Giáo án Ngữ văn 8 tiết 1 đến 113 - Trường THCS Thủy Mai

Giáo án Ngữ văn 8 tiết 1 đến 113 - Trường THCS Thủy Mai

 Tiết 1 : TÔI ĐI HỌC

 < thanh="" tịnh="">

I Mục tiêu cần đạt:

 1.Kiến thức

- Cốt truyện,nhân vật,sự kiện trong đoạn trích Tôi đi học

- Nghệ thuật miêu tả tâm lí trẻ nhỏ ở tuổi đến trường trong một văn bản tự sự qua ngòi bút Thanh Tịnh

2.Kĩ năng

- Đọc –hiểu đoạn trích tự sự có yếu tố miêu tả và biểu cảm

- Trình bày những suy nghĩ,tình cảm về một sự việc trong cuộc sống bản thân.

II. Chuẩn bị:

GV: Một số tác phẩm của Thanh Tịnh

Hs: Soạn bài

III Các hoạt động dạy học.

 - ổn định lớp

 - Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh

 Hoạt động 1 Giới thiệu bài mới

 

doc 278 trang Người đăng haiha30 Lượt xem 770Lượt tải 0 Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Giáo án Ngữ văn 8 tiết 1 đến 113 - Trường THCS Thủy Mai", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Ngày soạn 3/9/2012
 Tiết 1 : Tôi đi học
I Mục tiêu cần đạt:
 1.Kiến thức
- Cốt truyện,nhân vật,sự kiện trong đoạn trích Tôi đi học
- Nghệ thuật miêu tả tâm lí trẻ nhỏ ở tuổi đến trường trong một văn bản tự sự qua ngòi bút Thanh Tịnh
2.Kĩ năng
- Đọc –hiểu đoạn trích tự sự có yếu tố miêu tả và biểu cảm 
- Trình bày những suy nghĩ,tình cảm về một sự việc trong cuộc sống bản thân.
II. Chuẩn bị:
GV: Một số tác phẩm của Thanh Tịnh
Hs: Soạn bài
III Các hoạt động dạy học.
 - ổn định lớp
 - Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh
 Hoạt động 1 Giới thiệu bài mới
Mục tiêu: Tạo tâm thế
PP : Thuyết trình
 Trong cuộc đời mỗi con người những kĩ niệm tuổi học trò thường được lưu giữ bền lâu, đặc biệt là những kỉ niệm về buổi tựu trường đầu tiên. Truyện ngắn ''Tôi đi học'' đã diễn tả những cảm xúc ấy của tác giả hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu 
 Hoạt động của giáo viên-học sinh
Hoạt động 2 I /Tìm hiểu chung .
Mục tiêu : Học sinh nắm được Tác giả,tác phẩm
PP : Vấn đáp
GV gọi HS đọc chú thích * ở SGK.
? Trình bày những hiểu biết của em về Thanh Tịnh?
? Nêu những nét chính về sự nghiệp VH?
? Những tác phẩm chính? -HS nêu
? Đặc điểm thơ, truyện?
? Xuất xứ tác phẩm “Tôi đi học”?- HS nêu
HĐII : II/ Đọc-hiểu văn bản:
 * Đọc văn bản
- Giáo viên đọc mẫu
- Hướng dẫn học sinh đọc : giọng nhẹ nhàng,trầm lắng,chú ý những đoạn diễn tả tâm trạng khác nhau:Khi háo hức,khi hồi hộp,lúc lại lo âu của cậu bé cũng như các bạn nhỏ .Những câu đối thoại của ông đốc cần đọc chậm rãi ,khoan thai thể hiện sự ân cần,niềm nở của những người lớn khi đón các em vào trường.
 ? Xét về mặt thể loại VB, có thể xếp bài này vào kiểu loại VB nào? Có thể gọi đây là VB nhật dụng, VBBC được không? vì sao?
HSTL- TL
GV: Không thể gọi là VBND đơn thuần vì đây là 1 tác phẩm văn chơng thật sự có giá trị tư tưởng – NT, đã được XB từ lâu.
? Mạch truyện được kể theo dòng hồi tưởng của nvật “tôi” theo trình tự t/g của buổi tựu trường đầu tiên, vậy ta có thể tạm ngắt º những đoạn ntn?
? Nỗi nhớ buổi tựu trường được t/g khơi nguồn từ thời điểm nào? vì sao? 
? Lý do?
? Tâm trạng của nvật tôi khi nhớ lại kỷ niệm cũ ntn? Phân tích giá trị biểu 
biểu cảm của 4 từ láy tả cảm xúc ấy?
? Những cảm xúc có trái ngược, mâu thuẩn nhau không? Vì sao?
Gv Như vây n/v tôi khi chứng kiến cảnh những em nhỏ theo mẹ tới trường thì những cảm xúc về buổi tựu trường đàu tiên trào dâng và những cảm xúc đó được diễn tả thật cụ thể tiết sau ta cùng tìm hiểu.
 Nội dung cần đạt
 I /Tìm hiểu chung
1. Tác giả: - Thanh Tịnh (1911 - 1988) tên khai sinh là Trần Văn Ninh, lên 6 tuổi đổi là Trần Thanh Tịnh
- Ông sáng tác nhiều thể loại: Truyện ngắn, dài, thơ, cac dao, bút ký. . .
- Sáng tác của ông đậm chất trữ tình, toát lên vẽ đằm thắm, tình cảm êm dịu, trong trẻo.
2. Tác phẩm
Tôi đi học in trong tập Quê mẹ,xuất bản năm 1941
II/ Đọc- hiểu văn bản:
1 Đọc
2 Thể loại và bố cục:
- Truyện ngắn đậm chất trử tình, cốt truyện đơn giản. Có thể xếp vào kiểu VB BC vì toàn truyện là cảm xúc tâm trạng của nhân vật trong buổi tựu trờng đầu tiên.
- Truyện có 3 đoạn cụ thể:
+ Từ đầu  ngọn núi: Khơi nguồn nổi nhớ
+ Tiếp  cả ngày nữa: Tâm trạng và cảm giác của nvật tôi trên đường và khi đứng giữa sân trường
+Còn lại: , Tâm trạng của n/v 'tôi" khi ngồi vào lớp
3- Tìm hiểu chi tiết truyện:
a) Khơi nguồn kỷ niệm: 
g Lúc cuối thu, lá rụng nhiều, mây bàng bạc, mấy em bé rụt rè cùng mẹ đến trường.
- Sự liên tưởng tương đương, tự nhiên giữa hiện tại và quá khứ của bản thân.
g Những từ láy được sử dụng để tả tâm trạng, cảm xúc của tôi khi nhớ lại kỷ niệm tựu trường: Náo nức, mơn man, tưng bừng, rộn rã. Đó là những cảm giác trong sáng nảy nở trong lòng.
g Không mâu thuẫn nhau, trái ngược nhau mà gần gũi, bổ sung cho nhau nhằm diễn tả 1 cách cụ thể tâm trạng khi nhớ lại và cảm xúc thực của tôi khi ấy.
Củng cố dặn dò: ? Trình bày những hiểu biết của em về cuộc đời và sự nghiệp của Thanh Tịnh
 -Học thuôc đoạn đầu, chuẩn bị t2
	 Ngày soạn 3/9/2012
Tiết 2 	Tôi đi học
(Thanh Tịnh)
I Mục tiêu cần đạt: 
1.Kiến thức
- Cốt truyện,nhân vật,sự kiện trong đoạn trích Tôi đi học
- Nghệ thuật miêu tả tâm lí trẻ nhỏ ở tuổi đến trường trong một văn bản tự sự qua ngòi bút Thanh Tịnh
2.Kĩ năng
- Đọc –hiểu đoạn trích tự sự có yếu tố miêu tả và biểu cảm 
- Trình bày những suy nghĩ,tình cảm về một sự việc trong cuộc sống bản thân.
II Chuẩn bị: 
GV: Một số tài liệu Tác phẩm,bài viết về nhà văn Thanh Tịnh
HS: Soạn bài
III Các hoạt động dạy học.
 - ổn định lớp
 -Bài cũ: Tìm các từ láy diễn tả cảm xúc của n/v tôi trong buổi tựu trường đầu tiên.Cảm xúc đó nói lên điều gì?
 truyện ngắn này.
 Hoạt động 1 Giới thiệu bài mới
Mục tiêu: Tạo tâm thế
PP : Thuyết trình
Hoạt động của giáo viên- Học sinh
Hoạt động 2 II/ Hiểu văn bản
Mục tiêu:Phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật tôi
PP : Vấn đáp phân tích,giảng bình...
Tác giả viết: Con đường này tôi đi học
? Tâm trạng hồi hộp, cảm giác mới mẻ của nvật “tôi” khi trên đường cùng mẹ tới trường được diễn tả ntn?
 Nội dung cần đạt
II/ Hiểu văn bản:
1- Thể loại và bố cục:
2- Tìm hiểu chi tiết truyện:
a) Khơi nguồn kỷ niệm: 
 b) Tâm trạng và cảm giác của tôi khi đi cùng mẹ đến trường buổi đầu tiên
g Con đường rất quen, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ, tự cảm thấy có sự thay đổi trong lòng mình.
- Cảm giác thấy trang trọng, đứng đắn với mấy bộ quần áo với mấy quyển vở mới trên tay.
 Cẩn thận nâng niu mấy quyển vở vừa lúng túng, vừa muốn thử sức. Đó cũng là tâm trạng & cảm giác rất tự nhiên của một đứa bé lần đầu được đến trường. c) Tâm trạng và cảm giác của tôi khi đến trường
GV đọc đoạn văn và nêu v/đ
- Tâm trạng của tôi khi đến trường, khi đứng giữa sân trường, nhìn thấy cảnh dày đặc cả người, nhất là khi nhìn thấy cảnh các bạn học trò cũ vào lớp. 
 Là tâm trạng lo sợ vẫn vơ, vừa bở ngỡ vừa ước ao thầm vụng, lại cảm thấy chơ vơ vụng về, lúng túng. Cách kể – tả như vậy thật tinh tế và hay. ý kiến của em ?
- Hstl-tl
? Tâm trạng của “tôi” khi nghe ông đốc đọc bản DSHS mới ntn?
? Vì sao tôi giúi đầu vào lòng mẹ tôi nức nở khóc khi chuẩn bị bước vào lớp có thể nói chú bé này tinh thần yếu đuối không?
? Tâm trạng và cảm giác của “tôi” khi bước vào chổ ngồi lạ lùng như thế nào?
? Hình ảnh con chin con liệng đến đứng bên bờ cửa sổ có phải đơn thuần chỉ có nghĩa thực hay không? Vì sao?
? Dòng chữ “Tôi đi học” kết thúc truyện có ý nghĩa gì? 
* Tâm trạng háo hức  là sự chuyển biến rất hợp quy luật tâm lý trẻ mà nguyên nhân chính là cảnh trường Mỹ Lý xinh xắn
* Tâm trạng cảm thấy chơ vơ, vụng về, lúng túng tâm trạng buồn cười, hồi trống đầu năm vang dội, rộn rã, nhanh gấp. Bởi vì hoà với tiếng trống còn có cả nhịp tim thình thịch d) Tâm trạng và cảm giác của nhân vật “tôi”khi nghe ông đốc gọi danh sách HS mới và khi rời tay mẹ, bước vào lớp.
g Tôi lúng túng vì tôi chưa bao giờ bị chú ý thế này và khi rời tay mẹ, vòng tay cha để bước vào lớp học thì các cậu lại oà khóc vì mới lạ, vì sợ hãi
g Thật ra thì chẳng có gì đáng khóc cả. Đó chỉ là cảm giác nhất thời của đứa bé nông thôn rụt rè ít khi được tiếp xúc với đám đông mà thôi
e) Tâm trạng và cảm giác của nhân vật “tôi” khi ngồi vào chổ của mình và đón nhận tiết học đầu tiên.
- Cái nhìn cũng thấy mới lạ và hay hay, cảm giác lại nhận chổ ngồ kia là của riêng mình, nhìn người bạn mới chưa quen đã thấy quyến luyến. Vì chổ ngồi suốt cả năm, người bạn gần gũi gắn bó
g H/ả này không chỉ đơn thuần có nghĩa thực, như một sự tình cờ mà có dụng ý nghệ thuật, có ý nghĩa tượng trưng rõ ràng.
g Kết thúc tự nhiên, bất ngờ: vừa khép lại bài văn, vừa mở ra 1 thế giới mới, 1 bầu trời mới. Dòng chữ thể hiện chủ đề của truyện ngắn này.
Hoạt động 3: Tổng kết
Mục tiêu : HS rút ra những nội dung,nghệ thuật của đoạn trích
PP : vấn đáp,khái quát,thảo luận
? Truyện ngắn trên có sự kết hợp của các loại VB sau không?
- Biểu cảm; miêu tả; kể chuyện?
? Vai trò của thiên nhiên trong truyện ngắn này ntn?HS TL-TL
? Chất thơ của truyện thể hiện từ những yếu tố nào? Có thể gọi truyện ngắn này là bài thơ bằng văn xuôi được không? Vì sao?
* HS đọc mục ghi nhớ trong SGK
a. Nghệ thuật:- Bố cục sắp xếp theo dòng hồi tưởng
- So sánh giàu h/a
- Kết hợp hài hòa giữa kể, tả,bộc lộ cảm xúc 
b. Nội dung
Hoạt động 4: Luyện tập
Mục tiêu : gv củng cố lại bbài học
PP: Vấn đáp,luyện tập
? Trong truyện ngắn “Tôi đi học” t/g sử dụng bao nhiêu biện pháp NT so sánh?
? Thái độ cử chỉ của những người lớn (Ông đốc, thầy giáo, bà mẹ, các phụ huynh) ntn?
Điều đó nói lên điều gì?
g Có 12 lần Thanh Tịnh sữ dụng biện pháp NT so sánh.
g Chăm lo ân cần, nhẫn nại, tươi cười đón Đó là những tấm lòng nhân hậu, thương yêu và bao dung, tất cả vì con cái và học trò, vì thế hệ tương lai.
Soạn bài : Tự học cs hưóng dẫn:Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ.
Đọc tham khảo các bài thơ: Đi học, em là bông hoa nhỏ
 Ngày soạn:3/9/2012
 Tiết 3: Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ
 (Tự học có hướng dẫn)
I/ Mục tiêu cần đạt
1.Kiến thức:Các cấp độ khái quát về nghĩa của từ ngữ
2. Kĩ năng: Thực hành so sánh,phân tích các cấp độ khái quát về nghĩa của từ ngữ.
II/Chuẩn bị
 GV: Bảng phụ
 HS: Soạn bài
III/ Các hoạt động dạy học
 - ổn định lớp
 - Kiểm tra bài củ:Kiểm tra sự chuẩn bị của hs
 Hoạt động 1: Giới thiệu bài
Mục tiêu: Tạo tâm thế
PP : Thuyết trình
 Hoạt động của GV- HS
 Hoạt động 2 GV hướng dẫn hs tìm hiểu
I/ Từ ngữ nghĩa rộng từ ngữ nghĩa hep
Mục tiêu :Hình thành khái niệm từ ngữ có nghĩa rộng,nghĩa hẹp
PP : Vấn đáp,phân tích,cắt nghĩa,nêu và gqvđ
 GV: ? a) Nghĩa của từ động vật rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa của các từ thú, chim, cá ? tại sao ?
b) Nghĩa của từ thú rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa của các từ voi, hươu? nghĩa của từ chim rộng hơn hay hẹp hơn từ tu hú, sáo? tại sao? Của cá rộng hay hẹp hơn cá rô, cá thu? Tại sao?
c) Nghĩa các từ thú, chim, cá rộng hơn nghĩa của những từ nào, đồng thời hẹp hơn nghĩa của những từ nào?
GV: Cho các từ: cây, cỏ, hoa
Y/c: Tìm cá từ ngữ có phạm vi nghĩa hẹp hơn cây, cỏ, hoa và từ ngữ có nghĩa rộng hơn.
? Thế nào là một từ ngữ có nghĩa rộng & nghĩa hẹp?
? Một từ ngữ có thể vừa có nghĩa rộng, vừa có nghĩa hẹp được không? Tại sao?
- Hs dựa vào mục ghi nhơ TL
Hoạt động 3 Hướng dẫn luyện tập
Mục tiêu : HS làm bài tập thực hành tốt
PP: Vấn đáp,phân tích,thảo luận nhóm
Chia lớp làm 3 nhóm làm 3 bài tập1,2,3
II/ Luyện tập:
Bài tập 1: GV hướng dẫn
Bài tập 2:
Bài tập 3: GV hướng dẫn
 Nội dung cần đạt
I/ Từ ngữ nghĩa rộng, từ ngữ nghĩa hep
g a) Nghĩa của từ động vật rộng hơn nghĩa của thú, chim, cá vì: Phạm vi nghĩa của từ động vật bao hàm nghĩa của 3 từ thú, chim, cá.
g Các từ thú, chim, cá có phạm vi nghĩa rộng hơn cá từ voi, hươu, tu hú, sáo, cá rô, cá thu 
g Các từ thú, chim, cá có phạm vi nghĩa rộng hơn cá từ voi, hươu, tu hú, sáo, cá rô ... ề kết quả sưu tập tự nhiên học của chú học trò Ê-min.
c, Đi bộ ngao du tăng cường sức khoẻ, tính tình vui vẻ 
=>Lợi ích của đi bộ ngao du với việc rèn luyện sức khoẻ và tinh thần con người.
=> Chứng minh luận điểm vẫn bằng cách so sánh với việc đi bằng phương tiện mà tinh thần buồn bã, ngược lại đi bộ mà sảng khoái vui tươi. Cảm giác thèm ăn, thèm ngủ, muốn nghỉ ngơi thoải mái sau nó.
.
III/ ý nghĩa văn bản
- Đi bộ ngao du làm cho con người cảm thấy thoả mãn nhu cầu thưởng ngoạn , mở rộng tầm hiểu biết, niềm vui cuộc sống được nhân lên,qua đó nhà văn muốn thể hiện tinh thần tự do dân chủ và tư tưởng tiến bộ
HĐ 4 Hướng dẫn Luyện tập.
? Qua văn bản, có thể thấy bóng dáng của tác giả là 1 con người ntn?
=> Đó là bóng dáng tinh thần của nhà văn J.Ru xô với 3 phẩm chất:
+Giản dị.
+Quý trọng tự do.
+Yêu mến thiên nhiên
 * Dặn dò - Học bài cũ
 - Chuẩn bị bài mới.
 ****************************************
 Ngày soạn 19/ 3/ 2012 
 Tiết 111. Hội thoại
A. Mục tiêu cần đạt:
 1/ Kiến thức 
 - Nắm được khái niệm "lượt lời" trong hội thoại 
 - Có ý thức thể hiện thái độ và phép lịch sự trong khi giao tiếp.
 2/ Kĩ năng
 - Xác định được các lượt lời trong các cuộc thoại
 - Sử dụng đúng lượt lời trong giao tiếp
 3/ Thái độ
 - Có ý thức trong khi giao tiếp tránh cướp lời người khác
B. Chuẩn bị:
 GV - SGK , SGV Ngữ văn 8, Tài liệu CKTKN
 - Bài soạn, bảng phụ.
 HS : Đọc và n/c kĩ bài học
C. Các họat động dạy học.
 1/ ổn định lớp
 2/ Bài cũ: Thế nào là vai xã hội trong hội thoại. Vai xã hội được xác định bàng mấy quan hệ ? lấy vd
 3/ Bài mới : HĐ 1 Tạo tâm thế
Hoạt động của giáo viên và học sinh
 Kiến thức cần đạt
HĐ 2 Tìm hiểu lượt lời trong hội thoại
Mục tiêu: HS nắm được k/n lượt lời và có ý thức trong khi tham gia hội thoại
 Phương pháp: vấn đáp, thông báo, giải thích
GV yêu cầu học sinh đọc lại đoạn văn đã dẫn ở SGK(trang 92-93) và trả lời các câu hỏi.
? Trong cuộc hội thoại đó, mỗi nhân vật nói bao nhiêu lượt?
? Bao nhiêu lần lẽ ra Hồng được nói nhưng không nói? 
?Sự im lặng thể hiện thái độ Hồng đối với những lời nói của bà cô như thế nào?
? Vì sao Hồng không cắt lời của bà cô khi bà nói những điều không muốn nóith
Gv cho hs hình thành k/n lượt lời, gv nhận xét, cho hs đọc ghi nhớ
I. Lượt lời trong hội thoại.
* Các lượt lời của bà cô:
(1)- Hồng! Mày có muốn vào TH chơi với mẹ mày không?
(2)- Sao lại không vào? Mợ mày...đâu?
(3)- Mày dại quá,cứ vào đi, tao chạy...
(4)- Vậy mày hỏi cô Thông...
(5)- Mấy lại rằm tháng 8 này.....mày.
* Các lượt lời của Hồng:
(1)- Không! Cháu không muốn vào...
(2)- Sao cô biết mợ con có con?
=>Lần 1: Sau lượt lời (1) của bà cô.
 Lần 2: Sau lượt lời (3) của bà cô.
->Sự im lặng thể hiện sự bất bình của Hồng trước những lời lẽ thiếu thiện chí của bà cô.
=> Hồng không cắt lời bà cô vì luôn phải cố gắng kiềm chế để giữ thái độ lễ phép của người dưới đối với người trên.
HĐ 3 Hướng dẫn luyện tập.
 Bài tập 1.
- Số "lượt lời" tham gia hội thoại của chị Dậu và cai lệ là nhiều nhất 
- Số "lượt lời" của nhà Lí Trưởng ít hơn
-Anh Dậu chỉ nói với chị Dậu sau khi cuộc xung đột giữa chị Dậu với hai tên cai lệ và người nhà lí trưởng đã kết thúc.
-Kẻ duy nhất cắt lời người khác trong cuộc hội thoại này là cai lệ.
-Chị Dậu từ chỗ nhún nhường, nhẫn nhịn, gọi cai lệ là ông, xưng cháu đã vùng lên gọi cai lệ là mày, xưng tao!
- Từ đầu đến cuối, tên cai lệ đều tỏ ra hống hách, thô bạo, tàn nhẫn, còn tên người nhà lí trưởng biết thân phận mình hơn, gọi vợ chồng chị dậu là anh , chị, xưng tôi nhưng vẫn hầm về hùa với tên cai lệ.
* Nhận xét.
- Chị Dậu là người "biết người , biết ta","đi với bụt thì mặc áo cà sa, đi với ma thì mặc áo giấy"; nhưng chị Dậu cũng rất có bản lĩnh, sẵn sàng nhẫn nhịn, song khi cần thì vẫn vùng lên quyết liệt không biết sợ là gì.
- Anh Dậu là người cam chịu , bạc nhược.
- Cai lệ là tên" tiểu nhân đắc chí", không còn chút tình người nào.
- Người nhà Lí Trưởng là kẻ"theo đóm ăn tàn"
Bài tập 3. Trong đoạn văn trích có hai lần nhân vật tôi im lặng khi bà mẹ của nhân vật ấy hỏi, cụ thể:
- Lần thứ nhất, nhân vật tôi im lặng vì ngỡ ngàng, hãnh diện , xấu hổ.
- Lần thứ hai, nhân vật tôi im lặng vì xúc động trước tâm hồn và lòng nhân hậu của cô em gái.
* Hướng dẫn học tập.
- Về nhà làm các bài tập còn lại 2,4.
- Đọc thuộc lòng ghi nhớ.
- Chuẩn bị bài mới.
 ***********************************
 Ngày soạn 20/3/2012
 Tiết 112. luyện tập đưa yếu tố biểu cảm 
 vào bài văn nghị luận
A. Mục tiêu cần đạt.
1/ Kiến thức
 - Hệ thống kiến thức về văn nghị luận
 - Cách đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận
 2/ Kĩ năng
- Rèn luyện kĩ năng xác định và sắp xếp luận điểm, xác định cảm xúc và cách đưa cảm xúc vào bài văn nghị luận.
3/ Thái độ
 HS có ý thức hơn khi đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận
B. Chuẩn bị.
- GV : Bài soạn, SGV, SGK
 Tài liệu CKTKN
 HS : Chuẩn bị tốt cho phần luyện tập.
C. Các hoạt động lên lớp.
 1/ ổn định lớp
 2/ Bài cũ: ? Tác dụng của yếu tố biểu cảm trong bài văn nghị luận
 3/ Bài mới. GV giới thiệu
 HĐ 1 Củng cố kiến thức
 Gv cho hs nhắc lại những kiến thức về yếu tố biểu cảm trong bài văn nghị luận. HS nhắc lại, gv nhận xét bổ sung
 HĐ 2 Luyện tập
 GV ghi đề lên bảng.
Đề : "Sự bổ ích của những chuyến tham quan, du lịch đối với học sinh".
 Lập dàn ý các luận điểm và luận cứ cần thiết.
1. Nhận xét hệ thống luận điểm :
-Các luận điểm khá phong phú nhưng thiếu mạch lạc, sắp xếp có phần còn lộn xộn.
- Sửa chữa và sắp xếp lại, thành hệ thống mới: 
A. Mở bài: 
-Những chuyến tham quan, du lịch đã giúp ích(đem lại) cho người tham gia rất nhiều.
B. Thân bài. cụ thể là
 a) Về hiểu biết:
- Giúp ta hiểu cụ thể , sâu sắc , sinh động hơn những điều đã học trong trường lớp qua những điều mắt thấy, tai nghe.
- Đưa lại nhiều bài học kinh nghiệm mới không tìm thấy trong sách vở, trong những bài học ở trường, lớp.
b) Về tinh thần:
- Tìm thêm nhiều niềm vui mới cho bản thân.
- Thêm yêu thiên nhiên, quê hương đất nước.
c) Về thể chất: Có thể làm ta khoẻ mạnh, có sức chịu đựng bền bỉ hơn.
C. Kết bài: Tham quan , du lịch quả thật là hoạt động bổ ích, mọi người cần tích cực tham gia.
2. Luyện tập đưa và xác định yếu tố biểu cảm vào câu văn, đoạn văn nghị luận.
a) Học sinh đọc lại đoạn 3 trong bài" Đị bộ ngao du".
? Phát hiện yếu tố biểu cảm trong đoạn văn
->Niềm vui sướng ,hạnh phúc tràn ngập vì đi bộ ngao du đem lại cho cơ thể, tâm hồn tác giả và Ê-Min.
? Cảm xúc trong tác giả là gì và được biểu hiện như thế nào trong từng câu văn của đoạn văn? Trong giọng điệu?
=>Cảm xúc ấy biểu hiện tràn ngập trong đoạn văn, ở giọng điệu phấn chấn, vui tươi, hồ hởi, ở các từ ngữ biểu cảm, cấu trúc câu cảm...
b) Luận điểm: Những chuyến tham quan du lịch đem đến cho ta thật nhiều niềm vui? Cảm xúc mà chúng ta có thể bày tỏ là gì?
=> Cảm xúc trước khi đi, trong khi đi, sau khi về(...)miễn là cảm xúc phải chân thật.
* Giáo viên cho hs đọc đoạn văn nghị luận trong SGK, trang 109 lên bảng. 
HS đọc lại và trả lời câu hỏi:
? Đoạn văn nghị luận ấy đã thể hiện hết cảm xúc chưa?
=>Yếu tố biểu cảm đã được thể hiện khá rõ trong đoạn văn qua các từ ngữ, qua cách xưng hô. Ví dụ: Chắc các bạn vẫn chưa quên; không ai trong chúng ta tìm nổi một tiếng reo; Tôi nhớ; Tôi để ý thấy, lặng lẽ, rạng rỡ dần lên, nỗi buồn tan đi, niềm vui sướng ấy...
? Cần tăng cường yếu tố biểu cảm như thế nào để đoạn văn biểu hiện đúng cảm xúc chân thật của em?
=> Vẫn còn có thể tăng cho yếu tố biểu cảm trong từng câu, từng đoạn thêm sâu sắc, phong phú.
? Có nên đưa vào đoạn văn các từ ngữ: Biểu cảm như biết bao nhiêu, kì diệu thay, có ai...lại, làm sao có được... không? Nếu có thể thì nên đưa vào những câu nào trong đoạn?
=>Có thể đưa các từ ngữ đã nêu trên- vấn đề là đưa vào câu nào, đoạn nào cho phù hợp
3. Đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn.
* Luận điểm . T/c thiết tha của các nhà thơ VN đối với thiên nhiên qua bài thơ " Cảnh khuya" (HCM), "Khi con tu hú"(Tố Hữu),"Quê Hương"(TH).
* Phát triển các luận cứ:
- Đó là những cảnh thiên nhiên đẹp trong sáng, thấm đẫm tình người.
- Đó là cảnh thiên nhiên gắn liền với nỗi nhớ và tình yêu làng biển quê hương.
* Yếu tố biểu cảm: Đồng cảm, chia sẻ, khâm phục, kính yêu, cùng bồn chồn, rao rực , cùng lo lắng, băn khoăn, cùng nhớ tiếc bâng khuâng...
* Cách đưa:
- Có thể là cả 3 phần :MB,TB, và kết luận
* Học sinh tập viết 1 đoạn, 1 câu phát triển một luận cứ, đọc to trước lớp, để cho giáo viên và các bạn nhận xét.
* Về nhà làm thành bài văn hoàn chỉnh.
 .
 Ngày soạn 27/3/2012
 Tiết 113. Kiểm tra văn
A. Mục tiêu cần đạt.
 1/ Kiến thức:
 - Giúp học sinh ôn tập và cũng cố những kiến thức văn học đã học ở ở kì II, đồng thời diễn đạt bài văn có hệ thống và mạch lạc
 2/ Kĩ năng 
- Rèn kĩ năng cảm thụ, phân tích, so sánh và diễn đạt tốt bài làm
 3/ Thái độ
 - HS có thái độ làm bài nghiêm túc
B. chuẩn bị.
 GV: đề và đáp án 
 HS: ôn tập các tác phẩm văn học đã học ở kì II
C. Các hoạt động lên lớp.
 1/ ổn định lớp
 2/ Bài cũ : Kiểm tra sự chuẩn bị của hs
 3/ Bài mới: GV chép đề lên bảng
 Đề ra.
 Câu 1 : Chép thuộc lòng phần nguyên tác và dịch thơ bài thơ " Ngắm trăng" của Hồ Chí Minh. Chỉ ra biện pháp nghệ thuật đối lập trong bài thơ và cho biết tác dụng của nó.
 Câu 2: Qua 2 bài thơ " Tức cảnh Pác Bó" và " Ngắm trăng"trình bày cảm nhận của em về con người Bác
* Đáp án và biểu điểm.
Câu 1: (4 đ)
- Chép thuộc lòng và đúng chính tả (2đ)
 - Biện pháp đối lập: Người ngắm > thể hiện mối giao hoà giữa người tù, người chiến sỹ với ánh trăng và ánh trăng như hiểu được tâm tư tình cảm của Bác len lõi vào tận phòng giam để làm bạn với Bác (2đ)
Câu 2 (6đ)
 * MB: (1đ) Trình bày cảm nhận chung về Bác và 2 bài thơ 
 * TB: (4đ) Cảm nhận cụ thể về con người Bác 
- Có lối sống , lối sinh hoạt hết sức giản dị : cuộc sống và chỗ làm việc của Bác ở hang Pác Bó và nhà tù Tưởng Giới Thạch dù rất khó khăn, gian khổ từ cái ăn, cái uống đến chỗ nằm và chỗ làm việc đều rất tạm bợ nhưng Bác vẫn luôn vui vẻ, hăng say với công việc , tin tưởng vào sự nghiệp cách mạng mà Bác đang theo đuổi
- Là con người có phong thái ung dung tự tại có bản lĩnh phi thường : dù trong bất kì hoàn cảnh nào: rừng núi, hang đá, nhà lao tất cả đối với Bác đều rất bình thường 
- Một người có tâm hồn phong phú , lãng mạn dù khó khăn gian khổ, dù thiếu thốn mọi thứ nhưng vẫn rất yêu thiên nhiên, hoà hợp với thiên nhiên, vượt qua mọi hoàn cảnh của cuộc sống để đến với thiên nhiên
*KB: (1đ) Con người Bác là sự kết hợp hài hoà giữa người chiến sỹ và người nghệ sỹ: ung dung, tự tại , lạc quan, yêu đời, yêu thiên nhiên, cuộc sống hết mình vì sự nghiệp cách mạng
- Yêu cầu bài viết trình bày sạch sẻ, mạch lạc, trôi chảy, rõ ràng
- Cuối giờ Gv thu bài, nhận xét giờ kiểm tra	

Tài liệu đính kèm:

  • docgiao an van 8 nam 2013.doc