Chương trình học kỳ II
Tiết 73
Nhớ rừng.
( Thế Lữ )
A. Mục tiêu bài học
1 . Kiến thức:
- Sơ giản về phong trào Thơ mới .
- Chiều sâu tư tưởng yêu nước thầm kín của lớp thế hệ trí thức Tây học chán ghét thực tại, vươn tới cuộc sống tự do .
- Hình tượng nghệ thuật độc đáo, có nhiều ý nghĩa của bài thơ “Nhớ rừng” .
2 . Kỹ năng:
- Nhận biết được tác phẩm thơ lãng mạn .
- Đọc diễn cảm tác phẩm thơ hiện đại viết theo bút pháp lãng mạn .
- Phân tích được những chi tiết nghệ thuật tiêu biểu trong tác phẩm .
3. Thái độ:
- Lòng yêu quê hương, yêu nước mãnh liệt.
- Giáo dục học sinh tình yêu nước, yêu tự do và trân trọng những gì tốt đẹp của lịch sử
B. Kĩ năng sống:
- Kĩ năng giao tiếp: trao đổi, trình bày suy nghĩ về nỗi chán ghét thực tại tầm thường, tù túng; Trân trọng niềm khao khát tự do của nhân vật trữ tình trong bài thơ.
- Kĩ năng suy nghĩ sáng tạo: phân tích, bình luận về giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ.
- Kĩ năng tự quản bản thân: quý trong cuộc sống, sống có ý nghĩa.
C. Chuẩn bị:
- Giáo viên: Nghiên cứu SGK, SGV và các tài liệu liên quan, bảng phụ, phiếu học tâp, tranh ảnh.
- Học sinh: Đọc SGK, soạn bài.
Ch¬ng tr×nh häc kú II TiÕt 73 Ngµy so¹n: 5/1/2012 Ngµy d¹y: 13/1/2012 Nhí rõng. ( ThÕ L÷ ) A. Môc tiªu bµi häc 1 . Kiến thức: - Sơ giản về phong trào Thơ mới . - Chiều sâu tư tưởng yêu nước thầm kín của lớp thế hệ trí thức Tây học chán ghét thực tại, vươn tới cuộc sống tự do . - Hình tượng nghệ thuật độc đáo, có nhiều ý nghĩa của bài thơ “Nhớ rừng” . 2 . Kỹ năng: - Nhận biết được tác phẩm thơ lãng mạn . - Đọc diễn cảm tác phẩm thơ hiện đại viết theo bút pháp lãng mạn . - Phân tích được những chi tiết nghệ thuật tiêu biểu trong tác phẩm . 3. Thái độ: - Lòng yêu quê hương, yêu nước mãnh liệt. - Giáo dục học sinh tình yêu nước, yêu tự do và trân trọng những gì tốt đẹp của lịch sử B. Kĩ năng sống: - Kĩ năng giao tiếp: trao đổi, trình bày suy nghĩ về nỗi chán ghét thực tại tầm thường, tù túng; Trân trọng niềm khao khát tự do của nhân vật trữ tình trong bài thơ. - Kĩ năng suy nghĩ sáng tạo: phân tích, bình luận về giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ. - Kĩ năng tự quản bản thân: quý trong cuộc sống, sống có ý nghĩa. C. Chuẩn bị: - Giáo viên: Nghiên cứu SGK, SGV và các tài liệu liên quan, bảng phụ, phiếu học tâp, tranh ảnh. - Học sinh: Đọc SGK, soạn bài. D. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học: * Hoạt động 1: Khởi động: Ổn định lớp: 8A 8B Kiểm tra bài cũ: ? Đọc thuộc lòng và diễn cảm bài thơ “ Ông đồ”? ? Nêu giá trị nghệ thuật và nội dung của bài thơ “ Ông đồ”? Bài mới: Gv giới thiệu bài: Giai đoạn 30-45 là giai đoạn đánh dấu bước phát triển rực rỡ nhất của phong trào thơ mới , với sự góp mặt của một thế hệ nhà thơ trẻ đầy phong cách. Nổi lên trong số đó là nhà thơ Thế Lữ. - Gv híng dÉn hs c¸ch ®äc. §äc to , râ, chÝnh x¸c, ng¾t nhÞp phï hîp víi néi dung , ®ång thêi kÕt hîp thÓ hiÖn t©m tr¹ng cña con hæ - Gv ®äc mÉu - gäi hs ®äc cã nhËn xÐt. - Gv vµ hs kÕt hîp gi¶i thÝch mét sè chó thÝch vÒ c¸c tõ H¸n ViÖt vµ tõ cæ trong sgk - Gäi hs ®äc chó thÝch ( * ) sgk. ? H·y nªu nh÷ng tãm t¾t hoÆc hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm vµ phong trµo " Th¬ míi " ? - Gv giíi thiÖu mét sè th«ng tin vÒ t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm cïng phong trµo " Th¬ míi" trong cuèn" Thi nh©n ViÖt Nam " ? Nªu hoµn c¶nh s¸ng t¸c bµi th¬? ?E biÕt g× vÒ bµi th¬ nµy? ? Bµi th¬ cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? Nªu néi dung chÝnh tõng phÇn? ?Bµi th¬ ®îc lµm theo thÓ th¬ nµo? - Hs ®äc khæ th¬ 1 & 4. ? Hæ c¶m nhËn nh÷ng nçi khæ nµo khi bÞ nhèt trong còi s¾t ë vên b¸ch thó ? ? Theo em, trong c¸c nçi khæ ®ã, nçi khæ nµo cã thÓ biÕn thµnh " khèi c¨m hên" ? V× sao ? ? H·y ph©n tÝch c¶m xóc cña con hæ qua h×nh ¶nh th¬ " GËm mét khèi c¨m hên " ? ? Tõ néi dung ph©n tÝch ®ã, em h·y cho biÕt th¸i ®é vµ nhu cÇu sèng cña hæ lµ g× ? ? Quan s¸t ®o¹n th¬ 4 vµ cho biÕt c¶nh vưên b¸ch thó ®ưîc diÔn t¶ qua c¸c chi tiÕt nµo ? ? C¸c c¶nh tưîng ®ã cã g× ®Æc biÖt ? ? NhËn xÐt vÒ giäng th¬, tõ ng÷, nhÞp th¬ ? T¸c dông ? ? §Æt trong hoµn c¶nh s¸ng t¸c bµi th¬, c¶nh vên b¸ch thó gîi cho em liªn tëng ®Õn vÊn ®Ò g× ? ? Tõ kÕt qu¶ ph©n tÝch hai khæ th¬ trªn, em hiÓu g× vÒ t©m sù cña con hæ ë vên b¸ch thó vµ th¸i ®é cña t¸c gi¶ ? I.§äc- t×m hiÓu chung. 1. §äc: 2. - Chó thÝch:Sgk/6 a. T¸c gi¶ - ThÕ L÷ ( 1907 - 1989 ).Tªn lµ NguyÔn Thø LÔ, quª ë Hµ Néi - Víi hån th¬ l·ng m¹n, «ng ®· gãp tiÕng nãi quan träng vµo viÖc ®æi míi th¬ ca vµ ®em l¹i chiÕn th¾ng cho " Th¬ míi ". b.T¸c phÈm. - Lµ bµi th¬ tiªu biÓu cña ThÕ L÷ vµ lµ t¸c phÈm gãp phÇn më ®ưêng cho sù chiÕn th¾ng Th¬ míi - Bµi th¬ s¸ng t¸c n¨m 1934 in trong tËp mÊy vÇn th¬ - 3. Bè côc: - §o¹n 1&4: c¶nh vên b¸ch thó, n¬i con hæ bÞ giam cÇm. - §o¹n 2&3: c¶nh nói non hïng vÜ, n¬i con hæ tung hoµnh nh÷ng ngµy cßn lµm chóa s¬n l©m. - §o¹n 5: Nçi kh¸t khao, nuèi tiÕc vÒ mét thêi oanh liÖt. + CÊu tróc ®èi lËp cña bµi th¬ rÊt phï hîp víi diÔn biÕn t©m tr¹ng con hæ vµ thÓ hiÖn tèt chñ ®Ò. - ThÓ lo¹i:th¬ míi t¸m ch÷ (tiÕng)/c©u II. T×m hiÓu v¨n b¶n 1. T©m sù u uÊt cña hæ khi ë vên b¸ch thó. - Nçi khæ cña hæ: + GËm mét khèi c¨m hên, ta n»m dµi, tr«ng ngµy th¸ng dÇn qua: Kh«ng ®îc ho¹t ®éng, ph¶i ë trong mét kh«ng gian tï h·m, thêi gian kÐo dµi. + Lò ngêi gi¬ng m¾t bÐ giÔu oai linh rõng th¼m -> Nçi nhôc bÞ biÕn thµnh trß ch¬i cho thiªn h¹ tÇm thêng. + Ngang bÇy cïng bän gÊu dë h¬i, cÆp b¸o v« t lù : Nçi bÊt b×nh v× bÞ ë chung víi bän thÊp kÐm. - Nçi nhôc bÞ biÕn thµnh trß ch¬i l¹ m¾t cho lò ngêi ng¹o m¹n v× hæ lµ chóa s¬n l©m khiÕn cho c¶ ngêi còng ph¶i khiÕp sî. - ThÓ hiÖn c¶m xóc c¨m hên kÕt ®äng trong t©m hån, lu«n ®Ì nÆng, nhøc nhèi kh«ng cã c¸ch nµo gi¶i tho¸t ph¶i ngµy ngµy ®au ®ín " gËm ". - Ch¸n ghÐt cuéc sèng tÇm thêng tï tóng, lu«n khao kh¸t tù do, ®îc sèng víi ®óng phÈm chÊt cña m×nh. - Hoa ch¨m, cá xÐn, lèi ph¼ng, c©y trång- d¶i níc ®en gi¶ suèi ch¼ng th«ng dßng - Len díi n¸ch nh÷ng m« gß thÊp kÐm. - C¶nh ®¬n ®iÖu, nhµm tÎ, nh©n t¹o nhá bÐ, v« hån " tÇm thêng, gi¶ dèi ". - Giäng th¬ nh giÔu nh¹i, tõ ng÷ cã tÝnh liÖt kª liªn tiÕp, ng¾t nhÞp lóc dån dËp, lóc kÐo dµi gãp phÇn thÓ hiÖn nçi ch¸n chêng, khinh miÖt cña con hæ ®èi víi hoµn c¶nh sèng. - §ã chÝnh lµ thùc t¹i x· héi ®¬ng thêi. - Con hæ ngao ng¸n, ch¸n ghÐt cao ®é ®èi víi c¶nh vên b¸ch thó, khao kh¸t ®îc sèng tù do, ch©n thËt vµ ®ã còng lµ t©m sù cña con ngêi tríc thùc t¹i x· héi. 4. Cñng cè ? H·y ®äc diÔn c¶m bµi th¬.( Chó ý giäng ®iÖu, ng¾t nhÞp, t©m tr¹ng ... cña con hæ trong tõng hoµn c¶nh cô thÓ ). - Gäi 2 hs ®äc ( Cã nhËn xÐt ) 5- Híng dÉn. - VÒ nhµ häc bµi, häc thuéc lßng bµi th¬. - TiÕp tôc so¹n bµi ®Ó giê sau häc tiÕp. TiÕt 74 Ngµy so¹n: /1/2012 Ngµyd¹y: 14/1/2012 Nhí rõng( tiÕp ) A. Môc tiªu bµi häc 1 . Kiến thức: - Sơ giản về phong trào Thơ mới . - Chiều sâu tư tưởng yêu nước thầm kín của lớp thế hệ trí thức Tây học chán ghét thực tại, vươn tới cuộc sống tự do . - Hình tượng nghệ thuật độc đáo, có nhiều ý nghĩa của bài thơ “Nhớ rừng” . 2 . Kỹ năng: - Nhận biết được tác phẩm thơ lãng mạn . - Đọc diễn cảm tác phẩm thơ hiện đại viết theo bút pháp lãng mạn . - Phân tích được những chi tiết nghệ thuật tiêu biểu trong tác phẩm 3. Thái độ: - Lòng yêu quê hương, yêu nước mãnh liệt. - Giáo dục học sinh tình yêu nước, yêu tự do và trân trọng những gì tốt đẹp của lịch sử .B. Kĩ năng sống: - Kĩ năng giao tiếp: trao đổi, trình bày suy nghĩ về nỗi chán ghét thực tại tầm thường, tù túng; Trân trọng niềm khao khát tự do của nhân vật trữ tình trong bài thơ. - Kĩ năng suy nghĩ sáng tạo: phân tích, bình luận về giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ. - Kĩ năng tự quản bản thân: quý trong cuộc sống, sống có ý nghĩa. C. Chuẩn bị: - Giáo viên: Nghiên cứu SGK, SGV và các tài liệu liên quan, bảng phụ, phiếu học tâp, tranh ảnh. - Học sinh: Đọc SGK, soạn bài. D. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học: * Hoạt động 1: Khởi động: Ổn định lớp: 8A 8B Kiểm tra bài cũ: Bài mới: Gv giới thiệu bài: *Hs ®äc khæ th¬ 2, 3 ? C¶nh s¬n l©m ®îc gîi t¶ qua nh÷ng chi tiÕt nµo ? T¸c gi¶ sö dông c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt g× ? T¸c dông ? ? H×nh ¶nh " chóa tÓ mu«n loµi" hiÖn lªn ntn tríc c¶nh s¬n l©m ®ã? ? NhËn xÐt g× vÒ tõ ng÷, nhÞp ®iÖu cña lêi th¬ miªu t¶" chóa tÓ mu«n loµi " ? ? Tõ ®ã h×nh ¶nh chóa tÓ cña mu«n loµi ®ưîc kh¾c ho¹ mang vÎ ®Ñp ntn? * Hs ®äc ®o¹n th¬ 3. ? C¶nh rõng, n¬i con hæ sèng " thêi oanh liÖt " ®ưîc miªu