Bài giảng môn Ngữ văn 8 - Bài 13: Tiếng gà trưa - Năm học 2022-2023 - Nguyễn Thị Thiên Kim

NGỮ VĂN 7 
NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG QUÝ THẦY, CÔ VỀ DỰ TIẾT HỌC 
TRƯỜNG THCS THỊ TRẤN GIỒNG TRÔM 
GIÁO VIÊN : NGUYỄN THỊ THIÊN KIM 
Đọc thuộc lò ng bài thơ " Rằm tháng giêng" phần phiên âm và bản dịch thơ. Cho biết tác giả và hoàn cảnh sáng tác của bài thơ? 
KIỂM TRA B ÀI CŨ : 
1./ Tác giả : Tên thật là Nguyễn Thị Xuân Quỳnh (6/10/1942 - 29/8/1988 ) 
Quê: làng La Khê , ven thị xã Hà Đông ( Một làng nghề nổi tiếng dệt lụa.) 
- Là nhà thơ nữ xuất sắc trong nền thơ ca hiện đại Việt Nam 
- Viết về những tình cảm gần gũi , bình dị trong đời sống gia đình và cuộc sống thường ngày , biểu lộ trái tim phụ nữ chân thành , tha thiết và đằm thắm . 
2./ Tác phẩm: 
- Hoàn cảnh sáng tác: Viết trong thời kì đầu cuộc kháng chiến chống Mĩ. 
- Xuất xứ: In lần đầu trong tập thơ “ Hoa dọc chiến hào ” (1968) 
- Thể thơ: Năm chữ ( xen lẫn điệp câu ba tiếng) 
- Phương thức biểu đạt: Là biểu cảm kết hợp các yếu tố tự sự, miêu tả. 
- Mạch cảm xúc: Hồi tưởng quá khứ và suy nghĩ hiện tại. 
Tiếng gà trưa 
Trên đường hành quân xa 
Dừng chân bên xóm nhỏ 
Tiếng gà ai nhảy ổ: 
“ Cục  cục tác cục ta ” 
Nghe xao động nắng trưa 
Nghe bàn chân đỡ mỏi 
Nghe gọi về tuổi thơ 
 *** 
Tiếng gà trưa 
Ổ rơm hồng những trứng 
Này con gà mái mơ 
Khắp mình hoa đốm trắng 
Này con gà mái vàng 
Lông óng như màu nắng 
 *** 
Tiếng gà trưa 
Tay bà khum soi trứng 
Dành từng quả chắt chiu 
Cho con gà mái ấp 
 *** 
Cứ hàng năm hàng năm 
Khi gió mùa đông tới 
Bà lo đàn gà toi 
Mong trời đừng sương muối 
Để cuối năm bán gà 
Cháu được quần áo mới 
 *** 
Ôi caí quần chéo go 
Ông rộng dài quét đất 
Cái áo cánh trúc bâu 
Đi qua nghe sột soạt . 
 *** 
Tiếng gà trưa 
Mang bao nhiêu hạnh phúc 
Đêm cháu về nằm mơ 
Giấc ngủ hồng sắc trứng 
 *** 
Cháu chiến đấu hôm nay 
Vì lòng yêu tổ quốc 
Vì xóm làng thân thuộc 
Bà ơi , cũng vì bà 
Vì tiếng gà cục tác 
Ổ trứng hồng tuổi thơ . 
 *** 
Tiếng gà trưa 
Có tiếng bà vẫn mắng 
 - Gà đẻ mà mày nhìn 
 Rồi sau này lang mặt ! 
 Cháu về lấy gương soi 
 Lòng dại thơ lo lắng 
 *** 
( Xuân Quỳnh ) 
Bố cục: Ba phần 
- Phần 1: Khổ đầu ( Cảm nhận đầu tiên của người chiến sĩ với tiếng gà trưa.) 
- Phần 2: Năm khổ tiếp theo ( Tiếng gà trưa với những kĩ niệm tuổi thơ) 
- Phần 3: Hai khổ cuối ( Tiếng gà trưa gợi những suy tư của người chiến sĩ) 
Trên đường hành quân xa 
Dừng chân bên xóm nhỏ 
Tiếng gà ai nhảy ổ: 
“ Cục cục tác cục ta” 
Nghe xao động nắng trưa 
Nghe bàn chân đỡ mỏi 
Nghe gọi về tuổi thơ 
Người chiến sỹ bắt gặp âm thanh của tiếng gà trưa trong hoàn cảnh nào ? 
