Giáo án môn Đại số Lớp 6 - Tiết 22: Dấu hiệu chia hết cho 3, cho 9 - Nguyễn Thị Ngọc Diễm

Tiết PPCT : 22 	 DẤU HIỆU CHIA HẾT CHO 3, CHO 9
Ngày dạy : 24/10/06
1/ Mục tiêu:
 a/ Kiến thức:Nắm vững dấu hiệu chia hết cho 3, cho 9, so sánh với dấu hiệu chia hết cho 2, cho 5.
 b/ Kĩ năng :HS biết vận dụng các dấu hiệu chia hết cho 3, cho 9 để nhanh chóng nhận ra một số có chia hết cho 3, cho 9 hay không?
 c/ Thái độ : Rèn luyện cho HS tính chính xác khi phát biểu lý thuyết , vận dụng linh hoạt sáng tạo để giải các dạng bài tập.
2/ Chuẩn bị:
 a/ Giáo Viên :bảng phụ , phấn màu , thước thẳng
 b/ Học sinh : Bút viết bảng , bảng nhóm.
3/ Phương pháp dạy học : 
*Đặt và giải quyết vấn đề
*Hỏi_đáp .
* Hoạt động theo nhóm
4/ Tiến trình:
 4.1/ Ổn định tổ chức : Điểm danh
 4.2/ Kiểm tra bài cũ :
*Gọi HS lên bảng chữa BT 128 tr.18 SBT
Tìm số tự nhiên có hai chữ số, các chữ số giống nhau, biết rằng số đó chia hết cho 2, còn chia cho 5 thì dư 4.
*Cả lớp cùng làm để nhận xét.
*GV: Xét hai số a = 378
 b= 5124
+ Thực hiện phép chia để kiểm tra xem số nào chia hết cho 9, số nào không chia hết cho 9?
+ Tìm tổng các chữ số của a, b.
+ Xét xem hiệu của a và tổng các chữ số của nó có chia hết cho 9 hay không? Tương tự xét hiệu của b và tổng các chữ số của nó?
*Em dựa trên cơ sở nào để giải thích.
*GV dựa vào bài tập trên để dẫn dắt vào phần nhận xét mở đầu của bài.
Bài tập 128/ 18 SBT
Gọi số tự nhiên có hai chữ số và các chữ số giống nhau là 
Vì chia cho 5 dư 4 nên
a{4,9 }
Mà 2
a{0; 2; 4; 6; 8}
Vậy a= 4 thoả mãn điều kiện
Số phải tìm là 44
a 9
b 9
a –(3+7+ 8) = (a- 18) 9
b – (5+1 +2 + 4) = (b – 12) 9
Tính chất chia hết của một hiệu hoặc tính cụ thể
(b – 12= 51129)
 4.3/ Giảng bài mới: 
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung bài học
*Mọi số đều viết được dưới dạng tổng các chữ số của nó cộng với một số chia hết cho 9.
Ví dụ:
378 = 3. 100 + 7. 10 + 8
 = 3( 99+ 1) 7 (9 + 1) + 8
 = 3. 99 + 3 + 7.9 + 7 + 8
 = ( 3+ 7 + 8) + (3.11.9 + 7.9)
 = ( tổng các chữ số) + ( số9)
Như vậy 378 viết được dưới dạng tổng các chữ số của nó ( là 3+ 7 + 8) cộng với một số chia hết cho 9 là ( 3.11.9 + 7.9)
*GV yêu cầu HS cả lớp làm tương tự với số 253.
Ví dụ: Dựa vào nhận xét mở đầu ta có:
378 = (3 + 7 + 8) + (số chia hết cho 9) 
Vậy không cần thực hiện phép chia giải thích xem tại sao 378 chia hết cho 9.
HS:Vì cả 2 số hạng của tổng đều chia hết cho 9.
Từ đó đi tới kết luận 1.
*Hỏi như trên với số 253 để đi đến kết luận 2.
HS: số 253 không chia hết cho 9 vì có một số hạng của tổng không chia hết cho 9, còn số hạng kia chia hết cho 9.
253 = ( 2+ 5 + 3) + ( số chia hết cho 9)
 = 10 + ( số chia hết cho 9)
GV nêu kết luận chung và đưa lên máy chiếu dấu hiệu chia hết cho 9 SGK.
n có tổng các chữ số chia hết cho 9n9
*Cho HS làm ?1
*Yêu cầu HS giải thích?
*GV: dựa vào kết quả ?1 6354 9
Hãy tìm thêm 1 vài số cũng 9
(477 9 ; 774 9 ; 2259 9 . . . ) 
*GV tổ chức các hoạt động tương tự như trên để đi đến kết luận 1 và kết luận 2.
*GV cho hai nhóm HS xét hai ví dụ áp dụng xét mở đầu ( mỗi nhóm làm một câu sau đó kiểm tra trên bảng chỉ ghi kết quả cuối)
Giải thích tại sao một số chia hết cho 9 thì chia hết cho 3?
*GV yêu cầu HS phát biểu dấu hiệu chia hết cho 3 SGK.
 Củng cố làm ?2 
Điền chữ số vào dấu * để được số 3
*GV hướng dẫn lời giải mẫu.
1/ Nhận xét mở đầu:
Nhận xét : SGK/39
Ví dụ:
253 = 2. 100 + 5.10+ 3
 = 2( 99+1) + 5(9 +1) + 3
 = 2. 99 + 2 + 5.9 + 5 + 3
 = (2.99 + 5.9) + (2 + 5 + 3)
 = ( Số chia hết cho 9) + ( tổng các chữ số)
2/ Dấu hiệu chia hết cho 9:
Ví dụ: SGK/40
Kết luận 1:SGK/40
Kết luận 2: SGK/ 40
?1
621 9 vì 6 + 2 + 1 = 99
1205 9 vì 1+ 2+ 0+ 5 = 8 9
1327 9 vì 1 + 3+ 2+ 7 = 13 9
6354 9 vì 6 + 3 + 5 + 4 = 18 9 
3/ Dấu hiệu chia hết cho 3:
Ví dụ 1:
2031 = ( 2+ 0 + 3+ 1) + ( số chia hết cho 9)
 = 6 + ( số chia hết cho 9)
 = 6 +( số chia hết cho 3)
Vậy 2031 3 vì cả hai số hạng đều chia hết cho 3 
Kết luận 1: SGK/ 41
Ví dụ 2:
3415 = ( 3+ 4+ 1+5 ) + ( số chia hết cho 9)
 = 13 + ( số chia hết cho 9)
 = 13 + ( số chia hết cho 3)
Vậy 3415 không chia hết cho 3 vì 13 3
Kết luận 2: SGK/41
?2
 3 (1+ 5+ 7 + *) 3
 (13 +*) 3
 (12 +1+*) 3
vì 12 3 nên
(12 + 1+ *) 3 (1+ *) 3
 * {2; 5; 8}
 4.2/ Củng cố và luyện tập :
*GV: Dấu hiệu chia hết cho 3, cho 9 có gì khác với dấu hiệu chia hết cho 2, cho 5?
Bài tập 101 tr. 41 SGK:
GV đưa bài tập lên bảng phụ với yêu cầu:
Điền vào dấu. . . để được câu đúng và đầy đủ:
 a/ Các số có. . . chia hết cho 9 thì . . . và chỉ những số đó mới chia hết cho 9.
 b/ Các số chia hết cho 9 thì . . . cho 3.
 c/ Các số có. . . chia hết cho 3 thì . . . và . . . chia hết cho 3.
Bài tập 102 SGK/41
*Lần lượt gọi 3 HS lên bảng làm
Bài tập 104 tr. 41 SGK
 GV tổ chức cho HS thi giữa các nhóm điền nhanh vào dấu * thoả mãn yêu cầu. Nhóm nào điền nhanh và đúng được khen thưởng.
-Dấu hiệu chia hết cho 2; cho 5 phụ thuộc vào chữ số tận cùng.
-Dấu hiệu chia hết cho 3, cho 9 phụ thuộc vào tổng các chữ số.
Bài tập 101 tr. 41 SGK:
a/ Dấu hiệu chia hết cho 9
b/ Các số chia hết cho 9 thì chia hết cho 3. Các số chia hết cho 3 thì chưa chắc chia hết cho 9.
c/ Dấu hiệu chia hết cho 3.
Bài tập 102 tr. 41 SGK:
a/ A = { 3564; 6531; 6570 ; 1248}
b/ B = { 3564; 6570}
c/ B A
Bài tập 104 tr. 42 SGK:
a/ * { 2; 5; 8}
b/ * { 0 ; 9}
c/ * {5}
d/ 9810.
 4.5/ Hướng dẫn HS tự học ở nhà:
*Học bài theo SGK
*BTVN : 103, 104, 105 tr.41, 42 SGK và137;138 tr. 19. SBT.
5/ Rút kinh nghiệm: