một kì chuyển vận của động cơ, đó là : khi pittông trong xilanh đi từ dưới lên trên ( vị trí thấp nhất đến vị trí cao nhất trong xilanh ) hoặc chguyển động từ trên xuống thì lúc đó động cơ đã thực hiện 1 kì chuyển vận. Kì chuyển vận đầu tiên của động cơ pittông đi xuống van 1 mở van 2 đóng
Gọi 1 hs đại diện các nhóm lên bảng nêu ý kiến của nhóm mình về hoạt động của động cơ nổ 4 kì, chức năng của từng kì trên mô hình của động cơ
Gv nêu cách gọi tắt tên 4 kì để hs dễ nhớ
Gv gọi các nhóm khác nêu nhận xét. Nếu cần gv sửa chữa, nhắc lại tên 4 kì chuyển vận của động cơ. Yêu cầu hs tự ghi vào vở.
Gv lưu ý hỏi hs
- Trong 4 kì chuyển vận của động cơ, kì nào động cơ kì nào sinh công?
- Bánh đà có tác dụng gì? 
Có điều kiện gv cho hs mô phỏng hoạt động của động cơ 4 kì trên máy tính
Yêu cầu hs quan sát hình 28.2 nêu nhện xét về cấu tạo của động cơ ôtô
Gv trên hình vẽ các em thấy 4 xilanh này ở vị trí như thế nào ? tương ứng 4 kì chuyển vận nào ? 
Gv thông báo nhờ cấu tạo như vậy, khi hoạt động trong 4 xilanh này luôn có 1 xilanh ở kì 3 nên trục quay đều ổn định
II.Động cơ nổ 4 kì
1.Cấu tạo: (SGK)
2.Chuyểnvận: (SGK)
HÑ 4 Tìm hieåu hieäu suaát cuûa ñoäng cô nhieät (10’)
Kì nở. Các kì khác động cơ chuyển vận nhờ đà của vô lăng
Động cơ ôtô có 4 xilanh
Dựa vào vị trí pittông
Dựa vào vị trí pittông mà 4 xilanh tương ứng 4 kì chuyển vận khác nhau. Như vậy khi hoạt động luôn có 1 xilanh ở kì sinh công
Yêu cầu hs thảo luận theo các nhóm
Còn thời gian GV có thể giới thiệu sơ đồ phân phối năng lượng của động cơ ôtô để hs thấy được phần năng lượng hao phí rất nhiều so với phần nhiệt được biến thành công có ích. Vì vậy, hiện nay chúng ta vẫn nghiên cứu để cải tiến động cơ sao cho hiệu suất động cơ cao 
hơn. Hiệu suất của động cơ là gì?
Gv thông báo về hiệu suất như câu C2. yêu cầu hs phát biểu định nghĩa hiệu suất, giải thích kí hiệu của các đại lượng trong công thức và nêu đơn vị của chúng.
Gv sửa chữa, bổ sung nếu cần
III.Hiệu suất của động cơ nhiệt
H=
A: công động cơ 
Q: nhiệt lượng toả ra do nhiên liệu bị đốt cháy
HÑ 5 Vaän duïng – Cuûng coá (6’)
Gv cho hs thảo luận nhanh C3,C4,C5
Gv nhận xét
Nếu thiếu thời gian cho hs làm C6 ở nhà
* GV giáo dục môi trường cho HS (3’)
- Trong động cơ 4 kì có một kì động cơ đốt cháy nhiên liệu nhờ bugi đánh lửa. Các tia lửa điện do bugi tạo ra làm xuất hiện khí NO,NO2 có hại cho môi trường, bugi hoạt động gây nhiễu sóng điện từ, ảnh hưởng đến hoạt động của tivi, radio.
- Động cơ diezen không sử dụng bugi nhưng gây ra mụi than làm ô nhiễm không khí. Các động cơ nhiệt sử dụng năng lượng : than đá, dầu mỏ . . chúng có sản phẩm cháy là khí CO,CO2, SO2  các khí này đều gây hiệu ứng nhà kính
- Chúng ta cần tích cực bảo vệ môi trường bàng các biện pháp : 
–Nâng cao hiệu suất động cơ nhằm giảm thiểu nhiên liệu hoá thạch và bảo vệ môi trường
 –Trong tương lai các nguồn nhiên liệu hoá thạch sẽ cạn kiệt vì vậy mà việc sử dụng nguồn nhiên liệu sạch là rất cần thiết (etanol)
4.Hướng dẫn về nhà (2’)
Học bài,làm các câu C
Giải bt SBT
Đọc “Có thể em chưa biết”
Trả lời phần ôn tập vào vở
V.Ruùt kinh nghieäm