Giáo án Ngữ văn 8 tiết 125: Tổng kết phần văn

Tuần 32
Tiết 125:TỔNG KẾT PHẦN VĂN
I.Mục tiêu cần đạt:
Giúp h/s:
-Bước đầu củng cố, hệ thống kiến thức văn học qua các văn bản đã học trong sách giáo khoa lớp 8(trừ các văn bản tự sự và nhật dụng), khắc sâu những kiến thức cơ bản của những văn bản tiêu biểu.
-Tập trung ôn tập kỹ hơn cụm văn bản thơ(các bài 18,19,20 và 21).
II.Tiến trình lên lớp:
Ổn định:
KTBC:
Bài mới:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung cần đạt
Hoạt động 1
Gv hướng dẫn h/s lập bảng thống kê các văn bản đã học(trừ các văn bản ký, nhật dụng, nước ngoài).
?Trong chương trình Ngữ văn học kỳ II, chúng ta đã học những văn bản gì ? Của ai ? Thuộc thể loại nào ? Nêu giá trị nội dung chủ yếu ?
Hoạt động 2
?Theo em, sự khác biệt nổi bật về hình thức nghệ thuật giữa các bài,16 và 18, 19 là gì?
?Hãy chép lại những câu thơ em thích nhất, cho là hay nhất trong 4 bài trên, mỗi bài chọn từ 2-4 câu?
Học sinh thực hiện yêu cầu bài ôn tập đề ra, theo hướng dẫn của giáo viên
H/s trình bày những hiểu biết của mình về nét nghệ thuật chính.
Phần này h/s tự chọn theo sở thích của mình.
I.Bảng thống kê các văn bản.
Văn bản
Tác giả
Thể loại
Giá trị nội dung chủ yếu
Vào nhà ngục..
Phan Bội Châu
1867-1940
Đường luật
Bằng giọng điệu hào hùng có sức lôi cuốn mạnh mẽ, Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác đã thể hiện phong thái ung dung, đường hoàng và khí phách kiên cường, bất khuất vượt lên trên cảnh ngục tù khốc liệt của nhà chí sĩ yêu nước Phan Bội Châu.
Đập đá ở Côn Lôn
Phan Châu Trinh
1872-1926
Đường luật
Bằng bút pháp lãng mạn và giọng điệu hào hùng, bài thơ đập đá ở Côn Lôn giúp ta cảm nhận một hình tượng đẹp lẫm liệt, ngang tàng của người anh hùng cước nước dù gặp bước nguy nan nhưng không sờn lòng đổi chí.
Muốn làm thằng Cuội
Tản Đà
1889-1939
Đường luật
Bài thơ là tâm sự của một con người bất hòa sâu sắc với thực tại tầm thường, xấu xa, muốn thoát ly bằng mộng tưởng lên cung trăng để bầu bạn với chị Hằng.Bài thơ hấp dẫn ở hồn thơ lãng mạn pha chút ngông nghênh đáng yêu và ỡ những tìm tòi đổi mới thể thơ Đường luật cổ điển.
Hai chữ nước nhà
Trần Tuấn Khải
1895-1983
Song thất lục bát.
Bài thơ mượn chuyện lịch sử để bộc lộ cảm xúc và khích lệ lòng yêu nước, ý chí cứu nước của đồng bào.
Nhớ rừng
Thế Lữ
1907-1989
Thơ mới (Tám tiếng/câu)
Bài thơ mượn lời con hổ bị nhốt ở vườn bách thú để diễn tả sâu sắc nỗi chán ghét thực tại tầm thường,tù túng và niềm khao khát tự do mãnh liệt bằng những vần thơ tràn đầy cảm xúc lãng mạn.Bài thơ đã khơi gợi lòng yêu nước thầm kín của người dân mất nước thuở ấy.
Ông đồ
Vũ Đình Liên
1913-1996
Thơ mới(Ngũ ngôn)
Bài thơ thể hiện sâu sắc tình cảnh đáng thương của “ông đồ”,qua đó toát lên niềm cảm thương chân thành trước một lớp người đang tàn tạ và tiếc nhớp cảnh cũ người xưa của nhà thơ.
Quê hương
Tế Hanh
1921
Thơ mới(8 tiếng/câu)
Bài thơ vẽ ra bức tranh tươi sáng,sinh động về một làng quê miền biển,trong đó nổi bật lên là hình ảnh khỏe khoắn, đầy sức sống của người dân chài và sinh hoạt lao động làng chài.Bài thơ chop thấy tình cảm quê hương trong sáng, tha thiết của tác giả.
Khi con tu hú
Tố Hữu
1920-2002
Lục bát
Bài thơ thể hiện lòng yêu cuộc sống sâu sắc và niềm khát khao cháy bỏng của người chiến sĩ cách mạng trong cảnh tù đày.
Tức cảnh Pác Bó
Hồ Chí Minh
1890-1969
Đường luật thất ngôn tứ tuyệt
Bài thơ cho thấy tinh thần lạc quan, phong thái ung dung của Bác trong cuộc sống cách mạng đầy gian khổ ở Pác Bó.Với người làm cách mạnh và sống hòa hợp với thiên nhiên là một niềm vui lớn.
Ngắm trăng
Hồ Chí Minh
Thất ngôn tứ tuyệt
Bài thơ cho thấy tình yêu thiên nhiên đến say mê và phong thái ung dung của Bác ngay cả trong cảnh ngục tù cực khổ tối tăm.
Đi đường
Hồ Chí Minh
Thất ngôn tứ tuyệt
Bài thơ mang ý nghĩa sâu sắc,từ việc đi đường núi đã gợi ra chân lý đường đời:vượt qua gian lao chồng chất sẽ tới thắng lợi vẻ vang.
II.Sự khác biệt nổi bật về hình thức nghệ thuật giữa các văn bản thơ trong các bài 15,16 và 17,18.
-Tác giả:
+Ở các bài 15,16 là những nhà nho tinh thông chữ Hán,yêu nước.Chịu ảnh hưởng đạo Nhoa giáo
+Ở bài 18-19 là những người tri thức mới, trẻ,những chiến sĩ cách mạng trẻ,chịu ảnh hưởng văn hoá phương Tây.
-Thể loại:
+Bài 15,16 thuộc thể loại thơ cũ(cổ điển):Hạn định số câu,số tiếng,niêm luật,thể thơ dân tộc:Song thất lục bát,Lục Bát.
+Bài 18,19 thuộc thể thơ tự do,dổi mới vần điệu,nhịp điệu;lời thơ tự nhiên,bình dị,giảm tính công thức ước lệ.Vẫn sử dụng các thể thơ truyền thống nhưng đổi mới cảm xúc và tư duy thơ.
-Nội dung:
+Bài 15,16:cảm xúc,tư duy cũ,cái tôi cá nhân chưa được đề cao và biểu hiện trực tiếp.
+Bài 18,19:cảm xúc mới,tư duy mới, đề cao cái tôi cá nhân trực tiếp,phóng khoáng tự do.
Củng cố:
Dặn dò:Học thuộc lòng những bài thơ,nắm giá trị nội dung và nghệ thuật.
 Chuẩn bị bài Ôn tập tiếng Việt.(Bài 31,32)