Giáo án Ngữ văn 8 - Tiết 95: Hành động nói - Năm học 2006-2007 - Dương Thị Thảo Trang

Ngày soạn 28/2/07.
 Tiết 95 : HÀNH ĐỘNG NÓI.
A. Mục tiêu. Giúp học sịnh hiểu : 
- Nói cũng là một thứ hành động .
- Số lượng hành động nói khá lớn, nhưng có thể quy lại thành một kiểu khái quát nhất định. Có thể sử dụng nhiều kiểu câu đã học để thực hiện cùng một hành động nói.
- Có ý thức vận dụng ''hành động nói '' để đạt hiệu quả giao tiếp.
- GD học sinh tinh thần say mê hứng thú khi học bài.
B. Chuẩn bị 
 I. Giáo viên : Bảng phụ, nghiên cứu nội dung bài giảng.
 II. Học sinh : Soạn bài theo sự hướng dẫn của giáo viên.
C. Tiến trình lên lớp.
1' I. Ổn định tổ chức
5' II. Bài cũ .
Nêu đặc điểm hình thức và chức năng câu phủ định ? Đặt câu phủ định miêu tả, phủ định bác bỏ.
 III. Bài mới .
2' Giới thiệu bài : Hành động nói là một phần học hoàn toàn mới ở bậc THCS trong chương trình mới. Phần này có vẻ xa lạ, tuy nhiên các hiện tượng liên quan đến nó được đưa ra xem xét như là đối tượng học tập vốn quen thuộc. Tiết học này chúng ta tìm hiểu điều đó .
TG
Hoạt động GV và HS
Nội dung bài học
10'
8'
`14'
Hoạt động 1:
Gv thực hiện hành động và hướng đãn Hs trả lời câu hỏi sau.
Như vậy cô đã dùng cách nói để điều khiển Nam đứng lên hay ngồi xuống hay dùng hành động bằng tay để điều khiển ? 
Từ câu trả lời của học sinh GV có thể kết luận .
Từ nhận xét trên, hành động nói là gì ? 
Gv nhớ xin lỗi Nam vì đã dùng Nam làm ví dụ.
GV yêu cầu học sinh thực hiện hành động nói.
Hoạt động 2:
GV yêu cầu HS đọc ví dụ ở mục I và mục II .
Cho biết mục đích của mỗi câu trong lời nói của Lí Thông ở ví dụ 1? 
Chỉ ra hành động nói và mục đích của mỗi hành động trong ví dụ 2 ? 
GV yêu cầu HS rút ra ghi nhớ.
Hoạt động 3:
Như tiết học trước theo 3 nhóm đã chia GV yêu cầu học sinh làm 3 bài tập SGK .Sau đó đại diện trình bày, GV nhận xét, ghi điểm .
I .Hành động nói là gì ?
 1. Ví dụ : GV hướng đến một HS : 
Cô mời Nam đứng dậy.
Cô mời Nam ngồi xuống. 
 2. Nhận xét
- GV dùng cách nói để điều khiển.
- Vậy cô dẫn thực hiện một hành động nói bằng cách nói ra nói ra một điều gì đó nhằm mục đích nhất định.
 3 .Ghi nhớ : SGK
II.Các kiểu hành động nói thường gặp.
 1. Ví dụ. SGK 
 2. Nhận xét.
VD 1.
Con trăn ấy.... ( trình bày)
Nay em giết nó...( đe dọa )
Thôi, bây giờ...( đuổi khéo )
Có chuyện gì ....( hứa hẹn )
VD 2 
Vậy thì bữa sau......( hỏi)
U nhất định bán con đấy ư ? ( hỏi )
U không cho con ở nhà ? ( hỏi )
Khốn nạn..(cảm thán bộc lộ cảm xúc )
Trời ơi ! ( cảm thán, bộc lộ cảm xúc )
Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị .... ( báo tin )
 3. Ghi nhớ : Sgk
III .Luyện tập.
Bài tập 1: Trần Quốc Tuấn viết bài hịch nhằm mục đích khích lệ học tập Binh thư để đánh gặc cứu nước.
Câu thể hiện mục đích của hành động nói : "Nếu các ngươi biết chuyên tập sách này, theo lời dạy bảo của ta..thù ''
Bài tập 2:
a.Bác trai đã khá rồi chứ ? ( hỏi )
Cảm ơn cụ...( cảm ơn ).
Nhưng xem ý hãy ( trình bày ).
Này bảo bác ấy ...( cầu khiến ).
Chứ cứ ....(Cảm thán, bộc lộ cảm xúc )
Người ốm rề....( bộc lộ cảm xúc )
Vâng cháu ...( tiếp nhận )
Nhưng để cháo nguội ...( trình bày )
Nhịn suông từ....( bộc lộ cảm xúc )
Thế thì giục...( cầu khiến )
Bài tập 3:
Anh phải hứa....( điều khiển ra lệnh )
Anh hứa đi. ( ra lệnh )
Anh xin hứa . ( hứa )
5 IV. Củng cố - Dăn dò .
 1. Củng cố : Hành động nói là gì ? Các kiểu hành động nói ? 
 2 .Dặn dò : Học bài, lập dàn ý đề ra bài viết số 5 "Thuyết minh về nhà tù Lao Bảo '' để chuẩn bị cho tiết trả bài .