Giáo án môn Hình học Lớp 8 - Tuần 37 - Trịnh Văn Thương

TUẦN 37
Tiết 67
 DIỆN TÍCH XUNG QUANH CỦA HÌNH CHÓP ĐỀU
A/- MỤC TIÊU 
-Học sinh hình dung và nhớ được công thức tính thể tích hình lăng trụ đứng. - Biết vận dụng công thức vào việc tính toán. 
- Củng cố lại các khái niệm ssong và vuông góc giữa đường, mặt
B/- CHUẨN BỊ
GV: Thöôùc, eâke, baûng phụ.
HS: Thước, êke, dụng cụ học tập, giấy kẻ ô vuông. 
C/- PHƯƠNG PHÁP
Nêu vấn đề và giải quyết vấn đề, đàm thoại gợi mở, hoạt động nhóm
D/- TIẾN TRÌNH BÀI DẠY
Hoạt động của Thầy
Hoạt động của Trò
Hoạt động 1: Đặt vấn đề (5’)
39/119 (SGK) Thực hành. 
Từ tờ giấy cắt ra một hình vuông rồi 
thực hiện các thao tác theo thứ tự từ
1đến 6 để có thể ghép được các mặt 
bên của một hình chóp tứ giác đều
(h.122)
Tính diện tích xung quanh của hình chóp đều như thế nào? qua bài học hôm nay
1. CÔNG THỨC TÍNH DIỆN XUNG QUANH
?/119 (SGK) Vẽ, cắt và gấp miếng bìa như ở hình 123. Quan sát hình gấp được, hãy điền số thích hợp vào ô trống () Ở các câu dưới đây:
a) Số các mặt bằng nhau trong một hình chóp tứ giác đều là
b) Diện tích mỗi mặt tam giác là cm2
c) Diện tích đáy của hình chóp đều là.cm2
d) Tổng diện tích tất cả các mặt bên của hình chóp đều là ..cm2 
Ta có:
 Diện tích xung quanh của hình chóp đều bằng tích của nửa chu vi đáy với trung đoạn Sxq = p.d
(p là nửa chu vi đáy; d là trung đoạn của hình chóp đều)
Diện tích toàn phần của hình chóp đều bằng tổng diện tích xung quanh và diện tích đáy. 
2. VÍ DỤ 
Hình chóp S.ABCD có bốn mặt là những tam giác đều bằng nhau
H là tâm đường tròn ngoại tiếp tam giác đều ABC, 
Bán kính HC = R = cm. Biết rằng 
AB = R, tính diện tích xung quanh của hình chóp (h.124).
Để giải bài toán nay ta cần nắm công thức 
Sxq = chu vi đáy x trung đoạn
Chu vi đáy ta tìm được
Thiếu trung đoạn SI
Cạnh AB = BC = SC = R (cm)
=> IC= R(cm)
SI2 = SC2 - IC2 = 
= 3R2 - = 
SI = = = (vì R = )
BÀI TẬP
40/121 (SGK)
Một hình chóp tứ giác đều có đọ dài cạnh bên bằng 25cm, đáy là hình vuông ABCD cạnh 30cm
Điều cần biết vẽ thêm trung đoạn SI
Tính trung đoạn SI
Tính phân nửa chu vi đáy 
Vì ABCD là hình vuông
Chu vi = cạnh x 4 = 30.4 = 120
Phân nửa chu vi là : 120: 2 = 60 (cm)
CỦNG CỐ BÀI : Học bài §8 Diện tích xung quanh của hình chóp đều,
Về nhà làm các bài tập 41, 42, 43 trang 121
?/119 (SGK) Đáp :
Đặt tên hình chóp tứ giác đều em vừa xếp xong
Đo chiều cao hình chóp tứ giác đều
Chỉ mặt đáy 
Chỉ mặt bên
Chỉ trung đoạn
a) Số các mặt bằng nhau trong một hình chóp tứ giác đều là 4
b) Diện tích mỗi mặt tam giác là 
 =12cm2
c) Diện tích đáy của hình chóp đều là
 4.4 =16cm2
d) Tổng diện tích tất cả các mặt bên của hình chóp đều là 12.4 = 48cm2 
Giải 
Tính cạnh AB
AB = R = . = 3(cm)
Phân nửa Chu vi đáy 
.3.AB = 3 . 3 = (cm)
Diện tích xung quanh của hình chóp:
Sxq = P . d = 
 = . 
Sxq = (cm2)
BÀI TẬP
40/121 (SGK)	
Tính trung đoạn SI
 SI2 = SC2 - HC2 = 252 - 152 = 400 
 SI = = 20cm
 Sxq = (30.4) . 20 = 1 200cm2
Sđáy = 30 . 30 = 900cm2
STp = Sxq+ Sđáy = 1 200 + 900 = 2 100cm2
Tiết 68
 THỂ TÍCH CỦA HÌNH CHÓP ĐỀU
A/- MỤC TIÊU 
-Học sinh hình dung và nhớ được công thức tính thể tích hình chóp đều
- Biết vận dụng công thức vào việc tính thể tích hình chóp
B/- CHUẨN BỊ
GV: Thöôùc, eâke, baûng phụ, bộ tranh vẽ các loại hình chóp, chóp cụt, mô hình chóp.
HS: dụng cụ học tập, giấy kẻ ô vuông.	
C/- PHƯƠNG PHÁP
Nêu vấn đề và giải quyết vấn đề, đàm thoại gợi mở, hoạt động nhóm
D/- TIẾN TRÌNH BÀI DẠY
Hoạt động của Thầy
Hoạt động của Trò
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ (6’’)
Nêu công thức tính diện tích xung quanh 
và diện tích toàn phần của hình chóp đều 
Đáp Sxq = p.d STP = SXq + Sđáy
(P nửa chu vi đáy ,d là trung đoạn hình chóp đều)
 Hình ảnh của hình lăng trụ lớn chứa đầy 8 hình lập 
phương nhỏ ý muốn nói lên điều gì?
Bên cạnh đó còn có hình chóp có cùng chiều 
Cao với hình lăng trụ ,vậy ta hãy tìm hiểu về thể tích hình 
Chóp và hình lăng trụ như thế nào qua bài học hôm nay
Hoạt động 2: Bài mới (37’)
1. CÔNG THỨC TÍNH THỂ TÍCH
Có hai dụng cụ đựng nước hình lăng trụ đứng và hình chóp đều có các đáy là hai đa giác đều có thể đặt chồng khích lên nhau. Chiều cao của lăng trụ bằng chiều cao của hình chóp (h.127)
Nếu ta lấy dụng cụ hình chóp đều đều nói trên, múc đầy nước rồi đổ hết vào lăng trụ thì thấy chiều cao của cột nước này chỉ bằng chiều cao của lăng trụ.
Như vậy: Vchóp = VLăng trụ = S.h
Người ta chứng minh được công thức này cũng đúng cho mọi hình chóp 
 V = S.h
(S là diện tích đáy; h là chiều cao)
2 . VÍ DỤ 
Tính thể tích của một hình chóp tam giác đều, Biết chiều cao của hình chóp là 6cm, bán kính đường tròn ngoại tiếp tam giác đáy bằng 6cm và 1,73
Giải 
Ta cần tính cạnh AB
Chiều cao AI của ABC
AB = R = 6(cm)
AI2 = AB2 - BI2 = a2 - =
AI = = = 9(cm)
?/123(SGK) Thực hiện các bước vẽ hình chóp đều theo chiều mũi tên đã chỉ ra trên hình 128
@ Chú ý 
Người ta cũng nói "Thể tích của khối lăng trụ, khối chóp " thay cho "thể tích của hình lăng trụ, hình chóp".
BÀI TÂP 
44/123(SGK) Hình 129 là một cái lều ở trại hè của học sinh kèm theo các kích thước.
a) Thể tích không khí bên trong lều là bao nhiêu?
b) Xác định số vải bạc cần thiết để dựng lều (không tính đến đường viền, nếp gấp, biết 2,24).
Ta lấy hìmh chóp ra đổ đầy nước vào hình chóp sau 3 lần đổ thì nước đầy hình lăng trụ
Nhận xét em ra sao?
Diện tích tam giác 
S = BC . AI = 6.9 = 27 
 = 27.1,73= 46,71(cm2)
Thể tích hình chóp
V = S.h = .46,71.6 = 93,42(cm2)
?/123(SGK) Đáp : 
Ta nối SD, SA, SB, SC bằng nét gạch cách đoạn
BÀI TÂP 44/123(SGK) Đáp:
IH là đường trung bình của BDC 
=> IH = =1 (m)
SH2= 22+12= 4 +1= 5 => SH =2,24 (m)
Thể tích không khí bên trong lều là
V=.S.h = (2.2).2= m3
số vải bạc cần thiết để dựng lều 
SXq = SSBC . 4= (2.2,24).4 = 8,96 (m2)
Hoạt động 3: Dặn dò (2’)
.CỦNG CỐ BÀI : Học bài §9 Thể tích của hình chóp đều
Về nhà làm các bài tập 41, 42, 43 trang 121
Tiết 69
 LUYỆN TẬP (Bài 9)
A/- MỤC TIÊU 
-Nắm các công thức tính Sxung quanh, SToàn phần , thể tích hình lăng trụ 
B/- CHUẨN BỊ
GV: Thöôùc, eâke, baûng phụ.
HS: Ôn hệ quả định lí Talét; SGK, thước, êke.
C/- PHƯƠNG PHÁP
Nêu vấn đề và giải quyết vấn đề, đàm thoại gợi mở, hoạt động nhóm
D/- TIẾN TRÌNH BÀI DẠY
Hoạt động của Thầy
Hoạt động của Trò
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ (6’’)
Nêu công thức tính thể tích hình chóp
Đáp: V = S.h (S là diện tích đáy, h là chiều cao hình chóp.
Hoạt động 2: Bài mới (37’)
 LUYỆN TẬP
47/124(SGK) Trong các miếng bìa ở hình 134, miếng nào khi gấp và dán lại thì được một hình chóp đều?
48/125(SGK) 
Tính diện tích toàn phần của:
a) Hình chóp tứ giác đều, biết cạnh đáy a = 5cm, cạnh bên b = 5cm,
4,33
b) Hình chóp lục giác đều, biết cạnh đáy a = 6cm, cạnh bên b = 5cm,
1,73
Tính KH
KH2 = 
49/125(SGK) Tính diện tích xung quanh của các hình chóp tứ giác đều sau đây(h.135)
50/125(SGK)
a) Tính thể tích của hình chóp đều (h.136)
b) Tính diện tích xung quanh của hình chóp cụt đều (137)
 LUYỆN TẬP
47/124(SGK) Đáp:
Muốn biết tấm bìa nào gấp dán lại được một hình chóp đều ta cần xem các tam giác trong hình có phải là tam giác cân bằng nhau hay không?
5
O
H
D
C
B
A
S
5
Ta thấy chỉ có miếng bìa số 4 sau khi gấp dán lại cho ta hình hình chóp đều.
48/125(SGK) Đáp:
48a) Tính SH 
 SH2 = SC2-HC2 = 52 - (2,5)2 = 18,75
=> SH = 4,33 (cm)
 SXq= SSBC.4= (.5.4,33).4=43,3(cm2)
SĐáy= AB.BC= 5.5 = 25 (cm2)
STP = SXq + SĐáy= 43,3+25=68,3(cm2)
48b) Tính SK
 SK2 = SN2-NK2 = 52 - 32 = 16
=> SK = = 4 (cm)
SXq= SSNM.4= (.6.4).6= 72(cm2)
Tính diện tích một tam giác MHN
SHMN=MN.KH=.a.=
SĐáy= .6
SĐáy= =93,42 (cm2)
STP = SXq + SĐáy= 72+93,42 =165,42(cm2)
49/125(SGK) Đáp
49a)
Sxq = (.6.10).4= 120(cm2)
49b)
Sxq = (.7,5.9,5).4= 142,5(cm2)
49c) Tính trung đoạn d
 d2 = 172 - 82 = 289- 64 = 225
=> d = = 15 (cm)
Sxq = (.16.15).4= 480(cm2)
50a/125(SGK) Đáp:
V = (6,5. 6,5).12 = 169 (cm3)
50b)
SXq = {(2 + 4).3,5}.4
 = 10,5 . 4
SXq = 42 (cm2)
Hoạt động 3: Dặn dò (2’)
Xem lại tất cả các nội dung đã được học trong chương trình.
Tiết 70
 ÔN TẬP CHƯƠNG IV
I MUÏC TIEÂU
Hoïc sinh caàn: Hieåu vaø vaän duïng ñöôïc :-Ñònh nghóa ña giaùc loài, ña giaùc ñeàu.
-Caùc coâng thöùc tính dieän tích: Hình chöõ nhaät, hình vuoâng, hình bình haønh, tam giaùc,hình thang, hình thoi. 
IICHUAÅN BÒ: 
 Giaùo vieân: G-aùn, caùc hình ñaõ hoïc qua
 Hoïc sinh: Taäp SGK, duïng cuï hoïc taäp, giaáy keû oâ vuoâng 
III TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG 
1. OÅN ÑÒNH LÔÙP : ñieåm danh, hoïc taäp toát 
2. KIEÅM TRA BAØI CUÕ 
Vieát coâng thöùc tính Theå tích hình hoâp chöõ nhaät 
 Ñaùp : V = a.b.c (a,b,c cuøng ñôn vò ñoä daøi) 
3.DAÏY BAØI MÔÙI : 
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA TROØ
Hoaït ñoäng 1
2/132 
Cho hình thang ABCD (AB//CD)Coù hai ñöôøng cheùo caét nhau ôû O vaø tam giaùc ABO laø tam giaùc ñeàu. Goïi E,F,G theo thöù töï laø trung ñieåm cuûa caùc ñoaïn thaúng OA, OD, vaø BC. Chöùng minh raèng tam giaùc EFG laø tam giaùc ñeàu.
Hoaït ñoäng 2	
3/132 Tam giaùc ABC coù caùc ñöôøng cao BD, CE caét nhau taïi H. Ñöôøng vuoâng goùc vôùi AB taïi B vaø ñöôøng vuoâng goùc vôùi AC taïi C caét nhau taïi K. Tam giaùc ABC phaûi coù ñieàu kieän gì thì töù giaùc BHCK laø
a)Hình thoi?
b)Hình chöõ nhaät?
Hoaït ñoäng 3
5/133 Trong tam giaùc ABC, caùc ñöôøng trung tuyeán AA' vaø BB' caét nhau ôû G. Tính dieän tích tam giaùc ABC bieát raèng dieän tích tam giaùc ABG baèng S
2/132 Ñaùp :
Chöùng minh EFG ñeàu
AOB ñeàu è COD ñeàu (O1=D1=600)
èBE AC è E1 = 900
èCF OD è F1 = 900
xeùt AOB vaø COD
 OA = OB (gt)
 O3 = O4 (Cuøng baèng O1 = O2=600)
 OD = OC (ODC ñeàu)
è AOB = COD (cgc)
è AD = BC
Trong AOD EF laø ñöôøng trung bình
 EF = AD è EF = BC (1)
BCF vuoâng taïi F coù FG = BC (2)
BEC vuoâng taïi E coù EG = BC (3)
Töø (1) , (2) vaø (3)
è EF = FG = EG 
è EFG ñeàu
3/132 Ñaùp :
 BHCK laø hình thoi khi
BD AC BH // KC
AK AC 
EC AB CH // BC
KB AB 
 BHCK laø hình bình haønh
Goïi M laø trung ñieåm cuûa 2 ñöôøng cheùo HK vaø BC
3a)
BHCK laø hình thoi HM BC
AM BC Ba ñieåm A,H,M thaúng haøng 
Do ñoù ABC phaûi laø tam giaùc caân
3b)BHCK laø hình chöõ nhaät BHHC
ta laïi coù 
BE HC
BD AC 
 neân BH HC H,D,E truøng nhau
Khi ñoù H, D.E cuõng truøng vôùi A
Vaäy ABC phaûi laø tam giaùc vuoâng
5/133 Ñaùp :
Goïi H,K laàn löôït laø hình chieáu cuûa G vaø C treân ñöôøng thaúng BC
Ta coù GKC' CHC' do ñoù :
 CH = 3GK
Dieän tích tam giaùc ABC
SABC = AB . CH 
 = AB . 3GK
 = 3.( AB.GK)
SABC = 3.S
4.CUÛNG COÁ: Veà nhaø hoïc taát caû dieän tích caùc hình 
Veà nhaø hoïc baøi : 6,7,8,9,10 trang 133
Ký Duyệt
Tổ duyệt
Ban giám hiệu duyệt
Ngày 14 tháng 05 năm 2011
Leâ Ñöùc Maäu
Ngày . tháng . năm 2011