Giáo án Ngữ văn 8 tiết 14: Văn bản: Lão Hạc (Nam Cao)

Tiết: 14
Văn bản: Lão Hạc
(Nam Cao)
A-Mục tiêu bài học: 
- Thấy được tình cảnh khốn cùng và nhân cách cao quý của nhân vật Lão Hạc, qua đó hiểu thêm về số phận đáng thương và vẻ đẹp tâm hồn đáng trọng của người nông dân Việt Nam trước CM/8.
- Thấy được lòng nhân đạo sâu sắc của Nam Cao: thương cảm đến xót xa và thật sự trân trọng đối với người nông dân nghèo khổ.
- Bước đầu hiều đựơc đặc sắc NT truyện ngắn Nam Cao: khắc hoạ nhân vật tài tình, cách dẫn truyện tự nhiên, hấp dẫn, sự kết hợp giữa tự sự, triết lí và trữ tình. 
B-Chuẩn bị: 
- Đồ dùng: 
- Những điều cần lưu ý: Để cảm nhận được những đặc sắc của truyện , việc đọc diễn cảm đóng vai trò quan trọng. Cần hướng dẫn hs chú ý đến giọng điệu biến hoá đa dạng của t/p. 
C-Tiến trình tổ chức dạy – học: 
I-ổn định tổ chức: 
II-Kiểm tra:
Hoàn cảnh LH như thế nào?Vì sao LH phải bán chó?
Tâm trạng LH sau khi bán chó?
III-Bài mới: 
 Nam Cao là nhà văn hiện thực xuất sắc của nền vh Vn gđ 1930-1945. T/g đã vẽ nên trg t/p của mình bộ mặt nông thôn VN trc CM/8 tiêu điều xơ xác vì đói khổ. Cái đói gậm nhấm nhân cách con người. Nhưng trg cảnh nghèo đói thê thảm đó, những p/c đẹp đẽ của người nông dân vẫn tồn tại và âm thầm toả sáng. Một trg những t/p thể hiện cái nhìn sâu sắc của Nam Cao là truyện ngắn Lão Hạc.
 Hoạt động của thầy-trò 
 Nội dung kiến thức 
-Gv: Bằng những việc làm cụ thể, lão Hạc đã chuẩn bị cái chết cho mình. Tác giả đã dành đoạn văn cuối cùng để đặc tả cái chết của lão Hạc . 
-Hãy tìm những chi tiết miêu tả về cái chết của lão Hạc ?
-Em có n.x gì về cách dùng từ của tác giả trong đoạn văn ? Tác dụng của cách dùng từ đó? 
-Vì sao lão H phải tự vẫn ? (Vì không muốn ăn vào tiền đã dành dụm cho con và cũng không muốn trở thành người như Binh tư )
-Qua đó, em thấy Lão Hạc là người có những phẩm chất gì ? 
-Bi kịch của Lão Hạc có tác động ntn đến người đọc ? (xót thg cho thân phận nghèo khổ của người nông dân )
-Cái chết của Lão Hạc có ý nghĩa gì ? (Tố cáo XH phong kiến bất công, vô nhân đạo đã đẩy những người nông dân đến bước đường cùng) 
-GV: Cái chết của lão H là nỗi ám ảnh cho những người xq và cho cả người đọc chg ta. Cái chết đó có ý nghĩa rất sâu sắc nó nói lên đc chân lí: Chết trg còn hơn sống đục.
-N/v ông giáo như một người dẫn truyện , như một người chứng kiến bi kịch cuộc đời Lão Hạc làm cho tác phẩm chân thật, cảm động. Em hãy tìm những chi tiết nói về t/cảm của ông giáo đối với Lão Hạc ?
-Những chi tiết trên cho ta thấy ông giáo là người ntn ?
-Gv: Đó là thái độ và t/c của những người cùng cảnh ngộ biết thg yêu và chia sẻ cho nhau. Đó cũng chính là tình thg yêu những người nông dân nghèo khổ của nhà văn Nam Cao.
-Ông giáo đã có cách nhìn nhận và suy nghĩ ntn về cuộc đời ?
-Cách nhìn đời của ông giáo có ý nghĩa gì ?
-Khi nghe Binh Tư cho biết lão H xin bả chó để bắt 1 con chó hàng xóm thì nv “tôi” cảm thấy: ....
Nhưng khi chứng kiến cái chết đau đớn của lão H, nv “tôi” lại nghĩ: .....
Em hiểu ý nghĩa đó của nv “tôi “ntn ?
(Buồn vì con người đáng kính như lão H lại phải chết 1 cách bi thảm như vậy và buồn vì số phận con người thật mong manh, không có gì đảm bảo trg cái xh đầy rẫy sự bất công vô nhân đạo.Một nỗi buồn....)
Gv: Ông giáo là điển hình cho người trí thức tiểu tư sản nghèo: sống mòn mỏi, bế tắc, có k/vọng hoài bão lớn lao mà bị “c/s áo cơm ghì sát đất”, luôn có cái nhìn day dứt đầy triết lí đối với c/s, đối với con người.
-Em hãy nêu những nét đ/sắc về ND và NT của v/b ? – Hs đọc ghi nhớ.
- Qua đ/trích Tức nc vỡ bờ và truyện ngắn Lão Hạc, em hiểu thế nào về c/đời và t/cách người nông dân trg xh cũ ?
b-Cái chết của lão Hạc:
-Lão H đang vật vã ở trên giường, đầu tóc rũ rượi...
 Khắp người chốc chốc lại giật mạnh một cái nảy lên. 
->Sử dụng một loạt các từ tượng hình, tượng thanh vừa cụ thể vừa sinh động- làm cho người đọc như thấy đc cái chết đau đớn, dữ dội, thê thảm của Lão Hạc.
=>Lão Hạc là người giàu lòng tự trọng có ý thức cao về lẽ sốngvà rất trọng danh dự làm người. 
->Tố cáo xh pk bất công, vô nhân đạo.
2-Nhân vật ông giáo:
-Tôi muốn ôm choàng lấy lão mà oà lên khóc.
-Lúc thì ái ngại, lúc thì an ủi
-Tìm cách giúp đỡ Lão Hạc 
-Là người lão Hạc tin cậy, gửi gắm
->Là người giàu lòng yêu thương, biết cảm thông và chia sẻ với nỗi bất hạnh của người khác. 
-Nếu ta không cố tìm hiểu họ, thì ta chỉ thấy họ gàn dở, ngu ngốc, bần tiện, xấu xa, bỉ ổi...
-Khi người ta khổ quá thì người ta chẳng còn nghĩ đến ai được nữa
=> Con người phải có tình thương, phải có sự cảm thông và không thành kiến, tàn nhẫn.
-Cuộc đời quả thật đáng buồn.
-Không! C/đời chưa hẳn đã đáng buồn, hay vẫn đáng buồn nhưng lại đáng buồn theo 1 nghĩa khác.
->Một nỗi buồn vừa có giá trị tố cáo s/sắc lại vừa mang ý nghĩa nhân đạo cao cả .
III.Tổng kết:(Bảng phụ)
*Ghi nhớ: sgk 
*Luyện tập:
Cuộc đời của người nông dân vô cùng cực khổ và bi thảm: Chị D phải bán cả con và chó mà vẫn không đủ tiền nộp sưu cho chồng; còn lão H thì bị xa vào cảnh cùng đg phải tìm đến cái chết dữ dội, đau đớn. 
-Nhưng t/cách của họ vẫn cao đẹp, sáng ngời: Chị D vì thg chồng đã dám vùng lên đánh trả lại bọn tay sai; còn lão H vì thg yêu con đã tìm đến cái chết đau đớn để giữ trọn mảnh vườn cho con.
*Trò chơi ô chữ.
IV-Hướng dẫn học bài:
-Kể tóm tắt văn bản, học thuộc Ghi nhớ 
-Soạn bài: Cô bé bán diêm (Đọc VB, đọc chú thích và trả lời những câu hỏi trong phần Đọc –Hiểu VB).