Giáo án Ngữ văn 8 - Tuần 21 - Trường THCS Trực Đại

Tuần 21 
 Ngày soạn: 6/1/2009 
 Ngày dạy: 14/1
 Tiết 77 Bài 19
 Văn bản : Quê Hương 
 ( Tế Hanh ) 
 I.Mục tiêu cần đạt
- Cảm nhận được vẻ đẹp tươi sáng , sức sống của một làng quê miền biển được miêu tả trong bài thơ và tình cảm quê hương đằm thắm của tác giả .
- Thấy được nét dặc sắc nghệ thuật bài thơ mới tiêu biểu này .
- Rèn kĩ năng phân tích thơ trữ tình kết hợp miêu tả tự sự 
- Giáo dục tinh thần yêu quê hương đất nước 
 II .Chuẩn bị 
1, Thầy : Nghiên cứu , soạn bài 
2, Trò : Học bài và chuẩn bị bài theo sự hướng dẫn của thầy 
 III. Tiến trình lên lớp 
Hoạt động1
1, ổn định lớp (1’) 
2, Kiểm tra bài cũ ( 15’) 
Đề bài : Trình bày những cảm nhận của em về đoạn thơ : 
 “ Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối
 Ta say mồi uống ánh trăng tan ?
 Đâu những ngày mưa chuyển bốn phương ngàn
 Ta lặng ngắm giang sơn ta đổi mới ?
 Đâu những bình minh cây xanh nắng gội ,
 Tiếng chim ca giấc ngủ tưng bừng ?
 Đâu những chiều lênh láng máu sau rừng
 Ta đợi chết mảnh mặt trời gay ngắt ,
 Để ta chiếm lấy riêng phần bí mật ?
 - Than ôi! Thời oanh liệt nay còn đâu ?”
 ( Nhớ rừng – Thế Lữ ) 
3, Bài mới :
Hoạt động 2 (1’)
Giới thiệu bài:
Hoạt động 3
* Bằng sự chuẩn bị ở nhà , hãy trình bày những hiểu biết của em về nhà thơ Tế Hanh? 
GV: Ông quê ở xã Bình Dương, huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi
Ông là nhà thơ có mặt ở chặng cuối của phong trào thơ mới nhưng lại có những đóng góp lớn làm cho thơ mới thêm rực rỡ. Ngay từ những ngày đầu sáng tác , hồn thơ lãng mạn cuat Tế Hanh đã gắn bó tha thiết với làng quê (Quê hương, Lời con đường quê, Một làng thương nhớ). Trong thời kì đất nước bị chia cắt mảng thơ thành công nhất của Tế Hanh cũng là mảng viết về quê hương miền nam đau thương và yêu dấu của mình. Sau này tiếp tục sáng tác bền bỉ cho cấh mạng. Quê hương là nguồn cảm hứng lớn trong suốt đời thơ Tế hanh. Có thể nói, Tế Hanh là nhà thơ của quê hương, mà bài thơ “ Quê hương” là sáng tác mở đầu có ý nghĩa.
? bài thơ ra đời trong hoàn cảnh nào?
GV: Tế Hanh có nhiều thời gian sống xa quê , quê ông là một làng chài ven biển có con sông Trà Bồng uốn quanh ôm trọn lấy làng rồi đổ ra biển. Bài thơ được viết khi nhà thơ sống xa quê học và làm việc ở Huế. Bài thơ được viết bằng cả tấm lòng yêu mến
Thiên nhiên thơ mộng mà hùng tráng của quê hương, mến yêu những con người tràn trề sinh lực, bằng những kỉ niệm sâu đậm và nồng nàn của thời niên thiếu.
Hoạt động 4
Chuyển ý:
*Yêu cầu đọc : Giọng tha thiết , nhớ nhung .
? Đọc từ đầu .thớ vỏ ? Nêuu nội dung ?
? Đọc khổ cuối ? Nêu nội dung ?
- Nỗi nhớ quê 
? Bài thơ có bố cục như thế nào ? 
Hoạt động 5
“ Chim bay dọc biển đem tin cá” Đây là câu thơ của cha nhà thơ : Câu thơ làm tựa đề cho bài thơ bộc lộ quê nhà thơ là vùng quê biển 
? Đọc hai câu thơ đầu ? hai câu thơ đầu giới thiệu gì về quê hương tôi?
- Nghề chài lưới 
- Nước bao vây cách nửa ngày sông 
? Em hiểu gì về làng quê được giới thiệu ở đây
? Nhận xét cách giới thiệu làng quê ở hai câu thơ đầu ? 
? Cách giới thiệu ấy giúp em hiểu gì về vùng quê này ?
* Cách giới thiệu độc đáo 
?Đọc : “ Khi trời góp gió”
? Cánh đoàn thuyền ra khơi đánh cá trong hoàn cánh nào ?
- Trời trong gió nhẹ,sớm mai hồng .
? Đây là điều kiện thời tiết như thế nào ?
- Điều kiện thời tiết thuận lợi cho thuyền ra khơi
? Phương tiện và con người ra khơiđược miêu tả qua những từ ngữ , hình ảnh nào?
- Dân trai tráng 
- Thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã 
- Phăng mái chèo mạnh mẽ vượt trường giang . 
- cánh buồm giương to như mảnh hồn làng 
 Rướn thân trắng bao la thâu góp gió .
? Em có nhận xét gì về hình ảnh người dân chài lao động ?
- Người dân chài trẻ trung , kheỏ mạnh .
? Nhận xét về hình ảnh con thuyền và mái chéo , cánh buồm ?
- Một loạt phép so sánh , nhân hoá , đảo ngữ .
? Những phép tu từ này góp phần diễn tả cảnh ra khơi như thế nào?
? Tại sao nói : “ cánh buồm như mảnh hồn làng”
? Đọc “ Ngày hôm sau.thớ vở” ? Nêu nội dung?
? Cảnh trên bến được miêu tả có trạng thái và không khí như thế nào?
- Không khí ồn ào 
- trạng thái : Tấp nập
? Em cảm nhận được gì cảnh trên bến đỗ ?
- Cảnh thật đông vui nhộn nhịp 
? Câu thơ “ Nhờ ơn trời.đầy ghe” tại sao lại để trong ngoặc kép ? 
- Nhà thơ ghi lại lời người dân chài 
? Em hiểu họ nói gì?
- Họ cảm tạ trời đất đã cho trời yên , biển lặng để họ đánh bắt được nhiều cá tôm , để cuộc sống no đủ .
? hình ảnh ngươi dân chài hiện lên qua hình ảnh nào?
- Dân chài lưới làn da đen .xa xăm”
? Do đâu họ có làn da này ? Làn da ấy thể hiện người dân chài là người như thế nào?
? Thân hình nồng thở vị xa xăm” gợi lên điều gì về người dân chài ?
- Gợi nét đẹp truyền thống 
* GV: Người dân chài hiện lên khoẻ đẹp như trong huyền thoại
? Chiếc thuyền được miêu tả qua câu thơ nào ?
? nhà thơ sở dụng phép tu từ gì trong cau thơ đó ? Việc sử dụng phép tu từ ấy diễn tả điều gì ?
- Phép nhân hoá diễn tả con thuyền như có hồn , con thuyền đồng nhất với con người và trở thành thành viên của làng chài .
? Qua việc miêu tả cảnh ra khơi và cảnh bến đỗ em cảm thấy quê hương nhà thơ là vùng quê như thế nào ?
? Nhà thơ miêu tả bức tranh que hương trong hoàn cảnh nào ?
? Từ đó em cảm nhận được gì về tình cảm của nhà thơ đối với quê hương?
? Tình cảm đối với quê còn được bộc lộ trực tiếp qua nỗi nhớ quê? Ta chuyển sanh phần
? Đọc khổ thơ cuối ?
? Nỗi nhớ quê được thể hiện qua những từ ngữ hình ảnh nào?
- Lòng tôi luôn tưởng nhớ 
- Nhớ : Màu nước xanh cá bạc cánh buồm vôi 
 Mùi mặn nồng 
? Nhận xét những hình ảnh hiện về trong nỗi nhớ của nhà thơ ?
? Em cảm nhận được gì về tình cảm của nhà thơ đối với quê hương ?
? Bài thơ giúp em hiểu gì về thơ mới 
? bài thơ nêu bật nội dung gì?
? Đọc ghi nhớ SGK?
4, Củng cố:
? Đây là bài thơ tự sự hay trữ tình ?Biểu cảm hay miêu tả? Vì sao?
- Bài thơ có phường thức biểu đạt chính là biểu cảm kết hợp với miêu tả, tự sự - Đây là tác phẩm trữ tình có kết hợp yếu tố mieu tả và yếu tố tự sự . Vì..
*
I Giới thiệu tác giả , tác phẩm (5’)
1, Tác giả : Tế Hanh sinh năm 1921
- Quê Quảng Ngãi
-Thơ ông mang nặng nỗi nhớ thương quê hương da diết và niềm khao khát tổ quốc được thống nhất
- Ông được nhận giải thưởng văn học nghệ thuật năm 1996
2, Bài thơ : Có trong tập “Nghẹn ngào”1939
II : Đọc, tìm hiểu từ khó , bố cục (4’)
*Đọc 
* Giải thích từ khó 
*Bố cục : 2 phần
III : Đọc , hiểu văn bản (20’)
1, Hình ảnh quê hương 
- Giới thiệu một làng quê chài ven biển 
a, Cảnh đoàn thuyền ra khơi đánh cá 
- Cảnh ra khơi khoẻ đẹp , báo hiệu chuyến ra khơi thắng lợi .
b, Cảnh thuyền đánh cá về bến đỗ 
- Vùng quê lao động lam lũ , no ấm 
- Thể hiện tình yêu quê hương tha thiết mặn nồng 
2. Nỗi nhớ quê
- Nỗi nhớ cồn cào da diết 
IV Tổng kết
V Luyện tập 
5.Hướng dẫn về nhà : Học thuộc lòng bài thơ , tập phân tích từng khổ thơ 
	Chuẩn bị bài “ Khi con tu hú”
* Rút kinh nghiệm 
Tuần 21 
 Ngày soạn: 6/1/2009 
 Ngày dạy: 15/1
 Tiết 78 Văn bản : Khi con tu hú 
 ( Tố Hữu) 
 I Mục tiêu cần đạt 
- Học sinh cảm nhận được lòng yêu sự sống, niềm khao khát tự do cháy bỏng của người chiến sĩ cách mạng tuổi trẻ đang bị giam cầm trong tù ngục được thể hiện bằng những hình ảnh gợi cảm và thể thơ lục bát giản dị , thiết tha .
- Rèn kĩ năng phân tích cảm nhận thơ trữ tình .
- Giáo dục lòng yêu thiên nhiên , yêu cuộc sóng , yêu tự do.
 II Chuẩn bị : 
1, Thầy : Nghiên cứu soạn bài 
2, Trò : Học bài và chuẩn bị theo sự hướng dẫn
 III Tiến trình lên lớp 
Hoạt động 1
1, ổn định lớp (1’) 
2, Kiểm tra bài cũ (4’) 
? Đọc thuộc lòng bài thơ “ Quê hương” Tế Hanh và trình bày ngắn gọn cảm nhận của em về bài thơ ?
3, bài mới 
Hoạt động 2
- Giới thiệu bài : Văn học việt nam đầu thế kỉ XX, bên cạnh những bài thơ tiêu biểu thuộc trào lưu thơ mới , ta còn được học một số bài thơ thuộc trào lưu thơ ca cách mạng được sáng tác trong tù của Tố Hữu , Hồ Chí Minh . Hôm nay ta tìm hiểu bài :” Khi con tu hú” của Tố Hữu
 Hoạt động 3
? Bằng sự chuẩn bị ở nhà , em hãy trình bày những hiểu biết của em về nhà thơ Tố Hữu ?
* GV: Tố Hữu tham gia cách mạng từ thủa còn là học sinh (17-18 tuổi) Sáng tác đều . Ông đã từng là uỷ viên ban chấp hành TƯ đảng. Thơ ông gắn với từng chặng đường cách mạng của dân tộc . 
- Bài thơ có trong tập : “Từ ấy” , tập thơ đầu tay 2, của Tố Hữu gồm 3 phần : Máu lửa , xiềng xích , giải phóng . Bài thơ có trong phần “ xiềng xích”
* Đang say mê hoạt động chống Pháp 4/1939 Tố Hữu bị bắt giam ở nhà lao Thừa Thiên Huế
3/1942 ông vượt ngục trở về với cách mạng 
? Bài thơ ra đời trong hoàn cảnh nào?
 Hoạt động 4
* Hướng dẫn tìm hiểu chú thích SGK 
? Em hiểu “tu hú” là gì?
* GV: giải nghĩa thêm “ Lúa chiêm” loại lúa cấy vào tháng giêng gặt vào tháng 10
“Bỗy” - đàn, “rây” –chuyển , ngả( màu)
Yêu cầu đọc khổ 1giọng vui tươi, phấn khởi 
Khổ 2: bực bội , nhấn giọng vào những thán từ , chú ý nhịp thơ 6/2, 3/3 
? Đọc cả bài ?
?Đọc khổ 1 ? Nêu nội dung khổ 1
? Đọc khổ 2 ? Nêu nội dung khổ 2
? Theo em bài thơ có bố cục như thế nào?
- 8 câu đầu – bức tranh mùa hè 
-4 câu cuối- tâm trạng người tù. 
 Hoạt động 5
? Đọc 6 câu đầu ? Đoạn thơ miêu tả cảnh gi?
? Bức tranh thiên nhiên bắt đầu bước vào hè được miêu tả có những gì ?
- Tiếng chim tu hú gọi bầy 
- Lúa chiêm đương chín ,trái cây ngọt dần 
- Tiếng ve ngân 
- Bắp rât vàng hạt , nắng đào 
- Trời xanh –rộng –cao
- Con diều sáo lộn nhào
? Bức tranh có những màu sắc gì? Nhận xét về màu sắc ấy?
- Màu sắc tươi tắn , rực rỡ 
? Âm thânh ở đây ra sao?
- Âm thanh rộn rã, tươi vui
? nhận xét về cảnh vật ở bức tranh này ?
- Cảnh vật căng đầy sức sống , tất cả hứa hẹn sắp được thu hoạch.
? Bầu trời được miêu tả như thế nào ?
- Trời : Xanh 
 Rộng 
 Cao 
 Con diều sáo lộn nhào 
? Đây là bầu trời gợi ra không khí như thế nào ?
- Không khí thoáng đãng gợi sợ tự do 
? Từ việc miêu tả màu sắc âm thanh , cảnh vật giúp em cảm nhận được gì về bức tranh mùa hè ?
- Màu sắc tươi tắn , âm thanh vui tươi rộn rã , hương vị ngọt ngào hết sức tự do thoáng đãng .
? Nhà thơ miêu tả bức tranh này trong hoàn cảnh này như thế nào ?
GV: Bị giam trong tù , nghe tiếng chim tu hú từ ngoài vọng vào báo hiệu mùa hè đến ,nhà thơ tưởng tượng ra bên ngoài cuộc sống đang náo nức bước vào hè và bức tranh mùa hè được hiện lên thật đẹp , thật đáng yêu .
? Từ đó em cảm nhận được gì về tình cảm của nhà thơ với thiên nhiên , đất nước cuộc sống 
- Thể hiện tình yêu thiên nhiên , yêu cuộc sống tha thiết .
GV: Nếu không có tình yêu thiên nhiên yêu, quê hương đất nước ,yêu cuộc sống tha thiết thì trong tù người tù không thể có được bức tranh đẹp căng đầy sức sống .
? Đọc 4 câu thơ tiếp ? nêu nội dung của 4 câu thơ đó ?
? Tâm trạng người tù được thể hiện qua những từ ngữ hình ảnh nào ?
- Ngột làm sao , chết mất thôi 
? Em hiểu “ ngột , uất” ở đây là gì ?
- ( ngột ngạt , uất ức ) ... chiến sĩ cách mạng tưởng tượng ra cuộc sống bên ngoài đang náo nức bước vào mùa hè đẹp đẽ sôi động và tâm trạng khao khát đến cháy bỏng được giải phóng quê hương, đất nước 
? Bài thơ thể hiện tình cảm gì của ngươì chiến sĩ cách mạng ?
- Thể hiện tình yêu cuộc sống và khát khao tự do .
 Hoạt động 6
? Bài thơ viết theo thể thơ gì ?
Em hiểu gì về thể thơ này , về số tiếng trong câu , cách gieo vần ? 
* Cách chọn từ ngữ hình ảnh : Thể thơ uyển chuyển , linh hoạt , giọng tự nhiên . Thể hiện trí tưởng tượng phong phú .
Phép đối lập 
? Đó chính là nội dung phần ghi nhớ SGK. ?Đọc ?
4, Củng cố:
? Bài tập : Tên bài thơ và câu thơ mở đầu là : Khi con tu hú” là một vế phụ chưa thông báo nội dung chính . hãy viết một câu chọn vẹn nêu được nội dung của bài gắn với vế phụ này ?
VD: Khi con tu hú gọi bầy là mùa hè đến , người chiến sĩ cách mạng bị giam trong tù cảm thấy ngột ngạt , khát khao cuộc sống tự do 
? Đây là câu gì đã học ?
Vì sao ? - Đây là câu ghép có nhiều vế câu 
*Một lần nữa ta ôn được về câu ghép và luyện được nội dung của bài .
I Vài nét về tác giả , tác phẩm 
1, Tác giả : Tố Hữu ( 1920-2002)
2,Bài thơ:” Khi con tu hú” 7/1939 khi bị giam cầm trongnhà lao Thừa Phủ ở Huế
II Đọc , tìm hiểu từ khó , bố cục .
* tìm hiểu từ khó 
* Đọc 
* Bố cục : 2 phần
III Tìm hiểu chi tiết văn bản 
1,Bức tranh mùa hè 
- Bức tranh vào hè đầy sức sống 
- thể hiện tình yêu cuộc sống tha thiết 
2 Tâm trạng người tù 
- Người tù có tâm trạng bức bối , khó chịu
- Khát vọng được tự do , được giải phóng .
IV Tổng kết 
Ghi nhớ SGK
V Luyện tập 
5, Hướng dẫn học bài : Học thuộc lòng bài thơ 
 Tập trình bày cảm nhận ở từng khổ 
 Chuẩn bị tiếp bài “câu nghi vấn”
* Rút kinh nghiệm : 
Tuần 22
 Ngày soạn : 31/1/2009 
Ngày dạy :02/02
 Tiết 79 câu nghi vấn
 ( tiếp)
 I Mục tiêu cần đạt
- Học sinh hiểu rõ : Câu nghi vấn không chỉ dùng để hỏi mà còn dùng để cầu khiến ,khẳng định , phủ định , đe doạ , bộc lộ tình cảm , cảm xúc Biết sử dụng câu nghi vấn phù hợp với tình huống giao tiếp . Tích hợp với “ Nhớ rừng” 
- Rèn kĩ năng phân tích , sử dụng câu nghi vấn 
- Giáo dục dùng câu nghi vấn khi viết văn .
 II chuẩn bị 
 1, Thầy : Nghiên cứu , soạn bài 
 	2, Trò : Học bài cũ chuẩn bị bài mới 
 III Tiến trình lên lớp Hoạt động 1
1, ổn định lớp (1’) 
2, kiểm tra bài cũ (4’)
Về mặt hình thức và chức năng chính , em hiểu thế nào là câu nghi vấn ?
3, bài mới :
 Hoạt động 2: 
 Hoạt động 3
GV : Đưa bảng phụ có ghi các ví dụ 
? Đọc các ví dụ ? Chọn các chức năng sau sao cho phù hợp với chức năng của từng câu ?(Chức năng: Cỗu khiến , nghi vấn , khẳng định , phủ định , đe doạ , bộc lộ tình cảm , cảm xúc ) 
? đoạn trích a có câu nào là câu nghi vấn ? Câu này có chức năng để làm gì trong những chức năng trên – những người muôn năm cũ 
 Hồn để đâu bây giờ ?
Bộc lộ tình cảm , cảm xúc (để hỏi)
? Cụ thể là tình cảm, cảm xúc gì ?
Thương tiếc cho sự vắng bóng của ông đồ và cả thế hệ những người theo nền nho học 
? Đoạn trích b có câu nào là câu nghi vấn ? Câu này có chức năng để làm gì trong những chức năng trên ?
Có biết không ?  Lính đâu ? Sao bay dám để cho nó chạy xồng xộc vào đây như vậy ? Không còn phép tắc gì nữa à?( Đe doạ ) lính ( Để hỏi)
- Đoạn trích d là một câu nghi vấn ? Dùng để làm gì ?( khẳng định ) giá trị cuả văn chương (có để hỏi không?)? Mục đích của câu ?
- Con gái tôi vẽ đấy ư ? Chả lẽ lại đúng là nó , cái con mèo hay lục lọi ấy ! ( Có để hỏi không ) – Bộc lộ cảm xúc ngạc nhiên 
* Như vậy xét về chức năng của câu nghi vấn, ngoài mục đích chính là dùng để hỏi , câu nghi vấn còn dùng để làm gì nữa? Trong trường hợp này có cần người đối thoại trả lời không?Vì sao?
- Ngoài chức năng chính dùng để hỏi , trong nhiều trường hợp câu nghi vấn dùng để cầu khiến , khẳng định , phủ định , đe doạ , bộc lộ tình cảm , cảm xúc và không yêu cầu người đối thoại trả lời.
* Xét về mặt hình thức từ những ví dụ trên em thấy câu nghi vấn kết thúc bằng dấu hỏi chấm ? Nếu không dùng để hỏi thì câu nghi vấn kết thúc bằng dấu chấm câu gì? Cụ thể ở ví dụ nào?
( Dấu chấm than ở ví dụ e) 
 Hoạt động 4
? Đọc và nêu yêu cầu của bài tập ?
? Đọc đoạn trích a? Đoạn trích trong tác phẩm nào?
, của ai ? Có nội dung gì ? Đoạn có câu nào là câu nghi vấn 
? Vì sao ? Câu dùng để làm gì?
? Đọc đoạn trích ? Đoạn trích trong văn bản nào ?của ai ? có nội dung gì ? Có những câu nào là câu nghi vấn ? Câu nghi vấn ấy dùng để làm gì?
Các trường hợp tương tự như thế 
* Gợi ý : Câu d( phủ định bộc lộ tình cảm , cảm xúc)
? Đọc và nêu yêu cầu bài tập ?
? Đoạn trích a trích trong tác phẩm nào ?
Đoạn có những câu nghi vấn nào ?
? những câu nghi vấn này dùng để làm gì? 
? Đoạn b trích trong tác phẩm nào ?
? Nói về chuyện gì ? Có câu nào là câu nghi vấn?Vì sao ?
? Nêu yêu cầu bài tập?
? Đọc và nêu yêu cầu bài tập ? 
GV: nhắc lại câu hỏi 
HS trả lời 
 Hoạt động 5
4,Củng cố : Qua 2 tiết học em thấy ta cần căn cứ vào đâu để xác định câu nghi vấn
+ Về hình thức 
+ Về chức năng
III Những chức năng khác của câu cầu khiến 
1 Ví dụ :
2 Kết luận :
- Trong nhiều trường hợp , Câu nghi vấn không dùng để hỏi mà dùng để cầu khiến , khẳng định , phủ định , đe doạ , bộc lộ tình cảm cảm xúc ,  và không yêu cầu người đối thoại trả lời .
- Nếu không dùng để hỏi thì một số trường hợp , câu nghi vấn có thể kết thúc bằng dấu chấm , dấu chấm hoặc dấu chấm lửng 
II Luyện tập 
1, bài tập 1: SGK /23Xác định câu nghi vấn 
Đoạn a, Câu Côn người đáng kính ấy .có ăn ư ? – Dùng để bộc lộ cảm xúc nghi ngờ lão Hạc 
 b, Nào đâu những đem vàng bên bờ suối . ánh trăng tan ? - Phủ định không còn những đêm trăng đẹp 
- Đâu những ngày .đổi mới ? Phu định không còn những ngày mưa tự do ..
- Đâu những ngày tưng bừng ? Phủ định không còn những bình minh đẹp 
- Đâu những chiều .bí mật ? Phủ định không còn những chiều .
 c, Sao ta không ngắm rơi? bộc lộ cảm xúc , tình cảm 
2 Bài tập 2 SGK 23
Xác định cau nghi vấn và đặc điểnm hình thức của nó
a, Các câu nghi vấn : Sao cụ lo xa thế quá ?
 - Tội gì bây gìơ nhịn đói mà để tiền lại ? 
- ăn mãi hết đi thì đến lúc chết lấy gì mài lo liệu ?
* Các câu đó dùng để phủ định điều không nên lo xa quá , điều không nên để tiền lại , không lấy gì lo liệu lúc chết 
b, Cả đàn bò giao cho thằng bé không ra người không ra ngợm ấy , chăn dắt làm sao? - Bộc lộ sự băn khoăn ngần ngại 
3, bài tập 3 SGK/ 24
Đặt 2 câu nghi vấn không dùng để hỏi mà dùng để :
+ Yêu cầu một người bạn kể lại nội dung một bộ phim vừa được trình chiếu 
Ví dụ : Bạn có thể kể lại nội dung bộ phim “ Đường thư” vừa được chiếu không ?
+ Bộc lộ tình cảm , cảm xúc trước số phận cảu một nhân vật văn học 
Ví dụ : Số phận lão Hạc sao mà đáng thương thế?
4, bài tập 4 SGK /24 
- Bộc lộ sự quan tâm , thăm hỏi , lời chào , Người nghe không cần trả lời câu hỏi đó mà có thể chào lại bằng một câu khác ?
- Khi ấy quan hệ giữa người nghe và nói thân mật với nhau hơn 
5, Hướng dẫn học bài : Học thuộc khái niệm và làm các bài tập còn lại 
Rút kinh nghiệm :
Tuần 22 
Ngày soạn : 14/1/2009 
 Ngày dạy : 21/1
 Tiết 80 
 Thuyết minh về một phương pháp 
 ( Cách làm)
 I Mục tiêu cần đạt
- Học sinh biết cách thuyết minh về một phương pháp , một thí nghiệm ,một món ăn thông thường , một đồ dùng học tập đơn giản , một trò chơi quen thuộc , cách trồng cây .từ mục đích yêu cầu đến chuẩn bị , qui trình tiến hành , yêu cầu sản phẩm . Tích hợp với cuộc sống 
- Rèn kĩ năng trình bày lại một cách thức một phương pháp làm việc với mục đích nhất định .
- Giáo dục ý thức học tập văn thuyết minh .
 II Chuẩn bị 
1, Thầy : Nghiên cứu soạn bài 
2, Trò: học bài cũ và chuẩn bị bài mới theo hướng dẫn
III Tiến trình lên lớp Hoạt động 1
1, ổn định lớp (1’)
2, Kiểm tra bài cũ ( 4’) 
3, Bài mới : 
? Em hiểu gì về đoạn văn trong văn bản thuyết minh ?
 Hoạt động 2(1’)
Giới thiệu bài : Các em đã học về cách thuyết minh một tác phẩm văn học , thuyết minh một thứ đồ dùng hoặc một con vật . Bài học hôm nay chúng ta tìm hỉểu về : “thuyết minh một phương pháp cách làm”
 Hoạt động 3
? Đọc văn bản a?
? Đọc văn bản b?
? Từ hai văn bản trên em thấy , khi cần thuyết minh cách làm một đồ vật( hay cách nấu một món canh ) người ta thường nêu những nội dung gì?
- Nêu nguyên liệu dể được thứ cần thiết 
- Cách làm 
- Yêu cầu thành phẩm 
? Văn bản a hướng dẫn cách làm đồ chơi gì?
- Đồ chơi em bé đá bóng 
? Văn bản thuyết minh kiểu này gồm mấy phần chủ yếu ? 
? Phần nào là phần quan trọng ? Vì sao?
- Phần nguyên liệu : Không thể thiếu vì nếu không giới thiệu đầy đủ nguyên liệu thì không làm được 
-Phần cách làm : Bao giờ cũng đóng vai trò quan trọng nhất . Vì nó giới thiệu đầy đủ tỉ mỉ cách chế tác hoặc chơi , cách tiến hành để người đọc làm theo .- Phần yêu cầu thành phẩm : Yêu cầu tỉ lệ , hình dáng các bộ phận , chất lượng sản phẩm cần cho người làm sửa chữa thành phẩm của mình
? Đọc ví dụ b? ? Bài giới thiệu về vấn đề gì ?
- Cách làm một món ăn 
? Bài có mấy phần ? -3 phần
? Văn bản b có gì khác với văn bản a ?
- a, giới thiệu cách làm đồ chơi 
- b, Giới thiệu cách làm một món ăn 
? Em thấy thuyết minh về một phương pháp ( Cách làm là gì ?)
? Bài văn thuyết minh dạnh này có bố cục như thế nào ?
 Hoạt động 4
? Đọc và nêu yêu cầu bài tập ?
? ở phần mở bài em giới thiệu như thế naog ?
? ở phần thân bài em làm ra sao?
 Hoạt động 5 (1’)
4 Củng cố : Có nhiều phương pháp làm ví dụ về món ăn thid cũng có rất nhiều món ăn , Mỗi món có một cách làm riêng . Muốn làm tốt cần tìm hiểu kĩ trong cuộc sống 
I Giới thiệu một phương pháp (19’)
 1 Ví dụ : Văn bản a : Cách làm đồ chơi “ Em bé đá bóng” bằng quả khô 
 Văn bản b: Cách nấu canh rau ngót với thịt lợn nạc .
2 Kết luận : - Thuyết minh về một phương pháp ( cách làm) giúp người đọc hiểu và có thể làm theo tạo ra được một thành phẩm theo yêu cầu
- Bố cục của bài văn thuyết minh một phương pháp 
A, Mở bài : Giới thiệu đối tượng cần làm 
B, Thân bài : Nguyên liệu 
 Cách làm 
 Yêu cầu thành phẩm 
C, Kết bài : Nêu ý nghĩa, tác dụng , cảm nghĩ về cách làm hoặc sản phẩm vừa làm ra .
II Luyện tập (20’)
Lập dàn ý cho đề văn sau 
- Đề : Hãy giới thiệu cách luộc rau muống 
A, Mở bài : Rau muống luộc món ăn dân dã quen thuộc .
- Luộc thế nào cho ngon ? ta cùng tìm hiểu 
B, Thân bài : + Nguyên liệu : Rau muống tươi , ngọn nhỏ , nhặt rửa sạch , : 1 mớ ( 0,5kg), 1 quả chanh
Nước sạch một gáo , (1/2lít) 1 thìa muối nhỏ 
+ Cách làm : Đun sôi nước già lửa 
 Bỏ rau đảo đều 
 Vớt rau
+ Yêu cầu: Rau luộc vừa phảo 
 Xanh rau 
 Chế biến nước chấm 
 Nước rau 
C, Kết luận : Mùa hè nóng bức có món canh rau muống luộc thật hợp khẩu vị – Tiện lợi dễ làm 
5 Hướng dẫn về nhà :Học , lắm được cách làm bài 
 Làm bài tập sau : Giới thiệu về bánh chưng xanh . 
 Lập dàn ý cho đề văn trên 
* Rút kinh nghiệm