Giáo án Vật lí Lớp 8 - Tiết 14, Bài 12: Sự nổi - Năm học 2009-2010

Tuần: 14 Ngày soạn: 22/11/2009
Tiết PPCT: 14 Ngày dạy: 24/11/2009
Bµi12: SỰ NỔI
I. Môc tiªu.
1. KiÕn thøc: 
- Gi¶i thÝch ®­îc khi nµo vËt næi, vËt ch×m, vËt l¬ löng. Nªu ®­îc ®iÒu kiÖn næi cña vËt.
- Gi¶i thÝch ®­îc c¸c hiÖn t­îng vËt næi th­êng gÆp trong ®êi sèng.
2. Kü n¨ng:
- RÌn kÜ n¨ng lµm thÝ nghiÖm, ph©n tÝch hiÖn t­îng, nhËn xÐt hiÖn t­îng.
3. Th¸i ®é: 
- Th¸i ®é nghiªm tóc trong häc tËp, thÝ nghiÖm vµ yêu thÝch m«n häc.
II. ChuÈn bÞ.
- C¶ líp: 1 cèc thuû tinh to ®ùng n­íc, 1 chiÕc ®inh, 1 miÕng gç, 1 èng nghiÖm nhá ®ùng c¸t cã nót ®Ëy kÝn. 
III. Ph­¬ng ph¸p.
Trùc quan, thùc nghiÖm, thuyÕt tr×nh, vÊn ®¸p.
IV. TiÕn tr×nh lªn líp.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung ghi bảng
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ (5 phút)
Khi vËt bÞ nhóng ch×m trong chÊt láng, nã chÞu t¸c dông cña nh÷ng lùc nµo? Lùc ®Èy Acsimet phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè nµo?
HS đứng tại chỗ trả bài.
HS khác nhận xét.
Hoạt động 2: Tổ chức tình huống (2 phút)
GV lµm thÝ nghiÖm: Th¶ 1 chiÕc ®inh, 1 mÈu gç, 1 èng nghiÖm ®ùng c¸t cã nót ®Ëy kÝn vµo cèc n­íc. Yªu cÇu HS quan s¸t hiÖn t­îng vµ gi¶i thÝch.
HS quan s¸t vËt næi, vËt ch×m, vËt l¬ löng trong cèc n­íc.
(Cã thÓ gi¶i thÝch theo sù hiÓu biÕt cña b¶n th©n)
Hoạt động 3: Tìm hiểu điều kiện để vật nổi, vật chìm (12 phút)
C1: Một vật nằm trong chất lỏng chịu tác dụng của những lực nào? 
GV h­íng dÉn, theo dâi vµ gióp ®ì HS tr¶ lêi C1.
Tæ chøc cho HS th¶o luËn chung ë líp ®Ó thèng nhÊt c©u tr¶ lêi.
Em hãy biểu diễn 2 lực này? (phát cho các nhóm hình vẽ).
C2: So sánh độ lớn của P và F, có những trường hợp nào xảy ra? (yêu cầu HS diễn tả bằng lời).
GV treo H12.1, h­íng dÉn HS tr¶ lêi C2. 
Cho HS hoạt động nhóm để biểu diễn vectơ lực tương ứng với ba trường hợp trên và GV chọn 2-3 nhóm treo lên bảng để nhóm khác nhận xét. 
Tæ chøc cho HS th¶o luËn ®Ó thèng nhÊt c©u tr¶ lêi.
HS tr¶ lêi c©u C1, th¶o luËn ®Ó thèng nhÊt
C1: Mét vËt ë trong lßng chÊt láng chÞu t¸c dông cña 2 lùc: träng lùc P vµ lùc ®Èy Acsimet FA, hai lùc nµy cã cïng ph­¬ng nh­ng ng­îc chiÒu....
HS quan s¸t H12.1, tr¶ lêi c©u C2, HS lªn b¶ng vÏ theo h­íng dÉn cña GV.
Th¶o luËn ®Ó thèng nhÊt c©u tr¶ lêi
 P > FA P = FA P < FA
a) VËt sÏ ch×m xuèng ®¸y b×nh
b) VËt sÏ ®øng yªn(l¬ löng trong chÊt láng.
c) VËt sÏ næi lªn mÆt tho¸ng.
I. Khi nào vật nổi, khi nào vật chìm?
Điều kiện vật nổi:
-Vật nỏi lên trên mặt thoáng khi P<F.
-Vật lơ lửng trong chất lỏng khi P=F.
-Vật chuyển động xuống dưới khi P>F.
Hoạt động 4: X¸c ®Þnh ®é lín cña lùc ®Èy Acsimet khi vËt næi trªn mÆt tho¸ng cña chÊt láng (10 phót)
GV lµm thÝ nghiÖm: Th¶ mét miÕng gç vµo cèc n­íc, nhÊn cho miÕng gç ch×m xuèng råi bu«ng tay.
Yªu cÇu HS quan s¸t hiÖn t­îng, tr¶ lêi c©u C34, C4, C5. Th¶o luËn nhãm råi ®¹i diÖn nhãm tr×nh bµy.
GV th«ng b¸o: 
Khi vËt næi: FA > P, khi lªn mÆt tho¸ng thÓ tÝch phÇn vËt ch×m trong n­íc gi¶m nªn FA gi¶m (P=FA2).
HS quan s¸t thÝ nghiÖm: 
MiÕng gç næi lªn trªn mÆt tho¸ng cña chÊt láng.
HS th¶o luËn, ®¹i diÖn nhãm lªn tr¶ lêi C3, C4, C5.
C3: MiÕng gç næi, chøng tá : P < FA
C4:MiÕng gç ®øng yªn, chøng tá: P = FA2
 FA= d.V
d lµ träng l­îng riªng cña chÊt láng
V lµ thÓ tÝch cña phÇn chÊt láng bÞ vËt chiÕm chç
C5: B.V lµ thÓ tÝch cña c¶ miÕng gç.
II. Độ lớn của lực đẩy Ác si mét khi vật nổi trên mặt thoáng của chất lỏng.
KL: Khi vật nổi trên mặt chất lỏng thì lực đẩy Ác si mét F=d.V. trong đó V là thể tích của phần chìm trong chất lỏng, không phải là thể tích của vật, d là trọng lượng riêng của chất lỏng.
Hoạt động 5: Vận dụng (10 phút)
Yêu cầu HS nghiên cứu và trả lời các câu C6, C7, C8, C9.
-Khi vật nằm lơ lửng trong chất lỏng thì P có bằng F không hoặc vật nằm cân bằng trên mặt chất lỏng?
Gv nhận xét kết quả của các nhóm (giải thích tại sao vật phải là một khối đặc).
-GV giải thích ứng dụng sự nổi trong đời sống kĩ thuật bằng mô hình tàu ngầm.
Víi C9: yªu cÇu HS nªu ®iÒu kiÖn vËt næi, vËt ch×m ý 1: HS dÔ nhÇm lµ v©t M ch×m th× FAM > FAN 
GV chuÈn l¹i kiÕn thøc cho HS: FA phô thuéc vµo d vµ V.
- HS lµm viÖc c¸ nh©n tr¶ lêi C6 ®Õn C9.
- Th¶o luËn ®Ó thèng nhÊt c©u tr¶ lêi.
C6: a) VËt ch×m xuèng khi :
 P > FA hay dV.V > dl.V dV > dl
b) VËt l¬ löng khi :
 P = FA hay dV.V = dl.V dV = dl
c) VËt næi lªn khi :
 P < FA hay dV.V < dl.V dV < dl
C7: dbi thÐp > dn­íc nªn bi thÐp ch×m
 dtµu < dn­íc nªn tµu næi
C8: dthÐp = 78 000N/ m3
 dthuû ng©n= 136 000 N/ m3
dthÐp < dthuû ng©n nªn bi thÐp næi trong Hg
C9: FAM = FAN
 FAM < PM
 FAN = PN
 PM > P
III. Vận dụng
V. Củng cố (5 phút)
- Nhóng vËt vµo trong chÊt láng th× cã thÓ x¶y ra nh÷ng tr­êng hîp nµo víi vËt? So s¸nh P vµ FA?
- VËt næi lªn mÆt chÊt láng th× ph¶i cã ®iÒu kiÖn nµo ?
- GV giíi thiÖu m« h×nh tµu ngÇm.
- Yªu cÇu HS ®äc môc: Cã thÓ em ch­a biÕt vµ gi¶i thÝch khi nµo tµu næi lªn, khi nµo tµu ch×m xuèng ?
VI. Dặn dò (1 phút)
Tân Tiến, ngày 23 tháng 11 năm 2009
KÝ DUYỆT
- Häc bµi vµ lµm bµi tËp 12.1- 12.7 (SBT).
- So¹n tr­íc bµi 13: C«ng c¬ häc.