Giáo án Ngữ văn 8 - Tuần 29 - Trường THCS Long Vĩnh

Giáo án Ngữ văn 8 - Tuần 29 - Trường THCS Long Vĩnh

Văn bản:

THUẾ MÁU

I – MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:

 - Hiểu được bản chất giả dối, tàn bạo của chính quyền thực đân Pháp.

 - Thấy rõ tính chiến đấu, lập luận sắc bén cùng nghệ thuật trào phúng trong văn chính luận của Nguyễn ái Quốc.

 - Lưu ý: học sinh đã học về tác phẩm thơ của Hồ Chí Minh ở lớp 7.

II – TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG:

 1/ Kiến thức:

- Bộ mặt giả nhân giả ngĩa của thực dân Pháp và số phận bi thảm của những người dân thuộc địa bị bóc lột, bị dùng làm bia đỡ đạn trong các cuộc chiến tranh phi nghĩa phản ánh trong văn bản.

- Nghệ thuật lập luận và nghệ thuật trào phúng sắc sảo trong văn chính luận của Nguyễn Ái Quốc.

 2/ Kĩ năng:

- Đọc – hiểu văn bản chính luận hiện đại, nhận ra và phân tích được nghệ thuật trào phúng sắc bén trong một văn bản chính luận.

- Học đưa các yếu tố biểu cảm vào bài văn chính luận.

 

doc 14 trang Người đăng haiha30 Lượt xem 388Lượt tải 0 Download
Bạn đang xem tài liệu "Giáo án Ngữ văn 8 - Tuần 29 - Trường THCS Long Vĩnh", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
NS: 08/03/2011	 TUẦN 29
ND: 14/03/2011	 	 TIẾT 105-106	 Văn bản:
THUẾ MÁU
 = a= a = a= a = a = a = a= a =
I – MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:
 - Hiểu được bản chất giả dối, tàn bạo của chính quyền thực đân Pháp.
 - Thấy rõ tính chiến đấu, lập luận sắc bén cùng nghệ thuật trào phúng trong văn chính luận của Nguyễn ái Quốc.
 - Lưu ý: học sinh đã học về tác phẩm thơ của Hồ Chí Minh ở lớp 7.
II – TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG: 
 1/ Kiến thức: 
- Bộ mặt giả nhân giả ngĩa của thực dân Pháp và số phận bi thảm của những người dân thuộc địa bị bóc lột, bị dùng làm bia đỡ đạn trong các cuộc chiến tranh phi nghĩa phản ánh trong văn bản.
- Nghệ thuật lập luận và nghệ thuật trào phúng sắc sảo trong văn chính luận của Nguyễn Ái Quốc.
 2/ Kĩ năng: 
Đọc – hiểu văn bản chính luận hiện đại, nhận ra và phân tích được nghệ thuật trào phúng sắc bén trong một văn bản chính luận.
Học đưa các yếu tố biểu cảm vào bài văn chính luận.
III–HƯỚNG DẪN - THỰC HIỆN: 
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
NỘI DUNG LƯU BẢNG
Hoạt động 1: Khởi động
1/ Ổn định lớp: kiểm tra sĩ số.
2/ Kiểm tra bài cũ: 
 Nhöõng yù kieán ñeà nghò cuûa La Sôn Phu Töû. Nguyeãn Thieáp gôûi leân vua Quang Trung laø gì? Nhöõng yù kieán ñeà nghò ñoù ñeán nay coù ñieåm naøo caàn ñöôïc tieáp tuïc phaùt huy?
3/ Bài mới: 
- Nhöõng naêm 20 cuûa theá kæ XX laø thôøi kì hoaït ñoäng soâi noåi cuûa ngöôøi thanh nieân yeâu nöôùc.
- Nguyeãn Aùi Quoác trong nhöõng hoaït ñoäng CM aáy coù saùng taùc vaên chöông nhaèm vaïch traàn boä maët keû thuø, noùi leân khoå nhuïc cuûa nhöõng ngöôøi daân bò aùp böùc, keâu goïi nhaân daân thuoäc ñòa ñoaøn keát ñaáu tranh.
- “Thueá maùu” laø chöông ñaàu cuûa taùc phaåm “Baûn aùn cheá ñoä TDP” taùc giaû ñaõ taäp trung vaïch traàn boä maët giaû nhaân giaû nghóa, caùc thuû ñoaïn taøn baïo cuûa chính quyeàn TDP, lôïi duïng xöông maùu cuûa ngöôøi daân xöù thuoäc ñòa laøm vaät hi sinh cho quyeàn lôiï cuûa mình. Ñoù laø toäi aùc gheâ tôûm cuûa TD Ñeá quoác.
ØHS thực hiện theo yêu cầu của giáo viên
Hoạt động 2: Tìm hiểu chung
? Nhớ giới thiệu đôi nét về tác giả?
? Dựa vào chú thích hãy giới thiệu đôi nét về tác phẩm và thể cáo?
ØHS thực hiện theo yêu cầu của giáo viên 
ØHS thực hiện theo yêu cầu của giáo viên
I- TÌM HIỂU CHUNG:
 1. Taùc giaû: Nguyeãn Aùi Quoác laø teân goïi cuûa Hoà Chí Minh trong thôøi kì hoaït ñoäng CM tröôùc 1945.
 2.Taùc phaåm: 
- Văn chính luận chiếm vị trí quan trọng trong sự nghiệp thơ văn Hồ Chí Minh.
- Thuế máu được trích từ chương I của bản án chế độ thực dân Pháp (gồm 12 chương, viết ở Pa-ri năm 1925) của Nguyễn Ái Quốc. Tác phẩm đã tố cáo và kết án chủ nghĩa Thực dân Pháp, nói lên tình cảnh khốn cùng của người dân thuộc địa, thể hiện ý chí chiến đấu giành độc lập tự do cho các dân tộc bị áp bức của Nguyễn Ái Quốc.
Hoạt động 3: Đọc - hiểu văn bản
vĐọc keát hôïp nhieàu gioïng ñieäu: khi thì mæa mai chaâm bieám, khi ñau xoùt, ñoàng caûm, khi caêm hôøn phaãn noä, nhaán maïnh vaø keùo daøi moät soá töø ngöõ theå hieän maâu thuaãn traøo phuùng roõ neùt: Gioûi laém thì cuõng, chieán tranh vui töôi, ñuøng moät caùi,
Goïi 3 HS ñoïc ba phaàn vaên baûn SGK
? Nhaän xeùt caùch ñaët teân chöông, teân caùc phaàn trong vaên baûn?
? So sánh thái độ của ác quan cai trị thực dân đối với người dân thuộc địa ở hai thời điểm: trước chiến tranh và khi chiến tranh đã xảy ra?
? Những thủ đoạn mánh khoé bắt lính của bọn thực dân
? Lời lẽ bịp bợm của bọn cầm quyền như thế nào?
? Người dân thuộc địa có thực “ tình nguyện” hiến dâng xương máu như lời bịp bợm của bon cầm quyền không?
? Kết quả sự hi sinh của người dân thuộc địa trong các cuộc chiến tranh như thế nào?
? Nhận xét về cách đối xử của chính quyền thực dân đối với họ sau khi đã bóc lột hết “thuế máu” của họ?
? Số phận thảm thương của người dân thuộc địa trong các cuộc chiến tranh phi nghĩa được miêu tả như thế nào?
? Em có nhận xét như thế nào về giọng điệu ở đoạn văn này? Hãy chỉ ra những từ ngữ ấy?
? Nhận xét về trình tự bố cục các phần trong chương?
? Phân tích nghệ thuật châm biếm, đả kích sắc sảo, tài tình của tác giả thể hiện qua cách xây dựng hình ảnh, qua giọng điệu.
? Qua phân tích, hãy cho biết văn bản có ý nghĩa như thế nào?
ØHS thực hiện theo yêu cầu của giáo viên
ØHS thực hiện theo yêu cầu của giáo viên
Ä Trong thöïc teá thì khoâng coù thöù thueá naøo goïi laø thueá maùu. Thueá maùu laø caùch ñaët teân cuûa taùc giaû nhaèm phaûn aùnh moät thuû ñoaïn boùc loät taøn nhaãn cuûa cheá ñoä thöïc daân ôû caùc nöôùc thuoäc ñòa: Bieán ngöôøi daân nôi ñaây thaønh vaät hi sinh trong caùc cuoäc chieán tranh phi nghóa. Caùch ñaët teân Thueá maùu ñaõ boäc loä tröïc tieáp quan ñieåm pheâ phaùn, toá caùo cuûa taùc giaû tröôùc thöïc traïng ñoù.
Trình töï vaø caùch ñaët teân caùc phaàn trong chöông gôïi leân quaù trình löøa bòp, boùc loät ñeán cuøng kieät thueá maùu cuûa bon thöïc daân cai trò. Caùc phaàn noái tieáp chöùng toû tinh thaàn chieán ñaáu maïnh meõ, söï pheâ phaùn trieät ñeå cuûa Nguyeãn Aùi Quoác.
Ä- Trước chiến tranh họ bị xem là giống người hạ đẳng, bị đối xử đánh đập như súc vật.
- Khi cuộc chiến tranh bùng nổ, lập tức họ được các quan cai trị tâng bóc, vỗ về, được phong cho những danh hiệu cao quý. Điều ấy nói lên thủ đoạn lừa bịp bỉ ổi của chính quyền thực dân để bắt đầu biến họ thành vật hi sinh.
Ä Tiến hành lùng ráp, vây bắt và cưỡng bức người ta phải đi lính.
- Lợi dụng chuyện bắt lính mà doạ nạt, xoay sở kiếm tiền đối với những nhà giàu.
- Sẵn sàng trói xích, nhốt người ta như nhốt xúc vật, sẵn sàng đàn áp dã man nếu như có chống đối.
Ä Lời lẽ bịp bợm của bọn cầm quyền:
+ Trong khi làm những điều trên, chính quyền thực dân vẫn rêu rao về lòng tự nguyện đầu quân của người dân thuộc địa. Lời tuyên bố trịnh trọng của phủ toàn quyền Đông Dương chỉ càng bộc lộ sự lừa bịp trơ trẽn.
Ä không hề có sự tự nguyện hiến dâng xương máu như lời lẽ bịp bợm của bọn cầm quyền. Tác phẩm đã kể ra các sự thực: Người dân thuộc địa hoặc trồn tránh hoặc phải xì tiền ra. Thậm chí họ còn tìm cách tự làm cho mình nhiễm phảib những bệnh nặng nhất đề khỏi phải đi lính.
ÄKhi chiến tranh chấm dứt thì các lời tuyên bố “tình tứ” của các ngài cầm quyền cũng tự dưng im bặt. Những người từng hi sinh bao xương máu, từng được tâng bốc trước đây mặc nhiên trở lại “ giống người hèn hạ”.
- Đối với người dân thuộc địa, sự hi sinh chẳng hề mang lại lợi ích gì cho họ bởi chế độ bản xứ không hề biết đến chính nghĩa và công lí.
Ä Bộ mặt tráo trở, tàn nhẫn của chính quyền thực dân lại được bộc lộ trắng trợn khi tước đoạt hết của cải mà người lính thuộc địa mua sắm được, đánh đập họ vô cớ, đối xử với họ thô bỉ như đối với súc vật.
 Bỉ ổi hơn nữa, chính quyền thực dân còn “ không ngần ngại đầu độc cả một dân tộc để vơ vét cho đầy túi” khi cấp môn bài bán lẻ thuốc phiện cho thương binh người Pháp và vợ con của tử sĩ người Pháp.
Ø + Phải đột ngột xa lìa gia đình, quê hương vì mục đích vô nghĩa, đem mạng sống mà đổi lấy những vinh dự hảo huyền.
+ Bị biến thành vật hi sinh cho lợi ích, danh dự của những kẻ cầm quyền. Tác giả đã kể ra bao cái chết thảm thương của người lính thuộc địa trên các chiến trường ác liệt, xa xôi.
 + Tuy không trực tiếp ra mặt trận nhưng rất nhiều người dân thuộc địa làm công việc chế tạo vũ khí, phục vụ chiến tranh ở hậu phương cũng chịu bệnh tật, cái chết đau đớn.
 ÄGiọng điệu đoạn này vừa giễu cợt, xót xa ở chỗ: Ấy thế mà lập tức, đi phơi thây, bảo vệ tổ quốc của các loài thuỷ quái, đưa thân cho người ta tàn sát, lấy máu mình tưới, lấy xương mình chạm
Ä Ba phần của chương Thuế máu được bố cục theo thời gian: trước – trong – sau khi xảy ra cuộc chiến tranh thế giới thứ nhất.Với cách sắp sếp này, bộ mặt giả nhân giả nghĩa trơ trẽn, bản chất tàn bạo của chính quyền thực dân Pháp xung quanh việc bóc lột “thuế máu” được phơi bày toàn diện, triệt để. Mặt khác, thân phận thảm thương của người dân nô lệ ở các xứ thuộc địa cũng được miêu tả một cách cụ thể, sinh động.
ÄXây dựng hệ thống hình ảnh sinh động, giàu tính biểu cảm và sức mạnh tố cáo.
+ Các hình ảnh đều mang tính xác thực.
+ Vừa mang tính chất châm biếm, trào phúng sắc sảo và xót xa.Hình ảnh phần I mang đậm cảm hứng mỉa mai chua chát, cay đắng cho số phận thảm thương của người lính thuộc địa.
- Ngôn từ của tác phẩm cũng mang màu sắc trào phúng, châm biếm: “con yêu”, “bạn hiền”, “chiến sĩ bảo vệ công lí và tự do”, “lấy máu mình tưới những vòng nguyệt quế”, “lấy xương mình chạm nên những chiếc gậy”, “vật liệu biết nói”.
- Giọng điệu trào phúng đặc sắc:
 + Giọng điệu giễu cợt, mỉa mai ( “ấy thế mà”, “đùng một cái”).
 + Nhắc lại những mĩ từ, danh hiệu hào nhoáng mà chính quyền thực dân khoác cho người lính thuộc địa để đả kích bản chất lừa bịp trơ trẽn.
 + Sử dụng thành công giọng điệu nhiễu nhại, nghệ thuật phản bác.
ØHS thực hiện theo yêu cầu của giáo viên
II- PHÂN TÍCH :
 1/ Nội dung:
a) Thủ đoạn, mánh khóe nham hiểm của chính quyền thực dân Pháp đối với người dân các xứ thuộc địa:
 - Thể hiện qua lời nói tráo trở, lừa dối: trước chiến tranh họ là nô lệ, chiến tranh xảy ra họ là anh hùng cứu quốc, chiến tranh kết thúc họ lại trở về thân phận nô lệ,
 - Thể hiện qua hành động: bắt người dân thuộc địa phải rời bỏ quê hương, làm việc cật lực trong các nhà máy, bỏ xác trên các chiến trường,
 - Cướp bóc, đối xử bất công, tàn nhẫn với những người sống sót sau cuộc chiến, cấp môn bài thuốc phiện để người dân thuộc địa tự hủy hoại cuộc sống của bản thân và của giống nòi,
b) Số phận của những người dân thuộc địa: đáng thương, khốn khổ, bị lừa dối, bị áp bức, bị đẩy vào hoàn cảnh cùng quẫn, Họ là nạn nhân của chính sách cai trị tàn bạo, nham hiểm của thực dân Pháp.
2) Hình thức:
 - Có tư liệu phong phú, xác thực, hình ảnh giàu giá trị biểu cảm.
 - Thể hiện giọng điệu đanh thép.
 - Sử dụng ngòi bút trào phúng sắc sảo, giọng điệu mỉa mai.
 c) Ý nghĩa văn bản:
 Chính quyeàn thöïc daân ñaõ bieán ngöôøi daân ngheøo khoå ôû caùc xöù thuoäc ñòa thaønh vaät hi sinh ñeå phuïc vuï cho lôïi ích cuûa mình trong caùc cuoäc chieán tranh taøn khoùc NAQ vaïch traàn söï thaät aáy baèng nhöõng tö lieäu phong phuù, xaùc thöïc baèng ngoøi buùt traøo phuùng saéc saûo. Ñoaïn trích coù nhieàu hình aûnh giaøu giaù trò bieåu caûm, coù gioïng ñieäu vöøa ñanh theùp vöøa mæa mai, chua chaùt.
 Văn bản có ý nghĩa như một “bản án” tố cáo thủ đoạn và chính sách vô nhân đạo của bọn thực dân đẩy người dân thuộc địa vào các lò lửa chiến tranh.
4/ Hướng dẫn tự học:
- Đọc kĩ chú thích.
- Tìm hiểu tác dụng của các từ trái nghĩa được sử dụng trong văn bản.
- Sưu tầm một số tranh ảnh, ảnh lịch sử minh họa cho nội dung bài học.
- Đọc diễn cảm văn bản thuế máu (lưu ý giọng điệu mỉa mai, đanh thép trong bút pháp trào phúng của tác giả).
 - Soạn bài:Hội thoại 
+ Đọc và phân tích phần Ngữ liệu trang 92-93 để bước đầu  ... g chi tieát trong baøi “Hòch töôùng só” theå hieän thaùi ñoä vöøa nghieâm khaéc vöøa khoan dung cuûa Traàn Quoác Tuaán ñoái vôùi binh só döôùi quyeàn 
Bài tập 2: Ñoïc ñoaïn trích vaø traû lôøi caâu hoûi: (SGK tr 94)
- Thaùi ñoä nghieâm khaéc: Nay caùc ngöôøi ngoài nhìn chuû nhuïc maø khoâng bieát lo, thaáy nöôùc nhuïc maø khoâng bieát theïn. . 
- Thaùi ñoä khoan dung: Neáu caùc ngöôøi bieát chuyeän taäp saùch naøy, theo lôøi daïy baûo cuûa ta thì môùi phaûi ñaïo thaàn chuû. . . . Ta vieát ra baøi hòch naøy để caùc ngöôi bieát buïng ta.
a. Xeùt veà ñòa vò XH, oâng giaùo laø ngöôøi coù ñòa vò cao hôn 1 noâng daân ngheøo nhö laõo Haïc. Nhöng xeùt veà tuoåi taùc thì laõo Haïc coù vò trí cao hôn.
b. OÂng giaùo noùi vôùi laõo Haïc baèng lôøi leõ oân toàn, thaân maät naém laáy vai laõo, môøi laõo huùt thuoác, uoáng nöôùc, aên khoai. Trong lôøi leõ oâng Giaùo goïi laõo Haïc laø cuï xöng hoâ goäp 2 ngöôøi: “oâng con mình” (theå hieän söï kính troïng) xöng “toâi” (quan heä bình ñaúng).
c. Laõo Haïc goïi ngöôøi ñoái thoaïi vôùi mình laø oâng giaùo, duøng töø “daïy” thay töø “noùi” (theå hieän söï toân troïng) ñoàng thời xöng hoâ goäp 2 ngöôøi laø “chuùng mình”, caùch noùi ñuøa theå hieän söï thaân tình.
Nhöng qua caùch noùi cuûa Laõo haïc ta thaáy vaãn coù 1 noãi buoàn, 1 söï giöõ khoaûng caùch; cöôøi ñöa ñaø, cöôøi göôïng, töø choái chuyeän aên khoai, uoáng nöôùc vôùi oâng giaùo.
II- LUYỆN TẬP:
 1/ Bài tập 1:
 - Thaùi ñoä nghieâm khaéc: Nay caùc ngöôøi ngoài nhìn chuû nhuïc maø khoâng bieát lo, thaáy nöôùc nhuïc maø khoâng bieát theïn. . 
- Thaùi ñoä khoan dung: Neáu caùc ngöôøi bieát chuyeän taäp saùch naøy, theo lôøi daïy baûo cuûa ta thì môùi phaûi ñaïo thaàn chuû. . . . Ta vieát ra baøi hòch naøy để caùc ngöôi bieát buïng ta.
2/ Bài tập 2:
a. Xeùt veà ñòa vò XH, oâng giaùo laø ngöôøi coù ñòa vò cao hôn 1 noâng daân ngheøo nhö laõo Haïc. Nhöng xeùt veà tuoåi taùc thì laõo Haïc coù vò trí cao hôn.
b. OÂng giaùo noùi vôùi laõo Haïc baèng lôøi leõ oân toàn, thaân maät naém laáy vai laõo, môøi laõo huùt thuoác, uoáng nöôùc, aên khoai. Trong lôøi leõ oâng Giaùo goïi laõo Haïc laø cuï xöng hoâ goäp 2 ngöôøi: “oâng con mình” (theå hieän söï kính troïng) xöng “toâi” (quan heä bình ñaúng).
c. Laõo Haïc goïi ngöôøi ñoái thoaïi vôùi mình laø oâng giaùo, duøng töø “daïy” thay töø “noùi” (theå hieän söï toân troïng) ñoàng hoà xöng hoâ goäp 2 ngöôøi laø “chuùng mình”, caùch noùi ñuøa theå hieän söï thaân tình.
Nhöng qua caùch noùi cuûa Laõo haïc ta thaáy vaãn coù 1 noãi buoàn, 1 söï giöõ khoaûng caùch; cöôøi ñöa ñaø, cöôøi göôïng, töø choái chuyeän aên khoai, uoáng nöôùc vôùi oâng giaùo.
Hoạt động 4: Củng cố và dặn dò
Hướng dẫn củng cố bài:
? Vai xã hội là gì? Vai xã hội được xác định như thế nào?
Hướng dẫn tự học:
ØHS thực hiện theo yêu cầu của giáo viên
ØHS thực hiện theo yêu cầu của giáo viên
1/ Củng cố:
 Nội dung bài học.
 2/ Dặn dò:
 - Về nhà học bài, làm lại bài tập 3 trang 95 SGK.
 -Soạn bài: Tìm hiểu yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận.
 + Đọc ngữ liệu và tìm hiểu các câu hỏi trang 95 – 96 SGK.
 + Xem trước các bài tập trang 97 – 98 SGK .
NS: 10 /03/2011	TUẦN 29
ND: 17 /03/2011	TIẾT 108
TÌM HIỂU YẾU TỐ BIỂU CẢM
TRONG VĂN NGHỊ LUẬN
= a= a = a = a= a=
I – MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:
 	- Bổ sung, nâng cao hiểu biết về văn nghị luận.
- Nắm được vai trò của yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận và cách đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận.
II – TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG: 
 1/ Kiến thức: 
 	- Lập luận là phương thức biểu đạt chính trong văn nghị luận.
	- Biểu cảm là yếu tố bổ trợ cho lập luận, góp phần tạo nên sức lay động, truyền cảm của bài văn nghị luận.
 2/ Kĩ năng: 
 	- Nhận biết yếu tố biểu cảm và tác dụng của nó trong bài văn nghị luận.
- Đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận hợp lí, có hiệu quả, phù hợp với lô-gíc lập luận của bài văn nghị luận.
III–HƯỚNG DẪN - THỰC HIỆN: 
	HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
NỘI DUNG LƯU BẢNG
Hoạt động 1: Khởi động
1/ Ổn định: 
2/ Kiểm tra bài cũ:
 - Luận điểm trong bài văn nghị luận là gì?
 - Yêu cầu của luận điểm trong mối quan hệ với vấn đề của bài văn nghị luận như thế nào?
 - Mối quan hệ giữa các luận điểm trong một bài văn nghị luận như thế nào? 
 - Kieåm tra söï chuaån bò ôû nhaø cuûa hoïc sinh.
3/ Bài mới:
ØHS thực hiện theo yêu cầu của giáo viên
Hoạt động 2: Tìm hiểu chung
- GV cho Hs ñoïc vaên baûn sau vaø traû lôøi caâu hoûi:
a. Haõy tìm nhöõng töø ngöõ bieåu loä tình caûm maõnh lieät cuûa taùc giaû vaø nhöõng caâu caûm thaùn trong ñoaïn vaên treân.
? Veà maët söû duïng töø ñaët caâu coù tính chaát bieåu caûm “Lôøi keâu goïi . . . khaùng chieán” vaø “hòch töôùng só” coù ñieåm gì gioáng nhau?.
* Tuy nhieân 2 vaên baûn naøy khoâng khoâng phaûi laø caùc vaên baûn bieåu caûm vì muïc ñích cuûa 2 vaên baûn naøy laø nghò luaän (neâu quan ñieåm, yù kieán ñeå baøn luaän phaûi traùi, ñuùng sai neân suy nghó vaø soáng nhö theá naøo) vì sao?
=> Yeáu toá bieåu caûm laø phuï trôï cho quaù trình nghò luaän.
* GV treo baûng phuï cho Hs so saùnh baûng ñoái chieáu muïc C.I traû lôøi caâu hoûi: nhöõng caâu ôû coät (2) hay hôn cột (1)? Vì sao?. Haõy cho bieát taùc duïng cuûa yeáu toá bieåu caûm trong vaên nghò luaän.
=> GV nhaän xeùt chung: Yeáu toá bieåu caûm giuùp cho baøi vaên hay hôn coù khaû naêng gaây ñöôïc höùng thuù hoaëc caûm xuùc ñeïp ñeõ saâu laéng nghóa laø coù khaû naêng laøm neân caùi hay cho vaên baûn.
- GV yeâu caàu Hs ñoïc ghi nhôù (ñieåm 1)
GV neâu vaán ñeà
Neáu thieáu yeáu toá bieåu caûm thì söùc thuyeát phuïc cuûa baøi vaên nghò luaän ra sao? Nhöng coù phaûi cöù coù yeáu toá bieåu caûm baát kì naøo thì söùc thuyeát phuïc cuûa 1 vaên baûn nghò luaän maïnh leân khoâng?
- GV cho Hs thaûo luaän caâu 2 (I) SGK tr 97 laøm theá naøo ñeå phaùt huy taùc duïng cuûa yeáu toá bieåu caûm trong vaên nghò luaän?
- Ngöôøi laøm vaên chæ caàn suy nghó veà luaän ñieåm vaø laäp luaän hay coøn phaûi thaät söï xuùc ñoäng tröôùc töøng ñieàu mình ñang noùi tôùi?
- Chæ coù rung caûm khoâng thoâi ñaõ ñuû chöa? Ngöôøi laøm vaên caà phaûi laøm gì?
- GV cho HS thaûo luaän caâu hoûi c (I.2)
GV cho HS đọc mục ghi nhớ 2, 3.
-Hs ñoïc vaên baûn SGK tr 95 – traû lôøi caâu hoûi.
a.Nhöõng töø ngöõ,caâu caûm thaùn trong vaên baûn:
- Töø ngöõ bieåu caûm: hôõi, muoán, phaûi, laán tôùi, quyeát taâm cöôùp, khoâng, thaø, chöù nhaát ñònh khoâng chòu, phaûi ñöùng leân, heã laø, thì ai coù, duøng, ai cuõng phaûi.
- Caâu caûm thaùn:
+ Hôõi . . toaøn Quoác!
+ Hôõi . . . ñöùng leân!
+ Hôõi . .binh só veä daân quaân!
- HS: coù nhieàu töø ngöõ vaø caâu vaên coù giaù trò bieåu caûm.
HS thực hiện theo yêu cầu của giáo viên
HS thực hiện theo yêu cầu của giáo viên
HS: Neáu thieáu yeáu toá bieåu caûm thì söùc thuyeát phuïc cuûa baøi vaên nghò luaän nhaát ñònh bò giaõm roõ reät.
Hs ñoïc câu 2 (I) vaø thaûo luaän.
- Yeáu toá bieåu caûm chæ ñoùng vai troø phuïc vuï cho vieäc nghò luaän, bôûi vaäy noù khoâng coù giaù trò neáu noù laøm cho maïch vaên bò phaù vôõ, quaù trình nghò luaän bò ñöùt ñoaïn
-HS suy nghó neâu yù kieán.
- Ngöôøi vieát phaûi thaät söï xuùc ñoäng tröôùc nhöõng ñieàu mình ñang noùi.
- Ngöôøi vieát phaûi bieát reøn luyeän caùch bieåu caûm.
- Khoâng phaûi duøng töø ngöõ bieåu caûm thì giaù trò bieåu caûm caøng taêng vì neáu duøng quaù nhieàu maø khoâng phuø hôïp thì baøi vaên trôû neân daøi doøng, khoâng ñaùng tin caäy -> ngöôøi laøm baøi phaûi chuù yù caûm xuùc vaø söï dieãn taû caûm xuùc phaûi chaân thöïc.
HS thực hiện theo yêu cầu của giáo viên.
I- YẾU TỐ BIỂU CẢM TRONG VĂN NGHỊ LUẬN: 
- Vaên nghò luaän raát caàn yeáu toá bieåu caûm, yeáu toá bieåu caûm giuùp cho vaên nghò luaän coù hieäu quaû thuyeát phuïc lôùn hôn vì noù taùc ñoäng maïnh meõ tôùi tình caûm cuûa ngöôøi ñoïc (ngöôøi nghe).
- Ñeå baøi vaên coù söùc bieåu caûm cao, ngöôøi laøm vaên phaûi thaät söï coù caûm xuùc tröôùc nhöõng ñieàu mình vieát (noùi) vaø phaûi bieát dieãn taû caûm xuùc ñoù baèng nhöõng töø ngöõ, nhöõng caâu vaên coù söùc truyeàn caûm. 
- Söï dieãn taû caûm xuùc ñoù phaûi chaân thöïc vaø khoâng ñöôïc phaù vôõ maïnh laïc nghò luaän cuûa baøi vaên.
Hoạt động 3: Luyện tập
Bài tập 1: Đọc yêu cầu bài tập 1 trang 97 SGK.
Bài tập2 :Đọc đoạn trích bài tập 2 trang 97-98 SGK.
? Những cảm xúc gì được biểu hiện qua văn bản? Tác giả đã làm thế nào để những đoạn văn đó không chỉ có sức thuyết phục lí trí mà còn gợi cảm?
Bài tập 3:Viết đoạn văn nghị luận trình bày luận điểm ‘chúng ta không nên học vẹt và học tủ” sao cho đoạn văn ấy vừa có lí lẽ chặt chẽ, lại vừa có sức truyền cảm?
II- LUYỆN TẬP:
 Bài tập 1:
Bieän phaùp bieåu caûm
Daãn chöùng
Taùc duïng ngheä thuaät
Töø ngöõ, hình aûnh mæa mai gioïng ñieäu tuyeân truyeàn cuûa thöïc daân.
Nhieàu ngöôøi baûn xöù ñaõ chöùng kieán caûnh kì dieäu cuûa troø bæeu dieãn phoùng nguû loâi, ñaõ ñöôïc xuoáng taän ñaùy bieån ñeå baûo veä toå quoác nhöõng loaøi thuûy quaùi. Moät soá khaùc laïi boû xaùc taïi mieàm hoang vu, thô moäng.
Nhöõng ngoân töø mó mieàu khoâng che ñaäy ñöôïc thöïc teá phuû phaøng. Lôøi mæa mai theå hieän thaùi ñoä khinh bæ saâu saéc vaø caû söï cheá nhaïo cöôøi côït -> tieáng cöôøi chaâm bieám, saâu cay.
Baøi taäp 2: (SGK tr 97, 98)
	Trong ñoaïn vaên, taùc giaû khoâng chæ phaân tích ñieàu hôn leõ thieät cho hoïc troø ñeå hoï thaáy taùc haïi cuûa vieäc “hoïc tuû” vaø ‘hoïc veït”. Ngöôøi thaày naøy coøn boäc baïch noãi buoàn vaø söï khoå taâm cuûa 1 nhaø giaùo chaân chính tröôùc söï “xuoáng caáp” trong loái hoïc vaên vaø laøm vaên cuûa nhöõng HS maø oâng thaät loøng quyù meán.
Baøi taäp 3:
Vieát ñoaïn vaên nghò luaän ñeå trình baøy luaän ñieåm: Chuùng ta khoâng neân hoïc veït vaø hoïc tuû sao cho ñoaïn vaên aáy vöøa coù lí leõ chaët cheõ laïi vöøa coù söùc truyeàn caûm.
Yeâu caàu:
	- Lí leõ, dieãn caûm: Laøm roõ taùc haïi cuûa 2 loái hoïc naøy neâu dieãn caûm cuï theå.
	- Bieåu caûm: Taùn thaønh hay phaûn ñoái? Ñaùng tieác, ñaùng buoàn?. . .
4/ Hướng dẫn tự học:
- Về nhà học bài, nắm vững luận điểm.
- Đọc lại văn bản thuế máu, tìm các yếu tố biểu cảm và tìm hiểu tác dụng của chúng.
- Soạn bài: Soạn văn bản Đi bộ ngao du.
	+ Đọc văn bản trang 98- 99-100, tìm hiểu phần chú thích trang 100 – 101.
	+ Tìm hiểu trước các câu hỏi đọc – hiểu văn bản trang 101 – 102 SGK.
DUYỆT CỦA TỔ TRƯỞNG
..........................................................
..........................................................
..........................................................
..........................................................
..........................................................
.......................................................... ..........................................................
..........................................................

Tài liệu đính kèm:

  • docTuan 29.doc