Trên đường hành quân xa 
Dừng chân bên xóm nhỏ 
Tiếng gà ai nhảy ổ: 
“ Cục  cục tác cục ta ” 
Nghe xao động nắng trưa 
Nghe bàn chân đỡ mỏi 
Nghe gọi về tuổi thơ 
Chi tiết nào ghi lại cụ thể âm thanh của tiếng gà trưa mà người chiến sĩ nghe thấy ? 
Trên đường hành quân xa 
Dừng chân bên xóm nhỏ 
Tiếng gà ai nhảy ổ: 
“ Cục  cục tác cục ta ” 
Nghe xao động nắng trưa 
Nghe bàn chân đỡ mỏi 
Nghe gọi về tuổi thơ 
Tại sao trong muôn vàn âm thanh khác nhau của cuộc sống, người chiến sĩ lại chú ý âm thanh tiếng gà ? 
Trên đường hành quân xa 
Dừng chân bên xóm nhỏ 
Tiếng gà ai nhảy ổ: 
“ Cục  cục tác cục ta ” 
Nghe xao động nắng trưa 
Nghe bàn chân đỡ mỏi 
Nghe gọi về tuổi thơ 
Em có nhận xét gì về cách ghi lại âm thanh tiếng gà của nhà thơ ? 
Trên đường hành quân xa 
Dừng chân bên xóm nhỏ 
Tiếng gà ai nhảy ổ: 
“ Cục  cục tác cục ta ” 
Nghe xao động nắng trưa 
Nghe bàn chân đỡ mỏi 
Nghe gọi về tuổi thơ 
Hãy kể tên và đọc một số câu thơ về tiếng gà mà em biết? 
Trên đường hành quân xa 
Dừng chân bên xóm nhỏ 
Tiếng gà ai nhảy ổ: 
“ Cục  cục tác cục ta ” 
Nghe xao động nắng trưa 
Nghe bàn chân đỡ mỏi 
Nghe gọi về tuổi thơ 
Trên đường hành quân xa 
Dừng chân bên xóm nhỏ 
Tiếng gà ai nhảy ổ: 
“ Cục  cục tác cục ta ” 
Nghe xao động nắng trưa 
Nghe bàn chân đỡ mỏi 
Nghe gọi về tuổi thơ 
Chỉ ra biện pháp nghệ thuật nổi bật được sử dụng ở đây? 
Trên đường hành quân xa 
Dừng chân bên xóm nhỏ 
Tiếng gà ai nhảy ổ: 
“ Cục  cục tác cục ta ” 
Nghe xao động nắng trưa 
Nghe bàn chân đỡ mỏi 
Nghe gọi về tuổi thơ 
Vậy người chiến sĩ nghe thấy những gì ? 
Treân ñöôøng haønh quaân xa 
Döøng chaân beân xoùm nhoû 
Tieáng gaø ai nhaûy oå : 
“ Cuïc  cuïc taùc cuïc ta ” 
Nghe xao ñoäng naéng tröa 
Nghe baøn chaân ñôõ moûi 
Nghe goïi veà tuoåi thô 
Nghe 
Naéng tröa xao ñoäng 
Baøn chaân ñôõ moûi 
Nhöõng kæ nieäm tuoåi thô uøa ve àà 
Ñieäp ngöõ “ nghe”õ 
+ AÅn duï chuyeån ñoåi caûm giaùc +đảo ngữ 
Nhấn mạnh những cảm xúc khác nhau của người chiến sĩ 
 được gợi từ âm thanh tiếng gà trưa. 
Tình yeâu queâ höông tha thieát , saâu naëng 
( thò giaùc ) 
( caûm giaùc ) 
( xuùc giaùc ) 
Ngoài điệp từ nghe ở đây còn sử dụng biện pháp nghệ thuật gì khác ? Chỉ ra cụ thể trong câu ? 
Một bếp lửa chờn vờn sương sớm 
Một bếp lửa ấp iu nồng đượm 
Cháu thương bà biết mấy nắng mưa ! 
Năm bốn tuổi cháu đã quen mùi khói 
Năm ấy là năm đói mòn đói mỏi, 
Bố đi đánh xe khô rạc ngựa gầy, 
Chỉ nhớ khói hun nhèm mắt cháu 
Nghĩ lại đến giờ sống mũi vẫn còn cay!” 
() 
Bếp lửa ( Bằng Việt ) 
Tieát hoïc ñaõ keát thuùc 
Chaøo thaày coâ vaø caùc em!