t¶ cã vÎ ®Ñp ®Æc biÖt ntn ? ? C¶nh thiªn nhiªn hiÖn lªn ntn? ? Gi÷a c¶nh thiªn nhiªn Êy, chóa tÓ mu«n loµi ®· sèng mét cuéc sèng ntn ? ? §¹i tõ ta lÆp l¹i trong c¸c lêi th¬ trªn cã ý nghÜa g×? ? T×m vµ ph©n tÝch t¸c dông c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt ®îc sö dông trong khæ th¬ ? - Gv giíi thiÖu tranh minh ho¹ sgk trang 4. - Gäi hs ®äc tiÕp khæ th¬ cuèi bµi th¬ " Nhí rõng ". ? ë khæ th¬ cuèi cã hai t©m tr¹ng ®èi lËp nhau trong con hæ, h·y t×m hai t©m tr¹ng ®ã ? ? GiÊc méng ngµn cña hæ híng vÒ mét kh«ng gian ntn? ? C¸c c©u c¶m th¸n ë ®Çu vµ kÕt ®o¹n cã ý nghÜa g× trong viÖc thÓ hiÖn " giÊc méng ngµn " cña con hæ ? T©m sù cña con hæ cã g× gÇn gòi víi t©m sù cña ngêi d©n VN ®¬ng thêi ? ? C¨n cø vµo néi dung ®· ph©n tÝch, h·y gi¶i thÝch v× sao t¸c gi¶ l¹i mîn lêi cña con hæ ë vên b¸ch thó ? T¸c dông ? ? Bµi th¬ cã thµnh c«ng g× vÒ NT ? Gv hưíng dÉn hs lµm trong vë Bt ng÷ v¨n. 2. H×nh ¶nh con hæ trong chèn giang s¬n hïng vÜ. - Bãng c¶, c©y giµ, tiÕng giã gµo ngµn, giäng nguån hÐt nói. ->®iÖp tõ "víi", ®éng tõ m¹nh chØ ®Æc ®iÓm hµnh ®éng cã t¸c dông gîi t¶ søc sèng m·nh liÖt cña nói rõng bÝ Èn. - Bíc ch©n dâng d¹c, ®êng hoµng, tÊm th©n sãng cuén nhÞp nhµng,vên bãng, m¾t thÇn qu¾c, khiÕn mäi vËt ®Òu im h¬i... - NT: sö dông liªn tiÕp tõ ng÷ gîi t¶ h×nh d¸ng, tÝnh c¸ch cña hæ, nhÞp th¬ ng¾n, thay ®æi . =>H×nh ¶nh " chóa tÓ mu«n loµi" ngang tµng, lÉm liÖt gi÷a nói rõng uy nghiªm, hïng vÜ. - §ªm vµng, mưa chuyÓn bèn phư¬ng, b×nh minh c©y xanh n¾ng géi, chiÒu lªnh l¸ng m¸u sau rõng - C¶nh thËt rùc rì, huy hoµng, n¸o ®éng, hïng vÜ vµ bÝ Èn. - Say måi, lÆng ng¾m giang s¬n ta ®æi míi, tiÕng chim ca giÊc ngñ ta tưng bõng, ta ®îi chÕt ... - ThÓ hiÖn khÝ ph¸ch ngang tµng lµm chñ, t¹o nh¹c ®iÖu r¾n rái hïng tr¸ng ->T¸c gi¶ ®· sö dông h/ ¶nh th¬ giµu chÊt t¹o h×nh, ®iÖp tõ" ta", ®iÖp ng÷" nµo ®©u, ®©u nh÷ng", th¸n tõ " than «i " cø lÆp ®i, lÆp l¹i, diÔn t¶ thÊm thÝa nçi nhí tiÕc kh«n ngu«i cña con hæ ®èi víi nh÷ng c¶nh kh«ng bao giê cßn thÊy n÷a. 3. Nçi niÒm khao kh¸t giÊc méng ngµn - T©m tr¹ng ch¸n chêng, bÊt hoµ s©u s¾c víi thùc t¹i vµ nçi kh¸t khao tù do m·nh liÖt. - Oai linh hïng vÜ, thªnh thang. §ã lµ mét kh«ng gian trong méng. - Béc lé trùc tiÕp nçi nhí vÒ rõng xanh vµ cµng lµm râ h¬n niÒm ®au xãt, bÊt lùc khi kh«ng thùc hiÖn ®îc kh¸t väng sèng ch©n thËt cuéc sèng cña chÝnh m×nh , trong xø së cña m×nh . - T©m tr¹ng cña con hæ còng chÝnh lµ t©m tr¹ng cña ngêi d©n VN mÊt níc khi ®ã ( sèng trong c¶nh n« lÖ nªn ph¶i " gËm mét khèi c¨m hên " vµ nhí tiÕc kh«n ngu«i chiÕn c«ng chèng giÆc ngo¹i x©m vÎ vang trong lÞch sö ) III. Tæng kÕt. * Ghi nhí(sgk) 1.Néi dung: - Mîn lêi cña hæ ®Ó diÔn t¶ s©u s¾c nçi ch¸n ghÐt thùc t¹i tÇm thêng vµ niÒm kh¸t khao tù do m·nh liÖt. -> T¸c dông : Kh¬i gîi lßng yªu nưíc thÇm kÝn cña ngưêi d©n mÊt nưíc thuë Êy. 2.Nghệ thuật: C¶m høng th¬ l·ng m¹n, h×nh tîng con hæ ®Ñp cã gi¸ trÞ , h×nh ¶nh th¬ giµu chÊt t¹o h×nh, ng«n ng÷ nh¹c ®iÖu phong phó, c¸c phÐp tu tõ cã gi¸ trÞ biÓu c¶m cao... IV.LuyÖn tËp:hs lµm trong v¬ Bt ng÷ v¨n. 4. Cñng cè ? H×nh ¶nh con hæ hiÖn lªn nh thÕ nµo trong chèn giang s¬n hïng vÜ ? Tõ ®ã h·y kh¸i qu¸t lªn kh¸t väng cña Hæ vµ còng lµ nçi niÒm cña t¸c gi¶ ? 5, Híng dÉn. - VÒ nhµ häc bµi, häc thuéc lßng bµi th¬. - ChuÈn bÞ: C©u nghi vÊn. Ngµy so¹n: /1/2012 Ngµy d¹y: /1/2012 TiÕng viÖt: TiÕt 75 : C©u nghi vÊn A. Môc tiªu cÇn ®¹t. ... i gÆp sù cè cÇn söa ch÷a b) Giíi thiÖu danh lam th¾ng c¶nh- di tÝch lÞch sö ë ®Þa ph¬ng. *LËp ý: Tªn danh lam, kh¸i qu¸t vÞ trÝ vµ ý nghÜa ®èi víi quª h¬ng, cÊu tróc, qu¸ tr×nh h×nh thµnh, x©y dùng, tu bæ, ®Æc ®iÓm næi bËt, phong tôc, lÔ héi * Dµn ý chung: - MB : VÞ trÝ vµ ý nghÜa v¨n ho¸, lÞch sö, x· héi cña danh lam ®èi víi quª h¬ng ®Êt níc - TB : + VÞ trÝ dÞa lÝ, qu¸ tr×nh h×nh thµnh, ph¸t triÓn, tu t¹o trong qu¸ tr×nh lÞch sö cho ®Õn nay. + CÊu tróc, quy m« tõng khèi, tõng mÆt, tõng phÇn. + S¬ lîc thÇn tÝch. + Phong tôc, lÔ héi. - KB : Th¸i ®é ®èi víi danh lam th¾ng c¶nh. 4. Cñng cè - Gv nhÊn m¹nh träng t©m kiÕn thøc vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh. - Gv nhËn xÐt ý thøc «n tËp trong giê. 5- Híng dÉn. - VÒ nhµ häc bµi, «n tËp vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh. - So¹n bµi" Ng¾m tr¨ng " vµ " §i ®êng " TiÕt 85 Ngµy so¹n:30/1/2011 Ngµy d¹y: /2/2011 Ng¾m tr¨ng ( Hå ChÝ Minh ) A. Môc tiªu cÇn ®¹t: 1. KiÕn thøc - Häc sinh c¶m nhËn ®îc t×nh yªu thiªn nhiªn ®Æc biÖt s©u s¾c cña B¸c Hå, dï trong hoµn c¶nh tï ngôc, Ngêi vÉn më réng t©m hån t×m ®Õn giao hoµ víi vÇng tr¨ng ngoµi trêi. - ThÊy ®îc søc hÊp dÉn nghÖ thuËt cña bµi th¬. 2. Kü n¨ng - RÌn kü n¨ng ®äc vµ ph©n tÝch bµi th¬ thÊt ng«n tø tuyÖt. 3. Th¸i ®é C¶m phôc tinh thÇn l¹c quan c¸ch m¹ng vµ t×nh yªu thiªn nhiªn cña B¸c B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: sgk, sgv. stk, tËp th¬ ''NhËt kÝ trong tï'' - Häc sinh: su tÇm nh÷ng bµi th¬ trong tËp th¬ trªn, so¹n bµi. C. C¸c ho¹t ®éng d¹y häc: 1. Tæ chøc líp: Líp 8C 8A 2. KiÓm tra bµi cò : ? §äc thuéc lßng bµi th¬ ''Tøc c¶nh P¸c Bã'' ? Ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ B¸c Hå trong bµi th¬ nµy. 3. Bµi míi: - Giíi thiÖu bµiTh¸ng 8 n¨m 1942, Hå chñ tÞch tõ P¸c Bã (Cao B»ng) bÝ mËt sang Trung Quèc ho¹t ®éng th× bÞ chÝnh quyÒn Tëng Giíi Th¹ch b¾t giam gi¶i qua 30 nhµ lao, qua 13 huyÖn. Trªn ®êng bÞ gi¶i ®i Ngêi ®· s¸ng t¸c rÊt nhiÒu bµi th¬. “Ng¾m tr¨ng” lµ 1 trong sè nh÷ng bµi th¬ Êy. G.v: Nªu c¸ch ®äc bµi th¬:Víi bµi th¬ “Ng¾m tr¨ng” khi ®äc c¸c em chó ü giäng ®äc cña tõng c©u 1: 2/2/3 giäng: B×nh th¶n.C2:4/3 bèi rèi, C4,5: 4/3 vui... G.V ®äc ® Häc sinh ®äc ? Nh¾c l¹i nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ Hå ChÝ Minh ? Chó ý phÇn chó thÝch vµ cho biÕt bµi th¬ ra ®êi trong hoµn c¶nh nµo? ? Bµi th¬ ®îc B¸c viÕt theo thÓ th¬ nµo? Bè côc ntn? ?H·y so s¸nh b¶n dÞch th¬ víi nguyªn t¸c? HS nhËn xÐt :t¬ng ®èi b¸m s¸t ,cã chç cha s¸t ? Tiªu ®Ò: Ngêi ng¾m tr¨ng trong hoµn c¶nh nµo? ® hoµn c¶nh ®Æc biÖt (trong tï, ë níc ngoµi). ? §äc c©u 1 (Phiªn ©m, dÞch nghÜa, dÞch th¬) G.V: Chóng ta ®Òu biÕt ®êi sèng ngêi tï cùc kú thiÕu thèn vµ khæ cùc. Trong bµi th¬ t¸c gi¶ kÓ nh÷ng thiÕu thèn g×? Em cã nhËn xÐt vÒ giäng ®iÖu cña c©u th¬? T¸c gi¶ sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt g×? T¸c dông? Väng nguyÖt lµ ®Ò tµi phæ biÕn trong th¬ cæ ,nhµ th¬ gÆp c¶nh tr¨ng ®Ñp thêng võa uèng rîu võa ng¾m tr¨ng ,ng¾m hoa në (cã rù¬u,hoa vµ b¹n hiÒn míi lµ ®ñ ,míi thó vÞ khi t©m hån th¶nh th¬i) ? Sèng trong tï ngôc thiÕu thèn nhiÒu thø nhng t¹i sao B¸c chØ kÓ thiÕu rîu vµ hoa. V× ®ã lµ nh÷ng thø mµ c¸c thi nh©n thêng cã bªn m×nh ®Ó gÆp mÆt tr¨ng, ngêi b¹n tri kû, tri ©m vµ ®Ó t×m c¶m høng. Cã rîu ®Ó cã thÓ "cÊt chÐn mêi tr¨ng" cã thÓ "híp nguyÖt nghªnh chªnh". Cã hoa sÏ lµm cho c¶nh ng¾m tr¨ng thªm l·ng m¹n, th¬ méng. -hs ®äc c©u 2 phÇn phiªn ©m-dÞch nghÜa ? §ã lµ t©m tr¹ng g×? Em cã nhËn xÐt g× vÒ b¶n dÞch so víi nguyªn t¸c ? - N¹i nhîc hµ :(biÕt lµm thÕ nµo ?)-®æi tõ c©u hái ->c©u c¶m lµm mÊt ®i c¸i xèn xang bèi rèi... ? T¹i sao ngêi tï l¹i bèi rèi xóc ®éng nh vËy? - Bèi rèi v× hoµn c¶nh o¸i ¨m: ng¾m tr¨ng ë trong tï kh«ng cã tù do, thiÕu rîu, hoa thµnh ra ®ªm tr¨ng ®Ñp lµm cho ngêi thi sÜ xóc ®éng, bèi rèi v× thiªn nhiªn léng lÉy, thi sü th× kh«ng cã tù do, kh«ng rîu còng kh«ng hoa ® ch¼ng xøng nhau. ? Qua 2 c©u th¬ ®Çu em thÊy B¸c lµ ngêi cã t©m hån nh thÕ nµo? ? §äc 2 c©u th¬ cuèi ?NX NT ®îc sö dông trong 2 c©u vµ t/d cña nã? - §èi ng÷, ®¶o ng÷: C©u 3: Chñ thÓ: ngêi tï, kh¸ch thÓ: tr¨ng C©u 4: Chñ thÓ: tr¨ng, kh¸ch thÓ: ngêi tï-> T¹o sù c©n b»ng gi÷a tr¨ng vµ ngêi, ngêi ng¾m tr¨ng, tr¨ng ng¾m ngêi. G.V: ThiÕu thèn.mäi thø nhng kh«ng v× thÕ mµ t×nh yªu tr¨ng bÞ ¶nh hëng ® B¸c chñ ®éng híng ra song cöa nhµ giam, híng tíi vÇng tr¨ng. ? Gi÷a tr¨ng vµ ngêi cã g× c¸ch trë. ? Song s¾t nhµ cã ng¨n ®îc sù giao c¶m gi÷a tr¨ng vµ ngêi kh«ng? ? Ngoµi ra song s¾t nhµ tï cßn cã ý nghÜa g×? T¸c dông ? Ngoµi c¸c biÖn ph¸p trªn ®Æc s¾c nhÊt vÉn lµ bót ph¸p nghÖ thuËt g×? G.V: C¶ 2, B¸c vµ tr¨ng ®Òu chñ ®éng t×m ®Õn nhau, giao hoµ cïng nhau, ng¾m nhau say ®¾m. §ã lµ t×nh c¶m song ph¬ng m·nh liÖt cña c¶ 2 ngêi. ? §iÒu ®ã cµng chøng tá B¸c lµ ngêi nh thÕ nµo? . Bµi th¬ cho thÊy t×nh yªu thiªn nhiªn thiÕt tha vµ tinh thÇn to lín cña ngêi chiÕn sü- nghÖ sü ? Kh¸i qu¸t nh÷ng nÐt ®Æc s¾c vÒ nghÖ thuËt, néi dung. I. Híng dÉn ®äc, t×m hiÓu chung 1. §äc 2. Chó thÝch a. T¸c gi¶ b. T¸c phÈm -TrÝch trong tËp NKTT 3. Bè côc, thÓ th¬ -ThÓ th¬:TNBC §L - Bè côc : 4 phÇn (Khai- thõa- chuyÓn – hîp) II. T×m hiÓu v¨n b¶n 1. C©u 1: - Hoµn c¶nh ng¾m tr¨ng: Trong tï - Ngêi ng¾m tr¨ng: Lµ 1 tï nh©n - §iÒu kiÖn: kh«ng rîu, kh«ng hoa -> Kh«ng phï hîp víi viÖc ng¾m tr¨ng - Giäng ®iÖu tù nhiªn, võa kÓ võa nªu nhËn xÐt §iÖp ng÷® NhÊn m¹nh c¸i thiÕu thèn, khã kh¨n trong tï ngôc. Ngêi tï nh quªn th©n phËn tï, quªn tÊt c¶ nh÷ng c¬ cùc cña nhµ tï ®Ó ®ãn nhËn ®ªm tr¨ng ®Ñp víi t c¸ch lµ mét thi nh©n 2. C©u 2: -T©m tr¹ng bèi rèi, s÷ng sê tríc c¸i ®Ñp cña ®ªm tr¨ng. -> ChÊt nghÖ sü ®Ých thùc cña B¸c T©m hån yªu thiªn nhiªn m·nh liÖt Trong c¶nh tï ngôc kh¾c nghiÖt Ngêi tï kh«ng hÒ víng bËn vÒ vËt chÊt,t©m hån tù do ung dung, vÉn thÌm tËn hëng c¶nh tr¨ng ®Ñp. 3. C©u 3 ,4: - §èi ng÷, ®¶o ng÷ T¹o sù c©n b»ng gi÷a tr¨ng vµ ngêi, ngêi ng¾m tr¨ng, tr¨ng ng¾m ngêi. Søc m¹nh tµn b¹o, l¹nh lïng cña nhµ tï vÉn bÊt lùc tríc t©m hån tù do cña ngêi tï c¸ch m¹ng. Nh©n ho¸ ® tr¨ng nh con ngêi, lµ ngêi b¹n tri kû cña B¸c. Yªu tr¨ng, yªu thiªn nhiªn ®Õn thiÕt tha, Cèt c¸ch mét t©m hån nghÖ sü. ® Phong th¸i ung dung, l¹c quan vît lªn sù tµn b¹o cña tï ngôc® Tinh thÇn thÐp cña Hå ChÝ Minh. III. Tæng kÕt NghÖ thuËt NT ®Æc s¾c trong phong c¸ch th¬ võa cæ ®iÓn, võa hiÖn ®¹i + Cæ ®iÓn: §Ò tµi: Väng nguyÖt, thi liÖu( rîu, hoa, tr¨ng). CÊu tróc ( ®èi), sù hoµ hîp gi÷a con ngêi víi thiªn nhiªn + HiÖn ®¹i: Mang tinh thÇn thêi ®¹i, l¹c quan, híng vÒ phÝa ¸nh s¸ng, tinh thÇn thÐp, lêi th¬ gi¶n dÞ, hån nhiªn. 2, Néi dung ThÓ hiÖn vÎ ®Ñp cña 1 t©m hån, nh©n c¸ch lín võa rÊt nghÖ sü võa cã b¶n lÜnh phi thêng cña ngêi chiÕn sü. * Ghi nhí ( SGK) 4. Cñng cè Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh lµm bµi tËp 5 - Mét sè bµi th¬: Trung thu, ®ªm thu, R»m th¸ng Giªng, C¶nh khuya, Tin th¾ng trËn... So s¸nh: H×nh ¶nh tr¨ng ë mçi bµi cña B¸c mçi kh¸c. Þ B¸c cã mét t©m hån nghÖ sü, lu«n më ra giao hoµ víi tr¨ng, mét biÓu tîng cña c¸i ®Ñp tuyÖt vêi, vÜnh cöu trong vò trô. 5. Híng dÉn: - Häc thuéc lßng bµi th¬ - So¹n bµi §i ®êng Ngµy so¹n: 30/01/2011 Ngµy d¹y: /02/2011 TiÕt 86 c©u c¶m th¸n A. Môc tiªu cÇn ®¹t: 1. KiÕn thøc - Häc sinh hiÓu râ ®Æc ®iÓm h×nh thøc cña c©u c¶m th¸n. Ph©n biÖt c©u c¶m th¸n víi c¸c kiÓu c©u kh¸c. 2. Kü n¨ng - N¾m v÷ng chøc n¨ng cña c©u c¶m th¸n. 3. Th¸i ®é - BiÕt sö dông c©u c¶m th¸n phï hîp víi t×nh huèng giao tiÕp. B. ChuÈn bÞ: - Häc sinh: häc bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi - Gi¸o viªn : So¹n bµi, ra ®Ò kiÓm tra 15’ C. C¸c ho¹t ®éng d¹y häc: 1. Tæ chøc líp 8C 8D 8E 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra 15 phót C©u 1.a. C©u nghi v©n cã nh÷ng ®Æc ®iÎm g×? Cho VD?(5®) b. §Æt 1 c©u nghi vÊn víi môc ®Ých cÇu khiÕn.(3®) C©u 2. C©u 2: C©u cÇu khiÕn sau dïng ®Ó lµm g×? '' Ngµi cø biÕt nghe ®i ®·.'' A. van xin C. khuyªn b¶o B. Yªu cÇu D. ra lÖnh §¸p ¸n:Ghi nhí trong SGK C©u 1. a. §èi chiÕu phÇn ghi nhí trong SGK b. VD: Lµm hé tí viÖc nµy nhÐ? C©u 2. B 3. Bµi míi Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß KiÕn thøc träng t©m - Dùa vµo kiÕn thøc ®· häc ë TiÓu häc ? Trong nh÷ng ®o¹n trÝch trªn, c©u nµo lµ c©u c¶m th¸n. ? §Æc ®iÓm h×nh thøc nµo cho biÕt ®ã lµ c©u c¶m th¸n ? Nªu mét sè tõ t¬ng tù. * C©u c¶m th¸n cã chøa c¸c tõ c¶m th¸n. ? Khi ®äc c¸c c©u c¶m th¸n giäng ®äc nh thÕ nµo. ? KÕt thóc cña c©u khi viÕt thêng ®îc sö dông dÊu g×. * Thêng kÕt thóc b»ng dÊu chÊm than - Gi¸o viªn lu ý häc sinh: c¸ biÖt cã trêng hîp c©u c¶m th¸n kÕt thóc b»ng dÊu chÊm, dÊu löng. ? C©u c¶m th¸n dïng ®Ó lµm g×. * Chøc n¨ng: C©u c¶m th¸n dïng ®Ó béc lé trùc tiÕp c¶m xóc cña ngêi nãi (ngêi viÕt) ? Khi viÕt ®¬n, biªn b¶n, hîp ®ång hay tr×nh bµy kÕt qu¶ gi¶i mét bµi to¸n cã thÓ dïng c©u c¶m th¸n kh«ng? V× sao. * Ph¹m vi sö dông: c©u c¶m th¸n xuÊt hiÖn trong ng«n ng÷ nãi hµng ngµy, ng«n ng÷ v¨n ch¬ng. ? Kh¸i qu¸t ®Æc ®iÓm h×nh thøc, chøc n¨ng. ? H·y cho biÕt c¸c c©u trong nh÷ng ®o¹n trÝch sau cã ph¶i ®Òu lµ c©u c¶m th¸n kh«ng? V× sao. - Híng dÉn häc sinh th¶o luËn bµi tËp2. ? Ph©n tÝch t×nh c¶m, c¶m xóc ®îc thÓ hiÖn trong nh÷ng c©u sau. Cã thÓ xÕp nh÷ng c©u nµy vµo kiÓu c©u c¶m th¸n ®îc kh«ng? V× sao. ? §Æt c©u c¶m th¸n thÓ hiÖn c¶m xóc. - MÉu: §Ñp thay c¶nh mÆt trêi buæi b×nh minh! I. §Æc ®iÓm h×nh thøc vµ chøc n¨ng 1. T×m hiÓu vÝ dô: a) Hìi «i l·o H¹c ! b) Than «i ! - C¸c c©u trªn cã chøa c¸c tõ c¶m th¸n: Hìi ¬i, than «i. - Giäng diÔn c¶m, buån (còng cã thÓ lµ vui, ng¹c nhiªn.. tuú tõng v¨n c¶nh) - DÊu chÊm than * Chó ý: - Cã biÕt bao ngêi ®· ra trËn vµ m·i m·i kh«ng trë vÒ. + biÕt bao = tõ chØ lîng nh: nhiÒu, rÊt nhiÒu. -> Dïng ®Ó béc lé trùc tiÕp c¶m xóc cña ngêi nãi (ngêi viÕt). - Ng«n ng÷ trong v¨n b¶n hµnh chÝnh - c«ng vô; ng«n ng÷ trong v¨n b¶n khoa häc lµ ng«n ng÷ ''duy lÝ'', ng«n ng÷ cña t duy l«gic nªn kh«ng thÝch hîp víi viÖc sö dông nh÷ng yÕu tè ng«n ng÷ béc lé râ c¶m xóc. - C©u c¶m th¸n xuÊt hiÖn chñ yÕu trong ng«n ng÷ nãi hµng ngµy hay ng«n ng÷ v¨n ch¬ng. 2. Ghi nhí - Häc sinh kh¸i qu¸t. - Häc sinh ®äc ghi nhí trong SGK tr 44 II. LuyÖn tËp 1. Bµi tËp 1 - Häc sinh lµm viÖc theo nhãm - Nh÷ng c©u c¶m th¸n: than «i!; lo thay!; nguy thay!; Hìi c¶nh... ¬i!; ''Chao «i! cã biÕt ®au r»ng ... th«i''. Kh«ng ph¶i tÊt c¶ c¸c c©u trong nh÷ng ®o¹n trÝch ®Òu lµ c©u c¶m th¸n, v× chØ cã nh÷ng c©u trªn míi cã tõ ng÷ c¶m th¸n (g¹ch ch©n) 2. Bµi tËp 2 - TÊt c¶ c¸c c©u ®Òu béc lé t×nh c¶m, c¶m xóc: a) Lêi than thë cña ngêi d©n díi chÕ ®é phong kiÕn. b) Lêi than thë cña ngêi chinh phô tríc nçi tru©n chuyªn do chiÕn tranh g©y ra. c) T©m tr¹ng bÕ t¾c cña nhµ th¬ tríc cuéc sèng (tríc CM t8) d) Sù hèi hËn cña DÕ mÌn tríc c¸i chÕt th¶m th¬ng, oan øc cña DÕ cho¾t. 3. Bµi tËp 3 Kh«ng c©u nµo lµ c©u c¶m th¸n v× kh«ng cã h×nh thøc ®Æc trng cña kiÓu c©u nµy.
Tài liệu đính kèm: