Giáo án Tin học 8 - Tiết 25-28: Tìm hiểu thời gian với phần mềm Sun Times - Đoàn Thị Ánh Nguyệt

TuÇn 13+14
TiÕt 25-26-27-28 : t×m hiÓu thêi gian víi phÇn mÒm Sun times
I. Môc ®Ých, yªu cÇu:
- HS hiểu được các chức năng chính của phần mềm, sử dụng phần mềm để quan sát thời gian địa phương của các vị trí khác nhau trên trái đất.
Hs có thể tự thao tác và thực hiện một số chức năng chính của phần mềm.
Thông qua phần mềm HS sẽ hiểu biết thêm về thiên nhiên, trái đất, từ đó nâng cao ý thức bảo vệ môi trường sống.
II/ ChuÈn bÞ cña häc sinh vµ gi¸o viªn:
GV: Cµi ®Æt phÇn mÒm ch­¬ng tr×nh vµo m¸y
HS: Nghiªn cøu tr­íc bµi häc
III/ TiÕn tr×nh d¹y häc:
1. Bµi míi:
Ho¹t ®éng cña GV + HS
Néi dung ghi b¶ng
Ho¹t ®éng 1: Giíi thiÖu phÇn mÒm
Trên bản đồ có các vùng sáng, tối khác nhau. Vùng sáng cho biết các vị trí thuộc vùng này tại thời điểm hiện thời là ban ngày. Ngược lại, các vùng tối chỉ ra các vị trí thuộc vùng này là ban đêm.
-Giữa vùng sáng và tối có một đường vạch liền, đó là ranh giới giữa ngày và đêm. Tại các vùng có đường này đang là thời gian Mặt Trời lặn hoặc mọc ở đường chân trời. Chúng ta gọi các đường này là đường phân chia thời gian sáng/tối.
-Trên bản đồ có những vị trí được đánh dấu. Đó chính là các thành phố và thủ đô các quốc gia. Khi nháy chuột lên các vị trí này em sẽ nhìn thấy thông tin chi tiết liên quan đến thành phố này hiện ra trong các khung nhỏ phía trên của màn hình. 
1. Giới thiệu phần mềm
Phần mềm Sun Times sẽ giúp em nhìn được toàn cảnh các vị trí, thành phố thủ đô của các nước trên toàn thế giới với rất nhiều thông tin liên quan đến thời gian. Ngoài ra, phần mềm còn cung cấp nhiều chức năng hữu ích khác liên quan đến thời gian Mặt Trời mọc, Mặt Trời lặn, nhật thực, nguyệt thực,...
2. Màn hình chính của phần mềm
a) Khởi động phần mềm
Nháy đúp vào biểu tượng để khởi động phần mềm. 
b) Mµn h×nh chÝnh
Màn hình chính của phần mềm là bản đồ các nước trên thế giới. Hãy quan sát kĩ để hiểu và nhận biết các thông tin mà bản đồ mang lại.
c) Tho¸t khái phÇn mÒm
Muốn thoát khỏi phần mềm thực hiện lệnh File®Exit hoặc nhấn tổ hợp phím Alt+F4.
Ho¹t ®éng 2: H­íng dÉn sö dông
Muốn phóng to một vùng hình chữ nhật trên bản đồ em có thể dùng cách sau:
Trên bản đồ có các vùng sáng, tối khác nhau cho biết thời gian hiện tại của các vùng này là ngày hay đêm. Tại ranh giới phân chia ngày và đêm, sẽ là thời điểm chuyển giao giữa đêm-ngày (Mặt Trời mọc) và ngày-đêm (Mặt Trời lặn).
chúng ta thấy Mặt Trời chuyển động từ Đông sang Tây. Trên bản đồ, ta sẽ thấy các vùng tối "chuyển động" theo hướng từ phải sang trái.
Bây giờ em sẽ tìm hiểu kĩ hơn một địa điểm, một thành phố trên Trái Đất: 
 Em hãy quan sát vùng có màu đen trên bản đồ. Đó là vùng có thời gian ban đêm. Xung quanh vùng này có một giải phân cách sáng - tối, đó chính là vùng đệm giữa ngày và đêm.
Thời gian luôn chuyển động, chúng ta sẽ thấy khối màu đen sẽ dịch chuyển từ phải sang trái. 
 Lần đầu tiên chạy phần mềm, thời gian trên bản đồ sẽ được tính theo thời gian hệ thống của máy tính. Tuy nhiên, em có thể thay đổi thời gian này bằng các nút lệnh trên thanh công cụ.
Vào mùa hè, tháng 6, 7, 8, khối màu đen 
Vào cuối năm, tháng 11, 12, tháng 1
Ngày 12 tháng 7: Hiện tượng "đêm trắng" tại điểm cực Bắc của Trái Đất.
Khối đen trên bản đồ sẽ che khuất hình ảnh các quốc gia và thành phố. Để không thể hiện các vùng tối-sáng này, hãy vào bảng chọn Options ® Maps và huỷ chọn tại mục Show Sky Color. Khi đó bản đồ thế giới với các múi giờ sẽ có dạng sau:
Để thay đổi trạng thái thay đổi thông tin này, em hãy thực hiện lệnh Options ® Maps và huỷ chọn tại mục Hover Update. Khi đó thông tin thời gian chỉ thay đổi nếu nháy chuột tại địa điểm nào đó.
Một chức năng nữa của phần mềm là cho phép tìm các địa điểm khác nhau trên Trái Đất có thông tin thời gian trong ngày giống nhau. 
Ví dụ, có thể xem hôm nay có những địa điểm nào trên thế giới có cùng thời gian Mặt Trời mọc như ở Hà Nội, Việt Nam. Các bước thực hiện:
1. Chọn vị trí ban đầu (Hà Nội).
2. Thực hiện lệnh Options ® Anchor Time To và chọn mục Sunrise để tìm theo thời gian Mặt Trời mọc (hoặc Sunset - Mặt Trời lặn).
Với phần mềm Sun Times em có thể biết được các thời điểm xảy ra nhật thực trong tương lai cũng như quá khứ tại một địa điểm trên Trái Đất. 
.
3. Hướng dẫn sử dụng
a) Phóng to quan sát một vùng bản đồ chi tiết
Nhấn giữ nút chuột phải và kéo thả từ một đỉnh đến đỉnh đối diện của hình chữ nhật này. Một cửa sổ xuất hiện hiển thị vùng bản đồ được đánh dấu đã được phóng to. 
b) Quan sát và nhận biết thời gian: ngày và đêm
Chúng ta đã biết do Trái Đất tự quay và quay quanh Mặt Trời tạo ra ngày và đêm. Theo sự chuyển động của Trái Đất.
c) Quan sát và xem thông tin thời gian chi tiết của một địa điểm cụ thể
.
d) Quan sát vùng đệm giữa ngày và đêm
Quan sát kĩ vùng này sẽ cho em nhiều thông tin thú vị.
Vïng ®Öm chuyÓn gi÷a ngµy vµ ®ªm: s¸ng sím
Vïng ®Öm chuyÓn gi÷a ngµy vµ ®ªm: chiÒu tèi
e) Đặt thời gian quan sát
Bằng cách nháy chuột lên các nút lệnh thời gian này em có thể đặt lại thời gian như Ngày, Tháng, Năm, Giờ, Phút và Giây. 
Nháy nút để lấy lại trạng thái thời gian hệ thống máy tính.
Bằng cách thay đổi thời gian, em sẽ quan sát và phát hiện được khá nhiều điều thú vị:
Ngày 12 tháng 12: Hiện tượng "đêm trắng" 
xuất hiện tại điểm cực Nam của Trái Đất, trong khi ở cực Bắc sẽ là "ngày đen".
4. Một số chức năng khác
a) Hiện và không hiện hình ảnh bầu trời theo thời gian
Để hiển thị màu của bầu trời em cần chọn lại Show Sky Color bằng lệnh Options ® Maps. 
b) Cố định vị trí và thời gian quan sát
c) Tìm các địa điểm có thông tin thời gian trong ngày giống nhau
Ngày 5 tháng 8 năm 2008, các địa điểm trên đường liền này sẽ có thời gian Mặt Trời mọc giống như tại Hà Nội, Việt Nam, vào lúc 5 giờ 31 phút 56 giây.
Ngày 4 tháng 11 năm 2008, các vị trí trên đường liền này sẽ có thời gian Mặt Trời mọc giống như tại Hà Nội, Việt Nam, vào lúc 6 giờ 0 phút 44 giây.
d) Tìm kiếm và quan sát nhật thực trên Trái Đất
Cách thực hiện như sau:
1. Chọn địa điểm muốn tìm nhật thực.
2. Thực hiện lệnh View ® Eclipse. 
Cửa sổ nhỏ sau đây xuất hiện.
Trong hình trên, tại Madrid thủ đô Tây Ban Nha sẽ xảy ra nhật thực một phần vào 9 giờ 30 phút 43 giây sáng ngày 4 tháng 6 năm 2011.
e) Quan sát sự chuyển động của thời gian
Để thời gian chuyển động hãy nháy chuột vào nút . Muốn dừng hãy nháy chuột vào nút . 
Nháy nút Find (Future) để tìm nhật thực trong tương lai hoặc nút Find (Past) để tìm nhật thực trong quá khứ. Em sẽ thấy thời gian chuyển động (đến tương lai hay quay lại quá khứ) và sẽ dừng lại nếu tìm thấy nhật thực.
Trong ví dụ trên, ta thấy tại Hà Nội sẽ xảy ra nhật thực một phần vào 17 giờ 58 phút 17 giây trong ngày 01 tháng 8 năm 2008. Cửa sổ Eclipse hiện rõ hình ảnh nhật thực quan sát được từ Hà Nội.
Phần mềm có một chức năng đặc biệt cho phép thời gian chuyển động với vận tốc nhanh hoặc chậm Em có thể quan sát sự chuyển động của ngày và đêm tại các vùng khác nhau của Trái Đất. 
2. Cñng cè: 
Xem l¹i lý thuyÕt ë SGK ®Ó biÕt râ h¬n vÒ phÇn mÒm Sun times
Tæ chuyªn m«n ký duyÖt ngµy / / 2009
TTCM
	NguyÔn ThÞ An