Tiết 1. TÔI ĐI HỌC
Thanh Tịnh
A Mục tiêu - Giúp học sinh cảm nhận được tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật “tôi” ở buổi tựu trường đầu tiên trong đời. Thấy được ngòi bút văn xuôi giàu chất thơ, gợi dư vị trữ tình man mác của Thanh Tịnh. Rèn luyện kü năng đọc diễn cảm, phát hiện và phân tích tâm trạng nhân vật, liên tưởng đến những kỷ niệm tựu trường của bản thân.
B Chuẩn bị
1. Giáo viên: Soạn bài, chân dung tác giả.
2. Học sinh: Đọc văn bản, trả lời câu hỏi SGK.
C. tiến trình lên lớp
Ổn định
Bài cò Kiểm tra việc chuẩn bị của học sinh.
Bài mới:
I. Tìm hiểu chung.
1. Tìm hiểu tác giả,tác phẩm : S G K.
2. Đọc-Tìm hiểu chú thích:
3. a/ Đọc:Giọng chậm, dịu, hơi buồn, lắng sâu. Chú ý những câu nói của nhân vật “tôi”, người mẹ, ông đốc cần đọc giong phù hợp.
b/Chú thích: HOc sinh đọc chú thích trang 8-9 SGK
Ngày soạn:15/8/09 Tiết 1. TÔI ĐI HỌC Thanh TÞnh A Môc tiªu - Giúp học sinh cảm nhận được tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật “tôi” ở buổi tựu trường đầu tiên trong đời. Thấy được ngòi bút văn xuôi giàu chất thơ, gợi dư vị trữ tình man mác của Thanh Tịnh. Rèn luyện kü năng đọc diễn cảm, phát hiện và phân tích tâm trạng nhân vật, liên tưởng đến những kỷ niệm tựu trường của bản thân. B ChuÈn bÞ 1. Giáo viên: Soạn bài, chân dung tác giả. 2. Học sinh: Đọc văn bản, trả lời câu hỏi SGK. C. tiÕn tr×nh lªn líp Ổn định Bài cò Kiểm tra việc chuẩn bị của học sinh. Bài mới: I. T×m hiÓu chung. T×m hiÓu t¸c gi¶,t¸c phÈm : S G K. §äc-T×m hiÓu chó thÝch: a/ §äc:Giọng chậm, dịu, hơi buồn, lắng sâu. Chú ý những câu nói của nhân vật “tôi”, người mẹ, ông đốc cần đọc giong phù hợp. b/Chú thích: HOc sinh đọc chú thích trang 8-9 SGK II. Đọc- Hiểu văn bản - Truyện ngắn có mấy nhân vật được kể lại? Trong đó nhân vật nào là nhân vật chính? Vì sao? - Kỷ niệm ngày đầu đến trường của nhân vật tôi được kể theo trình tự nào? Kỷ niệm ngày đầu tới trường của nhân vật tôi gắn với không gian, thời gian cụ thể nào? Vì sao nó trở thành kỷ niệm? 1.Trình tự diễn tả những kỷ niệm của nhà văn. - Có 4 nhân vật + Tôi: Được kể nhiều nhất, mọi sự việc đều được kể từ cảm nhận của tôi => nhân vật chính. Trên đường tới trường; Lúc ở sân trường và cảm nhận của tôi trong lớp học. lòng vẫn cảm thấy xa lạ. - Lần đầu được vào lớp học: một môi trường sạch sẽ, ngay ngắn. Bắt đầu ý thức được những thø đó sẽ gắn bó thân thiết với mình bây giờ và mãi mãi. * Híng dÉn häc bµi 1. §äc l¹i néi dung cèt truyÖn 2. T×m hiÓu néi dung bµi míi :t©m tr¹ng vµ c¶m gi¸c cña nh©n vËt t«i trong buæi tùu trêng ®Çu tiªn Tiết 2 TÔI ĐI HỌC (TiÕp theo) Thanh TÞnh A Môc tiªu - Giúp học sinh cảm nhận được tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật “tôi” ở buổi tựu trường đầu tiên trong đời. Thấy được ngòi bút văn xuôi giàu chất thơ, gợi dư vị trữ tình man mác của Thanh Tịnh. Rèn luyện kü năng đọc diễn cảm, phát hiện và phân tích tâm trạng nhân vật, liên tưởng đến những kỷ niệm tựu trường của bản thân. B ChuÈn bÞ 1. Giáo viên: Soạn bài, chân dung tác giả. 2. Học sinh: Đọc văn bản, trả lời câu hỏi SGK. C. tiÕn tr×nh lªn líp Ổn định Bài cò Kiểm tra việc chuẩn bị của học sinh. Bài mới: - Truyện ngắn có mấy nhân vật được kể lại? Trong đó nhân vật nào là nhân vật chính? Vì sao? - Kỷ niệm ngày đầu đến trường của nhân vật tôi được kể theo trình tự nào? Kỷ niệm ngày đầu tới trường của nhân vật tôi gắn với không gian, thời gian cụ thể nào? Vì sao nó trở thành kỷ niệm? - Cảm giác quen mà lạ của nhân vật tôi trong câu: “Con đường này...thấy lạ” có ý nghĩa gì? - Chi tiết: “Tôi không lội... như thằng Sơn nữa” có ý nghĩa gì? - Thảo luận: ý nghĩa của biện pháp nghệ thuật trong câu văn: “ ý nghĩa ấy...ngọn núi”? - Cảnh sân trường lưu lại trong tâm trí tác giả có gì nổi bật? Cảnh tượng đó ý nghĩa như thế nào? - Em hiểu ý nghĩa của hình ảnh so sánh về ngôi trường như thế nào? - Hình ảnh học trò được tác giả diễn tả qua hình ảnh nào? Ý nghĩa của hình ảnh đó? - Hình ảnh ông đốc được nhớ lại qua cácchi tiết nào? - Tác giả thể hiện tình cảm nào? -Những cảm giác mà nhân vật Tôi nhận được khi bước vào lớp học là gì? - Hãy lý giải những cảm giác đó của nhân vật “tôi”? Nhân vật tôi có tình cảm như thế nào đối với lớp học - Trong sự đan xen của các phương thức: Tự sự, miêu tả, biểu cảm theo em phương thức nào nổi trội hẳn lên? - Truyện ngắn “Tôi đi học” có những đặc sắc nghệ thuật gì? - Điều gì đã làm cho truyện ngắn có sức cuốn hút? ( Học sinh thảo luận) . 2. Tâm trạng của nhân vật Tôi qua các thời điểm.- a:Trên đường tới trường. - Thời gian: Buổi sáng cuối thu. - Không gian: Trên con đường làng dài và hẹp => Thời điểm và nơi chốn quen thuộc gần gũi gắn liền với tuổi thơ; Lần đầu tiên được cắp sách đến trường; lòng yêu quê hương tha thiết. - Dấu hiệu đổi khác trong tình cảm và nhận thức của một cậu bé ngày đầu tới trường tự thấy như đã lớn lên con đường làng không còn dài rộng như trước.- Báo hiệu sự thay đổi trong nhận thức bản thân cậu bé tự thấy mình lớn lên. Sự nhận thức về sự nghiêm túc học hành. - Nghệ thuật so sánh. - Kỷ niệm đẹp, cao siêu. Đề cao sự học của con người .b. Lúc ở sân trường. - Rất đông người: dày đặc cả người, người nào cũng đẹp, áo quần sạch sẽ gương mặt vui tươi và sáng sủa => không khí đặc biệt của ngày hội khai trường. => Tinh thần hiếu học của nhân dân bộc lộ tình cảm sâu nặng của tác giả đối với mái trường. - So sánh lớp học với đình làng: Nơi thờ cúng tế lể; Nơi thiêng liêng cất dấu những điều bí ẩn; Diễn tả xúc cảm trang nghiêm của tác giả về mái trường, đề cao trí thức của con người trong trường học. - Học trò: Con chim non đứng trên bờ tổ nhìn quãng trời rộng muốn bay => so sánh tâm trạng các em lần đầu tiên tới trường đề cao sức hấp dẫn của nhà trường; Thể hiện khát vọng bay bổng của tác giả. - Ông nói: Các em...sung sướng + Nhìn với cặp mắt hiền từ cảm động. + Tươi cười nhẫn nại chờ chúng tôi. - Quý trọng , tin tưởng, biết ơn .c. Trong lớp học- Mùi hương lạ xông lên: Trông hình gì treo tường thấy lạ và hay hay; Nhìn bàn ghế chổ tôi ngồi nhận là vật riêng của mình. Nhìn người bạn chưa hề quen biết lòng vẫn cảm thấy xa lạ. - Lần đầu được vào lớp học: một môi trường sạch sẽ, ngay ngắn. Bắt đầu ý thức được những thø đó sẽ gắn bó thân thiết với mình bây giờ và mãi mãi. => Tình cảm trong sáng, thiết tha Đặc sắc về nghệ thuật..- Phương thức nổi trội: Biểu cảm: Truyện ghi lại những cảm xúc trong sáng nảy nở trong lòng ngày đầu cắp sách đến trường => Truyện gần với thơ có sức truyền cảm đặc biệt nhẹ nhàng.- Bố cục theo dòng hồi tưởng cảm nghĩ của nhân vật theo trình tự thời gian. Kết hợp hài hòa giữa kể, miêu tả, với bộc lộ tâm trạng cảm xúc .III. Tổng kết. - Buổi tựu trường chứa đựng cảm xúc thiết tha mang bao kỉ niệm mới lạ. - Tình cảm ấm áp trìu mến của những người lớn đối với các em nhỏ- Hình ảnh thiên nhiên, ngôi trường. * Củng cố: - Dòng cảm xúc thiết tha, trong trÏo của nhân vật Tôi trong truyện ngắn “Tôi đi học”? * Dặn dò: - Nắm vững nội dung tìm hiểu. - Làm bài tập 2 (T9). - Soạn bài: Trong lòng mẹ(15) NhËn xÐt bµi cò: Ngày soạn: 15/8/09 Tiết 3: CẤP ĐỘ KHÁI QUÁT CỦA NGHĨA TỪ NGỮ. A. Mục tiêu: - Giúp học sinh hiểu rõ cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ và mối quan hệ về cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ. Rèn luyện kỷ năng sử dụng từ trong mối quan hệ so sánh về phạm vi nghĩa rộng và hẹp. B. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh. 1. Giáo viên: Bảng phụ, phấn màu. 2. Học sinh: Đọc SGK, xem lại bài từ đồng nghĩa, trái nghĩa. C. Tiến trình lên lớp: Ổn định. Bài cũ: Kiểm tra sách vở. Bài mới. - GV cho học sinh quan sát sơ đồ. - Nghĩa của từ động vật rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa của các từ thú, chim, cá? Vì sao? - Nghĩa của từ thú rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa của các từ voi, hươu, gấu...? - Tương tự học sinh trả lời câu hỏi cho các từ chim, cá? - Một từ như thế nào được coi là có nghĩa rộng hoặc có nghĩa hẹp? - Học sinh đọc ghi nhớ ở SGK. Số 1: Lập sơ đồ thể hiện cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ: ? Số 2: Tìm từ ngữ có nghĩa rộng so với nghĩa của các từ ngữ. Số 3: Tìm từ ngữ có nghĩa hẹp Số 4: Những từ ngữ không thuộc phạm vi của nhóm Số 7(6 SBT): Điền chữ vào chỗ trống đề các chữ hàng ngang tạo thành từ có nghĩa hẹp, các từ hàng dọc tạo thành từ có nghĩa rộng. I./ Từ ngữ nghĩa rộng, từ ngữ nghĩa hẹp ĐỘNG VẬT Thú Chim Cá Voi, hươu... Tu hú, sáo... Rô, thu... - Nghĩa của từ ĐỘNG VẬT rộng hơn nghĩa của các từ: Thú, chim, cá. - Từ ĐỘNG VẬT nó bao hàm phạm vi nghĩa của các từ: Thú, chim, cá. - Nghĩa của từ THÚ rộng hơn nghĩa của các từ: voi, hươu, gấu. - Từ THÚ nó bao hàm phạm vi nghĩa của các từ: voi, hươu, gấu. - Từ CHIM, CÁ có nghĩa rộng hơn nghĩa của các từ: Tu hú, sáo, rô, thu. - Từ ngữ có nghĩa rộng khi phạm vi nghĩa của từ ngữ đó bao hàm phạm vi nghĩa của một số từ khác. - Từ ngữ có nghĩa hẹp khi phạm vi nghĩa của từ ngữ đó bao hàm phạm vi nghĩa của một từ khác. - Trang 10 .II /Luyện tập. a. Y phục, quần, áo, quần đùi, quần dài, áo dài, sơ mi. a. Chất đốt b. Nghệ thuật c. Thức ăn d. Nhìn e. đánh Xe cộ: Xe đạp, xe máy, xe công nông, ô tô. Kim loại: Sắt, thép, đồng, vàng... Hoa quả: Cam, quýt, bưởi, na... Họ hàng: Cô, dì, chú, bác, cậu... Mang: Xách, khiêng, gánh, vác... a. Thuốc lào c. Bút điện b. Thủ quỹ d. Hoa tai C A M CONG D A U TU HU MA Y R I CHAO MAO Củng cố: Học sinh đọc lại ghi nhí Dặn dò: - Học thuộc ghi nhớ. - Làm bài tập 5(11), 1-6(SBT). - Chuẩn bị bài: Trường từ vùng ( Đọc kỷ bài trước). NhËn xÐt bµi cò: Ngày soạn: 15/8/09 Tiết 4: TÍNH THỐNG NHẤT CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN. A. Mục tiêu: Giúp học sinh nắm đuợc chủ đề của văn bản, tính thống nhất về chủ đề của văn bản. Biết viết một văn bản bảo đảm thống nhất về chủ đề. Biết xác định và duy trì đối tượng trình bày chọn lựa, sắp xếp các phần sao cho văn bản tập trung nêu bật ý kiến, cảm xúc của mình. B. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh. 1. Giáo viên: Soạn bài. 2. Học sinh: Đọc SGK, xem lại bài : Tôi đi học. C. Tiến trình lên lớp: Ổn định. Bài cũ: Kiểm tra việc chuẩn bị của học sinh. Bài mới - Học sinh đọc thầm văn bản “Tôi đi học”. Trả lời câu hỏi: Văn bản miêu tả những việc gì? Sự hồi tưởng gợi lên những ấn tượng gì? - Em hiểu thế nào là chủ đề của văn bản? - Để tái hiện những kỉ niệm về ngày đầu tiên đi học, tác giả tác giả đã đặt nhan đề của văn bản và sử dụng từ ngữ, câu văn như thế nào? - Để tô đậm cảm giác trong sáng của nhân vật tôi trong ngày đầu tiên đi học, tác giả đã sử dụng các từ ngữ và chi tiết nghệ thuật nào? - Qua việc phân tích hai vấn đề trên, em hiểu thế nào là tính thống nhất về chủ đề của văn bản? - Tính thống nhất này thể hiện ở những phương diện nào? I Chñ ®Ò cña v¨n b¶n - Những kỉ niệm sâu sắc trong thời thơ ấu của tác giả: Đó là những hồi tưởng của tác giả về ngày đầu tiên đi học. - Yêu quê hương tha thiết, yêu bạn bè và mái trường; Quý trọng tin tưởng, biết ơn thầy hiệu trưởng. - Là vấn đề chủ chốt, những ý kiến, những cảm xúc của tác giả được thể hiện một cách nhất quán trong văn bản II .Tính thống nhất về chủ đề của văn bản.- Nhan đề: Giúp chúng ta hiểu ngay nội dung của văn bản là nói về chuyện đi học. - Các từ ngữ: Những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường, lần đầu tiên đến trường, đi học, hai quyển vở mới. - Các câu: Hôm nay tôi đi học; Hàng năm cứ vào...tựu trường; Tôi quên...nào; Hai quyển vở...nắng; Tôi bặm tay...đất. - Trên đường đi học: Con đường quen đi lại lắm lần, lội qua sông thả diều. - Trên sân trường: Ngôi trường cao ráo và sạch sẽ hơn các nhà trong làng; Cảm giác ngỡ ngàng lúng túng. - Trong lớp học: Cảm giác bâng khuâng khi ... êi nhËn, ngêi th«ng b¸o, chøc vô ngêi th«ng b¸o. - Nh÷ng trêng hîp cÇn th«ng b¸o : chuÈn bÞ cho thi häc kú II, chuÈn bÞ cho tæng kÕt líp, trêng... Ghi nhí 1: SGK II. C¸ch lµm v¨n b¶n th«ng b¸o. 1. T×nh huèng cÇn lµm v¨n b¶n th«ng b¸o T×nh huèng a : Têng tr×nh T×nh huèng b: Th«ng b¸o T×nh huèn c : Cã thÓ viÕt th«ng b¸o hoÆc giÊy mêi, giÊy triÖu tËp. 2. C¸ch lµm v¨n b¶n th«ng b¸o - VB th«ng b¸o cã 3 phÇn a. ThÓ thøc më ®Çu + Tªn c¬ quan chñ qu¶n, ®¬n vÞ trùc thuéc. + Quèc hiÖu, tiªu ng÷ + §Þa ®iÓm thêi gian + Tªn v¨n b¶n b. Néi dung th«ng b¸o c. ThÓ thøc kÕt thóc + N¬i nhËn + Ký tªn , ghi râ hä tªn, chøc vô cña ngêi cã tr¸ch nhiÖm 3. Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý - Tªn v¨n b¶n cÇn viÕt hoa - Gi÷a c¸c phÇn cÇn chõa kho¶ng c¸ch ®Ó dÔ phª duyÖt. - Kh«ng viÕt s¸t lÒ giÊy bªn tr¸i, kh«ng ®Ó phÇn trªn trang giÊy cã kho¶ng trèng qu¸ lín. e. Còng cè : §äc l¹i phÇn ghi nhí ë s¸ch gi¸o khoa . DÆc dß : VÒ nhµ so¹n c¸c c©u hãi sgk ë bµi tæng kÕt phÇn v¨n. Ngµy so¹n 08/ 5/09 Ngµy gi¶ng: TiÕt 133 - 134: -Tæng kÕt phÇn ¨n (tiÕp theo) A- Môc tiªu: Gióp häc sinh - Còng cè hÖ thèng hãa kiÕn thøc v¨n häc cña côm v¨n b¶n nghÞ luËn ®ù¬c häc ë líp 8, nh»m lµm cho c¸c em n¾m ch¾c h¬n ®Æc trng thÓ lo¹i, ®ång thêi thÊy ®îc nÐt riªng ®éc ®¸o vÒ néi dung t tëng vµ gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña mçi v¨n b¶n. b. ChuÈn bÞ : GV : so¹n néi dung bµi gi¶ng , tham kh¶o s¸ch gi¸o viªn, t liÖu cã liªn quan. c- kiÓm tra bµi cò: TiÕn hµnh trong qu¸ tr×nh häc D. TiÕn tr×nh lªn líp: I. æn ®Þnh II. Bµi míi : a. Ho¹t ®éng 1 ? Dùa vµo c¸c VBNT ë SGK h·y cho biÕt thÕ nµo lµ v¨n nghÞ luËn. ? NhgÞ luËn trung ®¹i cã g× kh¸c víi nghÞ luËn hiÖn ®¹i. ? H·y chøng minh VBNL ë SGK ®Òu ®îc viÕt cã lý, cã t×nh, cã chøng cø, cã søc thuyÕt phôc cao. - HS tù chøng minh vµ ®øng dËy tr×nh bµy. ? ChØ ra ®iÓm gièng nhau cña 3 v¨n b¶n níc §¹i viÖt ta, HÞch Tíng SÜ, chiÕu dêi ®« (vÒ néi dung) ? ChØ ra ®iÓm kh¸c nhau vÒ h×nh thøc gi÷a 3 v¨n b¶n nµy. ? T¹i sao nãi C¸o B×nh Ng« lµ b¶n tuyªn ng«n ®éc lËo cña d©n téc * Th¶o luËn :So víi bµi S«ng nói níc nam, ý thøc vÒ nÒn ®éc lËp d©n téc thÓ hiÖn ë v¨n b¶n Níc §¹i ViÖt ta cã g× míi. I. Híng dÉn tr¶ lêi nh÷ng c©u hái ë SGK. 3. V¨n nghÞ luËn : Lµ lo¹i v¨n b¶n nh»m x¸c lËp cho ngêi ®äc ngêi nghe mét t tëng, mét quan ®iÓm nµo ®ã. - NghÞ luËn trung ®¹i : Sö dông nhiÒu h×nh ¶nh. H×nh ¶nh giµu tÝnh íc lÖ, c©u v¨n biÕn ngÉu sãng ®«i nhÞp nhµng v¨n nghÞ luËn trung ®¹i mang ®Ëm dÊu Ên thÕ giíi qua, con ngêi trung ®¹i : t tëng “thiªn m¹nh” (m¹nh trêi) trong chiÕu dêi ®«, ®¹o “ thÇn chñ” trong HÞch Tíng SÜ lý tëng nh©n nghÜa trong Níc §¹i ViÖt ta t©m lý sïng cæ ®· dÉn ®Õn viÖc sö dông ®iÔn cæ, ®iÔn tÝch c¸ch phæ biÕn . - V¨n NL hiÖn ®¹i : V¨n phong gi·n dÞ, c©u v¨n gÇn víi lêi nãi míng gÇn víi ®êi sèng h¬n. 4. Cã lý : Cã luËn ®iÓm x¸c ®¸ng, lËp luËn chÆt chÎ. Cã t×nh : Cã c¶m xóc t¸c gi¶ gëi g¾m vµo mét th¸i ®é, mét niÒm tin, mét kh¸t väng thiÕt tha. Cã chøng cø : Cã sù thËt hiÔn nhiªn ®Ó kh¼ng ®Þnh luËn ®iÓm + Cã thÓ lÊy bµi chiÕu dêi ®« ®Ó ph©n tÝch . 5. §iÔm gièng cña 3 v¨n b¶n (22,23,24): §Òu bao trïm mét tinh thÇn d©n téc s©u s¾c, thÓ hiÖn ý chÝ tù cêng cña d©n téc §¹i viÖt, tinh thÇn quyÕt chÝnh quyÕt th¾ng, ý thøc s©u s¾c, ®Çy tù hµo vÒ mét níc ViÖt Nam ®éc lËp. §iÓm kh¸c nhau vÒ h×nh thøc thÓ lo¹i. ChiÕu dêi ®« : thÓ lo¹i chiÕu -> ban bè mÖnh lÖnh. HÞch Tíng SÜ: thÓ lo¹i hÞch -> kªu gäi, cæ vò. Níc ®¹i viÖt ta : thÓ c¸o-> c«ng bè kü mét sù nghiÖp lín. 6. C¸o Binh Ng« ®îc coi lµ b¶n tuyªn ng«n ®éc lËp cña d©n téc, bµi c¸o ®· kh¼ng ®Þnh døt kho¸t §¹i ViÖt lµ mét níc ®éc lËp, ®ã lµ ch©n lý hiÔn nhiªn. Néi dung trªn ®îc thÓ hiÖn tËp trung trong ®o¹n më ®Çu bµi c¸o. Níc §¹i viÖt ta. Tõ lêi v¨n ®Õn tÝnh thÇn ®Òu mang tÝnh chÊt tuyªn ng«n vÒ ®éc lËp cña d©n téc. - Níc ®¹i viÖt ta -> ý thøc vÒ nÒn ®éc lËp d©n téc ®îc më réng, bæ sung b»ng c¸c yÕu tè míi, ®Çy ý nghÜa: ®ã lµ nÒn v¨n hãa l©u ®êi, lµ phong tôc tËp qu¸n, riªng, lµ truyÒn thèng anh hïng. e. DÆn dß : «n tËp kü c¸c v¨n b¶n ®Ó kiÓm tra häc kú. Ngµy so¹n 06/ 02/07 Ngµy gi¶ng: tiÕt 135-136: kiÓm tra tæng hîp cuèi n¨m (§Ò phßng gi¸o dôc ra) Ngµy so¹n 06/ 02/07 Ngµy gi¶ng: TiÕt 137: ch¬ng tr×nh ®Þa ph¬ng Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng: A- Môc tiªu: Gióp häc sinh - BiÕt nhËn ra sù kh¸c nhau vÒ tõ ng÷ xng h« vµ c¸ch xng h« ë c¸c ®Þa ph¬ng. - Cã ý thøc tù ®iÒu chØnh c¸ch xng h« cña ®Þa ph¬ng theo c¸ch xng h« cña ng«n ng÷ toµn d©n trong nh÷ng hoµn c¶nh giao tiÕp cã tÝnh chÊt nghi thøc. b- ChuÈn bÞ: Gv: c- kiÓm tra bµi cò: ? Tõ ®Þa ph¬ng lµ g× D- TiÕn tr×nh lªn líp: I- æn ®Þnh: II- Bµi míi: a- Ho¹t ®éng 1 - Hs ®äc ®o¹n trÝch. ? T×m tõ xng h« lµ tõ ®Þa ph¬ng b- Ho¹t ®éng 2 ? T×m nh÷ng tõ xng h« ë ®Þa ph¬ng em c- Ho¹t ®éng 3 ? Tõ xng h« ®Þa ph¬ng chØ nªn dïng khi nµo. d- Häat ®éng 4 - Hs tù lµm -> tr×nh bµy. - Gv nhËn xÐt vµ cho ®iÓm. I- §äc ®o¹n trÝch U: tõ ®Þa ph¬ng (tõ xng h«) Mî: BiÖt ng÷ x· héi. II- T×m tõ xng h« ë ®Þa ph¬ng em. + M¹, oong , o , eng, ·, mù, mÖ, tui choa, bÇy choa... - Tõ xng h« ë nh÷ng ®Þa ph¬ng kh¸c. + TÝa, m¸, bÇm , bu.... III- Lu ý Tõ xng h« ®Þa ph¬ng nªn dïng trong nh÷ng quan hÖ th©n thuéc, vµ dïng trong ph¹m vi giao tiÕp hÑp kh«ng dïng trong nh÷ng hoµn c¶nh giao tiÕp cã tÝnh chÊt nghi thøc. IV- LuyÖn tËp - ViÕt mÉu ®èi tho¹i ng¾n, cã dïng tõ xng h« ®Þa ph¬ng. e- DÆn dß: ¤n l¹i lý thuyÕt v¨n b¶n th«ng b¸o tiÕt sau luyÖn tËp . Ngµy so¹n 06/ 02/07 Ngµy gi¶ng: TiÕt 138: - luyÖn tËp lµm v¨n b¶n th«ng b¸o- Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng: A- Môc tiªu: Gióp häc sinh - ¤n l¹i nh÷ng tri thøc vÒ v¨n b¶n th«ng b¸o: Môc ®Ých, yªu cÇu cÊu t¹o cña mét th«ng b¸o. - N©ng cao n¨ng lùc viÕt th«ng b¸o cho häc sinh. b- ChuÈn bÞ: Gi¸o viªn: c- kiÓm tra bµi cò: D- TiÕn tr×nh lªn líp: II- Bµi míi: a- Häat ®éng 1 ? T×nh huèng nµo cÇn lµm VBTB. ? Ai sÏ ngêi viÕt VB TB. ?Ngêi nµo ®îc nhËn th«ng b¸o. ? Néi dung cña VBTB thêng nãi vÒ vÊn ®Ò g×. ? VBTB cã mÊy phÇn ? Nªu ®iÓm gièng nhau vµ kh¸c nhau gi÷a VBTT víi VBTB. b- Ho¹t ®éng 2 I- ¤n tËp lý thuyÕt 1) T×nh huèng cÇu toµn VBTB: Khi cÇn truyÒn ®¹t th«ng tin cô thÓ. Ai th«ng b¸o: Ngêi ®¹i diÖn cho c¸c c¬ quan, ®oµn thÓ. Th«ng b¸o cho ai: Ngêi díi quyÒn thµnh viªn ®oµn thÓ hoÆc nh÷ng ai quan t©m néi dung th«ng b¸o. 2) Néi dung cña VBTB: nãi râ vÒ mét th«ng tin nµo ®ã. 3) VBTB thêng cã 3 phÇn. Gv bæ sung. 4) §iÓm gièng nhau vµ kh¸c nhau gi÷a VB têng tr×nh vµ VB th«ng b¸o. §iÓm gièng : §Òu lµ nh÷ng VB hµnh chÝnh cã 3 phÇn. §iÓm kh¸c. VBTB : TruyÒn ®¹t th«ng tin. VB têng tr×nh: Tr×nh bµy thÞªt h¹i hay møc ®é tr¸ch nhiÖm cña ngêi têng tr×nh trong c¸c sù viÖc x¶y ra g©y ra hËu qu¶ cÇn ph¶i xem xÐt. II- LuyÖn tËp Bµi tËp 1: a) Lµm v¨n b¶n th«ng b¸o b) Lµm v¨n b¶n b¸o c¸o c) Lµm v¨n b¶n th«ng b¸o Bµi tËp 2: ? Th«ng b¸o nµy ®· ®Çy ®ñ c¸c môc cÇn thiÕt cha. (ThiÕu sè c«ng v¨n, thiÕu n¬i gëi ë gãc tr¸i phÝa díi. ? PhÇn néi dung c«ng viÖc ®· th«ng b¸o ®Çy ®ñ cha. (Tªn v¨n b¶n lµ th«ng b¸o kÕ ho¹ch mµ néi dung yªu cÇu s¾p xÕp kÕ ho¹ch, tøc lµ cha cã kÕ ho¹ch). B¶n th«ng b¸o nµy cÇn ph¶i ®îc viÕt l¹i míi ®¹t yªu cÇu. (s¾p tíi trêng tæ chøc ®ît kiÓm tra tõ ngµy.....®Õn ngµy........., thµnh lËp ban kiÓm tra, ®Ò nghÞ ban KiÓm tra lËp kÕ ho¹ch cô thÓ ...th× míi ®óng). Bµi tËp 3 - 4: Hs tù chän mét t×nh huèng nµo ®ã ®Ó viÕt mét v¨n b¶n th«ng b¸o. - Tr×nh bµy tríc líp. - Gv nhËn xÐt. e- Cñng cè: - DÆn dß: ¤n l¹i phÇn tËp lµm v¨n ®Ó chuÈn bÞ cho «n tËp lµm v¨n. Ngµy so¹n 06/ 02/07 Ngµy gi¶ng: TiÕt 139: «n tËp phÇn tËp lµm v¨n Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng: A- Môc tiªu: Gióp häc sinh - HÖ thèng hãa c¸c kiÕn thøc vµ kü n¨ng phÇn TLV ®· häc trong n¨m . - N¾m ch¾c kh¸i niÖm vµ biÕt c¸ch viÕt v¨n b¶n thuyÕt minh, biÕt kÕt hîp miªu t¶, biÓu c¶m trong tù sù, kÕt hîp tù sù, miªu t¶, biÓu c¶m trong nghÞ luËn. b- ChuÈn bÞ: c- kiÓm tra bµi cò: D- TiÕn tr×nh lªn líp: I- æn ®Þnh: II- Bµi míi: a- Ho¹t ®éng 1 ? Nh¾c l¹i kh¸i niÖm vÒ v¨n thuyÕt minh. ?Nh÷ng ®ßi hái vÒ tri thøc trong VBTM. ? Muèn lµm VB thuyÕt minh, tríc tiªn cÇn ph¶i lµm g×. ? Cã nh÷ng ph¬ng ph¸p thuyÕt minh nµo ®· ®îc häc. ? Bè côc thêng gÆp khi lµm mét bµi v¨n TM. b- Ho¹t ®éng 2 ? LuËn ®iÓm lµ g× ? ThÕ nµo lµ 1 luËn ®iÓm hay. c- Häat ®éng 3 Gîi ý cho bµi tËp 1: Hs cã thÓ kÓ vµo mét vµi sù tÝch ®¸nh giÆc nh Th¸nh Giãng, sù tÝch Hå G¬m nhng ph¶i ng¾n gän chØ ®Ó phôc vô luËn ®iÓm. Gîi ý cho bµi tËp 2: Hs cã thÓ t¶ l¹i mét sè c¶nh vËt t¬i ®Ñp ®Ó t«n thªm niÒn tin tù hµo vÒ quª h¬ng. Gîi ý cho bµi tËp 3: Hs cã thÓ ph¸t biÓu nh÷ng c¶m nghÜ cña m×nh vÒ vÊn ®Ò nµy. I- V¨n b¶n thuyÕt minh Kh¸i niÖm: VBTM lµ kiÓu v¨n b¶n th«ng dông trong mäi lÜnh vùc ®êi sèng nh»m cung cÊp tri thøc (kiÕn thøc) vÒ ®Æc ®iÓm. tÝnh chÊt nguyªn nh©n... cña c¸c hiÖn tîng vµ sù vËt trong tù nhiªn, x· héi b»ng ph¬ng thøc tr×nh bµy, giíi thiÖu, gi¶i thÝch. - Tri thøc trong v¨n thuyÕt minh ®ßi hái ph¶i kh¸ch quan, x¸c thùc, h÷u Ých cho con ngêi. - Muèn lµm tèt VBTm, tríc hÕt ngêi viÕt ph¶i quan s¸t, t×m hiÓu sù vËt, hiÖn tîng cÇn thuyÕt minh, ph¶i n¾m b¾t ®îc b¶n chÊt, ®Æc trng cña chóng, tr¸nh sa vµo tr×nh bµy c¸c biÓu hiÖn kh«ng tiªu biÓu kh«ng quan träng. - Ph¬ng ph¸p thuyÕt minh: 6 ph¬ng ph¸p. + Ph¬ng ph¸p nªu ®Þnh nghi·, gi¶i thÝch . + Ph¬ng ph¸p liÖt kª. + Ph¬ng ph¸p nªu vÝ dô + Ph¬ng ph¸p dïng sè liÖu + Ph¬ng ph¸p so s¸nh + Ph¬ng ph¸p ph©n lo¹i, ph©n tÝch - Bè côc v¨n thuyÕt minh: Cã 3 phÇn . + Më bµi: Giíi thiÖu ®èi tîng thuyÕt minh. + Th©n bµi: Tr×nh bµy cÊu t¹o, c¸c ®Æc ®iÓm lîi Ých.. cña ®èi tîng. +KÕt bµi: bµy tá th¸i ®é ®èi víi ®èi tîng. II- V¨n nghÞ luËn: - LuËn ®iÓm: Lµ ý kiÕn ®Ó thÓ hiÖn t tëng, quan ®iÓm cña bµi v¨n ®îc nªu ra díi h×nh thøc c©u kh¼ng ®Þnh, ®îc diÔn ®¹t s¸ng tá, dÔ hiÓu, nhÊt qu¸n. - LuËn ®iÓm hay lµ luËn ®iÓm cã t tëng ®óng, míi, c¸ch ph¸t biÓu s¸ng tá, g©y chó ý, kh«ng g©y hiÓu lÇm. - Trong v¨n b¶n nghÞ luËn cÇn kÕt hîp c¸c yÕu tè tù sù, miªu t¶, biÓu c¶m mét c¸ch hµi hßa, nhuÇn nhuyÔn vµ linh häat ®Ó t¨ng søc thuyÕt phôc cho bµi v¨n. Nªn nhí r»ng, ®©y chØ lµ nh÷ng yÕu tè phô trî v× vËy kh«ng ®îc ®Ó nã lÊn lít ph¸ vì m¹ch l¹c nghÞ luËn cña v¨n b¶n. III- LuyÖn tËp: - §a c¸c yÕu tè tù sù, biÓu c¶m miªu t¶ vµo bµi v¨n NL. Bµi tËp 1: Cho c©u v¨n sau “Mçi khi qu©n x©m l¨ng ph¹m bê câi th× d©n ta giµ trÎ g¸i trai ®Òu ®øng lªn ®¸nh giÆc” Yªu cÇu ®a yÕu tè tù sù vµo. Bµi tËp 2: Cho c©u “Con ngêi ai còng yªu quª cha ®Êt tæ cña m×nh. - H·y ®a yÕu tè miªu t¶ vµo. Bµi tËp 3: Cho c©u “Nh÷ng kÎ Ých kü kh«ng bao giê nh×n thÊy ®iÒu g× xa h¬n lîi Ých nhá bÐ cña hä. - H·y nèi tiÕp nh÷ng c©u biÓu c¶m vµo. e- DÆn dß: Chóc c¸c em nghÜ hÌ vui vÏ, bæ Ých. HÑn gÆp l¹i trong n¨m häc míi....
Tài liệu đính kèm: