Tiết 1. Văn bản – TÔI ĐI HỌC
( Thanh Tịnh)
1. Mục tiêu:
- Hiểu và phát triển được những cảm giác êm dịu, trong sang, mang mác buồn của nhân vật “Tôi” ở buổi tịu trường đầu tiên trong đời, qua áng văn hồi tưởng giàu chất thơ của Thanh Tịnh. Thấy được ngòi bút giàu chất thơ, gợi dư vị trữ tình man mác của Thanh Tịnh .
- Rèn kĩ năng đọc diễn cảm văn bản hồi ức, biểu cảm, phát hiện và phân tích tâm trạng nhân vật “Tôi”,
- Liên tưởng đến những kỉ niệm tựu trường của bản thân.
2. ChuÈn bÞ :
a.ThÇy:so¹n gi¸o ¸n,nghiªn cøu tµi liÖu.
b.Trß: ChuÈn bÞ bµi.
3.TiÕn tr×nh bµi d¹y
a. KiÓm tra bµi cò: (3’)
GV kiÓm tra chuÈn bÞ bµi cña HS.
* Nªu vÊn ®Ò:(1’)
Trong cuộc đời mỗi con người, những kĩ niệm thời học trò thường được lưu giữ bền lâu trong trí nhớ. Đặc biệt là những kĩ niệm về buổi học đến trường đầu tiên : “Ngày đầu tiên đi học bên em”. “Tôi đi học” của Thanh Tịnh là một truyện ngắn xuất sắc đã thể hiện một cách xúc động tâm trạng hồi hộp, bỡ ngơ của nhân vật “Tôi”, chú bé đîc mẹ đưa đến trường vào học lớp năm trong ngày tùu trường.
bµi 1: KÕt qu¶ cÇn ®¹t - HiÓu ®îc t©m tr¹ng håi hép c¶m gi¸c bì ngì cña nh©n vËt “t«i” trong buæi tùu trêng ®Çu tiªn qua ngßi bót giµu chÊt tr÷ t×nh cña Thanh TÞnh. - Ph©n biÖt ®îc cÊp ®é kh¸i qu¸t kh¸c nhau cña tõ ng÷. - Bíc ®Çu biÕt c¸ch viÕt mét v¨n b¶n b¶o ®¶m tÝnh thèng nhÊt vÒ chñ ®Ò. Ngµy so¹n: 15/8/2010. Ngµy gi¶ng: 8a – 17/8/2010 8b - 17/8/2010 Tiết 1. Văn bản – TÔI ĐI HỌC ( Thanh Tịnh) 1. Mục tiêu: - Hiểu và phát triển được những cảm giác êm dịu, trong sang, mang mác buồn của nhân vật “Tôi” ở buổi tịu trường đầu tiên trong đời, qua áng văn hồi tưởng giàu chất thơ của Thanh Tịnh. Thấy được ngòi bút giàu chất thơ, gợi dư vị trữ tình man mác của Thanh Tịnh . - Rèn kĩ năng đọc diễn cảm văn bản hồi ức, biểu cảm, phát hiện và phân tích tâm trạng nhân vật “Tôi”, - Liên tưởng đến những kỉ niệm tựu trường của bản thân. 2. ChuÈn bÞ : a.ThÇy:so¹n gi¸o ¸n,nghiªn cøu tµi liÖu. b.Trß: ChuÈn bÞ bµi. 3.TiÕn tr×nh bµi d¹y a. KiÓm tra bµi cò: (3’) GV kiÓm tra chuÈn bÞ bµi cña HS. * Nªu vÊn ®Ò:(1’) Trong cuộc đời mỗi con người, những kĩ niệm thời học trò thường được lưu giữ bền lâu trong trí nhớ. Đặc biệt là những kĩ niệm về buổi học đến trường đầu tiên : “Ngày đầu tiên đi học bên em”. “Tôi đi học” của Thanh Tịnh là một truyện ngắn xuất sắc đã thể hiện một cách xúc động tâm trạng hồi hộp, bỡ ngơ của nhân vật “Tôi”, chú bé đîc mẹ đưa đến trường vào học lớp năm trong ngày tùu trường. b. Néi dung bµi míi. TG Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß 16’ 20’ ? Hãy trình bày ngắn gọn về tác giả Thanh Tịnh. - Tác phẩm chính : Quê mẹ, Đi giữa một mùa sen . ? Văn bản “ Tôi đi học” được in trong tập truyện nào. G/v đọc mẫu, 2 – 3 h/s nối nhau đọc toàn bài GV: Nhận xét cách đọc của HS. H/s đọc chú thích, giải thích từ khó. ? Văn bản “Tôi đi học” đươc viết theo thể loại nào ? ? Cảm nhận đầu tiên của em về văn bản là gì ? ? Kể tên những nhân vật được nói đến trong văn bản ? Hãy cho biết nhân vật chính là ai ? Vì sao đó là nhân vật chính ? ? Kỷ niệm ngày đầu đến trường của “Tôi” được kể theo trình tự không gian và thời gian nào ? Tương ứng với đoạn nào của văn bản ? Theo dõi phần đầu văn bản và cho biết : ? Nỗi nhớ buổi tựu trường của tác giả khỏi nguồn từ thời điểm nào ? ? T×m chi tiÕt nãi vÒ c¶nh thiªn nhiªn vµ c¶nh sinh ho¹t. ? Vì sao cảm xúc của tác giả lại được khơi nguồn từ thời điểm đó. ? Tâm trạng của “Tôi” khi nhớ lại kỉ niệm cũ như thế nào ? Hãy phân tích giá trị biểu đạt của các từ ngữ ấy ? ? Câu văn “Con đường này tôi tự nhiên thấy lạ”, cảm giác quen mà lạ của nhân vật tôi có ý nghĩa gì. ? Chi tiết “tôi không còn lội qua sông thả diều như như thường ngày sơn nữa” có ý nghĩa gì ? ? Việc học hành gắn liền với sách vở, bút thước bên mình học trò. Điều này được tác giả nhớ lại bằng đoạn văn nào ? ? Có thể hiểu gì về nhân vật “Tôi” qua chi tiết “ghì thật chặt 2 cuốn vở mới trên tay và muốn thử sức mình tự cầm bút thước”. ? Trong những cảm nhận mới mẻ trên con đường làng =>trường. “Tôi” đã bộc lộ đức tính gì của mình ? I. §äc- Tìm hiểu chung : 1, Tác giả ,T¸c phÈm: (1911–1988) - Quê : Huế.Tên thật : Trần văn Ninh. Sáng tác của ông đậm chất trữ tình, toát lên vẻ đằm thắm, nhẹ nhàng mà lắng sâu, tình cảm êm dịu, trong trẻo. - “Tôi đi học” in trong tập “Quê mẹ” (1941). 2, Đọc: 3, Thể loại : - Truyện ngắn trữ tình. 4, Bố cục: - Nhân vật : Tôi, mẹ, ông đốc - Cậu học trò - Nhân vật chính “Tôi” - Cảm nhận của “Tôi” trên dường tới trường từ đầu ngọn núi - Cảm nhận của “Tôi” lúc ở sân trường tiếp theo nghĩ cả ngày nữa. - Cảm nhận của “Tôi” trong lớp học còn lại II. Đọc- hiểu văn bản 1, Cảm nhận của “Tôi” trên đường tới trường * Thời điểm gợi nhớ : - Cuối thu, thời điểm khai trường - Thiên nhiên : Lá rụng nhiều, mây bàng bạc. - Cảnh sinh hoạt : Mấy em bé rụt rè cùng, mẹ đến trường. => Đó là không gian : Trên con đường dài và hẹp. => Đó là thời điểm, nơi chốn quen thuộc gần gòi, gắn liền với tuổi thơ của tác giả ở quê hương. Đó là lần đầu tiên được cắp sách tới trường => Đó là sự liên tưởng giữa hiện tại và quá khứ của bản thân. => Điều đó chứng tỏ tác giả là người yêu quê hương tha thiết. * Tâm trạng của “Tôi”: Náo nức, mơn man, tưng bừng, rộn rã => Từ láy diễn tả 1 cách cụ thể tâm trạng khi nhớ lại cảm xúc thực của “Tôi” khi ấy => góp phần rút gắn thời gian giữa quá khứ và hiện tại . * Các cảm nhận của “Tôi’ trên đường tới trường : - Cảm nhận về con đường : Quen đi lại lắm lần => thấy lạ, cảnh vật đều thay đổi => dấu hiệu đổi khác trong tình cảm và nhận thức của cậu bé ngày đầu đến trường. - Thay đổi hành vi : Lội qua sông thả diều, đi ra đồng nô đùa => đi học => cậu bé tự thấy mình lớn lên, nhận thức của cậu bé về sự nghiêm túc học hành. - Đoạn văn “Trong ngọn núi”. - Có chí học ngay từ đầu muốn tự mình đảm nhiệm việc học tập, muốn được chững chạc như bạn bè, không thua kém họ * Yêu học, yêu bạn bè, mái trường quê hương . c. Củng cố - luyện tập: (3’) ? “Tôi đi học” của Thanh Tịnh được viết theo thể loại nào. Bút kí. C. Tiểu thuyết. B. Truyện ngắn trữ tình. D. Tuỳ bút. d. Hướng dẫn học bài ở nhà: (2’) - Học nội dung bài. Đọc lại văn bản. - Tiếp tục soạn phần tiếp theo của văn bản để cảm nhận được tâm trạng của nhân vật tôi trong buổi tựu trường đầu tiên. Ngày soạn:15/8/2010. Ngày giảng: 8a-17/8/2010. 8b-17/8/2010. Tiết 2 :Văn bản : TÔI ĐI HỌC ( Thanh TÞnh). 1. Mục tiªu : - Hiểu và ph¸t triển được những cảm gi¸c ªm dịu, trong s¸ng, man m¸c buồn của nh©n vật “T«i” ở buổi tựu trường đầu tiªn trong đời, qua ¸ng văn hồi tưởng giàu chất thơ của Thanh Tịnh. Thấy được ngßi bót giàu chất thơ, gợi dư vị trữ tình man mác của Thanh Tịnh. - Rèn kĩ năng đọc diễn cảm văn bản hồi ức, biểu cảm, phát hiện và phân tích tâm trạng nhân vật “Tôi”. - Liên tưởng đến những kỉ niệm tựu trường của bản thân .GD học sinh tình cảm yêu mến thầy cô, mái trường, bạn bè. 2. ChuÈn bÞ : a,ThÇy:so¹n gi¸o ¸n,nghiªn cøu tµi liÖu. b.Trß: ChuÈn bÞ bµi. Học bài cũ. 3. TiÕn tr×nh bµi d¹y: a. KiÓm tra bµi cò: (kh«ng ) * Nêu vấn đề : (1’) Để giúp các em hiểu rõ hơn tâm trạng của nhân vật tôi,lúc ở sân trường và tình cảm của người lớn ntn. b. Néi dung bµi míi. TG Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß 17’ 19’ 3’ GV Chuyển mục 2 Quan sát phần văn bản tiếp theo cho biết: ? Cảnh trước sân trường làng Mĩ Lí lưu lại trong tâm trí tác giả có gì nổi bật. ? Cảnh tượng được nhớ lại có ý nghĩa gì ? ? Nhân vật “Tôi” đã cảm nhận như thế nào về ngôi trường Mĩ Lí của mình trong lần đầu tiên đến trường? ? Em hiểu như thế nào về hình ảnh so sánh này ? ? Khi tả những học trò nhỏ tuổi lần đầu đến trường, tác giả dïng hình ảnh so sánh nào ? ? Em hiểu gì qua hình ảnh so sánh này ? Hình ảnh mái trường gắn liền với ông đốc. Em hãy cho biết hình ảnh ông đốc được nhớ lại qua chi tiết nào ? Qua đó cho thấy tác giả nhớ đến ông đốc bằng tình cảm nào ? - H/s đọc đoạn văn : Các cậu lưng... trong cổ. ? Em nghĩ gì về tiếng khóc của cậu học trò ? Đến đây em hiểu thêm gì về nhân vật “Tôi” ? H/s đọc đoạn cuối ? Vì sao trong khi xếp hàng đợi vào lớp, nhân vật “Tôi ” lại cảm thấy “trong thời thơ ấu tôi chưa lần nào thấy xa mẹ tôi như lần này” ? ? Những cảm giác của nhân vật tôi nhận được khi bước vào lớp học là gì? ? Những cảm giác ấy cho thấy tình cảm nào của nhân vật “Tôi” đối với lớp học của mình ? ? Đoạn cuối văn bản có 2 chi tiết - “Một con chim luôn liệng đến trường cánh chim” - Và “những tiếng phấn vần đọc” ? Dòng chữ “Tôi đi học” kết thúc truyện có ý nghĩa gì ? G/v bình ? Trong văn bản này tác giả đã sử dụng những biện pháp nghệ thuật gì. ? Nội dung chính của văn bản. 2,Cảm nhận của “Tôi” lúc ở sân trường: - Trường Mĩ Lí : Rất đ«ng người, ngời nào cũng đẹp. - Phong cảnh không khí đặc biệt của ngày hội khai trường. Thể hiện tư tưởng hiếu học của nhân ta, bộc lộ tình cảm sâu nặng của tác giả đối với mái trường tuổi thơ. - Trường Mĩ Lí : Cao ráo, sạch sẽ hơn các nhà trường trong làng => xinh xắn, oai nghiêm như đình làng khiến tôi lo sợ vẩn vơ. - Hình ảnh so sánh : Lớp học => đình làng nơi thờ cúng tế lễ, thiêng liêng, cất giấu những điều bí ẩn. => Diễn tả cảm xúc trang nghiêm của tác giả về mái trường, đề cao tri thức của con người trong trường học - Hình ảnh so sánh : “Họ như con chim non đứng bên bờ tổ e sợ”. => Miêu tả sinh động hình ảnh, tâm trạng các em nhỏ lần đầu tới trường. - Đề cao sức hấp dẫn của nhà trường - Thể hiện khát vọng bay bổng của tác giả đối với trường học. - Ông đốc : hiền từ ,cảm động ,nhẹ nhàng. - Quí trọng tin tưởng biết ơn. - Khóc, một phần vì lo sợ, một phần vì sung sướng - Đó là những giọt nước mắt báo hiệu sự trưởng thành. * Nhân vật tôi là người giàu xúc cảm với trường, lớp, người thân, có dấu hiệu trưởng thành trong nhận thức và tình cảm ngay từ ngày đầu tiên đi học. 3, Cảm nhận của “Tôi” trong lớp học. - Cảm nhận xa mẹ vì tôi bắt đầu cảm nhận được sự độc lập của mình khi đi học. Bước vào lớp học là thế giới riêng của mình, phải tự làm tất cả, không có mẹ bên cạnh như ở nhà. - Nhìn cái gì cũng thấy mới lạ và hay hay, lạm nhận chổ ngồi là của riêng mình, nhìn. * Tình cảm trong sáng, tha thiết gắn bó với bạn bè, mái trường. - Thể hiện sự bắt đầu trong nhận thức và việc học hành của bản th©n. - Yêu thiên nhiên, yêu tuổi thơ, nhưng yêu cả sự học hành để trưởng thành. * Cách kết thúc tự nhiên, bất ngờ “Tôi đi học” vừa khép lại bài văn và mở ra một thế giới mới, một bầu trời mới, một giai đoạn mới trong cuộc đời đứa trẻ. Dòng chữ chậm chạp, chập chững xuất hiện lần đầu trên trang giấy trắng tinh, thơm tho tinh khiết như niềm tự hào hồn nhiên và trong s¸ng của “Tôi” và của nçi lßng ta khi hồi nhớ lại buổi thiếu thời => thể hiện chủ đề của truyện ngắn này . III. Tổng kết: 1.Nghệ thuật; - Sử dụng hình ảnh so sánh giàu chất gợi cảm - Truyện ttheo dòng hồi tưởng. 2. Nội dung:( Ghi nhớ - SGK). c. Củng cố - luyện tập: (3’) ? Những cảm giác trong sáng nảy nở trong lòng tôi là những cảm giác nào ? ? Chủ đề của văn bản “ Tôi đi học”nằm ở phần nào cña v¨n b¶n. Ngày soạn: 17/8/2010. Ngày giảng: 8ab – 19/8/2010. Tiết 3: Tiếng việt - CÊp ®é kh¸i qu¸t cña nghÜa tõ ng÷. 1. Mục tiêu: - Hiểu rõ cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ và mối quan hệ khái quiát của nghĩa từ ngữ. - Rèn kĩ năng phân biệt từ ngữ nghĩa rộng,từ ngữ nghĩa hẹp. - Giáo dục HS yêu quý tiếng nói của dân tộc. 2. ChuÈn bÞ: a. Thầy: Tài liệu,bảng phụ . b. Trß: ChuÈn bÞ bµi. 3. TiÕn tr×nh bµi d¹y: a. KiÓm tra bµi cò: (3’). GV kiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi ë nhµ cña HS. *Nªu vÊn ®Ò: (1’) Trong mét nhãm tõ,chóng ta cã thÓ t×m ®îc mét tõ kh¸i qu¸t ®îc nghÜa cña tõ ng÷ kh¸c,cã nh÷ng tõ ng÷ nghÜa réng,cã nh÷ng tõ ng÷ nghÜa hÑp tro ... Þch tíng sÜ, níc §¹i ViÖt ta” * Nh÷ng ®iÓm chung vÒ néi dung t tëng - ý thøc ®éc lËp d©n téc, chñ quyÒn ®Êt níc - T tëng d©n téc s©u s¾c, lßng yªu níc nång nµn * Nh÷ng ®iÓm riªng vÒ néi dung t tëng - ChiÕu dêi ®« : lµ ý ChÝ tù cêng cña quèc gia §¹i ViÖt ®ang lín m¹nh thÓ hiÖn ë chñ ch¬ng dêi ®« - HÞch tíng sÜ : Lµ t tëng bÊt khuÊt, quyÕt chiÕn, quyÕt th¾ng giÆc, hµo khÝ §«ng ¸ s«i sôc - §Êt níc §¹i ViÖt : Lµ ý chÝ s©u s¾c, ®Çy tù hµo vÒ mét níc §¹i ViÖt ®éc lËp * Nh÷ng ®iÓm chung vÒ h×nh thøc thÓ lo¹i - V¨n b¶n nghÞ luËn chung ®¹i - LÝ, tÝnh kÕt hîp, chøng cø dåi dµo, ®Çy søc thuyÕt phôc * Nh÷ng ®iÓm (kh¸c) riªng vÒ h×nh thøc thÓ lo¹i : ChiÕu, HÞch, C¸o 4, T¹i sao nãi so víi “Nam quèc s¬n hµ ” th× “B×nh Ng« ®¹i c¸o” thÕ kû XV, th× ý thøc ®éc lËp cña cha «ng ta ®· cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn míi - Trong “S«ng Nam” : 2 yÕu tè: L·nh thæ, chñ quyÒn - Trong “Níc §¹i ViÖt ta” : thªm 4 yÕu tè kh¸c rÊt quan träng nh V¨n hiÕn, phong tôc, lÞch sö, chiÕn c«ng diÖt ngo¹i x©m à T tëng cña NguyÔn Tr·i thËt tiÕn bé, toµn diÖn s©u s¾c Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn «n tËp v¨n b¶n v¨n häc níc ngoµi * G/v híng dÉn h/s «n tËp vÒ t¸c phÈm (v¨n b¶n), t¸c gi¶, thÓ lo¹i, gi¸ trÞ néi dung vµ gi¸ trÞ nghÖ thuËt * LÇn lît h/s tr×nh bµy c¸c t¸c gi¶, t¸c phÈm sau ®ã chiÕu b¶ng tæng hîp trªn m¸y chiÕu. H/s nhËn xÐt, ®o¹n chiÕu * Tãm t¾t ng¾n gän néi dung mçi ®o¹n b»ng mét ®o¹n v¨n kho¶ng 10 dßng * H×nh ¶nh nµo trong nh÷ng t¸c phÈm trªn g©y cho em Ên tîng s©u ®Ëm nhÊt v× sao? Ho¹t ®éng 3 : ¤n tËp côm v¨n b¶n nhËt dông * C¸ch lËp b¶ng hÖ thèng t¬ng tù nh ho¹t ®éng 1, 2 * Nh¾c l¹i nh÷ng chñ ®Ò cña c¸c v¨n b¶n nhËt dông ®· häc ë ch¬ng tr×nh ng÷ v¨n 6, 7 Ho¹t ®éng 4 Híng dÉn vµ yªu cÇu chuÈn bÞ bµi kiÓm tra tæng hîp cuèi n¨m TiÕt 135, 136 KiÓm tra tæng hîp cuèi n¨m TiÕt 137 Ch¬ng tr×nh ®Þa ph¬ng A. Môc tiªu cÇn ®¹t : - Gióp h/s biÕt nhËn ra sù kh¸c nhau vÒ tõ ng÷ xng h«, c¸ch xng h« ë c¸c ®Þa ph¬ng - Cã ý thøc tù ®iÒu chØnh c¸ch xng h« cña ®Þa ph¬ng theo c¸ch xng h« cña ng«n ng÷ toµn d©n trong nh÷ng hoµn c¶nh giao tiÕp cã tÝnh chÊt nghi thøc B. ChuÈn bÞ cña thÇy – trß : Su tÇm nh÷ng tõ ng÷ ®Þa ph¬ng m×nh sinh sèng hµng ngµy C. Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc : Ho¹t ®éng 1 : G/v gîi cho h/s ý niÖm vÒ tõ ng÷ xng h« vµ c¸ch xng h« trong ng«n ng÷ toµn d©n G/v yªu cÇu h/s nh¾c l¹i c¸c kh¸i niÖm : Tõ ng÷ toµn d©n, ®Þa ph¬ng, biÖt ng÷ x· héi I. T×m hiÓu vÒ tõ ng÷ xng h« vµ c¸ch xng h« trong ng«n ng÷ toµn d©n * Xng h« : Xng : Nêi nãi tù gäi m×nh H« : Ngêi nãi gäi ngêi ®èi tho¹i è §Ó xng h« ngêi ViÖt ding ®¹i tõ ho¨vj danh tõ chØ quan hÖ th©n thuéc vµ mét sè danh tõ chØ nghÒ nghiÖp, chøc tíc * C¸ch xng h« chÞu sù chi phèi cña mèi t¬ng quan vÒ vai gi÷a nãi vµ ngêi nghe (ngang hµng, trªn, díi, díi – trªn) vµ hoµn c¶nh gi¸n tiÕp ... Ho¹t ®éng 2 : II. Híng dÉn luuyÖn tËp Bµi tËp 1 : H/s ®äc bµi tËp 1 vµ tr¶ lêi c©u hái X¸c ®Þnh c¸ch xng h« ®Þa ph¬ng ë trong c¸c ®¹on trÝch ®· cho a, Tõ “u” (gäi mÑ) b, Tõ “Mî” (gäi mÑ) à kh«ng thuéc líp tõ xng h« toµn d©n, nhng còng ph¶i lµ tõ xng h« ®Þa ph¬ng è §ã lµ biÖt ng÷ x· héi Bµi tËp 2 : T×m tõ xng h« ®Þa ph¬ng - §¹i tõ trá ngêi : Tui, choa, qua (t«i), tau (tao), bÇy tui (chóng t«i), mi (mµy), hÊn (h¾n). - Danh tõ chØ quan hÖ th©n thuéc ding ®Ó xng h« : Bä, thÇy, tÝa, ba, u, bÇm, ®Î, m¹, m¸, mÑ, c«, b¸, ¶ Bµi tËp 3 : T×m nh÷ng c¸ch xng h« ë ®Þa ph¬ng G/v gîi cho h/s vÒ nµh tù t×m dÉn chøng - Mét h/s (líp 8) cã thÓ xng h« víi : + ThÇy – c« gi¸o lµ : em, con – thÇy, c« + ChÞ cña mÑ m×nh : Ch¸u – b¸, ch¸u – d× + Chång cña c« m×nh : Ch¸u – chó, ch¸u – dîng + ¤ng néi : Ch¸u – néi, ch¸u – «ng + Bµ néi : Ch¸u – néi, ch¸u – bµ - Ngêi ngoµi gia ®×nh cã tuæi t¬ng ®¬ng em trai cña mÑ lµ : Ch¸u – chó, ch¸u – c«, ch¸u – 0 (d×) Bµi tËp 4 : T×m hiÓu ph¹m vi sö dông cña tõ xng h« ®Þa ph¬ng trong giao tiÕp ChØ dïng trong ph¹m vi giao tiÕp hÑp (gi÷a nh÷ng ngêi trong gia ®×nh hay cïng ®Þa ph¬ng), kh«ng ®îc dïng trong hoµn c¶nh giao tiÕp cã tÝnh chÊt nghi thøc Ho¹t ®éng 3 : Híng dÉn häc ë nhµ H/s lµm bµi tËp sè 4 ë sgk TiÕt 138 LuyÖn tËp lµm v¨n b¶n th«ng b¸o A. Môc tiªu cÇn ®¹t : - Gióp h/s còng cè l¹i kiÕn thøc vÒ v¨n b¶n th«ng b¸o : Môc ®Ých, yªu cÇu, cÊu t¹o cña mét v¨n b¶n th«ng b¸o, tõ ®ã n©ng cao n¨ng lùc th«ng b¸o cho h/s - RÌn kü n¨ng so s¸nh, kh¸i qu¸t ho¸, lËp dµn ý, viÕt th«ng b¸o theo mÉu. B. ChuÈn bÞ cña thÇy – trß : B¶ng hÖ thèng so s¸nh 4 lo¹i v¨n b¶n ®ång hµnh C. Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc : Ho¹t ®éng 1 : Híng dÉn «n tËp, còng cè lý thuyÕt vÒ v¨n b¶n th«ng b¸o * G/v gäi 4 h/s tr¶ lêi 3 c©u hái môc I sgk trang 148 * G/v tæng kÕt b¶ng hÖ thèng 1 ë s¸ch thiÕt kÕ ng÷ v¨n 8 trang 402 lªn m¸y chiÕu * Lu ý c¸c c©u hái - Ai th«ng b¸o ? (x¸c ®Þnh chñ thÓ) - Th«ng b¸o cho ai? (x¸c ®Þnh ®èi tîng) - Th«ng b¸o vÒ viÖc g×? (x¸c ®Þnh néi dung): cÇn cô thÓ, chÝnh x¸c, râ rµng - Th«ng b¸o nh thÕ nµo (x¸c ®Þnh h×nh thøc, bè côc) Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn luyÖn tËp Bµi tËp 1 : C¸c h/s lùa chän lý do tr×nh bµy lùa chän cña m×nh - §¸p ¸n : + Th«ng b¸o + HiÖu trëng viÕt th«ng b¸o + C¸n bé, g/v, h/s toµn trêng nhËn th«ng b¸o + Néi dung : KÕ ho¹ch tæ chøc lÔ kû niÖm 19 – 5 + B¸o c¸o + C¸c chi ®éi viÕt b¸o c¸o + Ban chØ huy liªn ®éi nhËn b¸o c¸o + Néi dung t×nh h×nh hµnh ®éng trong th¸ng + Th«ng b¸o : - Ban qu¶n lý dù ¸n viÕt th«ng b¸o - Bµ con n«ng d©n gi¶i phãng mÆt b»ng cña c«ng tr×nh dù ¸n - Néi dung th«ng b¸o : Chñ tr¬ng cña dù ¸n Bµi tËp 2 : a, Nh÷ng lçi sai : - Kh«ng cã c«ng v¨n sè, th«ng b¸o, n¬i nhËn, n¬i lu viÕt gãc tr¸i phÝa trªn vµ díi b¶n th«ng b¸o - Néi dung th«ng b¸o cha phï hîp víi tªn th«ng b¸o à cßn thiÕu cô thÓ c¸c môc : Thêi gian kiÓm tra, yªu cÇu kiÓm tra, c¸ch thøc kiÓm tra b, Bæ xung vµ s¾p xÕp l¹i c¸c môc cho ®óng víi tªn b¶ng th«ng b¸o Bµi tËp 3 : H/s tù lµm bµi tËp Bµi tËp 4 : H/s chän 1 trong c¸c t×nh huèng ë bµi tËp 3 ®Ó viÕt mét v¨n b¶n th«ng b¸o hoµn chØnh ngay ë líp, ®äc to ghi nhí, g/v vµ h/s nhËn xÐt gãp ý Ho¹t ®éng 3 : Híng dÉn häc ë nhµ ¤n tËp, so¹n bµi tiÕp theo : ¤n tËp phÇn tËp lµm v¨n TiÕt 139 ¤n tËp phÇn tËp lµm v¨n A. Môc tiªu cÇn ®¹t : - HÖ thèng ho¸ c¸c kiÕn thøc vµ kû n¨ng phÇn tËp lµm v¨n ®· häc trong n¨m - N¾m ch¾c kh¸i niÖm vµ biÕt c¸ch viÕt v¨n b¶n thuyÕt minh, biÕt kÕt hîp miªu t¶, biÓu c¶m trong tù sù, kÕt hîp tù sù, miªu t¶, biÓu c¶m trong v¨n nghÞ luËn B. ChuÈn bÞ cña thÇy – trß : - B¶ng hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc (giÊy trong, m¸y chiÕu) - ¤n tËp theo hÖ thèng c©u hái sgk C. Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc : Ho¹t ®éng 1 : ¤n tËp vÒ tÝnh huèng nhÊt cña v¨n b¶n ? ThÕ nµo lµ tÝnh thèng nhÊt cña mét v¨n b¶n ? ThÓ hiÖn râ nhÊt ë ®©u? ? Chñ ®Ò v¨n b¶n lµ g×? ? TÝnh thèng nhÊt cña chñ ®Ò ®îc thÓ hiÖn nh thÕ nµo cã t¸c dông g×? G/v yªu cÇu h/s viÕt, ®äc ®o¹n v¨n theo yªu cÇu cña bµi tËp 2 Ho¹t ®éng 2 : ¤n tËp vÒ v¨n b¶n tù sù ? Tãm t¾t v¨n b¶n tù sù ®Ó lµm g×? ? H/s nh¾c l¹i c¸ch tãm t¾t mét v¨n b¶n tù sù? ? G/v ®a mét ®o¹n v¨n tù sù, yªu cÇu cña h/s thªm yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m Ho¹t ®éng 3 : ¤n tËp vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh H/s tr¶ lêi c©u hái 6 sgk H/s tr¶ lêi c©u hái 7 sgk Yªu cÇu h/s nh¾c l¹i c¸c kiÓu ®Ò tµi thuyÕt minh vµ tr×nh bµy kh¸i qu¸t tõng kiÓu bµi (®· häc) Ho¹t ®éng 4 : ¤n tËp vÒ v¨n b¶n nghÞ luËn H/s nªu vÝ dô vµ ph©n tÝch, ph©n biÖt gi÷a luËn ®iÓm, luËn cø. Vai trß cña luËn ®iÓm trong bµi v¨n nghÞ luËn? ? Vai trß yÕu tè biÓu c¶m, miªu t¶ trong v¨n nghÞ luËn? LÊy vÝ dô Ho¹t ®éng 5 : ¤n tËp v¨n b¶n ®iÒu hµnh G/v yªu cÇu h/s nh¾c l¹i kh¸i niÖm vµ c¸ch tr×nh bµy cña c¸c v¨n b¶n ®iÒu hµnh : Têng tr×nh, th«ng b¸o G/v chiÕu b¶ng tæng kÕt nh÷ng vÊn ®Ò chñ yÕu cña phÇn tËp lµm v¨n líp 8 I. ¤n tËp vÒ tÝnh huèng nhÊt cña v¨n b¶n * TÝnh thèng nhÊt cña v¨n b¶n thÓ hiÖn trong chñ ®Ò, trong tÝnh thèng nhÊt cña chñ ®Ò v¨n b¶n * Chñ ®Ò v¨n b¶n lµ chñ ®Ò chñ chèt, lµ ®èi tîng chÝnh mµ v¨n b¶n biÓu ®¹t * TÝnh thèng nhÊt vÒ chñ ®Ò x¸c ®Þnh, kh«ng xa rêi, l¹c sang chñ ®Ò kh¸c, thÓ hiÖn ë sù m¹ch l¹c trong liªn kÕt gi÷a c¸c phÇn, c¸c ®o¹n trong 1 v¨n b¶n. T×nh c¶m ®Òu tËp chung lµm s¸ng tá, næi bËt chñ ®Ò cña v¨n b¶n II. ¤n tËp vÒ v¨n b¶n tù sù - Tãm t¾t v¨n b¶n tù sù gióp ngêi ®äc dÔ dµng n¾m b¾t ®îc néi dung chñ yÕu, hoÆc t¹o c¬ së cho viÖc t×m hiÓu, ph©n tÝch, bµnh gi¸ III. ¤n tËp vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh - ThuyÕt minh lµ giíi thiÖu, tr×nh bµy mét ®èi tîng nµo ®ã cho ngêi hiÓu ®óng, hiÓu râ mét c¸ch trung thùc, kh¸ch quan, khoa häc - Cã c¸c ph¬ng ph¸p thuyÕt minh : Miªu t¶, gi¶i thÝch, so s¸nh, thèng kª, nªu vÝ dô, ph©n tÝch, ph©n lo¹i IV. ¤n tËp vÒ v¨n b¶n nghÞ luËn * LuËn ®iÓm : Lµ ý kiÕn, quan ®iÓm cña ngêi viÕt ®Ó lµm râ, s¸ng tá vÊn ®Ò cÇn bµn luËn - LuËn ®iÓm cã vai trß quan träng trong bµi v¨n nghÞ luËn, kh«ng cã luËn ®iÓm bµi v¨n nghÞ luËn sÏ kh«ng cã s¬ng sèng, kh«ng cã linh hån, kh«ng cã lý do tån t¹i * LuËn cø : LÝ lÏ, dÉn chøng, c¨n cø ®Ó gi¶i thÝch, chøng minh luËn ®iÓm * LuËn chøng : Qu¸ tr×nh lËp luËn, viªn dÉn, ph©n tÝch, chøng minh lµm s¸ng tá, b¶o vÖ luËn ®iÓm - H/s tù tr¶ lêi, ph©n tÝch vÝ dô V. ¤n tËp v¨n b¶n ®iÒu hµnh H/s tù «n ë nhµ Ho¹t ®éng 6 : Híng dÉn häc ë nhµ G/v giao nhiÖm vô «n tËp m«n ng÷ v¨n trong hÌ cho h/s TiÕt 140 Tr¶ bµi kiÓm tra tæng hîp A. Môc tiªu cÇn ®¹t : - H/s n¾m ®îc nh÷ng u, nhîc ®iÓm trong bµi lµm cña m×nh tõ néi dung kiÕn thøc, ®Ó tõ ®ã thªm mét lÇn n÷a còng cè, hÖ thèng ho¸ toµn bé nh÷ng kiÕn thøc vµ kü n¨ng chñ yÕu ®· ®îc häc trong ®o¹n trÝch ng÷ v¨n líp 8 - RÌn kü n¨ng hÖ thèng ho¸, ch÷a bµi lµm cña b¶n th©n B. ChuÈn bÞ cña thÇy – trß : - G/v tr¶ bµi tríc 3 ngµy, híng dÉn c¸ch ch÷a bµi theo ®¸p ¸n vµ biÓu ®iÓm - H/s ®äc kü bµi lµm cña m×nh, ch÷a theo ®¸p ¸n, biÓu ®iÓm C. Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc : Ho¹t ®éng 1 : NhËn xÐt chung vµ ph©n tÝch cô thÓ nh÷ng u ®iÓm vµ nhîc ®iÓm trong c¸c bµi viÕt cña h/s - VÒ c©u hái tr¾c nghiÖm - VÒ phÇn bµi lµm v¨n tù luËn - Nªu nhËn xÐt tæng hîp kh¸i qu¸t, sau ®ã ph©n tÝch mét sè trêng hîp cô thÓ - H/s cã thÓ tham gia trao ®æi vÒ nh÷ng kiÕn thøc nhËn xÐt cña g/v trªn c¬ së ®· ®äc kü vµ tù ch÷a bµi viÕt cña m×nh Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn h/s tiÕp tôc tù ch÷a bµi viÕt - VÒ chÝnh t¶ vµ dïng tõ - VÒ viÕt c©u, diÔn ®¹t c©u, ®o¹n - VÒ tr×nh bµy, bè côc - VÒ nh÷ng lçi kh¸c Ho¹t ®éng 3 : §äc – b×nh - G/v lùa chän mét sè bµi, ®o¹n v¨n kh¸ nhÊt trong phÇn tù luËn ®Ó h/s ®äc – b×nh - H/s cã thÓ tù chän, ®äc – b×nh c©u, ®o¹n, bµi v¨n cña m×nh - H/s tiÕp tôc tù ch÷a bµi viÕt ë nhµ Ho¹t ®éng 4 : Híng dÉn häc ë nhµ - G/v híng dÉn h/s «n tËp hÌ m«n ng÷ v¨n
Tài liệu đính kèm: