Bài 1. Văn bản: TÔI ĐI HỌC
(Thanh Tịnh).
I. Mục tiêu cần đạt:
1. Kiến thức: Giúp HS:
- Cảm nhận được tâm trạng, cảm giác của nhân vật tôi trong buổi tựu trường đầu tiên.
- Nắm được cốt truyện, nhân vật, sự kiện trong đoạn trích Tôi đi học.
- Nắm được nghệ thuật miêu tả tâm lí trẻ nhỏ ở tuổi đến trường trong một văn bản tự sự qua ngòi bút Thanh Tịnh.
2. Kĩ năng:
- Đọc- hiểu đoạn trích tự sự có yếu tố miêu tả và biểu cảm.
- Trình bày những suy nghĩ, tình cảm về một sự việc trong cuộc sống của bản thân.
3. Thái độ: Có ý thức về vấn đề học tập của bản thân, trau dồi cách viết văn có sử dụng yếu tố miêu tả và biểu cảm.
II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
1. Giáo viên: Giáo án, tư liệu tham khảo: Tập truyện “Quê mẹ” của Thanh Tịnh.
2. Học sinh: Đọc bài và soạn bài theo câu hỏi hướng dẫn
III. Các hoạt động dạy và học:
1. Ổn định tổ chức:
Lớp 8C - TS:.
2. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra đồ dùng học tập và bài soạn của HS.(2’)
3. Bài mới:
Hoạt động 1. Giới thiệu bài:
- Mục tiêu: Định hướng, tạo tâm thế cho học sinh.
- Phương pháp: Thuyết trình.
- Thời gian: 2’.
Tiết 1 Ngày soạn: .......... Ngày dạy:............ Bài 1. Văn bản: TÔI ĐI HỌC (Thanh Tịnh). I. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: Giúp HS: - Cảm nhận được tâm trạng, cảm giác của nhân vật tôi trong buổi tựu trường đầu tiên. - Nắm được cốt truyện, nhân vật, sự kiện trong đoạn trích Tôi đi học. - Nắm được nghệ thuật miêu tả tâm lí trẻ nhỏ ở tuổi đến trường trong một văn bản tự sự qua ngòi bút Thanh Tịnh. 2. Kĩ năng: - Đọc- hiểu đoạn trích tự sự có yếu tố miêu tả và biểu cảm. - Trình bày những suy nghĩ, tình cảm về một sự việc trong cuộc sống của bản thân. 3. Thái độ: Có ý thức về vấn đề học tập của bản thân, trau dồi cách viết văn có sử dụng yếu tố miêu tả và biểu cảm. II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: Giáo viên: Giáo án, tư liệu tham khảo: Tập truyện “Quê mẹ” của Thanh Tịnh. Học sinh: Đọc bài và soạn bài theo câu hỏi hướng dẫn III. Các hoạt động dạy và học: Ổn định tổ chức: Lớp 8C - TS:.......... Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra đồ dùng học tập và bài soạn của HS.(2’) Bài mới: Hoạt động 1. Giới thiệu bài: - Mục tiêu: Định hướng, tạo tâm thế cho học sinh. - Phương pháp: Thuyết trình. - Thời gian: 2’. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung cần đạt GV nhắc lại tâm trạng của người mẹ trong văn bản “Cổng trường mở ra”- Lí Lan (Ngữ văn 7) Lắng nghe, cảm nhận Hoạt động 2. Tìm hiểu vài nét về tác giả, tác phẩm: - Mục tiêu: HS nắm được những nét khái quát nhất về tác giả Thanh Tịnh và đề tài, kết cấu truyện. - Phương pháp: Thuyết trình, vấn đáp, thực hành. - Thời gian: 15’. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung cần đạt -H: Những hiểu biết của em về nhà văn Thanh Tịnh? -GV bổ sung: TT có sáng tác từ trước CMT8 ở các thể loại thơ, truyện. GT chân dung nhà văn. H: Xuất xứ của văn bản “Tôi đi học”? GV: Đây là 1 tập văn xuôi nổi bật nhất của Thanh Tịnh. - HD học sinh đọc: Giọng tình cảm, diễn cảm, bộc lộ cảm xúc. + Đọc mẫu. GV Hướng dẫn học sinh tìm hiểu từ khó, đặc biệt là chú thích số 2, 6, 7. H: Xét về mặt thể loại văn bản, bài này thuộc thể loại văn bản nào? - văn bản biểu cảm H: Có thể gọi đây là văn bản nhật dụng- văn bản biểu cảm được không? - Không thể gọi là VBND đơn thuần vì đây là một tác phẩm văn chương thật sự có giá trị tư tưởng, nghệ thuật. H: Dựa vào dòng hồi tưởng của nhân vật, tìm bố cục? nội dung mỗi đoạn là gì? Trên con đường đi đến lớp(Hàng nămtrên ngọn núi). Trước khi vào lớp (Trước sân trườngđược nghỉ cả ngày nữa) Đoạn này có thể chia nhỏ: Trên sân trường Mĩ Lí, lúc gặp ông đốc trường. Khi đã vào lớp: Đoạn còn lại. H: Nhận xét về cách kết cấu này? GV. Trình tự sự việc trong đoạn trích: từ thời gian và không khí ngày tựu trường ở thời điểm hiện tại, nhân vật Tôi hồi tưởng về kỉ niệm ngày đầu tiên đi học. H: Đề tài của truyện? Một kỉ niệm về ngày đầu tiên đi học. H: Phương thức biểu đạt? H: Có những nhân vật nào được kể lại trong truyện ngắn này? Ai là n/v chính? Vì sao? - Tôi, mẹ, ông đốc, những cậu học trò. - Tôi là n/v chính (Được kể nhiều nhất, mọi sự việc đều được kể từ cảm nhận của Tôi) Suy nghĩ, trả lời Ghi bài Trả lời, bổ sung. - Đọc văn bản - Nhận xét. Suy nghĩ, trả lời Trả lời, bổ sung. Ghi bài Suy nghĩ, trả lời I. Tác giả, tác phẩm: 1. Tác giả: Thanh Tịnh (1911-1988). Tên thật: Trần Văn Ninh, quê ở Thừa Thiên- Huế. Sáng tác của Thanh Tịnh toát lên vẻ đẹp đằm thắm, tình cảm êm dịu, trong trẻo. 2. Tác phẩm: Truyện ngắn “Tôi đi học” - In trong tập “Quê mẹ”, xuất bản năm 1941. Bố cục: 3 phần. - Phương thức biểu đạt: Kết hợp tự sự, miêu tả, biểu cảm. Hoạt động 3. Tìm hiểu văn bản: - Mục tiêu: HS nắm được tâm trạng của nhân vật tôi trên đường đến trường - Phương pháp: vấn đáp, giảng bình. - Thời gian: 17’. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung cần đạt Yêu cầu HS chú ý đoạn 1 văn bản. H.Kỉ niệm ngày đầu đến trường của n/v Tôi gắn với không gian, thời gian cụ thể nào? - Không gian: Trên con đường làng dài và hẹp. H. Vì sao thời gian và không gian ấy lại trở thành những kỉ niệm sâu sắc trong lòng “tôi”? - Đó là thời điểm và nơi chốn quen thuộc, gần gũi, gắn liền với tuổi thơ của “tôi” nơi quê hương. Đó là lần đầu tiên cắp sách đến trường. Hơn nữa “tôi” là người yêu quê hương tha thiết. H. Tâm trạng của n/v tôi khi nhớ lại kỉ niệm cũ ntn? Tâm trạng ấy được diễn tả qua các từ nào? - Những từ láy được sử dụng để diễn tả tâm trạng, cảm xúc của Tôi khi nhớ lại kỉ niệm tựu trường: Nao nức, mơn man, tưng bừng, rộn rã. H. Những cảm xúc ấy có trái ngược, mâu thuẫn nhau không? Vì sao? - Không mâu thuẫn,trái ngược nhau mà gần gũi, bổ sung cho nhau nhằm diễn tả một cách cụ thể tâm trạng khi nhớ lại và cảm xúc thực của tôi khi ấy. Các từ láy góp phần rút ngắn khoảng cách thời gian giữa quá khứ và hiện tại. chuyện đã xảy ra bao năm rồi mà như mới vừa xảy ra hôm qua, hôm kia.. H. Trong câu “Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ” cảm giác quen mà lạ có ý nghĩa gì? - Dấu hiệu đổi khác trong tình cảm và nhận thức của cậu bé ngày đầu tới trường: tự thấy mình như lớn lên, được bước vào một thế giới mới lạ, được tập làm người lớn, không chỉ nô đùa, rong chơi, thả diều nữa. H. Những chi tiết nào trong cử chỉ, hành động và lời nói của nhân vật khiến em chú ý? - Thể hiện rõ ý chí học hành, muốn tự mình học để không thua kém bạn bè: Ghì thật chặt 2 quyển vở mới trên tay, muốn thử sức tự cầm bút, thước H. Qua đó N/v tôi đã tự bộc lộ tính cách gì? - yêu mái trường, yêu bạn bè, quê hương và có ý chí học tập. H. Câu văn cuối đoạn 1 sử dụng NT gì? Ý nghĩa? - So sánh. kỉ niệm ngày đầu tiên đến trường thật sâu sắc. Trả lời Ghi bài Trả lời, bổ sung. - Nhận xét. Suy nghĩ, trả lời Ghi bài Trả lời, bổ sung. II. Tìm hiểu văn bản: 1. Cảm nhận của nhân vật Tôi trên đường đến trường: - Tâm trạng: nao nức, mơn man, tưng bừng, rộn rã. à Từ láy: cảm giác trong sáng nảy nở trong lòng. Hoạt động 4. Củng cố: - Mục tiêu: HS nắm được tâm trạng của nhân vật tôi trên đường đến trường, nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật. - Phương pháp: vấn đáp, khái quát hoá. - Thời gian: 4’. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung cần đạt H. Cảm nhận của em về diễn biến tâm trạng của n/v tôi trên con đường đến trường? - Báo hiệu sự đổi thay trong nhận thức của bản thân, Tự thấy mình lớn lên. - Đó cũng là tâm trạng rất tự nhiên của một đứa bé lần đầu tiên được đến trường Suy nghĩ, phát biểu Hoạt động 5. Hướng dẫn học ở nhà: - Mục tiêu: Giúp HS học bài, chuẩn bị bài mới tốt hơn. - Phương pháp: Thuyết trình, nêu vấn đề. - Thời gian: 5’. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung cần đạt GV định hướng nội dung cho HS: - Học kĩ nội dung. Làm bài tập1,2 SBT. - Chuẩn bị bài: Soạn tiếp các câu hỏi trong bài. Lắng nghe * Rút kinh nghiệm: ......................................................................................................... Tiết 2 Ngày dạy:............. Bài 1. Văn bản: TÔI ĐI HỌC (tiếp) (Thanh Tịnh). I. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: Giúp HS: - Cảm nhận được tâm trạng, cảm giác của nhân vật tôi trong buổi tựu trường đầu tiên. - Nắm được nghệ thuật miêu tả tâm lí trẻ nhỏ ở tuổi đến trường trong một văn bản tự sự qua ngòi bút Thanh Tịnh. 2. Kĩ năng: - Đọc- hiểu đoạn trích tự sự có yếu tố miêu tả và biểu cảm. - Trình bày những suy nghĩ, tình cảm về một sự việc trong cuộc sống của bản thân. 3. Thái độ: Có ý thức về vấn đề học tập của bản thân, trau dồi cách viết văn có sử dụng yếu tố miêu tả và biểu cảm. II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: Giáo viên: Giáo án, SGK, SGV, Tư liệu Học sinh: Đọc bài và soạn bài theo câu hỏi hướng dẫn III. Các hoạt động dạy và học: 1. Ổn định tổ chức: Lớp 8C - TS:.............. 2. Kiểm tra bài cũ: (3’) H. Cảm nhận của nhân vật tôi trên con đường đến trường trong buổi đầu đi học như thế nào? 3. Bài mới: Hoạt động 1. Giới thiệu bài: - Mục tiêu: Định hướng, tạo tâm thế cho học sinh. - Phương pháp: Vấn đáp, gợi mở - Thời gian: 2’. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung cần đạt Trên con đường đến trường cậu bé “tôi” cảm thấy mình đang lớn lên, cậu đã bắt đầu tự ý thức được việc học tập của mình. Vậy khi đến trường tâm trạng và cảm xúc của cậu ra sao? Lắng nghe, cảm nhận Hoạt động 2. Tìm hiểu văn bản: - Mục tiêu: HS hiểu được diễn biến tâm trạng của nhân vật tôi lúc ở sân trường và trong lớp học. Nghệ thuât tự sự, miêu tả. - Phương pháp: vấn đáp, giảng bình. - Thời gian: 25’. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung cần đạt GV yêu cầu HS chú ý đoạn 2 văn bản. H. Cảnh trước sân trường làng Mĩ Lí có gì nổi bật? - Rất đông người, người nào cũng đẹp. H. Ngôi trường hiện lên trong mắt “tôi” trước và sau khi đi học có những gì khác nhau? Hình ảnh đó có ý nghĩa gì? - Khi chưa đi học: Thấy ngôi trường cao ráo và sạch sẽ hơn các nhà trong làng. - Lần tới trường đầu tiên: Lại thấy trường trông vừa xinh xắn vừa oai nghiêm như cái đình làng Hoà Ấp khiến lòng tôi đâm ra lo sợ vẩn vơ. -> Hình ảnh so sánh. H. Khi tả những học trò nhỏ tuổi lần đầu tiên đến trường học, tác giả dùng những hình ảnh so sánh nào? Ý nghĩa của sự so sánh ấy? -“Họ như con chim none sợ”. =>Miêu tả sinh động hình ảnh và tâm trạng các em nhỏ lần đầu tới trường. đề cao sức hấp dẫn của nhà trường. Thể hiện khát vọng bay bổng của tác giả đối với trường học. H. “Tôi” đã nhớ lại một cách tinh tế ntn về tâm trạng của mình khi đứng chờ vào lớp? - Nói về tâm trạng của các cậu học trò mới khác nhưng thật ra là tâm trạng của mình: bỡ ngỡ, e sợ, thèm vụng, ước ao thầm, chơ vơ, run run...(bộc lộ ra ngoài theo từng cử chỉ, động tác). H. Khi ông đốc gọi tên vào lớp, cảm xúc của “tôi” biến đổi ntn? - Giật mình và lúng túng, đã lúng túng lại càng lúng túng hơn, thấy nặng nề một cách xa lạ, nức nở khóc. H. Em có nhận xét gì về lời nói, cử chỉ của ông đốc với HS mới? - Chỉ với 3 câu nói nhưng cùng với cặp mắt hiền từ và cảm động, với nét mặt tươi cười và nhẫn nại, ông đốc đã giải toả được tâm trạng sợ hãi, lo âu đến hoảng hốt của các em HS mới. Y/cầu HS đọc đoạn 3 VB. H. Vì sao khi bước vào lớp học, n/v tôi lại cảm thấy nỗi xa mẹ thật lớn và tôi đã có những cảm nhận gì khác? - Thấy lạ và hay hay, Bắt đầu cảm nhận được sự độc lập của mình khi đi học. - cảm giác lạ vì lần đầu được vào lớp học. Không thấy xa lạ với bàn ghế, bạn bè vì bắt đầy ý thức được những thứ đó sẽ gắn bó thân thiết với mình bây giờ và mãi mãi. H. Hai chi tiết cuối văn bản có ý nghĩa gì? - Sự trưởng thành trong nhận thức và việc học của bản thân. H. Dòng chữ “Tôi đi học” kết thúc truyện có ý nghĩa gì? - Vừa khép lại bài văn, vừa mở ra một thế giới mới, một bầu trời, một khoảng không gian, thời gian mới, tình cảm, tâm trạng mới Theo dõi VB Trả lời Trả lời, bổ sung. - Nhận xét. Suy nghĩ, trả lời Ghi bài Trả lời, bổ sung. Gh ... Õt cha v÷ng, x¸c ®Þnh c¸c tõ ng÷ vÒ trêng tõ vùng “ngêi cha ®Çy ®ñ”. - Thèng kª ®îc c¸c tõ cïng trêng tõ vùng chØ ho¹t ®éng cña ngêi t¬ng ®èi chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ. 2. NhËn xÐt c©u 2: X¸c ®Þnh môc ®Ých cña nãi gi¶m, nãi tr¸nh - §a sè HS x¸c ®Þnh ®óng (ý c) 3. NhËn xÐt c©u 3: T×m ®óng c©u sö dông biÖn ph¸p nãi gi¶m, nãi tr¸nh. - X¸c ®Þnh ®óng c©u (D) lµ c©u sö dông nãi gi¶m, nãi tr¸nh 4. NhËn xÐt c©u 4: Su tÇm 3 c©u th¬ (ca dao, tôc ng÷, thµnh ng÷ sö dông biÖn ph¸p nèi qóa? - §a sè HS su tÇm ®îc - Mét sè cßn nhÇm lÉn sang phÐp so s¸nh th«ng thêng Câu 5. Câu ghép không thích hợp về nghĩa B. GV trả bài cho HS xem và tự sửa lỗi của mình. - Lỗi chính tả. - Lỗi diễn đạt. - Lỗi kiến thức (không học kĩ bài, không đọc kĩ câu hỏi). 1. a, Trường từ vựng về người: 1. Cho ®o¹n v¨n “. Råi chÞ tóm lÊy cæ h¾n, Ên qu¸ ra cöa. Søc lÎo khÎo cña anh chµng nghiÖn ch¹y kh«ng kÞp víi søc x« ®Èy cña ngêi ®µn bµ lùc ®iÒn, h¾n ng· cháng quÌo trªn mÆt ®Êt, miÖng vÉn nham nhảm thÐt trãi vî chång kÎ thiÕu su”. b. Thèng kª c¸c tõ cïng trêng tõ vùng vÒ ho¹t ®éng cña ngêi: Túm, ấn, xô đẩy, ngã, thét trói, chạy. 2. Nêu dịnh nghĩa nói quá, nói giảm nói tránh, cho ví dụ. 3. Câu có sử dụng biện pháp nói giảm nói tránh: đi- mất (tránh đau buồn, đau xót). 4. Chú ý sưu tầm thơ, ca dao. - Ước gì sông hẹp một gang Bắc cầu dải yếm cho chàng sang chơi. 5. Nắm được quan hệ ý nghĩa giữa các vế của câu ghép mới xác định đúng. * BiÓu ®iÓm - C©u 1:3 ®iÓm - C©u 2: 1 ®iÓm - C©u 3: 1 ®iÓm - C©u 4: 3 ®iÓm - C©u 5: 1 ®iÓm - Tr×nh bµy: 1 ®iÓm 4. Cñng cè: - Xêm lại kĩ bài làm, tự sửa những lỗi mắc phải. - Ôn tập kiểm tra học kì. 5. DÆn dß: - Xem l¹i lÝ thuyÕt, bµi lµm. - Soạn: Tập làm thơ 7 chữ. * Rót kinh nghiÖm: Ngày soạn: 12/12/2010. Tiêt 68, 69. KIỂM TRA HỌC KÌ I. I. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: Giúp HS: Nắm được kiến thức Văn bản, Tiếng Việt, Tập làm văn đã học trong học kì 1. 2. Kĩ năng: Vận dụng kiến thức làm bài. 3. Thái độ: Học tập, trau dồi kiến thức tốt hơn. II. Rèn kĩ năng sống cho học sinh: Kĩ năng nhận biết, phân tích đề bài, đánh giá, tìm kiếm và xử lí thông tin, giải quyết nhiệm vụ, thực hành..... III. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: 1. Giáo viên: Đề bài. 2. Học sinh: Học bài, chuẩn bị theo hướng dẫn IV. Các hoạt động dạy và học: 1. Ổn định tổ chức: Lớp 8A Ngày dạy 23/12/2010.TS: Lớp 8A Ngày dạy 23/12/2010.TS: 2. Kiểm tra bài cũ: . 3. Bài mới: ĐỀ BÀI THI CỦA PHÒNG GIÁO DỤC. 4. Củng cố: Thu bài, nhận xét giờ làm bài của HS. 5. Dặn dò: Học bài, xem lại bài. - Soạn: Tập làm thơ 7 chữ. * Rút kinh nghiệm: Ngày soạn: 13/12/2010. Tiêt 70. HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN: LÀM THƠ BẢY CHỮ I. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: Giúp HS: Nắm được những yêu cầu tối thiểu khi làm thơ bảy chũa. 2. Kĩ năng: Nhận biết thơ bảy chữ. Đặt câu thơ bảy chữ với các yêu cầu đối, nhịp, vần... 3. Thái độ: Học tập, yêu mến văn học, trau dồi các làm thơ. II. Rèn kĩ năng sống cho học sinh: Kĩ năng nhận biết, phân tích , đánh giá, tìm kiếm và xử lí thông tin, giải quyết nhiệm vụ, thực hành, hợp tác..... III. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: 1. Giáo viên: Bài soạn, các bài thơ bảy chữ tham khảo cho HS. 2. Học sinh: Học bài, chuẩn bị theo hướng dẫn. IV. Các hoạt động dạy và học: 1. Ổn định tổ chức: Lớp 8A Ngày dạy ...../12/2010.TS: Lớp 8A Ngày dạy ./12/2010.TS: 2. Kiểm tra bài cũ: KT chuẩn bị bài của HS (5’). 3. Bài mới: Hoạt động 1. Giới thiệu bài: - Mục tiêu: Định hướng, tạo tâm thế cho học sinh. - Phương pháp: Thuyết trình. - Thời gian: 2’. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung cần đạt Em ®· ®îc häc nh÷ng bµi th¬ nµo thuéc thÓ th¬ b¶y ch÷? Th¬ 7 ch÷ ë ®©y kh¸ réng bao gåm th¬ b¶y ch÷ cæ phong, th¬ thÊt luËn (ThÊt ng«n b¸t có), thÊt tuyÖt (ThÊt ng«n tø tuyÖt), th¬ míi b¶y ch÷ gåm nhiÒu khæ. Bµi h«m nay sÏ gióp chóng ta t×m hiÓu c¸ch lµm th¬ 7 ch÷. (Qua §Ìo Ngang. B¸nh tr«i níc, Vµo nhµ ngôc Qu¶ng §«ng c¶m t¸c, §Ëp ®¸ ë C«n L«n). Hoạt động 2. Tìm hiểu về thể thơ 7 chữ. - Mục tiêu: HS nắm KT về thể thơ: Câu thơ có 7 tiếng. Mỗi bài có thể có 4 câu, 8 câu hoặc nhiều khổ thơ. Ngắt nhịp 4/3 hoặc 3/4. - Phương pháp: Thuyết trình, vấn đáp, nêu vấn đề, phân tích. - Thời gian: 33’. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung cần đạt Hs ®äc sgk. H. Em hiÓu thÕ nµo vÒ luËt th¬ 7 ch÷? - Em h·y xem l¹i bµi thuyÕt minh vÒ thÓ th¬ ®· häc ë bµi 15. H- §äc kÜ c¸c bµi vµ khæ th¬ trong sgk, tù rót ra nhËn xÐt vÒ sè c©u, sè ch÷, c¸ch ng¾t nhÞp, gieo vÇn vµ luËt B - T trong c©u? H- Dùa vµo c¸ch lµm trªn, em lµm tiÕp 2 khæ th¬ cßn l¹i. - Su tÇm 1 sè bµi th¬ 7 ch÷, chÐp vµo vë bµi tËp. H- TËp lµm bµi th¬ 4 c©u 7 ch÷, ®Ò tµi tù chän. Lu ý kh«ng ®îc chÐp bµi cã s½n cña ngêi kh¸c. H- H·y ®äc, g¹ch nhÞp vµ chØ ra c¸c tiÕng gieo vÇn còng nh mèi quan hÖ b»ng tr¾c cña 2 c©u th¬ kÒ nhau trong bµi th¬ sau? - Chó ý: XÐt theo luËt “nhÊt, tam, ngò bÊt luËn; nhÞ, tø, lôc ph©n minh” (ch÷ thø 2, 4, 6 ph¶i ®óng luËt, cßn ch÷ thø 1, 3, 5 th× kh«ng cÇn). H- §äc bµi th¬ Tèi cña §oµn Cõ, bµi th¬ ®· bÞ chÐp sai. H·y chØ ra chç sai, nãi lÝ do vµ thö t×m c¸ch söa l¹i cho ®óng? Hs ®äc Suy nghĩ, trả lời Ghi bài Trả lời, bổ sung. - Đọc văn bản - Nhận xét. Suy nghĩ, trả lời, bổ sung. HS đọc, lắng nghe. - Trả lời. - Nhận xét, bổ sung. Ghi bài. HS đọc, lắng nghe. - Trả lời. I- ChuÈn bÞ ë nhµ: 1- LuËt th¬ b¶y ch÷: Lµ h×nh thøc th¬ lÊy c©u 7 ch÷ lµm ®¬n vÞ nhÞp ®iÖu, bao gåm th¬ 7 ch÷ cæ thÓ, th¬ §êng luËt 8 c©u 7 ch÷ vµ 4 c©u 7 ch÷, th¬ hiÖn ®¹i nhiÒu khæ víi c©u th¬ 7 ch÷. 2- Xem l¹i bµi thuyÕt minh vÒ thÓ th¬ 3- NhËn xÐt vÒ thÓ th¬ 7 ch÷: a- B¸nh tr«i níc (Hå Xu©n H¬ng). - Sè c©u lµ 4, sè ch÷ trong c©u lµ 7, c¶ bµi cã 28 ch÷. - C¸ch ng¾t nhÞp: 4/3. - Gieo vÇn: gieo vÇn b»ng ë c©u 1, 2, 4 (VÇn on: trßn, non, son). - LuËt b»ng tr¾c: cã thÓ khëi ®Çu b»ng tiÕng thø 2 vÇn b»ng. 4- Su tÇm: C¶nh khuya – Hå ChÝ Minh. 5- TËp lµm bµi th¬ 4 c©u 7 ch÷, ®Ò tµi tù chän. II- Ho¹t ®éng thùc hµnh: 1- NhËn diÖn luËt th¬: a- Bµi “ChiÒu” cña §oµn V¨n Cõ: - NhÞp 4/3, gieo vÇn ª (vÒ, nghe, lª) - vÇn b»ng. - Mqh b»ng tr¾c cña 2 c©u th¬ kÒ nhau: B B B T T B B T T B B T T B T T B B B T T B B B T T B B (2) (4) (6) - C©u 1, 2 B - T ®èi nhau (®èi); C©u 3, 4 B - T l¹i ®èi nhau (®èi). - C©u 2, 3 B - T gièng nhau (niªm). b- Bµi th¬ Tèi cña §oµn Cõ: - ChÐp c©u thø 2 sai nhÞp vµ sai vÇn: + Sai nhÞp: sau tõ “mê” cã dÊu phÈy ph¶i ng¾t thµnh nhÞp 3/4 kh«ng ®óng víi nhÞp th¬ 7 ch÷ 4/3 –> Söa l¹i b»ng c¸ch bá dÊu phÈy ®Ó c©u th¬ trë l¹i nhÞp 4/3. - Sai vÇn: c©u trªn vÇn e (che), c©u díi l¹i vÇn anh (xanh) kh«ng vÇn víi nhau -> Söa l¹i lµ “lÌ”. 4. Củng cố: Thời gian: 2’ H. Chú ý khi làm thơ bảy chữ? (vần, nhịp, đối...) 5. Hướng dẫn học ở nhà: - Thời gian: 3’. GV định hướng nội dung cho HS: - Học kĩ nội dung. Làm bài tập. - Chuẩn bị bài: Mục 2. * Rút kinh nghiệm: Ngày soạn: 13/12/2010. Tiêt 71. HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN: LÀM THƠ BẢY CHỮ I. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: Giúp HS: Nắm được những yêu cầu tối thiểu khi làm thơ bảy chũa. 2. Kĩ năng: Nhận biết thơ bảy chữ. Đặt câu thơ bảy chữ với các yêu cầu đối, nhịp, vần... 3. Thái độ: Học tập, yêu mến văn học, trau dồi các làm thơ. II. Rèn kĩ năng sống cho học sinh: Kĩ năng nhận biết, phân tích , đánh giá, tìm kiếm và xử lí thông tin, giải quyết nhiệm vụ, thực hành, hợp tác..... III. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: 1. Giáo viên: Bài soạn, các bài thơ bảy chữ tham khảo cho HS. 2. Học sinh: Học bài, chuẩn bị theo hướng dẫn. IV. Các hoạt động dạy và học: 1. Ổn định tổ chức: Lớp 8A Ngày dạy ...../12/2010.TS: Lớp 8A Ngày dạy ./12/2010.TS: 2. Kiểm tra bài cũ: KT chuẩn bị bài của HS (5’). 3. Bài mới: Hoạt động 1. Giới thiệu bài: - Mục tiêu: Định hướng, tạo tâm thế cho học sinh. - Phương pháp: Thuyết trình. - Thời gian: 2’. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung cần đạt Để làm một bài thơ bảy chữ chúng ta phải nắm được một số đặc điểm của thể thơ này. Cụ thể như thế nào? Hoạt động 2. Tìm hiểu về thể thơ 7 chữ. - Mục tiêu: HS nắm KT về thể thơ: Câu thơ có 7 tiếng. Mỗi bài có thể có 4 câu, 8 câu hoặc nhiều khổ thơ. Ngắt nhịp 4/3 hoặc 3/4. - Phương pháp: Thuyết trình, vấn đáp, nêu vấn đề, phân tích. - Thời gian: 33’. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung cần đạt - H·y lµm tiÕp hai c©u th¬ cuèi theo ý m×nh trong bµi th¬ cña Tó X¬ng mµ ngêi biªn so¹n ®· giÊu ®i? - Gv: Bµi th¬ më ®Çu kÓ chuyÖn th»ng Cuéi ë cung tr¨ng, nh thÕ lµ ®Ò tµi bµi th¬ xoay quanh chuyÖn th»ng Cuéi ë cung tr¨ng. Hai c©u tiÕp theo ph¶i ph¸t triÓn vÒ ®Ò tµi ®ã theo 1 híng nµo ®ã. NÕu thÕ ngêi lµm ph¶i biÕt c¸c chuyÖn vÒ chó Cuéi nh Cuéi nãi dèi, cung tr¨ng cã chÞ H»ng, cã c©y ®a, cã con thá ngäc,... Cã thÓ lµm nghiªm tóc, cã thÓ lµm hãm hØnh,... §¸ng chó ý lµ 2 c©u th¬ tiÕp theo ph¶i theo luËt sau: B B T T B B T T T B B T T B Ph¶i ®óng nh thÕ th× míi ®îc. TÊt nhiªn th¬ §êng cã luËt “nhÊt, tam, ngò bÊt luËn; nhÞ, tø, lôc ph©n minh” (ch÷ thø 2, 4, 6 ph¶i ®óng luËt, cßn ch÷ thø 1, 3, 5 th× kh«ng cÇn. - Lµm tiÕp bµi th¬ dang dë díi ®©y cho trän vÑn theo ý cña m×nh? -Gv: VÒ ND 2 c©u ®Çu ®· vÏ ra c¶nh mïa hÌ, th× 2 c©u tiÕp ph¶i nãi tíi chuyÖn mïa hÌ, chuyÖn nghØ hÌ, chia tay b¹n, dÆn dß b¹n, hÑn hß nhau n¨m sau,... Hai c©u tiÕp theo B - T ph¶i lµ: T T B B B T T B B T T T B B - Hs ®äc bµi th¬ 4 c©u 7 ch÷ ®· lµm ë nhµ ®Ó c¸c b¹n b×nh. GV. Nhận xét, đánh giá bài làm của HS. Hs ®äc Suy nghĩ, trả lời Ghi bài Trả lời, bổ sung. - Đọc văn bản - Nhận xét. Suy nghĩ, trả lời, bổ sung. HS đọc, lắng nghe. - Trả lời. - Nhận xét, bổ sung. Ghi bài. HS đọc, lắng nghe. - Nhận xét. Hoạt động nhóm. 2- TËp lµm th¬: a- T«i thÊy ngêi ta cã b¶o r»ng: B¶o r»ng th»ng Cuéi ë cung tr¨ng! - Nguyªn v¨n 2 c©u cña Tó X¬ng lµ: Chøa ai ch¼ng chøa, chøa th»ng Cuéi T«i gím gan cho c¸i chÞ H»ng. - NÕu nhÊn m¹nh tíi viÖc nãi dèi khiÕn th»ng Cuéi lªn cung tr¨ng, bÞ ngêi ta chª cêi cã thÓ viÕt: §¸ng cho c¸i téi qu©n lõa dèi Giµ khÊc nh©n gian vÉn gäi th»ng. - HoÆc giÔu chó Cuéi c« ®¬n n¬i mÆt tr¨ng chØ cã ®¸ víi bôi: Cung tr¨ng chØ toµn ®Êt cïng ®¸, HÝt bôi suèt ngµy ®· síng ch¨ng. - HoÆc lo cho chÞ H»ng: Câi trÇn ai còng chõa mÆt nã, Nay ®Õn cung tr¨ng bìn chÞ H»ng. b- Vui sao ngµy ®· chuyÓn sang hÌ, Phîng ®á s©n trêng rén tiÕng ve. - C©u tiÕp theo cã thÓ lµ: PhÊp phíi trong lßng bao tiÕng gäi, Tho¶ng h¬ng lóa chÝn giã ®ång quª. - HoÆc cã thÓ lµ: C¶nh Êy lßng ai kh«ng phÊn chÊn M¬ vÒ câi méng thña xa quª. c- B×nh th¬: 4. Củng cố: Thời gian: 2’ H. Chú ý khi làm thơ bảy chữ? (vần, nhịp, đối...) 5. Hướng dẫn học ở nhà: - Thời gian: 3’. GV định hướng nội dung cho HS: - Học kĩ nội dung. Làm bài tập. - Chuẩn bị bài: Nhớ rừng. * Rút kinh nghiệm:
Tài liệu đính kèm: