Tuần 13-Tiết 49: Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ.
I. Mục tiêu cần đạt:
1. Kiến thức: Giúp HS:
- Mối nguy hại ghê gớm toàn diện của tệ nghiện thuốc lá đối với sức khoẻ con người và đạo đức xã hội.
- Tác dụng của việc kết hợp các phương thức biểu đạt lập luận và thuyết minh trong văn bản.
2. Kĩ năng:
- Tích hợp với phần tập làm văn để tập viết bài văn thuyết minh một vấn đề của đời sống xã hội.
- Đọc- hiểu một văn bản nhật dụng đề cập đến một vấn đề xã hội bức thiết.
3. Thái độ: Gi¸o dôc kĩ năng sống cho học sinh: Nhận biết, vận dụng trong cuộc sống.
- Môi trường: bảo vệ môi trường
II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
- Gi¸o viªn: §äc v¨n b¶n, soạn bài.
- Häc sinh: Đọc, so¹n bµi theo câu hỏi.
Tuần 13-Tiết 49: Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ. I. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: Giúp HS: - Mối nguy hại ghê gớm toàn diện của tệ nghiện thuốc lá đối với sức khoẻ con người và đạo đức xã hội. - Tác dụng của việc kết hợp các phương thức biểu đạt lập luận và thuyết minh trong văn bản. 2. Kĩ năng: - Tích hợp với phần tập làm văn để tập viết bài văn thuyết minh một vấn đề của đời sống xã hội. - Đọc- hiểu một văn bản nhật dụng đề cập đến một vấn đề xã hội bức thiết. 3. Thái độ: Gi¸o dôc kĩ năng sống cho học sinh: Nhận biết, vận dụng trong cuộc sống. - Môi trường: bảo vệ môi trường II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: - Gi¸o viªn: §äc v¨n b¶n, soạn bài. - Häc sinh: Đọc, so¹n bµi theo câu hỏi. III. Các hoạt động dạy và học: 1. Ổn định tổ chức: 2. Kiểm tra bài cũ: (3’)H. Đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của văn bản TT về ngày trái đất năm 2000? 3. Bài mới: Hoạt động 1. Giới thiệu bài: - Mục tiêu: Định hướng, tạo tâm thế cho học sinh. - Phương pháp: Thuyết trình. - Thời gian: 2’. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung cần đạt D©n gian ta cã c©u: “ Mét ®iÕu thuèc lµo n©ng cao sÜ diÖn” LÔ vËt ®¸m cíi kh«ng thÓ thiÕu ®iÕu thuèc l¸: GÆp b¹n bÌ tay b¾t mÆt mõng, mêi nhau ®iÕu thuèc “Tuæi giµ ®iÕu thuèc lµm vui, ví chiÕc ®iÕu cµy trÎ lµ khoan kho¸i” (ThÐp míi) hay “Ch¼ng kiÕp g× sung síng nhng cã c¸i nµy lµ sung síng«ng con m×nh ¨n khoai, uèng níc chÌ, råi hót thuèc, thÕ lµ síng.” (Nam Cao). ThÕ nhng vÒ ph¬ng diÖn søc khoÎ c¸ nh©n vµ céng ®ång th× hót thuèc lµ cã h¹i, nguy hiÓm Lắng nghe, cảm nhận Hoạt động 2. Tìm hiểu vài nét về tác phẩm: - Mục tiêu: HS nắm được những nét khái quát nhất về tác phẩm. - Phương pháp: Thuyết trình, vấn đáp, thực hành. - Thời gian: 10’. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung cần đạt H. Bµi viÕt thuéc lo¹i v¨n b¶n nµo? Nã ®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò g×? - Híng dÉn ®äc: Râ rµng, m¹ch l¹c, chó ý nh÷ng dßng ch÷ in nghiªng cÇn ®äc chËm. - Gi¶i nghÜa tõ khã. - ViÖc dïng dÊu phÈy ë ®Çu ®Ò cña v¨n b¶n cã ý nghÜa g×? (§©y chØ lµ c¸ch nãi nhÊn m¹nh ®Ó lµm næi bËt ý cña ®Çu ®Ò bµi viÕt. Nhê dÊu phÈy ng¾t ë gi÷a mµ c¶ 2 tõ «n dÞch vµ thuèc l¸ ®Òu ®îc næi bËt vµ kh¾c s©u h¬n vµo c¶m nhËn ngêi ®äc. H- Ta cã thÓ chia v¨n b¶n nµy thµnh mÊy phÇn? Mçi phÇn tõ ®©u ®Õn ®©u? ý cña tõng phÇn? H- Cã thÓ söa «n dÞch thuèc l¸ thµnh thuèc l¸ mét lo¹i «n dÞch kh«ng? V× sao? (Kh«ng - tÝnh biÓu c¶m gi¶m. Th¸i ®é, g©y chó ý H- V× sao gäi v¨n b¶n nµy lµ v¨n b¶n thuyÕt minh? (Tri thøc vÒ t¸c h¹i cña thuèc l¸. Lêi v¨n chÝnh x¸c c« ®äng, chÆt chÏ). Đọc bài. Suy nghĩ, trả lời Ghi bài Trả lời, bổ sung. - Đọc văn bản - Nhận xét. Suy nghĩ, trả lời, bổ sung. Ghi bài I- Tìm hiểu chung: - V¨n b¶n nhËt dông, thuyÕt minh vÒ 1 vÊn ®Ò khoa häc – x· héi. Thuèc l¸ ®ang ®e do¹ søc khoÎ, tÝnh m¹ng cña loµi ngêi. * Bè côc: 3 phÇn - Tõ ®Çu -> c¶ AIDS: Th«ng b¸o vÒ n¹n dÞch thuèc l¸. - TiÕp -> ph¹m ph¸p: T¸c h¹i cña thuèc l¸. - Cßn l¹i: KiÕn nghÞ chèng thuèc l¸. Hoạt động 3. Tìm hiểu văn bản: - Mục tiêu: HS nắm được những nét nghệ thuật tiêu biểu và nội dung chính của văn bản. - Phương pháp: vấn đáp, phân tích, giảng bình, chứng minh. - Thời gian: 25’. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung cần đạt H. Nh÷ng tin tøc nµo ®îc th«ng b¸o trong phÇn më bµi phÇn v¨n b¶n? H- Trong ®ã th«ng tin nµo ®îc nªu thµnh chñ ®Ò v¨n b¶n nµy? a, Cã nh÷ng «n dÞch míi xuÊt hiÖn vµo cuèi thÕ kØ nµy, ®Æc biÖt lµ AIDS vµ «n dÞch thuèc l¸ b, ¤n dÞch thuèc l¸ ®ang ®e do¹ søc khoÎ vµ tÝnh m¹ng loµi ngêi c, Sö dông c¸c tõ th«ng dông cña ngµnh y tÕ H- NhËn xÐt vÒ ®Æc ®iÓm lêi v¨n trong c¸c th«ng tin nµy - Dïng phÐp so s¸nh («n dÞch thuèc l¸ cßn nÆng h¬n c¶ AIDS) H- Em ®ãn nhËn th«ng tin nµy víi th¸i ®é nµo? V× sao?(Ng¹c nhiªn? Kh«ng ng¹ch nhiªn? Míi? kh«ng míi?) PhÇn th©n bµi thuyÕt minh vÒ t¸c h¹i thuèc l¸ H. T¸c h¹i cña thuèc l¸ ®îc thuyÕt minh trªn nh÷ng ph¬ng diÖn nµo? X¸c ®Þnh c¸c ®o¹n v¨n thuyÕt minh cho tõng ph¬ng diÖn ®ã. Theo dâi ®o¹n v¨n thuyÕt minh t¸c h¹i cña thuèc l¸ cho biÕt - Sù hñy ho¹i cña thuèc l¸ ®Õn søc khoÎ con ngêi ®îc ph©n tÝch trªn c¸c chøng cí nµo ? a, Ph¬ng diÖn søc khoÎ, ®¹o ®øc c¸ nh©n vµ céng ®ång b, §o¹n v¨n tõ Ngµy tríc qu¶ lµ téi ¸c thuyÕt minh cho néi dung: Thuèc l¸ cã h¹i cho søc khoÎ. §o¹n bè vµ anh – con ®êng ph¹m ph¸p Thuèc l¸ cã h¹i cho ®êi sèng con ngêi * Khãi thuèc chøa nhiÒu chÊt ®éc thÊm vµo c¬ thÓ ngêi hót - ChÊt h¾c Ýn lµm tª liÖt l«ng mao ung th vßm häng, phæi - ChÊt o xit c¸c bonsøc khoÎ gi¶m sót - ChÊt nic«tin: co th¾t ®éng m¹ch tö vong - Khãi thuèc cßn ®Çu ®éc nh÷ng ngêi xung quanh. b, Thuèc l¸ cßn ¶nh hëng xÊu ®Õn ®¹o ®øc con ngêi - TØ lÖ thanh niªn hót thuèc trong níc ngang víi c¸c thµnh phè ©u MÜ - Cã tiÒn hót thuèc: trém c¾p - NghiÖn thuèc -> nghiÖn ma tuý. Huû ho¹i lèi sèng nh©n c¸ch, t¸c h¹i - §éc h¹i ghª gím víi søc khoÎ c¸ nh©n céng ®ång. Cã thÓ huû ho¹i nh©n c¸ch tuæi trÎ * H×nh ¶nh so s¸nh: ®éc ®¸o, bÊt ngê (khËp khiÔng ) -> thuyÕt phôc (Khoa häc, sè liÖu thuyÕt phôc) - ViÖc t¸c gi¶ so s¸nh t¸c h¹i cña thuèc l¸ víi lêi TQT nh»m môc ®Ých g×? NhËn xÐt vÒ chøng cí mµ t¸c gi¶ dïng ®Ó thuyÕt minh -> T¸c h¹i - T¸c gi¶ ®· sö dông biÖn ph¸p so s¸nh nh thÕ nµo? Dông ý? (So s¸nh tØ lÖ hót thuèc – so s¸nh sè tiÒn) Dông ý: C¶nh b¸o n¹n ®ua ®ßi hót thuèc - Toµn bé th«ng tin phÇn th©n bµi cho ta hiÓu biÕt vÒ thuèc l¸ nh thÕ nµo ? H. PhÇn cuèi cung cÊp th«ng tin vÒ vÊn ®Ò g×? - Em hiÓu nh thÕ nµo lµ chiÕn dÞch vµ chiÕn dÞch chèng thuèc l¸? (TËp trung khÈn tr¬ng huy ®éng nh÷ng lùc lîng trong thêi gian ng¾n nh»m thùc hiÖn môc ®Ých nhÊt ®Þnh - Gi¸o viªn giíi thiÖu chiÕn dÞch H- Trong sè nh÷ng th«ng tin vÒ chiÕn dÞch chèng thuèc l¸ em chó ý ®Õn th«ng tin nµo? V× sao? Gi¸o viªn thuyÕt minh b»ng vÝ dô, sè liÖu thèng kª? - Th¸i ®é t¸c gi¶ - Khi nãi vÒ hiÓm ho¹ thuèc l¸, t¸c gi¶ dÉn lêi TH§ lêi dÉn nµy cã dông ý g× (c¶nh b¸o Muèn th¾ng: bÒn bØ) - T¸c gi¶ lµ b¸c sÜ NguyÔn Kh¾c ViÖn, mét nhµ khoa häc næi tiÕng -> vai trß nhµ khoa häc trong ®êi sèng hiÖn ®¹i (Th«ng tin kÞp thêi chÝnh x¸c dÞch bÖnh cho céng ®ång ®Ó cã biÖn ph¸p phßng ngõa) Häc sinh ®äc ghi nhí - Em dù ®Þnh sÏ lµm g× trong chiÕn dÞch chèng thuèc l¸ réng kh¾p hiÖn nay? Trả lời Ghi bài Trả lời, bổ sung. - Nhận xét. Suy nghĩ, trả lời Thảo luận nhóm. Trả lời, bổ sung. Ghi bài Trả lời, bổ sung. Ghi bài Häc sinh giíi thiÖu. Khái quát lại. Ghi bài. II. Tìm hiểu văn bản: 1. Th«ng b¸o vÒ n¹n dÞch thuèc l¸ - T¸c dông th«ng b¸o ng¾n gän, chÝnh x¸c n¹n dÞch thuèc l¸. NhÊn m¹nh hiÓm ho¹ to lín cña n¹n dÞch nµy 2. T¸c h¹i cña thuèc l¸ > hñy ho¹i nghiªm träng søc khoÎ con ngêi g©y nªn nhiÒu c¸i chÕt bÖnh. - Thuèc l¸ cßn ¶nh hëng xÊu ®Õn ®¹o ®øc con ngêi. - Cã thÓ huû ho¹i nh©n c¸ch tuæi trÎ. 3. KiÕn nghÞ chèng thuèc l¸ - ChiÕn dÞch chèng thuèc l¸ - Th¸i ®é t¸c gi¶ cæ vò chiÕn dÞch tin ë sù chiÕn th¾ng * Ghi nhí: sgk (122 ). Hoạt động 4. Củng cố:- Mục tiêu: HS nắm được nội dung, nghệ thuật. - Phương pháp: vấn đáp, khái quát hoá. - Thời gian: 3’. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung cần đạt H. Cảm nhận của em về ý nghĩa của văn bản? Em hiÓu g× vÒ thuèc l¸ sau khi häc xong v¨n b¶n Suy nghĩ, phát biểu III. Tổng kết: NT: So sánh, lập luận chặt chẽ.. ND:Với những phân tích khoa học, tác giả đã chỉ ra tác hại của việc hút thuốc lá đối với đời sống con người, từ đó phê phán và kêu gọi mọi người ngăn ngừa tệ nạn hút thuốc lá. Hoạt động 5. Hướng dẫn học ở nhà: - Mục tiêu: Giúp HS học bài, chuẩn bị bài mới tốt hơn. - Phương pháp: Thuyết trình, nêu vấn đề. - Thời gian: 2’. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung cần đạt GV định hướng nội dung cho HS: - Học kĩ nội dung. Làm bài tập. - Chuẩn bị bài: Câu ghép (tiếp). Lắng nghe Sưu tầm tranh ảnh, tài liệu về tác hại của tệ nghiện thuốc lá và khói thuốc lá đối với sức khoẻ con người và cộng đồng.. * Rút kinh nghiệm: Tiết 50. CÂU GHÉP (tiếp) I. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: Giúp HS: Nắm được. - Đặc điểm của câu ghép. - Cách nối các vế câu ghép. 2. Kĩ năng: - Phân biệt câu ghép với câu đơn và câu mở rộng thành phần. - Sử dụng câu ghép phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp. - Nối được các vế của câu ghép theo yêu cầu. 3. Thái độ: Có ý thức Sử dụng đúng. 4. Giáo dục kĩ năng sống: ra quyết định sử dụng câu ghép, thảo luận trao đổi cách dùng câu ghép. II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: 1. Giáo viên: Giáo án, tư liệu tham khảo, Bảng phụ. 2. Học sinh: Đọc bài và soạn bài theo câu hỏi hướng dẫn III. Các hoạt động dạy và học: 1. Ổn định tổ chức: 2. Kiểm tra bài cũ: (4’) H. Nêu đặc điểm và cách nối các vế của câu ghép? 3. Bài mới: Hoạt động 1. Giới thiệu bài: - Mục tiêu: Định hướng, tạo tâm thế cho học sinh. - Phương pháp: Thuyết trình, vấn đáp. - Thời gian: 2’. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung cần đạt Giờ trước chúng ta đã được tìm hiều về đăc điểm và cách nối các vế của câu ghép. Vậy giữa các vế câu ghép có mối liên hệ như thế nào? Lắng nghe, suy nghĩ. Hoạt động 2. Tìm hiểu về quan hÖ ý nghÜa gi÷a c¸c vÕ c©u của câu ghép. - Mục tiêu: HS hiểu được các vế của câu ghép có mối quan hệ mật thiết với nhau về ý nghĩa: Các quan hệ nguyên nhân, điều kiện, tương phản, tăng tiến, lựa chọn, bổ sung, tiếp nối, đồng thời, giải thíchĐược đánh dấu bằng các quan hệ từ hoặc cặp từ hô ứng.. - Phương pháp: Phân tích, thực hành, gợi mở. - Thời gian: 15’ Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung cần đạt XÐt vÝ dô 1 Gi¸o viªn cho häc sinh ph©n tÝch cÊu tróc c©u, x¸c ®Þnh vÕ c©u - X¸c ®Þnh vµ gäi tªn quan hÖ vÒ ý nghÜa gi÷a c¸c vÕ trong c©u ghÐp? - Mçi vÕ c©u biÓu thÞ ý nghÜa g×? XÐt vÝ dô b, c, d - Mçi vÕ c©u biÓu thÞ ý nghÜa g×? b. C¸c em ph¶i cè g¾ng häc ®Ó thÇy mÑ ®îc vui lßng vµ ®Ó thÇy d¹y c¸c em ®îc sung síng c, MÆc dï nã vÏ nh÷ng nÐt to tíng nhng ngay c¶ c¸i b¸t móc c¸m lîn søt mét miÕng còng trë nªn ngé nghÜnh. - Dùa vµo kiÕn thøc bµi tríc nªu thªm nh÷ng quan hÖ cã thÓ cã gi÷a c¸c vÕ c©u Cho vÝ dô - Dùa vµo ®©u em nhËn biÕt ®îc mèi quan hÖ gi÷a c¸c vÕ c©u? Häc sinh ®äc ghi nhí Đọc ví dụ Suy nghĩ, trả lời, bổ sung. - Nhận xét. Ghi bài Suy nghĩ, trả lời Ghi bài Hs ®äc ghi nhí. I. Quan hÖ ý nghÜa gi÷a c¸c vÕ c©u 1. VÝ dô: a, - VÕ A: Cã lÏ TiÕng ViÖt chóng ta ®ÑpVÕ B (bëi v×) t©m hån ngêi ViÖt Nam chóng ta ®Ñp. VÕ A: Kh¼ng ®Þnh VÕ B: ý nghÜa gi¶i thÝch - Quan hÖ ý nghÜa: nguyªn nh©n- kÕt qu¶ b, - C¸c vÕ cã quan hÖ môc ®Ých c, - C¸c vÕ cã quan hÖ t¬ng ph¶n d. NÕu ai buån phiÒn cau cã th× g¬ng mÆt còng buån phiÒn cau cã theo. - C¸c vÕ cã quan hÖ ®iÒu kiÖn – kÕt qu¶. 2. Ghi nhí: S¸ch gi¸o khoa Hoạt động 3. Luyện tập. - Mục tiêu: Nhận biết quan hệ ý nghĩa giữa các vế của câu ghép, các quan hệ từ nối các vế của câu ghép. ... êu cần đạt: 1. Kiến thức: Giúp HS: Nắm được. - Kiến thức về văn bản thuyết minh trong cụm các bài học về văn bản thuyết minh đã học và sẽ học. - Đặc điểm, tác dụng của các phương pháp thuyết minh. 2. Kĩ năng: - Nhận biết và vận dụng các phương pháp thuyết minh thông dụng. - Rèn luyện khả năng quan sát để nắm bắt được bản chất sự vật. - Tích luỹ và nâng cao kiến thức đời sống. - Phối hợp các phương pháp thuyết minh để tạo lập văn bản thuyết minh theo yêu cầu. - Lựa chon phương pháp phù hợp như: Định nghĩa, , so sánh, phân tích, liệt kê để thuyết minh về nguồn gốc, đặc điểm công dụng của đối tượng. - Quan sát đối tượng và thuyết minh đặc điểm đối tượng bằng các phương pháp đã học. 3. Thái độ: Có ý thức trau dồi, vận dụng tốt trong học tập. II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: 1. Giáo viên: Giáo án, tư liệu tham khảo, 2. Học sinh: Đọc bài và soạn bài theo câu hỏi hướng dẫn III. Các hoạt động dạy và học: 1. Ổn định tổ chức: 2. Kiểm tra bài cũ: (4’) H. Thế nào là văn bản thuyết minh? Phương thức thuyết minh chủ yếu? Ngôn ngữ của văn bản thuyết minh? 3. Bài mới: Hoạt động 1. Giới thiệu bài: - Mục tiêu: Định hướng, tạo tâm thế cho học sinh. - Phương pháp: Thuyết trình, gợi mở. - Thời gian: 2’. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung cần đạt Muèn ngêi ®äc hiÓu ®c VBTM cña m×nh th× người viÕt ph¶i n¾m ®c ph¬ng ph¸p th.minh. VËy th.minh bao gåm những ph¬ng ph¸p g×? Bµi h«m nay sÏ gióp ta t×m hiÓu v.®Ò nµy. Lắng nghe, suy nghĩ. Hoạt động 2. Tìm hiểu các phương pháp thuyết minh. - Mục tiêu: HS hiểu được việc quan sát, học tập, tích luỹ tri thức để làm tốt bài văn chứng minh; các phương pháp thuyết minh: Nêu định nghĩa, giải thích; liệt kê, nêu ví dụ, dùng số liệu, so sánh, phân loại, phân tích.. - Phương pháp: Phân tích, thực hành, gợi mở. - Thời gian: 18’. Hoạt động của thầy HĐ của trò Nội dung cần đạt - §äc c¸c v¨n b¶n thuyÕt minh võa häc c¸c v¨n b¶n Êy sö dông lo¹i tri thøc g× ? - C«ng viÖc cÇn chuÈn bÞ ®Ó viÕt mét bµi v¨n thuyÕt minh? Gi¸o viªn kh¸i qu¸t c«ng viÖc chuÈn bÞ - Quan s¸t ®èi tîng - T×m hiÓu mèi quan hÖ ®èi tîng víi c¸c ®èi tîng xung quanh m«i trêng. - T×m hiÓu qu¸ tr×nh ph¸t sinh, ph¸t triÓn, tån t¹i, mÊt ®i cña ®èi tîng. - Ghi chÐp sè liÖu cÇn thiÕt - C¸ch tÝch luü tri thøc ®Ó viÕt v¨n b¶n thuyÕt minh? - B»ng tëng tîng, suy luËn cã thÓ cã tri thøc ®Ó lµm bµi v¨n thuyÕt minh ®îc kh«ng? (Tëng tîng vµ suy luËn kh«ng thÓ lµm ®îc bµi v¨n thuyÕt minh. Muèn lµm ®îc bµi v¨n thuyÕt minh, ta ph¶i quan s¸t nghiªn cøu vµ kh«ng ngõng häc tËp, tÝch luü tri thøc). - Qua c¸c c©u tr¶ lêi trªn, ta cã thÓ rót ra kÕt luËn g×? Hs ®äc ghi nhí.Đ1 Häc sinh ®äc vÝ dô môc a - Trong c¸c c©u ta thêng gÆp tõ g×? M« h×nh c©u? T¸c dông? Häc sinh ®äc vÝ dô b - C¸ch lµm, c¸ch tr×nh bµy? Vai trß? Häc sinh ®äc vÝ dô c H. ChØ ra c¸c vÝ dô cña ®o¹n v¨n? T¸c dông? Häc sinh đọc vÝ dô H. §o¹n v¨n cung cÊp sè liÖu nµo? NÕu kh«ng cã sè liÖu cã thÓ lµm s¸ng tá vai trß cña cá trong t¸c phÈm? T¸c dông? Häc sinh ®äc vÝ dô e C¸ch lµm? T¸c dông? C¸ch lµm: so s¸nh hai ®èi tîng cïng lo¹i hoÆc kh¸c lo¹i nh»m lµm næi bËt c¸c ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt cña ®èi tîng thuyÕt minh. T¸c dông: T¨ng ®é thuyÕt phôc tin cËy Ghi nhí – häc sinh ®äc Đọc ví dụ. Lắng nghe Suy nghĩ, trả lời - Nhận xét. Suy nghĩ, trả lời khái quát. Ghi bài Häc sinh ®äc vÝ dô Trả lời, nhận xét. Khái quát. Ghi bài. Trả lời. Häc sinh ®äc VD. Trả lời. Nhận xét, bổ sung, ghi bài. Häc sinh ®äc. I. T×m hiÓu c¸c ph¬ng ph¸p thuyÕt minh 1. Quan s¸t, häc tËp tÝch luü ®Ó lµm bµi thuyÕt minh - Tri thøc – sù vËt (c©y dõa) - Khoa häc – l¸ c©y, giun ®Êt - LÞch sö : khëi nghÜa N«ng V¨n V©n - V¨n ho¸: HuÕ * ThuyÕt minh: cung cÊp tri thøc cho ngêi ®äc -> muèn viÕt yªu cÇu: a, Quan s¸t: t×m hiÓu ®èi tîng vÒ mµu s¾c h×nh d¸ng, kÝch thíc tÝnh chÊt b, Häc tËp: t×m hiÓu ®èi tîng qua s¸ch b¸o, tµi liÖu, tõ ®iÓn. c, Tham quan: T×m hiÓu ®èi tîng b»ng c¸ch trùc tiÕp ghi nhí e, TÝch luü vµ sö dông * CÇn tÝch luü sö dông nh÷ng m¶ng tri thøc liªn quan tíi ®èi tîng thuyÕt minh * Häc tËp vµ chän läc - Häc tËp nghiªn cøu ë trêng, ë nhµ - Quan s¸t ®èi tîng: ghi nhí, chÐp - Ph©n tÝch chän läc, ph©n lo¹i th«ng tin 2. T×m hiÓu ph¬ng ph¸p thuyÕt minh a, Ph¬ng ph¸p nªu ®Þnh nghÜa, gi¶i thÝch * M« h×nh A lµ B A: ®èi tîng cÇn thuyÕt minh B: tri thøc vÒ ®èi tîng Lµ: tõ th«ng dông ®îc dïng trong ph¬ng ph¸p ®Þnh nghÜa B: kiÕn thøc vÒ v¨n ho¸, nguån gèc, th©n thÕ, khoa häc T¸c dông: Gióp ngêi ®äc hiÓu vÒ ®èi tîng b, Ph¬ng ph¸p liÖt kª + C¸ch lµm: kÓ ra lÇn lît c¸c ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt cña sù vËt theo 1 tr×nh tù nµo ®ã. Vai trß: gióp ngêi ®äc hiÓu s©u s¾c toµn diÖn, cã Ên tîng vÒ néi dung ®îc thuyÕt minh c, Ph¬ng ph¸p nªu vÝ dô C¸ch lµm: nªu c¸c vÝ dô cô thÓ ®Ó ngêi ®äc tin vµo néi dung ®îc thuyÕt minh T¸c dông: thuyÕt phôc ngêi ®äc, khiÕn hä tin vµo nh÷ng ®iÒu ®îc cung cÊp d, Ph¬ng ph¸p dïng sè liÖu C¸ch lµm: cung cÊp sè liÖu chÝnh x¸c ®Ó kh¼ng ®Þnh ®é tin cËy cao cña tri thøc. T¸c dông: tin vµo néi dung chøng minh e, Ph¬ng ph¸p so s¸nh g, Ph¬ng ph¸p ph©n lo¹i ph©n tÝch C¸ch lµm: Chia ®èi tîng ra thµnh tõng khÝa c¹nh, tõng mÆt, tõng vÊn ®Ò ®Ó lÇn lît thuyÕt minh. T¸c dông: Ngêi ®äc hiÓu dÇn ®èi tîng 1 c¸ch cã hÖ thèng, c¬ së ®Ó hiÓu ®Çy ®ñ toµn diÖn * Ghi nhí: sgk Hoạt động 3. Luyện tập. - Mục tiêu: HS hiểu các phương pháp thuyết minh, nhận biết và tìm hiểu trong các bài tập cụ thể.. - Phương pháp: vấn đáp, khái quát hoá. - Thời gian: 16’. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung cần đạt Häc sinh xem l¹i bµi ¤n dÞch thuèc l¸ - Ph¹m vi t×m hiÓu vÊn ®Ò - Bµi viÕt ®· sö dông ph¬ng ph¸p thuyÕt minh nµo ®Ó nªu bËt t¸c h¹i cña viÖc hót thuèc? Häc sinh ®äc v¨n b¶n KiÕn thøc trong v¨n b¶n thuyÕt minh? Ph¬ng ph¸p thuyÕt minh Đọc bài. Làm bài tập Trả lời, nhận xét, bổ sung. Ghi bài. II. LuyÖn tËp Bµi tËp 1 - KiÕn thøc vÒ khoa häc: T¸c h¹i cña khãi thuèc l¸ ®èi víi c¬ chÕ di truyÒn gièng vµ søc khoÎ con ngêi - KiÕn thøc vÒ x· héi: t©m lÝ lÖch l¹c cña mét sè ngêi coi hót thuèc lµ lÞch sù. Bµi tËp 2: a, Ph¬ng ph¸p so s¸nh: so s¸nh víi AIDS, víi giÆc ngo¹i x©m. b, Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch: T¸c h¹i cña Nic«tin, cña khÝ c¸cbon. c, Ph¬ng ph¸p nªu sè liÖu: sè tiÒn mua 1 bao 555, sè tiÒn ph¹t ë BØ. Bµi tËp 3: * KiÕn thøc: - LÞch sö vÒ cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ cøu níc. - VÒ qu©n sù. - VÒ cuéc sèng cña c¸c n÷ thanh niªn xung phong thêi chèng MÜ cøu níc. => Ph¬ng ph¸p: dïng sè liÖu, sù kiÖn. Hoạt động 4. Củng cố: - Mục tiêu: HS hiểu được các phương pháp thuyết minh. - Phương pháp: vấn đáp, khái quát hoá. - Thời gian: 2’. Hoạt động 5. Hướng dẫn học ở nhà: - Mục tiêu: Giúp HS học bài, làm bài tập, chuẩn bị bài mới tốt hơn. - Phương pháp: Thuyết trình, nêu vấn đề, gợi mở. - Thời gian: 3’. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung cần đạt GV định hướng nội dung cho HS: - Học kĩ nội dung. Làm bài tập. - Chuẩn bị bài: Giờ sau trả bài KT, bài viết. Lắng nghe Tìm đọc thêm, sưu tầm các văn bản thuyết minh sử dụng phong phú các phương pháp thuyết minh để học tập. Đọc kĩ một số đoạn văn thuyết minh hay. * Rút kinh nghiệm: Tiết 52: TRẢ BÀI KIỂM TRA VĂN, TRẢ BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 2 I. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: Giúp HS: Nắm được. Qua viÖc tr¶ bµi gióp häc sinh: - NhËn thøc ®îc kÕt qu¶ cô thÓ bµi viÕt cña b¶n th©n, nh÷ng u nhîc ®iÓm vÒ c¸c mÆt: ghi nhí vµ hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc tõ c¸c truyÖn ký hiÖn ®¹i vËn dông vµo viÕt kÓ cã kÕt hîp víi miªu t¶, biÓu c¶m. - Gióp häc sinh ch÷a lçi vÒ liªn kªt v¨n b¶n, lçi chÝnh t¶. - Gióp HS cã kh¶ n¨ng tù KT bµi viÕt cña m×nh. 2. Kĩ năng: - Nhận biết và vận dụng tốt khi nhận diện đề bài. - Rèn luyện khả năng quan sát. Tích luỹ và nâng cao kiến thức. - Sửu chữa lỗi. 3. Thái độ: Có ý thức trau dồi, vận dụng tốt trong học tập. II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: 1. Giáo viên: Giáo án, tư liệu tham khảo, chấm bài HS. 2. Học sinh: Đọc bài và soạn bài theo câu hỏi hướng dẫn III. Các hoạt động dạy và học: 1. Ổn định tổ chức: 2. Kiểm tra bài cũ: (4’) H. Bố cục của bài văn tự sự kết hợp với yếu tố miêu tả và biểu cảm? 3. Bài mới: 33’ GV: Nªu nhËn xÐt ®¸nh gi¸ bµi lµm cña HS C©u 1: Cha biÕt các phân biệt nét nội dung và nghệ thuật tiêu biểu của tác phẩm. C©u 2: N¾m ®îc nội dung đoạn trò truyện của bé Hồng vời người cô để làm toát lên nội dung biểu đạt: Tình thương yêu vô bờ bến của chú bé Hồng đối với mẹ ngay cả trước những rắp tâm của người đời. §a sè c¸c em lµm ®îc bµi nµy. Cần chứng minh bằng các biểu hiện cụ thể trong cử chỉ, hành động của chú bé Hồng trong đoạn đối thoại đó. C©u 3: §a sè c¸c em viết được đoạn văn phát biểu cảm nghĩ về việc lựa chọn các chết của Lão Hạc trong đoạn trích “Lão Hạc” song chưa làm nổi bật được nội dung biểu đạt của bài viết nhằm bộc lộ cảm xúc của bản thân mình, chỉ nêu các ý cơ bản về nội dung đoạn kết truyện. GV: Nªu kÕt qu¶ cô thÓ cña bµi v¨n. I. Tr¶ bµi KT v¨n: Câu 1. Nội dung: Số phận của người nông dân trong XHPK thực dân, tố cáo xã hội cũ; Vẻ đẹp và sức sống tiềm tàng của người phụ nữ. - NT: Tương phản, đối lập; khắc hoạ tính cách nhân vật thông qua cử chỉ, lời nói, hành động. Câu 2. N¾m ®îc nội dung đoạn trò truyện của bé Hồng vời người cô để làm toát lên nội dung biểu đạt: Tình thương yêu vô bờ bến của chú bé Hồng đối với mẹ ngay cả trước những rắp tâm của người đời. Câu 3: Viết đoạn văn: Tâm trang lão Hạc trước lúc lựa chọn cái chết cho mình. Con người giàu lòng tự trọng, phẩm giái trong sạch, yêu thương con... GV tr¶ bµi HS trao ®æi - ch÷a bµi II. Tr¶ bµi TLV GV: NhËn xÐt bµi lµm + §a sè c¸c em ®· biÕt kÕt hîp tù sù víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m song 1 sè thÓ hiÖn c¶m xóc cha ®îc ch©n thµnh, tù nhiªn. + Mét sè em cha biÕt lùa chän sù viÖc (khuyÕt ®iÓm) tiªu biÓu ®Ó kÓ chuyÖn v× vËy néi dung cßn s¬ sµi cha cã søc thuyÕt phôc ngêi ®äc - ®a sè cha cao. + LËp luËn cßn vông vÒ, lñng cñng, diÔn ®¹t cha ®¶m b¶o tÝnh m¹ch l¹c. + Lçi chÝnh t¶ cßn nhiÒu (Thái, Trung, Mạnh, Nam, Quang Hùng) Đề bài: Một lần mắc lỗi. 1. MB (1,5 ®iÓm): Nªu ®îc thêi gian, ®Þa ®iÓm - lçi vi ph¹m x¶y ra nh thÕ nµo? 2. TB (6 ®iÓm): Miªu t¶ ®îc sù viÖc x¶y ra khuyÕt ®iÓm tõ ®Çu --- > kÕt thóc (cã kÕt hîp t¶ + kÓ + biÓu c¶m) 3. KB (1,5 ®iÓm): Nªu ®îc nh÷ng t×nh c¶m, suy nghÜ sau khi x¶y ra sù viÖc. 4. Tr×nh bµy (1 ®iÓm): S¹ch ®Ñp, s¹ch sÏ, kh«ng sai lçi chÝnh t¶, lËp luËn l«gÝc, hîp lý. + ViÕt hoa, viÕt t¾t nhiÒu (Hoà, Mai Anh, NguyÔn Trung) 4. Cñng cè: 5’ - GV ®äc bµi cña HS (®iÓm 8,9) - GV nhËn xÐt giê tr¶ bµi 5. DÆn dß: 3’- Xem l¹i bµi lµm - So¹n: Bµi to¸n dân sè * Rót kinh nghiÖm: .................................................................................................
Tài liệu đính kèm: