Giáo án Tin học Lớp 8 - Tiết 29, Bài 6: Câu lệnh điều kiện (TT) - Năm học 2009-2010

BAØI 6
CAÂU LEÄNH ÑIEÀU KIEÄN (TT)
Tuần 15
Tiết : 29
Ngày soạn: 23/11/2009
Ngày dạy: 01/12/2009	
MỤC TIÊU : 
Kiến thức: 
- Biết sự cần thiết của câu trúc rẽ nhánh trong lập tŕnh .
- Biết cấu trúc rẽ nhánh được sử dụng để chỉ dẫn cho máy tính thực hiện các thao tác phụ thuộc vào điều kiện.
Hiểu cấu trúc rẽ nhánh có hai dạng : Dạng thiếu và dạng đủ.
Biết mọi ngôn ngữ lập tŕnh có câu lệnh thể hiện cấu trúc rẽ nhánh
Kỹ năng: Bước đầu biết được câu lệnh điều kiện trong Pascal
Thái độ: Nghiêm túc học tập
CHUẨN BỊ : 
1. Giáo viên : 
a.Phương pháp : thuyết trình, vấn đáp, gợi mở, trực quan
b. Phương tiện : 
- Tài liệu, GA điện tử, máy chiếu, SGK
2. Học sinh :
Đọc trước bài mới
TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY : 
1. Ổn định tổ chức lớp : 
- Kiển tra sĩ số : 
- Ổn định trật tự : 
2. Kiểm tra bài cũ : 
CH: Thế nào là hoạt động theo điều kiện? Cho VD? 
TL: 
- Những hoạt động chỉ được thực hiện khi một điều kiện cụ thể được xảy ra. 
- Điều kiện thường là một sự kiện được mô tả sau từ “nếu”
Cho ví dụ về một hoạt động phụ thuộc điều kiện 
Nếu chiều nay trời không mưa, em sẽ đi chơi bóng.
Nếu em bị ốm, em sẽ nghỉ học
3. Dạy bài mới:
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung
GV: Giới thiệu vai trò của phép so sánh
 Các phép so sánh có vai trò rất quan trọng trong việc mô tả thuật toán và lập trình. Chúng thường được sử dụng để biểu diễn các điều kiện . Phép so sánh cho kết quả đúng có nghĩa điều kiện được thoả mãn ; ngược lại điều kiện không thoả mãn.
HS: Lắng nghe 
GV: Vậy theo em phép so sánh cho kết quả như thế nào?
GV: Một bạn đọc cho cô VD 1 trong SGK?
HS: Đọc sách
Ví dụ 1: Chương trình in ra màn hình có giá trị lớn hơn trong số hai giá trị của các biến a và b. Khi đó giá trị của biến a hoặc b được in ra phụ thuộc vào phép so sánh a > b là đúng hay sai.
GV: một bạn đứng lên trả lời cho cô VD1?
HS: Trả lời
GV: Nhận xét và giải thích thêm 
GV: Một bạn đọc cho cô VD2 trong SGK?
Ví dụ 2: Một hiệu sách thực hiện đợt khuyến mãi lớn với nội dung như sau: nếu mua sách với tổng số tiền ít nhất là 100.000 đồng, khách hàng sẽ được giảm 30% tổng số tiền phải thanh toán. Hãy mô tả hoạt động tính tiền cho khách. 
HS: Thực hiện yêu cầu
GV: Một bạ hãy mô tả thuật toán và giải thích thuật toán này cho cô?
HS: Trả lời
GV: Nhận xét và giải thích thêm cho HS hiểu
GV: Em hãy tìm hiểu trong SGK và cho cô biết cấu trúc trong VD này thuộc cấu trúc rẽ nhánh dạng nào?
HS: Tìm hiểu và trả lời 
GV: Đưa sơ đồ lên máy chiếu và giải thích cho HS hiểu
GV: Một bạn đọc cho cô VD2 trong SGK?
 Ví dụ 3: Một hiệu sách thực hiện đợt khuyến mãi lớn với nội dung như sau: nếu mua sách với tổng số tiền ít nhất là 100.000 đồng, khách hàng sẽ được giảm 30% tổng số tiền phải thanh toán. Nếu mua sách với tổng số tiền không đến 100.000 đồng. , khách hàng sẽ được giảm 10% tổng số tiền phải thanh toán. Hãy mô tả hoạt động tính tiền cho khách
HS: Thực hiện yêu cầu
GV: Một bạ hãy mô tả thuật toán và giải thích thuật toán này cho cô?
HS: Trả lời
GV: Nhận xét và giải thích thêm cho HS hiểu
GV: Em hãy tìm hiểu trong SGK và cho cô biết cấu trúc trong VD3 này thuộc cấu trúc rẽ nhánh dạng nào?
HS: Tìm hiểu và trả lời 
GV: Đưa sơ đồ lên máy chiếu và giải thích cho HS hiểu
3.Điều kiện và phép so sánh 
- Phép so sánh dùng để biểu diễn các điều kiện
* Phép so sánh cho kết quả : 
- Kết quả Đúng khi điều kiện được thoả mãn
- Ngược lại(sai), điều kiện không được thoả mãn
VD1:
Nếu a>b, in giá trị của biến a ra màn hình;
ngược lại, in giá trị của biến b ra màn hình
4. Cấu trúc rẽ nhánh 
VD2: Mô tả thuật toán
Bước 1: Tính tổng số tiền T khách hàng đã mua sách.
 Bước 2: nếu T>100000, số tiền phải thanh toán là 70% x T.
 Bước 3: in hoá đơn
SƠ ĐỒ KHỐI CẤU TRÚC RẼ NHÁNH DẠNG THIẾU
Điều kiện
Câu lệnh
Đúng
Sai
Bước 1: Tính tổng số tiền T khách hàng đã mua sách.
 Bước 2: nếu T>100000, số tiền phải thanh toán là 70% x T; Ngược lại, số tiền phải thanh toán là 30% x T.
 Bước 3: in hoá đơn
SƠ ĐỒ KHỐI CẤU TRÚC RẼ NHÁNH DẠNG ĐỦ
Điều kiện
Câu lệnh 1
Câu lệnh 2
Đúng
Sai
Củng cố:
GV: Trong ngôn ngữ lập trình, cấu trúc rẽ nhánh được thể hiện bằng bao nhiêu dạng? Kể ra?
Đáp án: 
Cấu trúc rẽ nhánh dạng thiếu
Cấu trúc rẽ nhánh dạng đủ
Dặn dò
- Về nhà học bài cũ và chuẩn bị phần “ Câu lệnh điều kiện”
IV. RÚT KINH NGHIỆM
BAØI 6
CAÂU LEÄNH ÑIEÀU KIEÄN (TT)
Tuần 15
Tiết : 29
Ngày soạn: 23/11/2009
Ngày dạy: 01/12/2009	
Mục tiêu:
1. Kiến thức: 
- Hiểu cú pháp, hoạt động của các câu lệnh điều kiện dạng thiếu và dạng đủ trong Pascal.
Kỹ năng
 - Bước đầu viết được câu lệnh điều kiện trong Pascal
Thái độ:
CHUẨN BỊ : 
1. Giáo viên : 
a.Phương pháp : thuyết trình, vấn đáp, gợi mở, trực quan
b. Phương tiện : 
- Tài liệu, GA điện tử, máy chiếu, SGK
2. Học sinh :
 Học bài cũ và chuẩn bị bài mới
TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY : 
1. Ổn định tổ chức lớp : 
- Kiển tra sĩ số : 
- Ổn định trật tự : 
2. Kiểm tra bài cũ : 
 CH: Vẽ sơ đồ cấu trúc rẽ nhánh dạng thiếu? dạng đủ và giải thích sơ đồ đó? 
3, Dạy bài mới:
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung chinh
GV: Một bạn hãy đứng lên đọc phần 5 cho cô?
HS: Đọc SGK
GV: Trong ngôn ngữ lập trình, các cấu trúc rẽ nhánh được thể hiện bằng câu lệnh gì?
HS: Trả lời
GV: Hãy nêu cú pháp của câu lệnh của cấu trúc rẽ nhánh dạng thiếu?
HS: Trả lời câu hỏi
GV: Chiếu lên màn hình và giải thích
HS: Quan sát, lắng nghe và ghi chép
GV: Một bạn hãy đứng lên trình bày ý nghĩa các câu lệnh của cấu trúc dạng thiếu?
HS: Trả lời theo ý hiểu
GV: Kết luận trên màn hình và đưa VD cho HS quan sát
Ví dụ : giả sử cần in số a ra màn hình nếu a > b
If a > b then write (a);
GV: Em hãy tìm hiểu trong SGK và nêu cú pháp của câu lệnh của cấu trúc rẽ nhánh dạng đủ?
HS: Đọc SGK và trả lời 
GV: Nhận xét và đưa xuống màn hình cú pháp của câu lệnh của cấu trúc rẽ nhánh dạng đủ
HS: lắng nghe, qua sát và ghi vở
GV: Một bạn hãy trình bày ý nghĩa các câu lệnh của cấu trúc dạng đủ?
HS: Trả lời
GV: yêu cầu học sinh đọc VD trong SGK
Ví dụ 6: Chương trình viết kết quả của a chia cho b, với a và b là hai số bất kì. Phép tính chỉ thực hiện được khi b ≠ 0. Chương trình cần kiểm tra giá trị của b. Nếu b ≠ 0 thì thực hiện phép chia. Nếu b = 0 sẽ thông báo lỗi.
HS: Đọc SGK
GV: Hướng dẫn cho HS hiểu thuật toán
HS: Lắng nghe
GV: Bây giờ các bạn hãy viết chương trình Pascal cho VD6
HS: Viết trên máy
GV: Kiểm tra và đưa bài giải xuống các máy, giải thích cho học sinh hiểu 
HS: Quan sát, lắng nghe và ghi chép
GV: Đưa đề bài VD đến từng máy
HS: Quan sát VD và ghi vào đề vào vở
GV: Các em hãy mô tả thuật toán vào vở của mình và viết chương trình Pascal lên máy
HS: Thực hiện yêu cầu
GV: Sau khi HS lam xong, đưa bài giải xuống các máy
HS: Quan sát, lắng nghe và ghi chép
5.Câu lệnh điều kiện 
- Trong ngôn ngữ lập trình, các cấu trúc rẽ nhánh được thể hiện bằng Câu lệnh điều kiện
- Cú pháp của cấu trúc rẽ nhánh dạng thiếu
If then ;
Trong đó:
điều kiện: là biểu thức có các dấu so sánh
câu lệnh: là một lệnh nào đó của Pascal
* Ý nghĩa các câu lệnh của cấu trúc dạng thiếu
Khi gặp câu lệnh điều kiện này, chương trình sẽ kiểm tra điều kiện. Nếu điều kiện được thoả mãn, chương trình sẽ thực hiện câu lệnh sau từ khoá then. Ngược lại, câu lệnh đó bị bỏ qua
*Cú pháp của câu lệnh của cấu trúc rẽ nhánh dạng đủ
If then else ;
điều kiện: là biểu thức quan hệ hoặc biểu thức logic.
câu lệnh 1, câu lệnh 2 : là một lệnh nào đó của Pascal
Khi gặp câu lệnh điều kiện này, chương trình sẽ kiểm tra điều kiện. Nếu điều kiện được thoả mãn, chương trình sẽ thực hiện câu lệnh 1 sau từ khoá then. 
 Trong trường hợp ngược lại, câu lệnh 2 sẽ thực hiện
Thuật toán
Nếu b ≠ 0 thì tính kết quả
ngược lại thì thông báo lỗi
If b0 then x:=a/b
else write(‘mau so bang 0, khong chia duoc’);
Note: Trước else không có dấu chấm phẩy.
Program Phep_chia;
uses crt;
var a,b,x: real;
begin
clrscr;
write(‘a=’); readln(a);
write(‘b=’); readln(b);
if b 0 then x:
Ví dụ :Hăy viết chương trình tìm giá trị lớn nhất của hai số nguyên .
Giải :
 Program GTLN;
 Uses crt;
 Var a, b, Max : Integer;
 Begin
 Clrscr;
 	Write (‘a=’) ; Readln(a);
 	 Write (‘b=’) ; Readln(b);
 	 Max: =a;
 	If a < b then 
 	 Max : = b;
Writeln (‘gia tri lon nhat cua hai so a,b la :’,Max) ;
Readln;
End.
Củng cố:
- Nhắc lại cấu trúc dạng thiếu và dạng đủ cho HS hiểu
Dặn dò
- Về nhà học bài và làm bài tập 
IV. RÚT KINH NGHIỆM