Văn bản:
Trong lòng mẹ
( Trích “Những ngày thơ ấu ”- Nguyên Hồng)
A Mục tiêu cần đạt:
1. Kiến thức
- Có được những kiến thức sơ giảnvề thể văn hồi kí
Thấy được đặc điểm của thể văn hồi kí qua ngòi bút Nguyên Hồng: Thấm đượm chất trữ tình, lời văn chân thành, dạt dào cảm xúc.
2. Kĩ năng:
Bước đầu đọc hiểu một văn bản hồi kí
Vận dụng kiến thức về sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong văn bản tự sự để phân tích tác phẩm truyện.
3. giáo dục: Tình cảm gia đình , tình yêu thương những người ruột thịt
Ngµy so¹n : 22/8/10 TiÕt 5,6 (PPCT) Ngµy d¹y : 23/8/10 V¨n b¶n: Trong lßng mÑ ( TrÝch “Nh÷ng ngµy th¬ Êu ”- Nguyªn Hång) A Môc tiªu cÇn ®¹t: 1. Kiến thức - Có được những kiến thức sơ giảnvề thể văn hồi kí Thấy được đặc điểm của thể văn hồi kí qua ngòi bút Nguyên Hồng: Thấm đượm chất trữ tình, lời văn chân thành, dạt dào cảm xúc. 2. Kĩ năng: Bước đầu đọc hiểu một văn bản hồi kí Vận dụng kiến thức về sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong văn bản tự sự để phân tích tác phẩm truyện. 3. giáo dục: Tình cảm gia đình , tình yêu thương những người ruột thịt B ChuÈn bÞ: Gv: So¹n bµi, máy chiếu, tËp håi kÝ cña Nguyªn Hång. Hs: So¹n bµi. C Ph¬ng ph¸p: Ph©n tÝch, ®µm tho¹i, hoạt động nhóm , so s¸nh, quy n¹p. D TiÕn tr×nh d¹y häc: I æn ®Þnh líp. II KiÓm tra bµi cò: Em hãy nêu những suy nghĩ của mình về dòng cảm xúc của nhân vật tôi trong buổi tựu trường đầu tiên? III Bµi míi: Lêi dÉn:- Ai còng cã mét tuæi th¬. Víi Nguyªn Hång nh÷ng ngµy th¬ Êu ®îc nhí l¹i víi rung ®éng cøc ®iÓm cña mét linh hån trÎ d¹i. Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ng Hs ®äc phÇn chó thÝch trong sgk. Yªu cÇu hs quan s¸t phÇn chó thÝch (*) trong sgk. Gv Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña en vÒ t¸c gi¶ Nguyªn Hång? Hs – Nguyªn Hång tªn khai sinh lµ NguyÔn Nguyªn Hång (1918-1982) quª ë Nam §Þnh. Tríc C¸ch m¹ng th¸ng t¸m sèng chñ yÕu ë H¶i Phßng. Sau C¸ch m¹ng vÉn bÒn bØ s¸ng t¸c tiÓu thuyÕt, kÝ, th¬. §îc truy tÆng gi¶i thëng Hå ChÝ Minh vÒ v¨n häc n¨m 1996. Gv Tr×nh bµy ng¾n gän nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c phÈm “Nh÷ng ngµy th¬ Êu”? Hs Lµ tËp håi kÝ viÕt vÒ tuæi th¬ cay ®¾ng cña t¸c gi¶. Tõ c¶nh ngé vµ t©m sù cña chó bÐ Hång nh©n vËt chÝnh- t¸c gi¶ cßn cho thÊy bé mÆt l¹nh lïng cña x· héi phong kiÕn chØ träng ®ång tiÒn, ®Çy thµnh kiÕn cæ hñ, thãi nhá nhen , ®éc ¸c cña ®¸m thÞ d©n TTS khiÕn cho t×nh m¸u mñ ruét thÞt còng thµnh kh« hÐo. Gv VÞ trÝ cña ®o¹n trÝch “Trong lßng mÑ”? Hs Lµ ch¬ng IV cña t¸c phÈm. T¸c phÈm gåm 9 ch¬ng ®¨ng trªn b¸o 1938, in thµnh s¸ch n¨m 1940. Gv híng dÉn c¸ch ®äc: giäng chËm, t×nh c¶m,chó ý tõ ng÷ thÓ hiÖn c¶m xóc cña nh©n vËt “t«i”. Giäng ®ay ®¶, kÐo dµi thÓ hiÖn râ s¾c th¸i ch©m biÕm cay nghiÖt cña bµ c«. Gv. ®äc mÉu 1 ®o¹n, hs nghe ®äc tiÕp vµ nhËn xÐt. Gv. Em hiÓu thÕ nµo lµ “®o¹n tang, rÊt kÞch, tha h¬ng, cÇu thùc, cæ tôc, b¸n xíi”? Hs Quan s¸t chó thÝch trong sgk vµ tr¶ lêi. Gv. T¸c phÈm thuéc kiÓu v¨n b¶n nµo? Hs: - TiÓu thuyÕt – tù thuËt(tù truyÖn) kÕt hîp nhuÇn nhuyÔn gi÷a c¸c kiÓu v¨n b¶n kÓ chuyÖn- miªu t¶- biÓu c¶m. Nh©n vËt ngêi kÓ chuyÖn xng “t«i” ng«i thø nhÊt lµ chÝnh t¸c gi¶ kÓ chuyÖn ®êi m×nh mét c¸ch trung thùc vµ ch©n thµnh. Gv. §o¹n trÝch cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? Giíi h¹n tõng phÇn? T¹i sao em chia nh vËy? Hs: Chia 2 phÇn. + PhÇn 1 : “Tõ ®Çu... ngêi ta hái ®Õn chø”? Cuéc ®èi tho¹i gi÷a ngêi c« cay ®éc vµ chó bÐ Hång; ý nghÜ c¶m xóc cña chó vÒ ngêi mÑ bÊt h¹nh. + PhÇn 2 : “Cßn l¹i”. Cuéc gÆp l¹i bÊt ngê víi ngêi mÑ vµ c¶m gi¸c vui síng cùc ®iÓm cña chó bÐ Hång. Gv. H đọc đoạn văn: Tôi đã bỏ...vàng hương nữa Tìm những chi tiết nói lên hoàn cảnh của bé Hồng? Cảnh ngộ của bé Hồng như thế nào? Hs- Hoµn c¶nh gÇn ®Õn ngµy giç ®Çu bè, mÑ bÐ Hång vÉn cha vÒ, nghe tin ®ån mÑ ®· lÇm lì víi ngêi kh¸c. Gv. Bµ c« ®· c xö nh thÕ nµo víi chó bÐ Hång? Hs: + Nãi : Mµy cã muèn vµo... Sao l¹i kh«ng vµo? Mî mµy ph¸t tµi l¾m, cã nh d¹o tríc ®©u! Mµy d¹i qu¸, cø vµo ®i... th¨m em bÐ chø! + Cêi hái... Gv. Cö chØ vµ néi dung c©u hái cã ph¶n ¸nh ®óng t©m tr¹ng vµ tÝnh chÊt cña bµ c« ®èi víi ngêi chÞ d©u kh«ng? V× sao em nhËn ra? Hs: - Cö chØ ®Çu tiªn lµ cêi hái ch¸u-> cã vÎ quan t©m , ®¸nh vµo tÝnh thÝch míi l¹ cña trÎ nhng chÝnh bÐ Hång b»ng sù nh¹y c¶m, th«ng minh cña m×nh ®· nhËn ra ngay ý nghÜ , t×nh c¶m cña bµ c« ®èi víi mÑ m×nh. GV. BÐ Hång ®· c¶m nhËn ®îc nh÷ng g× trong lêi nãi ®ã? Hs: + NhËn ra ý nghÜ cay ®éc trong giäng nãi vµ nô cêi rÊt kÞch cña c« t«i. + Nh¾c ®Õn mÑ c« t«i chØ cã ý gieo r¾c vµo ®Çu ãc t«i nh÷ng hoµi nghi ®Ó t«i khinh miÖt vµ ruång rÉy mÑ. + Hai tiÕng “em bДmµ c« t«i ng©n dµi ra thËt ngät , thËt râ, qu¶ nhiªn xo¾n chÆt lÊy t©m can t«i nh ý c« t«i muèn. Gv. §iÒu g× gióp bÐ Hång cã sù nh¹y c¶m quý gi¸ Êy? Hs + Sù tr¶i nghiÖm cïng víi nçi ®au trong nhiÒu ngµy th¸ng. + Lßng yªu th¬ng v« bê ®èi víi mÑ. + Sù béc lé th¸i qu¸, râ rµng trong nÐt mÆt, nô cêi cña c«. Gv. C¶m nhËn ®îc suy nghÜ, t×nh c¶m cña bµ c« ®èi víi mÑ m×nh, bÐ Hång ®· xö sù nh thÕ nµo? Hs: Tõ chèi, kh«ng muèn vµo th¨m mÑ. Gv. Sau lêi tõ chèi, bµ c« ®· hái g×? NÐt mÆt vµ th¸i ®é cña bµ thay ®æi ra sao? ®iÒu ®ã thÓ hiÖn c¸i g×? Hs:- Bµ c« l¹i hái lu«n, m¾t long lanh nh×n ch¸u ch»m chÆp. Bµ vÉn cßn tiÕp tôc ®ãng kÞch ®Ó giÔu cît ch¸u, tiÕp tôc l«i ®øa ch¸u vµo trß ch¬i tai qu¸i cña m×nh. - Khi nhËn thÊy bÐ Hång im lÆng cói ®Çu , rng rng muèn khãc th× bµ c« l¹i khuyªn, l¹i an ñi khÝch lÖ tá ra réng lîng muèn gióp ®ì ch¸u; nhng hai ch÷ “em bД l¹i ng©n dµi ra thËt ngät. Bµ c« ®· biÓu hiÖn sù s¨m soi ®éc ®Þa cø hµnh h¹, nhôc m¹ ®øa ch¸u ng©y th¬ b»ng c¸ch xo¸y vµo nçi ®au, nçi khæ t©m cña nã. Gv. Bµ c« mÆc kÖ ch¸u cêi dµi trong tiÕng khãc, vÉn t¬i cêi kÓ c¸c chuyÖn vÒ chÞ d©u m×nh, råi l¹i ®æi giäng vç vai nghiªm nghÞ tá râ sù th¬ng xãt anh trai. Nh÷ng ®iÒu ®ã béc l« b¶n chÊt g× cña bµ c«? Hs: - L¹nh lïng v« c¶m tríc sù ®au ®ín ®Õn phÉn uÊt cña ®øa ch¸u. Bµ kÓ vÒ sù ®ãi r¸ch tóng thiÕu cña ngêi chÞ d©u cò víi vÎ thÝch thó ra mÆt. - Muèn lµm ®øa ch¸u ®au khæ h¬n n÷a, lóng tóng ®au khæ h¬n ®Õn sù tét cïng cña sù ®au ®ín , phÉn uÊt bµ míi tá ra ngËm ngïi xãt th¬ng cho ngêi ®· mÊt-> sù gi¶ dèi th©m hiÓm ®Õn tr¾ng trîn, tr¬ trÏn. GV. Em thÊy bµ c« lµ ngêi nh thÕ nµo? Hs: Lµ mét ngêi l¹nh lïng ®éc ¸c, th©m hiÓm. GV b×nh: H×nh ¶nh bµ c« mang ý nghÜa tè c¸o h¹ng ngêi sèng tµn nhÉn, kh« hÐo c¶ t×nh m¸u mñ trong x· héi thùc d©n nöa phong kiÕn lóc bÊy giê. T×nh c¶m ®ã lµ ®Þnh kiÕn ®èi víi ngêi phô n÷ trong x· héi cò. TiÕt 2. Gv. Tríc c©u hái ngät nh¹t ®Çu tiªn cña bµ c«, bÐ Hång ®· xö sù nh thÕ nµo? Hs: Toan tr¶ lời cã nhng l¹i cói ®Çu kh«ng ®¸p. Gv. T¹i sao bÐ Hång l¹i hµnh ®éng nh vËy? Hs:- Sím nhËn ra sù lõa dèi, lõa mÞ trong lêi nãi cña bµ c«. Im lÆng cói ®Çu ®Ó t×m kiÕm mét c©u tr¶ lêi ®èi phã. - Hång t×m ®îc c¸ch xö sù thÝch ®¸ng: cêi tõ chèi døt kho¸t, nãi râ lÝ do rÊt cã lÝ. Gv. Sau c©u hái thø hai cña bµ c« t©m tr¹ng bÐ Hång ®· cã sù thay ®æi.Em h·y chØ ra sù thay ®æi ®ã? Hs:- Lßng chó bÐ th¾t l¹i, khoÐ m¾t cay cay. Môc ®Ých nhôc m¹ mØa mai cña bµ c« tr¾ng trîn ph¬i bµy trong ®au ®ín, phÉn uÊt cña chó bÐ Hång kh«ng cßn nÐn næi: “níc m¾t rßng rßng... ë c»m vµ ë cæ”. C¸i cêi dµi trong tiÕng khãc ®Ó hái l¹i sau ®ã thÓ hiÖn sù k×m nÐn nçi ®au xãt, tøc tëi ®ang d©ng, lªn trong lßng. Gv. Em cã suy nghÜ nh thÕ nµo vÒ chi tiÕt “cêi dµi trong tiÕng khãc”? NhËn xÐt vµ ph©n tÝch? HS:- C©u v¨n thÓ hiÖn mét phong c¸ch cña Nguyªn Hång. Nã thÓ hiÖn mét c¸ch nång nhiÖt m¹nh mÏ, cêng ®é, trêng ®é, c¶m xóc t©m tr¹ng cña nh©n vËt. Tríc bµ c« bÐ Hång nhá bÐ yÕu ít mµ kiªn cêng, ®au xãt mµ tù hµo, ®Æc biÖt vÉn dµo d¹t tin yªu ngêi mÑ khèn khæ cña m×nh. Gv. Sau c©u hái vµ c©u chuyªn kÓ vÒ mÑ m×nh víi vÎ mÆt t¬i cêi cña bµ c«, bÐ Hång ®· suy nghÜ vµ hµnh ®éng nh thÕ nµo? Hs: Cæ nghÑn l¹i, khãc kh«ng ra tiÕng,uÊt hËn cµng nÆng, cµng s©u bËt thµnh h×nh ¶nh so s¸nh liªn tiÕp trong c©u v¨n dån dËp o¸n hên tô ngng vµ ®ét khëi: “Gi¸ nh... k× n¸t vôn míi th«i.” Gv. Chóng ta hiÓu ®îc diÒu g× trong tr¹ng th¸i t©m hån cña chó bÐ Hång? Hs: - C« ®éc vµ bÞ h¾t hñi. - Đau đớn tủi cực Tìm những chi tiết thể hiện tình cảm của bé Hồng với mẹ? Gv. Nªu vÊn ®Ò cho hs th¶o luËn. Suy nghÜ cña em vÒ t©m tr¹ng chó bÐ Hång vµ hiÖu qu¶ cña biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong ®o¹n v¨n? §¹i diÖn hs tr×nh bµy: - TiÕng gäi béc lé sù cuèng quýt mõng tñi, xãt xa , ®au ®ín hy väng -> thÓ hiÖn sù kh¸t khao t×nh mÑ trong t©m hån ®øa trÎ må c«i. - So s¸nh, gi¶ ®Þnh ®éc ®¸o -> béc lé t©m tr¹ng thÊt väng cïng cùc thµnh tuyÖt väng cña ®øa bÐ. Hy väng tét cïng thÊt väng tét cïng; h¹nh phóc tét cïng ®au khæ tét cïng. Gv. Cö chØ t©m tr¹ng hµnh ®éng, cña bÐ Hång khi bÊt ngê gÆp ®óng mÑ cña m×nh? Hs:- §îc mÑ xèc n¸ch lªn xe... quªn hÕt tñi hËn, u phiÒn tho¶ m·n nçi nhí mong. - Hång véi v· cuèng cuång ®uæi theo xe mÑ, thë hång héc, rÝu ch©n l¹i, oµ khãc nøc në... Gv Ngêi mÑ ®îc kÓ qua nh÷ng chi tiÕt nµo? Hs:- MÑ vÒ mét m×nh mang nhiÒu quµ b¸nh. MÑ t«i cÇm nãn vÉy t«i. MÑ t«i kh«ng cßm câi x¬ x¸c... th¬m tho l¹ thêng. Gv. Nh÷ng chi tiÕt ®ã thÓ hiÖn ®iÒu g× vÒ mÑ bÐ Hång? Hs: Ngêi mÑ hiÖn lªn cô thÓ sinh ®éng, gÇn gòi t¬i t¾n, ®Ñp v« cïng. Mét ngêi mÑ kh¸c h¼n lêi cña bµ c«, ®Ñp ®Ï kiªu h·nh vît lªn mäi mØa mai, cay ®éc cña mäi ngêi. Gv. T×nh c¶m cña bÐ Hång ®èi víi ngêi mÑ nh thÕ nµo? Hs: Yªu th¬ng quý träng mÑ s©u s¾c m·nh liÖt. Gv. Tõ khi nghe bµ c« nãi vÒ mÑ, råi sau ®ã gÆp mÑ t©m tr¹ng cña bÐ Hång diÔn biÕn nh thÕ nµo? Hs:- Khi nghe bµ c« mØa mai-> ®au khæ thÊt väng nhng vÉn trµn ®Çy yªu th¬ng mÑ, tin yªu mÑ. - Khi gÆp mÑ sung síng v« bê, d¹t dµo, miªn man, ®îc n»m trong lßng mÑ, c¶m nhËn b»ng tÊt c¶ c¸c gi¸c quan ®Æc biÖt lµ khøu gi¸c. TÊt c¶ nh÷ng phiÒn muén, sÇu ®au m¾t nh ¸ng m©y qua, còng quªn ph¾t ®i mµ th«i. => BÐ Hång bång bÒnh tr«i trong c¶m gi¸c sung síng, r¹o rùc kh«ng m¶y may nghÜ ngîi g×. Gv. C¶m nghÜ cña em vÒ nh©n vËt bÐ Hång? Hs:- Néi t©m s©u s¾c. Yªu mÑ m·nh liÖt. Khao kh¸t yªu th¬ng. Gv. NhËn xÐt ph¬ng thøc biÓu ®¹t cña v¨n b¶n vµ c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt? - BiÓu c¶m trùc tiÕp-> thÓ hiÖn xóc ®éng kh¬i gîi c¶m xóc ë ngêi ®äc. - BiÖn ph¸p nghÖ thuËt tiªu biÓu ®Æc s¾c. Gv. Néi dung ®o¹n trÝch? HS:+ T©m tr¹ng cay ®¾ng tñi cùc. + T×nh yªu th¬ng mÑ ch¸y báng. Gv. Cm “V¨n Nguyªn Hång giµu chÊt tr÷ t×nh”? HS:+ T×nh huèng néi dung c©u chuyÖn. + Dßng c¶m xóc phong phó. + C¸ch thÓ hiÖn : - KÓ, béc lé c¶m xóc. - H×nh ¶nh so s¸nh thÓ hiÖn t©m tr¹ng. - Lêi v¨n , dßng c¶m xóc miªn man. Gv. Cmr “Nguyªn Hång lµ nhµ v¨n cña phô n÷ vµ nhi ®ång”? HS:+ ViÕt nhiÒu vÒ phô n÷ vµ nhi ®ång. + Dµnh cho hä tÊm lßng chan chøa th¬ng yªu, n©ng niu, tr©n träng. - DiÔn t¶ thÊm thÝa nçi c¬ cùc, tñi nhôc cña hä. - Tr©n träng thÊu hiÓu vÎ ®Ñp vÎ ®Ñp t©m hån, ®øc tÝnh cao quý. A. Giới thiệu chung 1 T¸c gi¶. - Nguyªn Hång (1918-1982) là nhà văn của những người cùng khổ, có nhiều s¸ng t¸c ở các thể loại tiÓu thuyÕt, kÝ, th¬... - §îc truy tÆng gi¶i thëng Hå ChÝ Minh vÒ v¨n häc n¨m 1996. 2. T¸c phÈm: Håi kÝ : thể văn ghi chép, kể lại những biến cố đã xảy ra trong quá khứ mà tác giả đồng thời là người kể, người tham gia hoặc chứng kiến §o¹n trÝch: Lµ ch¬ng IV cña tập hồi kí Những ngày thơ ấu 3 §äc chó thÝch: * §äc: * Chó thÝch: B. Tìm hiểu văn bản 1. ... p taâm tanh baån xaâm phaïm ñeán... 4)Xeáp caùc töø muõi, nghe, tai, thính, ñieác, thôm, roõ vaøo ñuùng tröôøng töø vöïng cuûa noù theo baûng sau : Khöùu giaùc Thính giaùc 5)Tìm caùc tröôøng töø vöïng cuûa moãi töø sau ñaây : löôùi, laïnh, taán coâng. 6)Trong ñoaïn thô sau, taùc giaû ñaõ chuyeån caùc töø in ñaäm töø tröôøng töø vöïng naøo sang tröôøng töø vöïng naøo? Ruoäng raãy laø chieán tröôøng Cuoác caøy laø vuõ khí Nhaø noâng laø chieán só Haäu phöông thi ñua vôùi tieàn phöông. A. Lý thuyết I/ Theá naøo laø tröôøng töø vöïng ? 1 Khảo sát ngữ liệu Mặt,mắt da, gò má,đùi, đầu -> nhöõng töø trên coù moät neùt chung veà nghóa: chỉ các bộ phận cơ thể con người 2. Ghi nhôù. 3.Löu yù 3.1. Moät TTV coù theå bao goàm nhieàu TTV nhoû hôn. 3.2. Moät TTV coù theå bao goàm nhöõng töø khaùc bieät nhau veà töø loaïi 3.3 Do hieän töôïng nhieàu nghóa, moät töø coù theå thuoäc nhieàu TTV khaùc nhau. 3.4. Trong thô vaên, ngöôøi ta duøng caùch chuyeån TTV nhö moät bieän phaùp tu töø. B/ Luyeän taäp 1) Caùc töø thuoäc TTV ngöôøi ruoät thòt trong vaên baûn “Trong loøng meï”: thaày, meï, coâ, môï, con, chaùu, anh em, em 2) Teân TTV : duïng cuï ñaùnh baét haûi saûn vaät duïng ñeå chöùa ñöïng. hoaït ñoäng cuûa chaân. traïng thaùi taâm lyù. tính caùch g. duïng cuï ñeå vieát 3) TTV cuûa caùc töø in ñaäm trong ñoaïn trích: Thaùi ñoä tình caûm. 4) Khöùu giaùc Thính giác Thính giaùc muõi, thôm, tai, nghe, điếc rõ thính, điếc nghe, tai, thính, ñieác,roõ 5) LÖÔÙI Tröôøng vaät duïng ñaùnh baét nôm, voù, caâu... Tröôøng vaät duïng xaây döïng kính,saét, nhoâm... Tröôøng heä thoáng maïng, ñöôøng daây... LAÏNH Tröôøng nhieät ñoä noùng, aám,... Tröôøng caûm giaùc soát, maùt,... Tröôøng thaùi ñoä tình caûm töôi,cau coù,... TAÁN COÂNG Tröôøng chieán tranh tieâu dieät, phoøng ngöï,... Tröôøngbeänh taät uû, xaâm nhaäp, huûy dieät... 6) Caùc töø in ñaäm ñöôïc chuyeån töø TT V quaân söï sang TTV noâng nghieäp. IV Cuûng coá: - Ñoïc laïi ghi nhôù trong sgk - Theá naøo laø tröôøng töø vöïng? Laáy ví duï? V/ Höôùng daãn hoïc taäp ôû nhaø : Vận dụng kiến thức về trường từ vựng đã học viết 1 đoạn văn ngắn có sử dụng ít nhất 5 từ thuộc một trường từ vựng nhât định Hoïc baøi. Traû lôøi vaøo vôû baøi soaïn nhöõng caâu hoûi trong phaàn I, II cuûa baøi “ Boá cuïc vaên baûn” /SGKtr. 24 E.RUÙT KINH NGHIEÄM : Ngaøy soaïn:26/8/10 Tieát 8(PPCT) Ngaøy daïy: 27/8/2020 Bố cục của văn bản A.MUÏC TIEÂU CAÀN ÑAÏT: 1. Kiến thức - Naém ñöôïc yêu cầu của vaên baûn về bố cục - Bieáât cách xây döïng boá cuïc vaên baûn maïch laïc, phuø hôïp vôùi ñoái töôïng phản ánh, ý dồ giao tiếp của người viết vaø nhaän thöùc cuûa ngöôøi ñoïc. 2. Kĩ năng - Sắp xếp các đoạn văn trong bài theo một bố cục nhất định - Vận dụng kiến thức về bố cục trong việc đọc- hiểu văn bản. B.CHUAÅN BÒ : 1. Ñoái vôùi thaày : Giaùo aùn, SGK, Saùch baøi taäp. Máy chieáu. 2. Ñoái vôùi troø : - Baøi soaïn. C. PHÖÔNG PHAÙP: - Phaân tích, ñaøm thoaïi, quy naïp, thảo luaän nhoùm. D.TIEÁN TRÌNH LEÂN LÔÙP : I.OÅn ñònh lôùp II.Kieåm tra bài cũ Theá naøo laø chuû ñeà cuûa vaên baûn ? Tính thoáng nhaát veà chuû ñeà cuûa vaên baûn ñöôïc theå hieän treân nhöõng phöông dieän naøo ? ( Keát hôïp kieåm tra vôû baøi taäp vaø baøi soaïn theo ñònh höôùng cuûa giaùo vieân ) III.Baøi hoïc : Giôùi thieäu baøi HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV & HS NOÄI DUNG BAØI HOÏC HS nhắc lại khái niệm về bố cục trong văn bản Bố cục văn bản là sự tổ chức các đoạn văn để thể hiện chủ đề. Gv cho hoïc sinh ñoïc vaên baûn trong sgk *Gv ñaët caâu hoûi : - Vaên baûn treân coù theå chia laøm maáy phaàn ? Chæ ra caùc phaàn ñoù ? ( Ba phaàn : +Phaàn I : ñoaïn vaên ( I ) ( môû baøi ) +Phaàn II : ñoaïn vaên( II ),(III) (thaân baøi) +Phaàn III : ñoaïn vaên ( IV ) ( keát baøi ) ) Gv . Haõy cho bieát nhieäm vuï cuûa töøng phaàn trong vaên baûn treân ? ( Coù quan heä khaêng khít vôùi nhau) HS: + Phaàn môû baøi : giôùi thieäu ngöôøi thaày taøi ñöùc Chu Vaên An.-> Neâu ra chuû ñeà cuûa vaên baûn. + Phaàn thaân baøi : Laøm roõ caùc khía caïnh taøi ñöùc cuûa thaày Chu Vaên An-> Trình baøy caùc khía caïnh cuûa vaán ñeà. + Phaàn keát baøi : tình caûm cuûa moïi ngöôøi daønh cho thaày Chu Vaên An .-> Toång keát chuû ñeà cuûa vaên baûn. Gv. Phaân tích moái quan heä giöõa caùc phaàn trong vaên baûn treân ? ( Caùc phaàn ñeàu taäp trung laøm roõ chuû ñeà cuûa vaên baûn laø “Ngöôøi thaày ñaïo cao ñöùc troïng”, caû 3 phaàn ñeàu gaén boù chaët cheõ vôùi nhau ) Gv. Boá cuïc cuûa vaên baûn goàm maáy phaàn? Nhieäm vuï cuûa töøng phaàn? Moái quan heä giöõa caùc phaàn? Hs: traû lôøi gv khaùi quaùt theo ghi nhôù. Hs: ñoïc ghi nhôù trong sgk. Gv dieãn giaûng:Trong 3 phaàn cuûa vaên baûn, phaàn môû baøi, keát baøi thöôøng ngaén goïn, ñöôïc toå chöùc töông ñoái oån ñònh.Thaân baøi laø phaàn phöùc taïp nhaát, ñöôïc toå chöùc theo nhieàu kieåu khaùc nhau. Chuùng ta seõ tìm hieåu moät soá caùch thöùc saép xeáp phaàn thaân baøi. Gv. Phaàn Thaân baøi vaên baûn Toâi ñi hoïc keå veà nhöõng söï kieän naøo ? Caùc söï kieän aáy saép xeáp theo thöù töï naøo ? Hs :- Saép xeáp theo söï hoài töôûng nhöõng kæ nieäm veà buoåi töïu tröôøng ñaàu tieân cuûa taùc giaû. Caùc söï kieän aáy ñöôïc saép xeáp theo trình töï thôøi gian trong doøng hoài töôûng. Caûm xuùc treân ñöôøng ñeán tröôøng – caûm xuùc khi ñöùng trong saân tröôøng – caûm xuùc khi vaøo lôùp hoïc. GV. Haõy chæ ra nhöõng dieãn bieán taâm traïng cuûa beù Hoàng trong phaàn Thaân baøi ? Hs: + Tröôùc khi gaëp meï: thöông meï, caêm gheùt nhöõng coå tuïc-> baø coâ + Khi gaëp meï: Sung söôùng , haïnh phuùc voâ bôø. -> Söï phaùt trieån cuûa söï vieäc. GV. Khi laøm vaên mieâu taû, em thöôøng laàn löôït mieâu taû theo trình töï naøo ? Haõy keå ra moät soá trình töï maø em bieát ? Hs: + Taû ngöôøi, taû vaät - Khoâng gian, thôøi gian - Ngoaïi hình, quan heä caûm xuùc. + Taû phong caûnh: - Khoâng gian: roäng- hep; xa- gaàn... - Ngoaïi caûnh ñeán caûm xuùc-> ngöôïc laïi. GV. Haõy neâu caùch saép xeáp phaàn Thaân baøi cuûa vaên baûn Ngöôøi thaày ñaïo cao ñöùc troïng ? Hs:- Thaày giaùo gioûi, khoâng maøng danh lôïi - Cöông tröïc, tính tình cöùng coûi. ( Laàn löôït nhöõng söï vieäc cho thaáy thaày CVA taøi cao, ñöùc troïng, söï kính troïng cuûa hoïc troø daønh cho thaày ) GV. Töø vieäc phaân tích treân, em haõy cho bieát caùch saép xeáp noäi dung phaàn Thaân baøi cuûa vaên baûn ? Hs: - Trình töï thôøi gian, khoâng gian. Söï phaùt trieån cuûa söï vieäc. Khía caïnh cuûa chuû ñeà. Maïch suy luaän. Gv. choát yù döïa vaøo ghi nhôù. Hs ñoïc ghi nhôù trong saùch giaùo khoa. Gv.neâu yeâu caàu cuûa töøng baøi taäp, sau ñoù cho hs giaûi baøi taäp. Cho nhöõng hs khaùc nhaän xeùt, gv ñuùc keát, cho ñieåm luyeän taäp. Gv.Phaân tích caùch trình baøy yù trong töøng phaàn trích. Hs: Caùch trình baøy yù : Trình töï khoâng gian : töø xa ñeán gaàn. Trình töï thôøi gian . c. Töø khaùi quaùt ñeán cuï theå, töø caùi ñaõ bieát ñeán caùi chöa bieát. Gv .yeâu caàu hs trình baøy mieäng baøi taäp naøy. Caên cöù vaøo thöïc teá, gv cho ñieåm thöïc haønh. HS: + Môû baøi : Giôùi thieäu caûnh ngoä cuûa beù Hoàng vaø tình thöông meï. +Thaân baøi : - Tình thöông meï cuûa Hoàng trong cuoäc ñoái thoaïi vôùi ngöôøi coâ. - Tình thöông meï bieåu hieän qua thaùi ñoä caêm giaän nhöõng coå tuïc. - Taâm traïng cuûa Hoàng khi ôû trong loøng meï. + Keát baøi : Keát luaän chung veà tình thöông meï cuûa Hoàng Gv. Nhaän xeùt vaø söûa chöõa caùch trình baøy yù cuûa daøn yù cho tröôùc. Baøi taäp naøy, gv cuõng thöïc hieän nhö ôû baøi taäp 2 a.Giaûi thích caâu tuïc ngöõ : - Nghóa ñen cuûa caâu tuïc ngöõ : Ñi moät ngaøy ñaøng hoïc moät saøng khoân. - Nghóa boùng cuûa caâu tuïc ngöõ : Ñi moät ngaøy ñaøng hoïc moät saøng khoân. b.Chöùng minh tính ñuùng ñaén cuûa caâu tuïc ngöõ : - Nhöõng ngöôøi thöôøng xuyeân chòu khoù hoøa mình vaøo ñôøi soáng seõ naém chaéc tình hình, hoïc hoûi ñöôïc nhieàu ñieàu boå ích. - Caùc vò laõnh tuï boân ba tìm ñöôøng cöùu nöôùc. - Trong thôøi kyø ñoåi môùi, nhôø giao löu vôùi nöôùc ngoaøi, ta hoïc taäp ñöôïc coâng ngheä tieân tieán cuûa theá giôùi. A. Lí thuyết I/ Boá cuïc cuûa vaên baûn 1. Khảo sát ngữ liệu Boá cuïc- nhieäm vuï. + Phaàn môû baøi : giôùi thieäu ngöôøi thaày taøi ñöùc Chu Vaên An.-> Neâu ra chuû ñeà cuûa vaên baûn. + Phaàn thaân baøi : Laøm roõ caùc khía caïnh taøi ñöùc cuûa thaày Chu Vaên An-> Trình baøy caùc khía caïnh cuûa vaán ñeà. + Phaàn keát baøi : tình caûm cuûa moïi ngöôøi daønh cho thaày Chu Vaên An .-> Toång keát chuû ñeà cuûa vaên baûn. * Vaên baûn thường coù boá cuïc 3 phaàn: MB, TB, KB mỗi phần có chức năng, nhiệm vụ riêng tuøy thuoäc vaøo kieåu vaên baûn, chuû ñeà, yù ñoà giao tieáp cuûa ngöôøi vieát, phù hợp với sự tiếp nhận của người đọc. 2. Ghi nhôù. II/ Caùch boá trí, saép xeáp noäi dung phaàn 1. Khảo sát ngữ liệu - Toâi ñi hoïc-> trình töï thôøi gian - Trong loøng meï: söï phaùt trieån cuûa söï vieäc. - Ngöôøi thaày ñaïo cao ñöùc troïng: Khía caïnh cuûa vaán ñeà. * Một số cách bố trí, sắp xếp bố cục của văn bản - Trình bày theo thứ töï thôøi gian, khoâng gian, - Trình bày theo theo söï phaùt trieån cuûa söï vieäc - Trình bày theo maïch suy luaän 2.Ghi nhôù. B/ Luyeän taäp Baøi 1 Caùch trình baøy yù : Trình töï khoâng gian : töø xa ñeán gaàn. Trình töï thôøi gian . Töø khaùi quaùt ñeán cuï theå, töø caùi ñaõ bieát ñeán caùi chöa bieát. Baøi 2 Trình baøy yù veà loøng thöông meï cuûa chuù beù Hoàng. Gôïi yù : +Môû baøi : Giôùi thieäu caûnh ngoä cuûa beù Hoàng vaø tình thöông meï. +Thaân baøi : -Tình thöông meï cuûa Hoàng trong cuoäc ñoái thoaïi vôùi ngöôøi coâ. -Tình thöông meï bieåu hieän qua thaùi ñoä caêm giaän nhöõng coå tuïc. -Taâm traïng cuûa Hoàng khi ôû trong loøng meï. +Keát baøi : Keát luaän chung veà tình thöông meï cuûa Hoàng. Baøi 3 Gôïi yù: + Nhaän xeùt : Caùc yù a, b coøn saép xeáp loän xoän vaø chöa hôïp lyù trong yù b. + Söûa chöõa : a.Giaûi thích caâu tuïc ngöõ : - Nghóa ñen cuûa caâu tuïc ngöõ : Ñi moät ngaøy ñaøng hoïc moät saøng khoân. - Nghóa boùng cuûa caâu tuïc ngöõ : Ñi moät ngaøy ñaøng hoïc moät saøng khoân. b.Chöùng minh tính ñuùng ñaén cuûa caâu tuïc ngöõ : - Nhöõng ngöôøi thöôøng xuyeân chòu khoù hoøa mình vaøo ñôøi soáng seõ naém chaéc tình hình, hoïc hoûi ñöôïc nhieàu ñieàu boå ích. - Caùc vò laõnh tuï boân ba tìm ñöôøng cöùu nöôùc. - Trong thôøi kyø ñoåi môùi, nhôø giao löu vôùi nöôùc ngoaøi, ta hoïc taäp ñöôïc coâng ngheä tieân tieán cuûa theá giôùi. IV Cuûng coá. Ñoïc laïi ghi nhôù. V/ Höôùng daãn hoïc taäp ôû nhaø - Xây dựng bố cục của một bài văn tự sự theo yêu cầu của GV: Em hãy kể lại một kỉ niệm đáng nhớ. E.RUÙTKINHNGHIEÄM
Tài liệu đính kèm: