ĐVĐ: Khi nào có Fms? Các loại Fms thường gặp.
GV lấy ví dụ thực tế về lực cản trở chuyển động, khi vật này trượt trên bề mặt cản vật khác để HS nhận biết đặc điểm của Fms trượt.
-Yêu cầu HS trả lời C1.
Qua các thí dụ về Fms yêu cầu HS rút ra nhận xét Fms trượt xuất hiện khi nào? HS kể thêm một số ví dụ về Fms trượt –C1:
-Ma sát giữa trục quạt bàn với ổ trục.
-Ma sát giữa dây đàn viôlông với cần kéo.
-Các trò chơi thể thao:
Lướt ván, trượt tuyết, cầu trượt, trượt băng.
HS chỉ ra được điều kiện để xuất hiện Fms trượt.
GV nêu thí dụ về sự xuất hiện, đặc điểm của lực ma sát lăn.
Yêu cầu HS trả lời C2.
Yêu cầu HS trả lời câu C3.
C2: -Ma sát sinh ra ở giữa viên bi đệm giữa trục quay với ổ trục.
-Trục quay có con lăn ở băng truyền.
-Khi dịch chuyển vật nặng, dùng những khối trụ làm con lăn, ma sát giữa con lăn với mặt trượt là ma sát lăn.
HS nhận xét về đặc điểm của ma sát lăn.
C3: Hình 6.1a: Fms trượt.
Hình 6.1b: Fms lăn.
Nhận xét: cường độ của lực ma sát lăn nhỏ hơn cường độ của Fms trượt.
GV nêu ví dụ rồi phân tích về sự xuất hiện, đặc điểm của Fms nghỉ.
Thông qua thực nghiệm GV phải hướng dẫn HS phát hiện đặc điểm của ma sát nghỉ.
Yêu cầu HS đọc hướng dẫn TN và làm TN.
Cho HS trả lời câu C4.
Lực cân bằng với lực kéo trong trường hợp này được gọi là lực ma sát nghỉ Fms nghỉ = FK.
GV nhấn mạnh: Khi tăng lực kéo, vật vẫn đứng yên, GV yêu cầu HS so sánh lực cản tác dụng lên vật trong trường hợp đầu và sau khi tăng lực kéo?
GV hỏi: Độ lớn Fms nghỉ có phải là có giá trị xác định? có phụ thuộc vào độ lớn của lực tác dụng lên vật?
GV hỏi: Lực ma sát nghỉ xuất hiện khi nào?
Yêu cầu HS tìm ví dụ về Fms nghỉ trong đời sống. (C5) -HS nghe GV nêu, phân tích một số ví dụ sự xuất hiện Fms nghỉ.
-HS chỉ ra được đặc điểm của Fms nghỉ.
- HS đọc hướng dẫn TN, làm TN.
- HS đọc số chỉ của lực kế khi vật nặng chưa chuyển động .
HS trả lời câu C4.
Vật không thay đổi vận tốc chứng tỏ giữa mặt bàn với vật có 1 lực cản, lực này cân bằng với lực kéo.
Khi tăng FK thì Fms cũng tăng.
HS: Độ lớn lực ma sát nghỉ có giá trị không xác định. Nó phụ thuộc vào độ lớn của lực tác dụng lên vật.
HS: Lực ma sát nghỉ xuất hiện khi vật chịu tác dụng của các lực khác mà vẫn đứng yên (không trượt).
HS trả lời câu C5: kể ra một số ví dụ về lực ma sát nghỉ thường gặp.
Lý 8: 1 tiết/tuần.Kỳ 1: 18 tuần, kỳ 2: 17 tuần. Tieát HKI HKII 1 1 Chuyển động cơ học. 19 16 Cơ năng, thế năng, động năng. 2 2 Vận tốc. 20 17 Sự chuyển hóa và bảo toàn cơ năng. 3 3 Chuyển động đều-Chuyển động không đều. 21 18 Câu hỏi và bài tập tổng kết chương 1: Cơ học. 4 4 Biểu diễn lực. 22 19 Các chất được cấu tạo như thế nào? 5 5 Sự cân bằng lực – quán tính. 23 20 Nguyên tử, phân tử chuyển động hay đứng yên? 6 6 Lực ma sát. 24 21 Nhiệt năng. 7 Kieåm tra 1 tieát 25 Kiểm tra. 8 7 Áp suất. 26 22 Dẫn nhiệt. 9 8 Áp suất chất lỏng- Bình thông nhau. 27 23 Đối lưu-Bức xạ nhiệt. 10 9 Áp suất khí quyển. 28 24 Công thức tính nhiệt lượng. 11 10 Lực đẩy Ác si mét. 29 25 Phương trình cân bằng nhiệt. 12 11 TH : Nghiệm lại lực đẩy Ác si mét. 30 26 Năng suất tỏa nhiệt của nhiên liệu. 13 12 Sự nổi. 31 27 Sự bảo toàn năng lượng trong các hiện tượng cơ và nhiệt. 14 13 Công cơ học. 32 28 Động cơ nhiệt. 15 ÔN tập 33 29 Câu hỏi và bài tập tổng kết chương 2: Nhiệt học. 16 Kiểm tra học kỳ I 34 Ôn tập. 17 14 Định luật về công.. 35 Kiểm tra học kỳ II. 18 15 Công suất.. Chương I: CƠ HỌC MỤC TIÊU: Mô tả chuyển động cơ học và tính tương đối của chuyển động. -Nêu ví dụ về chuyển động thẳng , chuyển động cong. 2. -Biết vận tốc là đại lượng biểu diễn sự nhanh, chậm của chuyển động. -Biết cách tính vận tốc của chuyển động đều và vận tốc trung bình của chuyển động không đều. 3. Nêu được ví dụ thực tế về tác dụng của lực làm biến đổi vận tốc. Biết cách biểu diễn lực bằng véctơ. 4. Mô tả sự xuất hiện lực ma sát. Nêu được một số cách làm tăng và giảm ma sát trong đời sống và kĩ thuật. 5. Mô tả sự cân bằng lực. Nhận biết tác dụng của lực cân bằng lên một vật đang chuyển động. Nhận biết được hiện tượng quán tính và giải thích được một số hiện tượng trong đời sống và kĩ thuật bằng khái niệm quán tính. 6.- Biết áp suất là gì và mối quan hệ giữa áp suất, lực tác dụng và diện tích tác dụng. -Giải thích được một số hiện tượng tăng, giảm áp suất trong đời sống hàng ngày. 7. –Mô tả TN chứng tỏ sự tồn tại của áp suất chất lỏng và áp suất khí quyển. -Tính áp suất chất lỏng theo độ sâu và trọng lượng riêng của chất lỏng. -Giải thích nguyên tắc bình thông nhau. 8.- Nhận biết lực đẩy Ác si mét và biết cách tính độ lớn của lực này theo trọng lượng riêng của chất lỏng và thể tích của phần ngập trong chất lỏng. -Giải thích sự nổi, điều kiện nổi. 9.-Phân biệt khái niệm công cơ học và khái niệm công dùng trong đời sống. Tính công theo lực và quãng đường dịch chuyển. -Nhận biết sự bảo toàn công trong một loại máy cơ đơn giản, từ đó suy ra định luật về công áp dụng cho các máy cơ đơn giản. 10.-Biết ý nghĩa của công suất. -Biết sử dụng công thức tính công suất để tính công suất, công và thời gian. 11.-Nêu ví dụ chứng tỏ một vật chuyển động có động năng, một vật ở trên cao có thế năng, một vật đàn hồi bị dãn hay nén cũng có thế năng. -Mô tả sự chuyển hoá giữa động năng, thế năng và sự bảo toàn cơ năng. So¹n: 25/08/2009 Ngày dạy: Tuần: 1 Ch¬ng I : C¬ häc TiÕt 1- ChuyÓn ®éng c¬ häc I. Môc tiªu: * KiÕn thøc: - Nªu ®îc nh÷ng thÝ dô vÒ chuyÓn ®éng c¬ häc trong thùc tÕ. - Nªu ®îc thÝ dô vÒ tÝnh t¬ng ®èi cña chuyÓn ®éng vµ ®øng yªn, ®Æc biÖt biÕt x¸c ®Þnh tr¹ng th¸i cña vËt ®èi víi mçi vËt ®îc chän lµm mèc. - Nªu ®îc thÝ dô vÒ c¸c d¹ng chuyÓn ®éng c¬ häc: chuyÓn ®éng th¼ng, chuyÓn ®éng cong, chuyÓn ®éng trßn. * KÜ n¨ng: - VËn dông ®îc kiÕn thøc vµo thùc tÕ. * Th¸i ®é: - Cã ý thøc t×m hiÓu th«ng tin , xö lÝ th«ng tin, yªu thÝch bé m«n. II. ChuÈn bÞ: GV: SGK- Gi¸o ¸n: HS: §äc tríc néi dung bµi: III. C¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc: 1. ổn định tổ chức - Kiểm tra sĩ số vệ sinh lớp - Nhận xét, nhắc nhở 2.KiÓm tra bµi cò: 3. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß Néi dung *Ho¹t ®éng 1: Giíi thiÖu ch¬ng tr×nh vËt lÝ líp 8: 3’ - Giíi thiÖu mét sè néi dung c¬ b¶n cña ch¬ng vµ ®Æt vÊn ®Ò nh trong SGK. *Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu c¸ch x¸c ®Þnh vËt chuyÓn ®éng hay ®øng yªn.14’ H: Em h·y nªu vÝ dô vÒ vËt chuyÓn ®éng vµ vÝ dô vÒ vËt ®øng yªn? . - ChuÈn l¹i VD H:T¹i sao nãi vËt ®ã chuyÓn ®éng? - KÕt luËn: vÞ trÝ cña vËt ®ã so víi gèc c©y thay ®æi chøng tá vËt ®ã ®ang chuyÓn ®éng , vÞ trÝ vËt ®ã so víi gèc c©y kh«ng ®æi chøng tá vËt ®ã ®øng yªn . H:VËy, khi nµo vËt chuyÓn ®éng , khi nµo vËt ®øng yªn? - GVKhi nµo vËt ®îc coi lµ ®øng yªn ? - HD cho h/s th¶o luËn c©u tr¶ lêi vµ chèt l¹i c©u tr¶ lêi ®óng nhÊt. Ho¹t ®éng 3: TÝnh t¬ng ®èi cña chuyÓn ®éng vµ ®øng yªn: 14’ - §Ò ra th«ng b¸o nh SGK. - Yªu cÇu h/s quan s¸t H1.2 SGK ®Ó tr¶ lêi C4, C5. -Lu ý h/s nªu râ vËt mèc trong tõng trêng hîp . - Yªu cÇu h/s lÊy vÝ dô vÒ mét vËt bÊt kú HD:NhËn xÐt nã chuyÓn ®éng so víi vËt nµo, ®øng yªn so víi vËt nµo?vµ rót ra nhËn xÐt: -VËt chuyÓn ®éng hay ®øng yªn lµ phô thuéc vµo yÕu tè nµo ? - Yªu cÇu cÇu h/s tr¶ lêi C8. *Ho¹t ®éng 4: nghiªn cøu mét sè chuyÓn ®éng thêng gÆp. 5’ - Yªu cÇu HS quan s¸t H1.3abc SGK ®Ó tr¶ lêi C9 . - Cã thÓ cho hs th¶ bãng bµn xuèng ®Êt, x¸c ®Þnh quÜ ®¹o. *Ho¹t ®éng 5: VËn dông. 5’ - GV cho h/s quan s¸t H1.4 SGK vµ tr¶ lêi c©u hái C10 ; C11. - GV yªu cÇu h/s ®äc vµ häc thuéc phÇn ghi nhí. - Dù ®o¸n vÒ sù chuyÓn ®éng cña mÆt trêi vµ tr¸i ®Êt . - Th¶o luËn theo bµn vµ nªu vÝ dô. - NX - KL - LËp luËn chøng tá vËt trong vÝ dô ®ang chuyÓn ®éng hay ®øng yªn. - Th¶o luËn nhãm vµ tr¶ lêi C1 - §äc kÕt luËn SGK. - Trao ®æi th¶o luËn – kÕt luËn c©u C2, C3 . LÊy VD VD: Ngêi ngåi trªn thuyÒn ®ang tr«i theo dßng níc , v× vÞ trÝ cña ngêi ë trªn thuyÒn kh«ng ®æi nªn so víi thuyÒn th× ngêi ë tr¹ng th¸i ®øng yªn. - Th¶o luËn c©u hái cña gi¸o viªn yªu cÇu vµ kÕt luËn c©u hái ®ã. - Dùa vµo nhËn xÐt tr¹ng th¸i ®øng yªn hay chuyÓn ®éng cña mét vËt nh C4;C5 ®Ó tr¶ lêi C6. - Dùa vµo kÕt luËn – trao ®æi th¶o luËn – kÕt luËn ? C8. - NhËn xÐt vµ rót ra c¸c d¹ng chuyÓn ®éng thêng gÆp vµ tr¶ lêi C9. - HS ho¹t ®éng c¸ nh©n vËn dông tr¶ lêi c©u hái. - §äc phÇn ghi nhí 1.Lµm thÕ nµo ®Ó biÕt mét vËt chuyÓn ®éng hay ®øng yªn C1: So s¸nh vÞ trÝ cña « t« , thuyÒn , ®¸m m©y víi 1 vËt nµo ®ã ®øng yªn bªn ®êng , bªn bê s«ng . * KÕt luËn : Khi vÞ trÝ cña vËt so víi vËt mèc thay ®æi theo thêi gian th× vËt chuyÓn ®éng so víi vËt mèc. ChuyÓn ®éng nµy gäi lµ chuyÓn ®éng c¬ häc. C2: ¤ t« chuyÓn ®éng so víi hµng c©y bªn ®êng C3: VËt kh«ng thay ®æi vÞ trÝ ®èi víi vËt mèc th× ®îc coi lµ ®øng yªn. 2 . TÝnh t¬ng ®èi cña chuyÓn ®éng vµ ®øng yªn: C4:Hµnh kh¸ch chuyÓn ®éng so víi nhµ ga. V× vÞ trÝ cña hµnh kh¸ch so víi nhµ ga lµ thay ®æi . C5: So víi toa tµu, hµnh kh¸ch ®øng yªn v× vÞ trÝ cña hµnh kh¸ch so víi toa tµu lµ kh«ng ®æi . C6 : Mét vËt cã thÓ chuyÓn ®éng so víi vËt nµy, nhng l¹i ®øng yªn ®èi víi vËt kia. C7: VËy: chuyÓn ®éng hay ®øng yªn cã tÝnh t¬ng ®èi . * KÕt luËn: ( SGK) C8: NÕu coi mét ®iÓm g¾n víi tr¸i ®Êt lµ mèc th× vÞ trÝ cña mÆt trêi thay ®æi tõ ®«ng sang t©y . 3 . Mét sè chuyÓn ®éng thêng gÆp: C9 : - ChuyÓn ®éng th¼ng. - ChuyÓn ®éng cong. - ChuyÓn ®éng trßn. 4. VËn dông: C10: ¤ t« ®øng yªn so víi ngêi l¸i xe, chuyÓn ®éng so víi cét ®iÖn. C11: Cã lóc sai. VÝ dô: VËt chuyÓn ®éng trßn quanh vËt mèc. + Ghi nhí: SGK. 4.Cñng cè.3’ - GV hÖ thèng néi dung chÝnh cña bµi vµ kh¾c s©u néi dung ®ã cho h/s. - §äc cã thÓ em cha biÕt. 5.Híng dÉn häc ë nhµ.1’ - Häc bµi theo vë vµ SGK. - Lµm bµi tËp tõ 1.1®Õn 1.6 SBT. - ChuÈn bÞ bµi : VËn tèc . IV. Rút kinh nghiệm .. Ký duyệt So¹n: 26/08/2009 Tuần: 2 Gi¶ng : TiÕt2– Bµi 2 –– VËn tèc I.Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - So s¸nh qu·ng ®êng chuyÓn ®éng trong 1 gi©y cña mçi chuyÓn ®éng ®Ó rót ra c¸ch nhËn biÕt sù nhanh , chËm cña chuyÓn ®éng . - N¾m ®îc c«ng thøc vËn tèc vµ ý nghÜa kh¸i niÖm vËn tèc. §¬n vÞ chÝnh cña vËn tèc lµ m/s ; km/h vµ c¸ch ®æi ®¬n vÞ vËn tèc . 2. Kü n¨ng : BiÕt vËn dông c«ng thøc tÝnh vËn tèc ®Ó tÝnh qu·ng ®êng , thêi gian cña chuyÓn ®éng . 3. Th¸i ®é : Cã th¸i ®é häc tËp nghiªm tóc vµ høng thó trong häc tËp. II.ChuÈn bÞ: - GV:B¶ng phô ghi néi dung b¶ng 2.1 sgk : - HS : Nghiªn cøu tríc néi dung bµi. III. C¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc: 1. Ổn định tổ chức - Kiểm tra sĩ số lớp 2. KiÓm tra 5’: ThÕ nµo lµ chuyÓn ®éng vµ ®øng yªn? LÊy mét vÝ dô vÒ chuyÓn ®éng vµ ®øng yªn? LÊy mét vÝ dô ®Ó lµm râ tÝnh t¬ng ®èi cña chuyÓn ®éng?. - §/A( ghi nhí SGK)- VD: HS 3. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß Néi dung *Ho¹t ®éng 1: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp : 2’ - GV nªu vÊn ®Ò theo phÇn më bµi trong SGK. *Ho¹t ®éng 2: Nghiªn cøu kh¸i niÖm vËn tèc lµ g×?18’ - Híng dÉn h/s vµo vÊn ®Ò so s¸nh sù nhanh chËm cña chuyÓn ®éng. Yªu cÇu h/s hoµn thµnh b¶ng 2.1. - Yªu cÇu h/s s¾p xÕp thø tù chuyÓn ®éng nhanh chËm cña c¸c b¹n nhê sè ®o qu·ng ®êng chuyÓn ®éng trong 1 ®/vÞ thêi gian. - Yªu cÇu h/s lµm C3. -H:íng dÉn, gi¶i thÝch ®Ó h/s hiÓu râ h¬n vÒ kh¸i niÖm vËn tèc. *Ho¹t ®éng 3: X©y dùng c«ng thøc tÝnh vËn tèc:14’ - Cho h/s t×m hiÓu vÒ c«ng thøc tÝnh vËn tèc vµ ®¬n vÞ cña vËn tèc. - Híng dÉn h/s c¸ch ®æi ®¬n vÞ cña vËn tèc. - Giíi thiÖu vÒ tèc kÕ. - Yªu cÇu h/s tr¶ lêi C4, C5, C6, C7, C8. - Híng dÉn h/s tr¶ lêi nÕu h/s gÆp khã kh¨n. - ChuÈn kiÕn thøc C4, C5, C6, C7, C8. - Yªu cÇu h/s ®äc vµ häc thuéc phÇn ghi nhí. - HS nhËn biÕt vÊn ®Ò cÇn t×m hiÓu cña bµi. - Th¶o luËn nhãm tr¶ lêi C1;C2 ®Ó rót ra kh¸i niÖm vÒ vËn tèc chuyÓn ®éng. - Ho¹t ®éng c¸ nh©n vËn dông tr¶ lêi c©u hái C3 - T×m hiÓu vÒ c«ng thøc, ®¬n vÞ c¸c ®¹i lîng cã trong c«ng thøc. - N¾m v÷ng c«ng thøc, ®¬n vÞ vµ c¸ch ®æi ®¬n vÞ vËn tèc. - T×m hiÓu vÒ tèc kÕ vµ nªu lªn nhiÖm vô cña tèc kÕ lµ g×. - H§ c¸ nh©n th¶o luËn vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái C4, C5, C6, C7, C8. - NX - KL 1.VËn tèc lµ g×? C1. Cïng ch¹y mét qu·ng ®êng nh nhau, b¹n nµo mÊt Ýt thêi gian sÏ ch¹y nhanh h¬n. C2. B¶ng 2.1. C«t 1 2 3 4 5 STT Tªn HS Qu·ng ®êng ch¹y s( m) Thêi gian ch¹y t(s) XÕp h¹ng Qu·ng ®êng ch¹y trong 1 gi©y 1 An 60 10 3 6m 2 B×nh 60 9,5 2 6,32m 3 Cao 60 11 5 5,45m 4 Hïng 60 9 1 6,67m 5 ViÖt 60 10,5 4 5,71m * KÕt luËn: VËn tèc lµ qu·ng ®êng ®i trong mét ®¬n vÞ thêi gian. C3: (1) Nhanh , (2) ChËm (3) Qu·ng ®êng ®i ®îc, (4) §¬n vÞ. 2 . C«ng thøc tÝnh vËn tèc: Trong ®ã: s lµ qu·ng ®êng. t lµ thêi gian. v lµ vËn tèc. 3 . §¬n vÞ vËn tèc : C4: m/phót, km/h km/s, cm/s 1km/h=1000m/3600s= 0,28m/s. - §é lín cña vËn tèc ®îc ®o b»ng dông cô gäi lµ tèc kÕ ( hay ®ång hå vËn tèc). C5: v=36km/h=36000/3600= 10m/s v= 10800/3600=3m/s v= 10m/s So s¸nh ta thÊy, « t«, tµu ho¶ ch¹y nhanh ... cơ nhiệt. Nêu được tên và đơn vị đo của các đại lượng có mặt trong công thức. -Giải được các bài tập đơn giản về động cơ nhiệt. B.CHUẨN BỊ: Máy chiếu, bài giảng soạn trên Viôlét. C. PHƯƠNG PHÁP: D. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC. *H. Đ.1: ĐỘNG CƠ NHIỆT LÀ GÌ? -GV: Thông báo định nghĩa động cơ nhiệt. -GV: Nêu một số ví dụ mà em biết. -Yêu cầu HS đọc thông tin mục I SGK. -HS: Nghe, ghi định nghĩa động cơ nhiệt. -Nêu ví dụ: Máy hơi nước, ôtô, tàu hoả, máy bay, tàu thuỷ. -HS: Đọc thông tin mục I SGK. I. Động cơ nhiệt là gì? Định nghĩa: Động cơ nhiệt là những động cơ trong đó năng lượng của nhiên liệu bị đốt cháy được chuyển hoá thành cơ năng. Hai loại động cơ: Động cơ đốt ngoài, động cơ đốt trong. *H. Đ 2: TÌM HIỂU ĐỘNG CƠ ĐỐT TRONG 4 KỲ -GV: Dùng máy chiếu giới thiệu các bộ phận cơ bản của động cơ nổ 4 kỳ, yêu cầu HS dự đoán chức năng của từng bộ phận và thảo luận về các ý kiến khác nhau. -Kỳ 1: Van 1 mở, van 2 đóng, nhiên liệu được hút vào xi lanh như thế nào? -Kỳ 2: Muốn nén được nhiên liệu trong xi lanh thì van 1 và van 2 phải ở vị trí nào? -Kỳ 3: Hãy dự đoán xem áp suất của hỗn hợp khí trong xi lanh như thế nào? -Kỳ 4: Hãy chỉ ra sự chuyển động của Piton trong xilanh và các van 1 , van 2 ở vị trí nào? -HS: Nhận dạng chi tiết của động cơ nổ. HS đọc thông tin qua 4 kì chuyển vận trong SGK II. Động cơ nổ 4 kì (động cơ đốt trong). 1. Cấu tạo SGK/98. 2. Chuyển vận SGK/98. *H. Đ.3: HIỆU SUẤT CỦA ĐỘNG CƠ NHIỆT -GV tổ chức cho HS thảo luận C1, C2. Từ đó rút ra được công thức tính hiệu suất của động cơ nhiệt. -GV giới thiệu sơ đồ phân phối năng lượng của động cơ ôtô. Sinh công có ích 30% Khí thải mang đi 25% Thắng ma sát 10% Toả ra cho nước làm nguội xi lanh: 35% C1: Không, vì một phần nhiệt lượng này được truyền cho các bộ phận của động cơ nhiệt làm các bộ phận này nóng lên, một phần nữa theo các khí thải thoát ra ngoài khí quyển làm cho khí quyển nóng lên. C2: Hiệu suất của động cơ nhiệt được xác định bằng tỷ số giữa phần nhiệt lượng chuyển hoá thành công cơ học và nhiệt lượng do nhiên liệu bị đốt cháy toả ra. ; A là công động cơ thực hiện được. Công này có độ lớn bằng phần nhiệt lượng chuyển hoá thành công. Đơn vị là Jun. Q là nhiệt lượng do nhiên liệu bị đốt cháy toả ra. Đơn vị là Jun. III.Hiệu suất của động cơ nhiệt. Hiệu suất của động cơ nhiệt *H. Đ.4: VẬN DỤNG -GV: Cho HS làm việc cá nhân với các câu hỏi C3, C4, C5, thảo luận nhanh, đưa ra kết quả đúng. C3: Không, vì trong đó không có sự biến dổi từ năng lượng của nhiên liệu bị đốt cháy thành cơ năng. C4: Một số động cơ nổ 4 kỳ: Xe máy, ôtô, tàu thuỷ,... C5: Gây ra tiếng ồn, các khí do nhiên liệu bị đốt cháy thải ra có nhiều khí độc gây ô nhiễm môi trường, nhiệt lượng do động cơ thải ra khí quyển góp phần làm tăng nhiệt độ khí quyển. Về nhà: -Hoàn thành C6. -Trả lời các câu hỏi phần ôn tập bài tổng kết chương 2. -Đọc lại phần ghi nhớ. Làm bài tập từ 28.1 đến 28.7. RÚT KINH NGHIỆM: ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... Ngày soạn: Ngày giảng: Tiết 33: Bài 29: CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP TỔNG KẾT CHƯƠNG NHIỆT HỌC A. MỤC TIÊU: -Trả lời được câu hỏi trong phần ôn tập. -Làm được các bài tập trong phần vận dụng. B.CHUẨN BỊ: GV: Câu hỏi và bài tập vừa sức với đối tượng HS. HS: Ôn câu hỏi và bài tập chương 2. C.PHƯƠNG PHÁP: D. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC. *H. Đ.1: ÔN TẬP -GV tổ chức cho HS thảo luận từng câu hỏi trong phần ôn tập-Đưa đáp án đúng. -HS đối chiếu và chữa câu trả lời vào vở. 1. các chất được cấu tạo từ các hạt riêng biệt gọi là nguyên tử, phân tử. 2.các ngưyên tử, phân tử chuyển động hỗn độn không ngừng. Giữa các nguyên tử, phân tử có khoảng cách. 3.Nhiệt độ càng cao thì các nguyên tử, phân tử cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh. 4. Nhiệt năng của một vật là tổng động năng của các phân tử cấu tạo nên vật. Nhiệt độ của vật càng cao thì các phân tử cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh và nhiệt độ của vật càng lớn. 5.Có 2 cách làm thay đổi nhiệt năng là thực hiện công và truyền nhiệt. Ví dụ:... 6. Chất Cách truyền nhiệt Chất rắn Chất lỏng Chất khí Chân không Dẫn nhiệt * + + - Đối lưu - * * - Bức xạ nhiệt - + + * 7.+ Nhiệt lượng là phần nhiệt năng mà vật nhân thêm được hay mất bớt đi. +Nhiệt có đơn vị là Jun và nó là số đo nhiệt năng, mà nhiệt năng có đơn vị là Jun. 8.Nói nhiệt dung riêng của nước là 4200J/kg.K có nghĩa là muốn cho 1 kg nước nóng lên 10C cần thu nhiệt lượng 4200J ( hay là khi 1 kg nước giảm đi 10C thì toả ra nhiệt lượng là 4200J). 9. Công thức tính nhiệt lượng là Q=m.c.∆t. Trong đó Q là nhiệt lượng vật thu vào hay toả ra (có đơn vị là Jun); m là khối lượng của vật (có đơn vị là kg); ∆t là độ tăng hoặc độ giảm nhiệt độ (đơn vị là 0C hoặc K). 10. Khi hai vật trao đổi nhiệt với nhau thì: +Nhiệt truyền từ vật có nhiệt độ cao hơn sang vật có nhiệt độ thấp hơn cho tới khi nhiệt độ hai vật bằng nhau. +Nhiệt lượng do vật này toả ra bằng nhiệt lượng của vật kia thu vào. Ta thấy nội dung thứ hai thể hiện sự bảo toàn năng lượng. 11. Năng suất toả nhiệt của nhiên liệu là đại lượng cho biết nhiệt lượng toả ra khi 1 kg nhiên liệu bị đốt cháy hoàn toàn. -Nói năng suất toả nhiệt của than đá khi bị đốt cháy hoàn toàn sẽ toả ra một nhiệt lượng bằng 27.106J. 12. ... 13: Ta có: ; nếu tính theo phần trăm, ta có: Trong đó A là công có ích mà động cơ thực hiện được (tính ra J); Q là nhiệt lượng do nhiên liệu bị đốt cháy toả ra (tính ra J). *H. Đ.2: VẬN DỤNG Dùng Viôlét để kiểm tra các phương án cho bài trắc nghiệm -HS làm việc cá nhân, thảo luận cả lớpthống nhất ý kiến. I. Khoanh tròn chữ trước câu mà em cho là đúng. 1.B; 2.B; 3.D; 4.C; 5.C. II. Trả lời câu hỏi: 1.Có hiện tượng khuyếch tán vì các nguyên tử, phân tử luôn luôn chuyển động và giữa chúng có khoảng cách. 2.Một vật lúc nào cũng có nhiệt năng vì các phân tử cấu tạo nên vật lúc nào cũng chuyển động. 3.Không, Vì đây là hình thức truyền nhiệt bằng cách thực hiện công. 4.Nước nóng dần lên là do sự truyền nhiệt từ bếp đun sang nước. -Nút bật lên là do nhiệt năng của hơi nước chuyển hoá thành cơ năng. III. Bài tập: 1.Tóm tắt: Bài giải: Nhiệt lượng cần cung cấp cho nước: Nhiệt lượng cần cung cấp cho ấm: Nhiệt lượng cần cung cấp cho nước và ấm: Nhiệt lượng do dầu bị đốt cháy toả ra: Vậy lượng dầu cần dùng là: ĐS: m=0,054kg. 2.Tóm tắt: S=100km; F=1400N;V=10l→m=8kg. Tính H=? Bài giải: Công mà ôtô thực hiện: A=F.s=1400.100000=14.107J. Nhiệt lượng do xăng bị đốt cháy toả ra: Q=q.m=46.106.8=36,8.107J. Hiệu suất của ôtô: ĐS: H=38%. *H. Đ.3: TRÒ CHƠI Ô CHỮ (12 phút) -GV giải thích cách chơi trò ô chữ, nêu rõ luật chơi, tổ chức cho HS thực hiện chơi ô chữ theo các câu hỏi trong SGK, GV kẻ bảng ghi điểm cho mỗi nhóm, xếp loại các nhóm sau cuộc chơi. -HS: Mỗi nhóm được bốc thăm để chọn một câu hỏi từ 1 đến 9, điền vào ô chữ hàng ngang, nếu điền đúng được 1 điểm, sai 0 điểm, thời gian 30 giây cho mỗi câu. Tất cả các nhóm không trả lời được trong thời gian quy định thì bỏ trống hàng câu đó, nếu đoán sai sẽ bị loại. Hàng ngang: 1.Hỗn độn; 2. Nhiệt năng; 3. dẫn nhiệt; 4. Nhiệt lượng; 5. Nhiệt dung riêng; 6. nhiên liệu; 7. Cơ học; 8. Bức xạ nhiệt. Hàng dọc: Nhiệt học. Về nhà (3 phút): Ôn tập tốt để kiểm tra học kì II. RÚT KINH NGHIỆM: ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. Tiết 34: KIỂM TRA HỌC KÌ II Tiết 35: ÔN TẬP. Ngày soạn 3/5/2009 Tuần 36 Ngày dạy: Tiết 36 Ôn tập I. Mục tiêu - Củng cố, hệ thống lại các kiến thức trọng tâp trong học kì II - Hệ thống lại các công thức, vận dụng được các công thức vào làm bài tập II. Chuẩn bị HS xem lại các công thức ở nhà III. Các bước lên lớp 1. Ổn định tổ chức - Kiểm tra sỉ số vệ sinh lớp - Nhận xét nhắc nhở 2. Kiểm ta bài cũ 3. Ôn tập HĐ của GV HĐ của HS Ghi bảng Cho HS lên bảng ghi lại các công thức tính nhiệt lượng, phương trình cân bằng nhiệt,năng suất toà nhiệt của nhiên liệu, hiệu suất của động cơ nhiệt? Gv nêu một số câu hỏi và bài tập cho hs làm Quan sát hướng dẫn GV chữa bài tập số 3 Lên bảng 4 HS lên bảng ghi lại công thức Thảo luận nhóm suy nghĩ làm các bài tập vận dụng Hs lên bảng làm Chú ý ghi nhớ 1. Công thức tính nhiệt lượng Nhiệt lượng vật thu vào được tính theo công thức: Q = c.m.t. Trong đó: Q là nhiệt lượng vật thu vào (J). m là khối lượng của vật (kg). t = t2 –t1 là độ tăng nhiệt độ (0C hay 0K). c là đại lượng đặc trưng cho chất làm nên vật gọi là nhiệt dung riêng (J/kg.K). 2.Phương trình cân bằng nhiệt. 3. Năng suất toả nhiệt của nhiên liệu Q=q.m Trong đó: Q: Nhiệt lượng toả ra (J). q: Năng suất toả nhiệt của nhiên liệu (J/kg). m: Khối lượng của nhiên liệu bị đốt cháy hoàn toàn (kg). 4. Hiệu suất của động cơ nhiệt 5. Bài tâp vận dụng Câu 1. Hãy nêu các cách truyền nhiệt mà em đã học? Giải Có 3 cách truyền nhiệt: Dẫn nhiệt, đối lưu, bức xạ nhiệt. Câu 2. Tính nhiệt lượng thu vào để đun nóng 6 lít nước từ 200C lên 1000C. Cho biết nhiệt dung riêng của nước là 4200 J/kg.K. Giải Cho biết: m = 6 lít = 6kg c= 4200 J/kg.K t1=200C t2=1000C Tính Q Giải Nhiệt lượng cần để đun 6 lít nước từ 200C lên 1000C là Áp dụng công thức Q= m.c. Thay số ta có Q= 6.4200.(100-20) = 6.4200.80 = 2016000 (J) Câu 3 Phải hoà tan bao nhiêu lít nước sôi (1000C) vào bao nhiêu nước ở 200C để được 100 lít nước ở 400C. Biết rằng nhiệt dung riêng của nước là 4200J/kg.K Giải Gọi m1 là số lít sôi (0<m1<100) gọi m2 là số lít nước ở 200C (0<m2<100) (1 lít nước tương ứng với 1kg) Theo bài ra ta có m1 +m2 = 100 (1) Nhiệt độ do nước sôi toả ra để hạ nhiệt độ từ 1000C xuống 400C là Áp dụng công thức Q = m.c. Thay số ta có Q1 = m1.c.(100-40)= 60.c.m1 (2) Nhiệt lượng do nước thu vào để tăng nhiệt độ từ 200C lên 400C là Q2 = m2.c.(40-20) = 20.c.m2 (3) Khi đã cân bằng nhiệt ta có Q1=Q2 60.c.m1= 20.c.m2 60.m1 = 20.m2 =>m1 = 1/3 m2 (4) Thế (4) vào (1) ta có Vậy số lít nước sôi là 75 lít số lít nước ở 200C là 25 lít 4.Hướng dẫn về nhà - Xem lại các dạng bài tập đả chữa Ôn tâp lại chuẩn bị kiểm tra HKII Kí duyệt IV. Rút kinh nghiệm
Tài liệu đính kèm: