Giáo án môn Hình học Lớp 8 - Tiết 56: Hình hộp chữ nhật (Tiếp theo) - Đào Văn Tiến

 Ngµy so¹n: 01 /04/2011
Ngµy gi¶ng: / 04/2011 
Tiết:56 HÌNH HỘP CHỮ NHẬT (TT)
I. Mục tiêu : 
Kiến thức : Nhận biết qua mô hình một dấu hiệu về hai đường thẳng song song. Bước đầu nắm được dấu hiệu đường thẳng song song với mặt phẳng và hai mặt phẳng song song .
Kĩ năng : Bước đầu vận dụng được các dấu hiệu trên vào chứng minh hai đường thẳng song song ; đường thẳng song song với mặt phẳng ; hai mặt phẳng song song . Nhớ lại công thức tính diện tích chung quanh của hình hộp chữ nhật . H/s đối chiếu , so sánh về sự giống nhau , khác nhau về quan hệ song song giữa đường thẳng và mặt , giữa mặt và mặt . . .
Thái độ : Rèn tính cẩn thận, Chính xác, suy luận của HS 
II. Chuẩn bị :
Chuẩn bị của GV : Mô hình hình hộp chữ nhật, các que nhựa. Tranh vẽ hình 75, 78, 79. bảng phụ, thước kẻ, phấn màu.
Chuẩn bị của HS : Ôn tập cách tính diện tích xung quanh của hình hộp chữ nhật
III.Ho¹t ®éng d¹y häc :
Tổ chức lớp : 1’
Kiểm tra bài cũ : 5’
GV nêu câu hỏi : 
Đưa bảng phụ vẽ hình 75 SGK lên bảng phụ, nêu câu hỏi :
Cho hình hộp chữ nhật ABCD.A’B’C’D’
Hình hộp chữ nhật có mấy mặt, các mặt là những hình gì ? kẻ tên vài mặt ?
Hình hộp chữ nhật có mấy đỉnh, mấy cạnh ?
Cạnh AA’ và AB có cùng nằm trong một mặt phẳng hay không ? có điểm chung hay không ?
Cạnh AA’ và BB’ có cùng nằm trong một mặt phẳng hay không ? Có điểm chung hay không ?
Bài mới :
Giới thiệu bài :1’ (Đặc vấn đề) : Vừa rồi ta đã biết được các yếu tố trong một hình hộp chữ nhật. Dựa vào mô hình trên thì ta tìm ra được các quan hệ song song , đường thẳng song song với mặt phẳng , hai mặt phẳng song song và công thức tính diện tích chung quanh của nó như thế nào ? Để thấy được điều trên . Từ đó g/v giới thiệu bài :
 Hình hộp chữ nhật (tt) .
Tiến trình bài dạy :
TL
Hoạt động của GV 
Hoạt động của HS 
Nội dung
14’
14’
8’
Hoạt động 1: Hai đường thẳng song song trong không gian : 
Cho h/s hoạt động nhóm thực hiện ? 1 SGK trang 98 .
 Sau đó yêu cầu các nhóm trả lời kết quả . 
 Từ nội dung nhận xét trên thì 2 đường thẳng BB’ và AA’ như vậy ta gọi là 2 đường thẳng song song . Vậy thế nào là 2 đường thẳng song song ?
 Như vậy thì muốn chứng minh đựơc hai đường thẳng song song thì ta phải chứng minh thế nào ? 
 Sau đó g/v giới thiệu cho h/s về 2 đường thẳng chéo nhau .
 Sau đó g/v chốt về khái niệm và dấu hiệu nhận biết về hai đường thẳng song song trong không gian . 
Hoạt động 2: Đường thẳng song song với mặt phẳng . Hai mặt phẳng song song :
Cho h/s quan sát ? 2 , sau đó gọi 3 h/s đứng tại chỗ trả lời . 
 Sau đó cho h/s nhận xét AB có song song với mp(A’B’C’D’) không ?
 Qua đó yêu cầu h/s cho biết muốn chỉ được một đường thẳng song song với một mặt phẳng thì ta cần chỉ ra được điều gì ? 
 Sau đó cho h/s ghi nội dung trên .
 Sau đó cho h/s trả lời ? 3 
GV : Cho h/s đọc phần nhận xét ở SGK trang 99 .
 Sau đó yêu cầu một h/s nêu lại nội dung trên .
 G/v chốt lại : 
-/ AB // A’B’ Þ AB // mp(ABCD) .
-/ AD // A’D’ Þ AD // mp(A’B’C’D’) .
-/ AB và AD cắt nhau tại A và cùng nằm trong mp(ABCD) . 
Vậy :
mp(ABCD)//
 mp(A’B’C’D’) .
 G/v giới thiệu cho h/s 3 nhận xét như SGK trang 99 .
 G/v chốt lại cho h/s 2 nội dung :
 -/ Dấu hiệu chứng minh một đường thẳng song song với một mặt phẳng .
 -/ Dấu hiệu chứng minh hai mặt phẳng song song . 
Hoạt động 3 củng cố
GV đưa bài 5 hình 80 SGK vẽ sẳn lên bảng phụ 
Yêu cầu HS dùng phấn màu tô đậm những cạnh song song và bằng nhau
GV gọi một HS đọc đề bài 7 tr100 SGK
 Diện tích cần quét vôi gồm những diện tích nào ?
Hãy tính cụ thể ?
Lưu ý : Diện tích xung quanh của hình hộp chữ nhật bằng chu vi đấy nhân với chiều cao.
 GV Đưa bảng phụ ghi bài 9 tr100 SGK lên bảng phụ
Yêu cầu HS trả lời theo yêu cầu đề baì.
 Các nhóm thực hiện theo yêu cầu .
 Các nhóm trả lời :
 H/s chú ý nội dung g/v giới thiệu .
 Hai đường thẳng có : chúng nằm trong cùng một mặt phẳng và không có điểm chung . 
 Ta phải chỉ ra : cùng song song với một đường thẳng thứ ba thì song song với nhau .
 H/s chú ý đến điều này 
Lần lượt HS đứng tại chổ trả lời
 -/ AB // A’B’ vì hình ABB’A’ là hình chữ nhật .
 -/ AB không nằm trong mặt phẳng (A’B’C’D’) .
 Ta thấy : 
AB // mp(A’B’C’D’) .
 H/s suy nghĩ .
 Đường thẳng đó phải song song với một đường thẳng nằm trên mặt phẳng đó .
 H/s ghi nội dung trên vào vở .
 H/s đứng tại chỗ trả lời .
 H/s thực hiện theo yêu cầu của g/v .
 H/s chú ý đến nội dung mà g/v chốt lại . 
 H/s ghi 3 nhận xét trên vào vở .
 H/s chú ý đến nội dung mà g/v chốt lại .
Một HS lên bảng thực hiện theo yêu cầu 
Các HS khác nhận xét
Diện tích cần quét vôi gồm diện tích trần nhà và diện tích trần nhà trừ diện tích các cửa sổ
Một HS đứng tại chổ trả lời 
HS lần lượt đứng tại chổ trả lời 
1) Hai đường thẳng song song trong không gian : 
 +) Hai đường thẳng a và b gọi là song song với nhau nếu chúng nằm trong cùng một mặt phẳng và không có điểm chung . 
 Ký hiệu : a // b .
 +) Hai đường thẳng phân biệt, cùng song song với một đường thẳng thứ ba thì song song với nhau .
 +) Hai đường thẳng không cắt nhau và không cùng nằm trong một mặt phẳng thì chéo nhau .
2) Đường thẳng song song với mặt phẳng . Hai mặt phẳng song song :
*) Nếu một đường thẳng a không thuộc (P) mà song song với đường thẳng b nằm trên (P) thì a song song với (P) . 
GT
a Ë (P) 
b Ì (P)
 a // b 
KL
a // mp(P)
 *) Nếu mp(Q) chứa hai đường thẳng a , b cắt nhau mà cùng song song với mp(P) thì mp(Q) song song với mp(P) .
GT
a // mp(P) 
b // mp(P)
a Ì (Q) ; b Ì (P)
 a cắt b 
KL
mp(Q) // mp(P)
 Nhận xét :
 -/ Nếu một đường thẳng song song với một mặt phẳng thì chúng không có điểm chung .
 -/ Hai mặt phẳng song song thì không có điểm chung .
 -/ Hai mặt phẳng phân biệt có một điểm chung thì chúng có một đường thẳng đi qua điểm đó . Ta nói hai mặt phẳng cắt nhau . 
Đề bài 7 tr100 SGK
Diện tích trần nhà là : 
4,5.3,7 = 16, 65 (m2)
Diện tích bốn bứt tường là :
(4,5 + 3,7).2.3 = 49,2 (m2)
Diện tích cần quét vôi là :
16, 65 + 49,2 – 5,8 = 60,05 (m2)
 Bài 9 tr100 SGK
Các cạnh khác song song với mặt phẳng (EFGH) là :
AD, CD, CB
Cạnh CD song song với mặt phẳng (ABFH) và (EFGH)
Đường thẳng AH // mp(BCGF)
Hướng dẫn về nhà :2’
Nắm vững ba vị trí tương đối của hai đường thẳng phân biệt trong không gian (cắt nhau, song song, chéo nhau)
Khi nào đường thẳng song song với mặt phẳng, khi nào hai mặt phẳng song song với nhau
Bài tập về nhà : 6, 8 tr100 SGK và bài 7, 8, 9, 11 tr106 SBT
Oân tập công thức tính thể tích của hình lập phương, hình hộp chữ nhật.
IV. Rĩt kinh nghiƯm bỉ sung