Giáo án Ngữ văn 8 tiết 94, 95: Chương trình địa phương

Ngày soạn: 19/ 2/ 2012
Ngày dạy: 20/ 2/ 2012
 Tiết 94:
Chương trình địa phương
( Phần tập làm văn - : thuyết minh về một di tích lịch sử – Văn hoá Hải phòng)
I. Mục tiêu cần đạt
Kiến thức: 
- Thấy được vẻ đẹp và nét độc đáo của khu danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử – văn hoá của quê hương 
Kĩ năng: 
- Quan sát, tìm hiểu, nghiên cứu... về đối tượng thuyết minh, cụ thể là danh lam thắng cảnh của quê hương
 - Kết hợp các phương pháp, các yếu tố miêu tả, biểu cảm, tự sự , nghị luận để tạo lập một văn bản thuyết minh về di tích lịch sử , danh lam thắng cảnh của địa phương để tìm hiểu rồi viết bài văn giới thiệu về di tích, thắng cảnh đó.
Thái độ, tình cảm: 
- Tự giác tìm hiểu những di tích, thắng cảnh quê hương nâng cao lòng yêu quê hương đất nước .
- Yêu quý và có ý thức giữ gìn , phát huy những nét độc đáo trong truyền thống ẩm thực quê hương
II. Chuẩn bị
 - Thầy: tìm hiểu tư liệu, tham quan khu di tích và danh lam thắng cảnh Đồ Sơn và Đền chùa Nhân Lí
 - Trò: tìm hiểu tư liệu, tham quan khu di tích và danh lam thắng cảnh Đồ Sơn và Đền chùa Nhân Lí, viết bài giới thiệu khoảng 300 từ.
III. C. Tổ chức dạy và học 
 B1.ổn định lớp
 B2. Kiểm tra bài cũ
 Gv kiểm tra sự chuẩn bị của HS cho tiết học
 B3. Bài mới
 Hoạt động 1: Tạo tâm thế
- Thời gian: 2 phút
- P. pháp: vấn đáp, thuyết trình
? ở quê hương hiện nay có những danh lam thắng cảnh hoặc di tích lịch sử nào?
- Hs kể tên một số danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử nổi tiếng của quê hương: Núi Voi, bãi biển Đồ Sơn, Đền chùa Nhân Lí...
 + Gv. Để giúp các em có những hiểu biết về danh lam thắng cảnh của quê hương, biết cách trình bày văn bản thuyết minh về di tích lịch sử ( danh lam thắng cảnh) ở địa phương, chúng ta cùng tìm hiểu tiết học 94.
 Thầy 
Trò
Chuẩn kiến thức
cần đạt
Hoạt động 2: Tri giác, phân tích, tổng hợp
- Thời gian: 15 phút
- P. pháp: vấn đáp
-Kĩ thuật :động não
? HS đọc VB ? ?
? Bố cục VB ?
? Xác định đối tượng TM, phương pháp TM ?
? Để giới thiệu về di tích lịch sử Đình HK cần những kiến thức nào về đối tượng ?
? vậy muốn viết bài gthiệu danh lam thắng cảnh người viết phải làm gì ?
? Bố cục gồm mấy phần
? Để bài viết hấp dẫn, em kết hợp các phương thức nào? Lời văn ?
Hoạt động 5: Luyện tập
- Thời gian: 25 phút
- P. pháp: thuyết trình
-Kĩ thuật :
+ Gọi một số HS đại diện cho tổ trình bày bài ở trước lớp 
+ Hs khác lắng nghe, nhận xét kiến thức, ngôn ngữ, kĩ năng trình bày, có thể bổ sung thêm tư liệu, số liệu cho bạn.
+ GV nhận xét, góp ý, cho điểm những bài viết hay có sự đầu tư, tìm hiểu, số liệu chính xác, ngôn ngữ hấp dẫn...
+ Gv cho Hs đọc tham khảo một số bài thuyết minh hay về di tích, thắng cảnh ở địa phương: bài viết Quần đảo Cát Bà, Giới thiệu về đền chùa Nhân Lí...
? Sau tiết học này em nhận thức thêm được điều gì về quê hương?
 + Gv chốt lại kiến thức, kĩ năng trình bài bài giới thiệu về di tích, thắng cảnh, rút kinh nghiệm về cách sưu tầm tư liệu, viết bài...
- HS đọc.
- Đình Hàng Kênh - Di tích lịch sử – văn hoá địa phương Hải Phòng.
* cục : 
P1 : từ đầu-> TP Hải Phòng
.->Giới thiệu di tích lịch sử...
P2 : HP->TP Hải Phòn-> trình bày hiểu biết về đối tượng 
+ Vị trí của Đình HK ở HP
+ Khuôn viên
+ Cụ thể : Trước sân; Giữa , toà hậu cung...
+ Giá trị của đình...
P3: Di tích được xếp hạng, giá trị, trùng tu , tôn tạo, giữ gìn....
- Xác định đối tượng TM, phương pháp TM
- Hs tìm ý, lập dàn bài cho đề văn
 - đến tận nới quan sát kĩ , tìm hiểu, đọc tài liệu và hỏi những ng có hiểu biết về đối tượng đó.
- kết hợp giữa kể, tả, nhận xét, bình luận, cần dựa vào kiến thức tin cậy và chọn pp thích hợp 
– Lời văn trong sáng , biểu cảm....
+ HS trình bày bài viết trước lớp
+ Nhận xét kĩ năng trình bày trước lớp về kiến thức, ngôn ngữ, tác phong...
+ Hs đọc thêm một số bài viết TM về di tích, thắng cảnh ở địa phương
-> Quê hương có nhiều danh lam, thắng cảnh đẹp -> yêu quý, tự hào, cần bảo vệ, giữ gìn
I. Đọc VB: Đình Hàng Kênh
II. Nhận xét: 
1. Tìm hiểu đề
- Đối tượng:
- Phương pháp TM
2.Tìm ý, lập dàn bài:
a. MB: Giới thiệu chung về di tích lịch sử Đình HK
b. TB: 
- Vị trí địa lí 
- Đặc điểm nghệ thuật kiến trúc 
 + trước sân đình
+ Toà đại đình 
+ toà hậu cung
+ giá trị lớn về kiến trúc  di sản văn hoá đặc sắc trong các đình ở VN
+ thu hút du khách...
c. KB: Khẳng định vai trò, ý nghĩa của di tích, thắng cảnh đó.
3. Viết bài
4. Đọc, sửa chữa
III. Luyện tập
 * Bổ sung cho phần dàn ý chi tiết.
a. MB: 
- Quê em ở Hải Phòng có nhiều thắng cảnh độc đáo.
- Em thích nhất bãi biển Đồ Sơn.
b. TB:
1. Vị trí địa lý.
- Đồ sơn là một bán đảo nhỏ, có chiều dài 22,5 km, cách thành phố Hải Phòng 20km về phía Đông Nam.
- Với vị trí như vậy, đây là nơi lý tưởng để nghỉ cuối tuần, bởi đi bằng phương tiện nào cũng được.
- Bờ biển chạy hình cánh cung với hàng cây bạch đàn và đồi thông quanh năm che mát.
- Bán đảo Đồ Sơn như đầu rồng, hướng ra hòn ngọc quý( đảo Hòn Dáu). Rồng uốn khúc ngâm mình tắm biển, đuôi nổi lên phía đảo xa ( Đảo Bạch Long Vĩ).
2. Các di tích lịch sử quý giá...
- Đồ Sơn có vị trí quân sự đặc biệt lợi hại, thời nào cũng là tiền tiêu
- Các dấu tích lịch sử cũng cho thấy các vua Trần đã sử dụng Đồ Sơn làm căn cứ quân sự.
- Năm 1741, Nguyễn Hữu Cầu lãnh tụ khởi nghĩa nông dân TK XVIII cũng chọn Đồ Sơn làm căn cứ hải quân. Tục chọi trâu( mồng 9-8) gắn với lề hội Thuỷ thần, một nghi lễ mà Nguyễn Hữu cầu tổ chức duyệt thuỷ quân.
- Thời chống Mĩ: Cầu tầu không số điểm xuất phát của Đường mòn HCM trên biển anh hùng. 
3. Đồ Sơn khu nghỉ mát hấp dẫn khách du lịch.
- Ngay khi chiếm được HP người Pháp đã xây dựng Đồ Sơn thành nơi nghỉ mát cho họ và giới thượng lưu VN. Nổi tiếng là khách sạn Vạn Hoa, biệt thự bảo Đại nằm trên đồi Vung.
- Các địa điểm du lịch hấp dẫn: Ngoài các địa điểm trên Đồ Sơn còn cuối hút khách du lịch bởi đên Ngọc Sơn, suối Rồng, các khách sạn nhà hàng ở khu bãi I, II,III, chợ tôm cá. Đặc biệt là bến Nghiêng ở bãi II với những chuyến phà nhanh đưa khách tư Đôg Sơn đi Hòn Dáu, Vịnh Hạ Long, Đảo Cát Bà.
C. Kb:
- Hàng năm cứ vào những ngày hè, Đồ Sơn nhộn nhịp khách du lịch đến từ các nơi trên TG.
- Khách tứ phương còn đến vào dịp lễ hội chọi trâu truyền thống với các vòng đấu loại diễn ra trong suốt tháng 6 âm lịch và các trận trung kết vào mồng 9- 8 âm lịch.
 B4. Hướng dẫn học bài và chuẩn bị bài ở nhà
+ Bài cũ: viết bài giới thiệu về Đồ Sơn, nhóm 3 và 4 về Đền chùa Nhân Lí, độ dài khoảng 300 chữ, yêu cầu Hs tham quan, quan sát, tìm hiểu tư liệu.
+ Chuẩn bị tiết: Tìm hiểu nét đẹp văn hoá ẩm thực địa phương HP- quê Trạng trình . Chương trình địa phương ( phần Văn) giới thiệu về một món ăn địa phương
Ngày soạn: 19/ 2/ 2012
Ngày dạy: 24/ 2/ 2012
 Tiết 95:
Chương trình địa phương
 ( Phần văn: Những món ăn thuần Việt trên quê hương Trạng trình.)
I. Mục tiêu cần đạt
1.Kiến thức: 
- Thấy được những nét tinh tế , độc đáo trong văn hoá ẩm thực của người dân Vĩnh Bảo – quê hương cuaTrạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm nói riêng và của người dân Hải Phòng nói chung .
2.Kĩ năng: 
- Quan sát, tìm hiểu, nghiên cứu... về đối tượng thuyết minh, cụ thể là món ăn thuần Việt trên quê hương Trạng Trình
 - Kết hợp các phương pháp, các yếu tố miêu tả, biểu cảm, tự sự , nghị luận để tạo lập một văn bản thuyết minh về món ăn ...có độ dài khoảng 300 chữ
3.Thái độ, tình cảm: 
- Tự giác tìm hiểu những món ăn quê mình, nâng cao lòng yêu quê hương đất nước .
- Yêu quý và có ý thức giữ gìn , phát huy những nét độc đáo trong truyền thống ẩm thực quê hương
II. Chuẩn bị
 - Thầy: tìm hiểu tư liệu, tham quan khu di tích và danh lam thắng cảnh Đồ Sơn và Đền chùa Nhân Lí
 - Trò: tìm hiểu tư liệu, tham quan khu di tích và danh lam thắng cảnh Đồ Sơn và Đền chùa Nhân Lí, viết bài giới thiệu khoảng 300 từ.
III. C. Tổ chức dạy và học 
 B1.ổn định lớp
 B2. Kiểm tra bài cũ
 Gv kiểm tra sự chuẩn bị của HS cho tiết học
 B3. Bài mới
 Hoạt động 1: Tạo tâm thế
- Thời gian:3 phút
- P. pháp: vấn đáp, thuyết trình
? Kể tên những món ăn truyền thống của quê hương mà em biết ?
- Hs kể tên một số món ăn ....
 Để giúp các em có những hiểu biết về những món ăn thuần Việt trên quê hương Trạng Trình biết cách trình bày văn bản thuyết minh về 1 món ăn ( quê hương Trạng Trình ) chúng ta cùng tìm hiểu tiết học 95.
Thầy 
Trò
Chuẩn kiến thức
cần đạt
Hoạt động 2: Tri giác, - Thời gian: 10 phút
- P. pháp: vấn đáp
-Kĩ thuật :
? HS đọc VB? ?
? Nhận xét bạn đọc ?
?Em hiểu gì về văn hoá ẩm thực và món ăn địa phương? 
?Văn bản được viết theo phương thức biểu đạt chính nào?Đối tượng TM?
? VB có bố cục ntn ?
Hoạt động 32: Phân tích, cắt nghĩa:
 - Thời gian: 25 phút
- P. pháp: vấn đáp
?ở đoạn 1 tác giả gthiệu bản sắc văn hoá ẩm thực địa phương đặc biệt văn hoá ẩm thực địa phương nào?
 ? Nhận xét cách giới thiệu?
? ở phần 2bài viết chủ yếu nói đến món ăn nào của địư phương HP-VB-quê Trạng Trình?
? đó là những món ăn ntn?
? Em hãy tìm các chi tiết kể về các loại mắm?
GV đưa bảng phụ – HS thảo luận ghi kết quả 10 phút 
- HS các nhóm trình bày 
-Các nhóm nhận xét, bổ sung ý kiến.
Tên
Cách chế biến
Hương vị
Cách thưởng thức.
1
2
3
4
5
6
? Nhận xét các món mắm quê hương TT?
Chế biến bằng nguyên liệu ntn?
Ng. liệu sãn có của đồng quê sông nước, -> ngon , bổ dưỡng , mang đâmk bản sắc văn hóa VN.
? Để bài viết hấp dẫn, tác giả đã kết hợp các phương pháp nào? 
?Được viết bằng phương thức nào ?
? Khẳng định bên cạnh món ăn dân dã thuần Việt –món ăn quê hương TT có nét gì khác biệt? 
?Văn hoá ẩm thực quê hương em 
cần phải làm gì?
Hoạt động 4: Tổng hợp , khái quát - Thời gian: 5 phút
- P. pháp: vấn đáp
-Kĩ thuật :
? Em cảm nhận gì về nét đặc sắc của vhoá ẩm thực HP? 
? là người địa phương em phải làm gì để giữ gìn và phát huy truyền thống vhoá đó?
Hoạt động 5: Luyện tập
- Thời gian: 8 phút
- P. pháp: thuyết trình
1.Hãy tìm hiểu về các món ăn đặc sản của quê em?( xã , huyện...)
2.So với địa phương khác có gì khác biệt? 
3.Viết bài văn TM về món bánh đa cua và bún mắm tôm của người HP.
- HS đọc
- Nhận xét bạn đọc
- Mỗi vùng miền trên đất nước lại có những món ăn khác nhau và mang ý nghĩa riêng biệt tạo nên bản sắc của từng dân tộc . Nó phản ánh tryền thống và đặc trưng của mỗi cư dân sinh sống ở từng khu vực.đồng thời qua đó tìm hiểu về tín ngưỡng , văn hoá và những đặc sắc tiêu biểu của mỗi lớp cư dân. 
- Thuyết minh.
- Đối tượng : Món ăn địa phương trên quê hương Trạng Trình.
- 3 phần:
 P1: Với  thực tiễn-> Gthiệu văn hoá ẩm thực HP 
P2: Nói đến. Dừng được.-> Tên một số món ăn , cách chế biến , hương vị , cách thưởng thức.
P3: Tuy vẫn. Hết-> Nét độc đáo văn hoá ẩm thực phát huy và giữ gìn
- tuân theo thuyết âm , dương
- là sự giao hoà
- TT dạy rằng 
- từ khái quát đến cụ thể 
lập luận chặt chẽ 
=> Khẳng định : ẩm thực văn hoá dân gian
- các loại mắm 
- Dân dã , tự nhiên , sẵn có
+ HS trình bày 
+ Nhận xét kĩ năng trình bày trước lớp về kiến thức, ngôn ngữ, tác phong...
- tinh tuý của trời đất , dân dã mà bình dị ..
-Liệt kê, trình bày, phân tích ... ý nghĩa đối với đời sống nh.dân.
- kết hợp giữa kể, tả, biểu cảm, bình luận, cần có số liệu chính xác, ngôn ngữ rõ ràng, sinh động, hấp dẫn...
- Ché biến độc đáo, tinh tế.
- giữ gìn , phát huy 
I. Đọc- chú thích:
 1. Đọc: 
2. chú thích
II. Đọc- hiểu vănbản:
 1. Giới thiệu về bản sắc văn hoá , đặc điểm ẩm thực Hải Phòng – quê Trạng Trình.
2. các món ăn địa phương – Quê hương TT.
- Món ăn quê hương TT chủ yếu là các loại mắm , được chế biến từ các nguyên liệu của sông nước , đồng bãi quê hương VBảo. 
- là thực phẩm bổ dưỡng , thơm ngon , mang đậm bản sắc văn hoá VN
- NT: kể , tả , bàn về hiện tượng của cuộc sống hàng ngaỳ ...
3. Nét độc đáo VH ẩm thực ... giữ gìn.
- Cần có ý thức tìm hiểu , suy nghĩ để có cách nhìn nhận đánh giá đúng , yêu quý và trân trọng các sản vật của quê hương.
III. Luyện tập; 
HS lập bảng thống kê.
Tên các món ăn
Cách chế biến
Hương vị
Cách thưởng thức
1. Mắm cáy
2. cáy bấy 
3. trứng màng mạng.
4. một số mắm khác: 
- mắm Tôm; 
- Mắm ruốc 
- mắm rươi
- Mắm cá chau
- Mắm trứng 
- mắm cáy nước 
- mắm cáy dập
- Nướng
- Lấy trứng .Kho . rán, nấu canh ...
- chưng cà chua 
- làm mắm 
- rán chả, kho , làm mám
Trứng trộn, ủ...
- Thơm đâmk đà , tinh khiết , như mật og rừng....
- Hương nồng, vị ngọt , mộc mạc . nồng nàn...
Như mật mía...
- cống vua 
vị đậm, ngọt bùi
thơm dịu , sánh mịn
thơm ngậy, ngọt nhẹ đặc trưng
- Thêm chanh, tỏi chấm giò, ăn với cơm , cuốn 
- ăn với cơm nóng , pha tỏi ớt, chấm ngọn khoai, rau muống ....
- dân dã , bổ dưỡng , tinh tuý, ngon lành.
=> Ngon , bổ dưỡng , mang đâmk bản sắc văn hoá VN.