Giáo án học kì 1 môn Ngữ văn Lớp 8 - Bài 8: Chiếc lá cuối cùng - Năm học 2021-2022

Ngày soạn: 1/2022 
Ngày giảng: 1/2022
Bài 8 - Tiết 84, 85
Văn bản: CHIẾC LÁ CUỐI CÙNG
(O Hen-ri)
	I. Mục tiêu 
1. Kiến thức: Trình bày được những nét sơ giản về tác giả, tác phẩm; tóm tắt văn bản; chỉ ra và phân tích được những chi tiết liên quan đến nhân vật Giôn-xi. Hiểu được tấm lòng yêu thương những người nghèo khổ của O-Hen-ri. Thấy được nghệ thuật kể chuyện, nghệ thuật xây dựng nhân vật độc đáo của tác giả. 
2. Năng lực: Rèn năng lực đọc hiểu, phân tích, cảm thụ văn bản.
3. Phẩm chất: Cần có ý chí vượt qua mọi khó khan, thử thách (sống phải có nghị lực, lạc quan) và yêu thương.
 	II. Thiết bị dạy học
1. Giáo viên: Phương án lên lớp; tài liệu HDH Ngữ văn 8; máy chiếu
2. Học sinh: Đọc và soạn bài
III. Tiến trình tổ chức các hoạt động
1. Ổn định tổ chức 
2. Kiểm tra đầu giờ
H: Qua hai nhân vật Đôn-Ki-hô-tê và Xan-chô Pan-xa, em rút ra cho mình được bài học gì? 
- HSTL: + Cần đọc nhiều sách nhưng phải chọn lọc, không mê muội, hoang tưởng gàn dở, nực cười như Đôn Ki-hô-tê
 + Trong cuộc sống cần phải tỉnh táo, thực tế, cao thượng, dũng cảm... không nên hoang tưởng và thực dụng,
3. Tổ chức hoạt động dạy học
*Hoạt động 1: Xác định vấn đề/ nhiệm vụ học tập 
- Mục tiêu: Nêu vấn đề bài học, tạo tâm thế học tập cho HS.
- HSHĐCN (2’) thực hiện yêu cầu theo TL-Tr69 -> Báo cáo, chia sẻ.
- GV dẫn vào bài mới: Đọc các tác phẩm tự sự - như đoạn trích Trong lòng mẹ của Nguyên Hồng, truyện ngắn Lão Hạc của Nam Cao, Cô bé bán diêm của An-đéc-xen, chúng ta vô cùng xúc động trước những tình cảm gia đình (mẹ con, cha con, bà cháu) sâu nặng. Đó là những tình cảm ruột thịt, thể hiện bản chất cao quý của con người mà văn học đã ngợi ca. Nhưng bài ca tình người trong văn chương không chỉ dừng lại ở tình ruột thịt như thế, mà bao la vô tận. Bởi tình yêu thương giữa con người, tấm lòng nhân ái, vị tha có thể xuất hiện ở mọi nơi, mọi lúc trên Trái đất này. Đọc và suy ngẫm về truyện ngắn Chiếc lá cuối cùng của nhà văn Mĩ O-hen-ri,chúng ta sẽ biết thêm một câu chuyện về tình người cao quý ấy: những người lao động nghèo khổ nhưng có vẻ đẹp của trái tim nhân hậu mà cao cả.
Hoạt động của thầy - trò
Nội dung chính
* HĐ2: Hình thành kiến thức
Mục tiêu: + Tóm tắt ngắn gọn nội dung văn bản.
+ Nêu được những nét chính về tác giả, tác phẩm.
+ Chỉ ra và phân tích được những chi tiết liên quan đến nhân vật Giôn-xi. Hiểu được tấm lòng yêu thương những người nghèo khổ của O-Hen-ri. Thấy được nghệ thuật kể chuyện, nghệ thuật xây dựng nhân vật độc đáo của tác giả.
H: Theo em văn bản này cần đọc với giọng ntn? 
- HS chia sẻ
+ Đọc rõ ràng chú ý phân biệt lời kể, tả của tác giả với những đoạn đặt trong ngoặc kép (lời nói trực tiếp của nhân vật) phần cuối đọc với giọng rưng rưng nghẹn ngào.
- GV nhận xét 
- GV đọc 1 đoạn 
- 2 HS đọc nối tiếp -> hết văn bản
- HS chia sẻ. GV nhận xét, chữa lỗi
H: Em hãy tóm tắt ngắn gọn nội dung chính của đoạn trích ?
- HS tóm tắt, chia sẻ
- GV nhận xét, KL Slide1
 Cụ Bơ-men, Xiu và Giôn- xi là những họa sĩ nghèo sống trong một khu phố nghèo tồi tàn ở phía Tây Oa- sinh- tơn. Vào mùa đông lạnh giá Giôn- xi mắc bệnh phổi và nằm đợi chiếc lá cuối cùng của cây thường xuân bên cửa sổ rụng, khi đó cô sẽ chết. Xiu đã nói điều này cho cụ Bơ-men biết và hai người đã rất lo lắng. Mặc dù Xiu hết lòng chăm sóc. Nhưng Giôn-xi vẫn giữ ý nghĩ đó. Nhưng lạ thay, sau một đêm mưa gió phũ phàng thì trên cây thường xuân vẫn còn một chiếc lá và chiếc lá này đã làm cho Giôn-xi thay đổi suy nghĩ về cái chết. Cuối cùng Xiu đã cho Giôn-xi biết chiếc lá cuối cùng chính là bức tranh hoạ sĩ già Bơ-men đã bí mật vẽ trong một đêm mưa gió để cứu Giôn-xi , trong khi chính cụ bị chết vì sưng phổi.
H: Nêu những hiểu biết của em về tác giả O Hen-ri ?
- HS trình bày, chia sẻ 
- GV chiếu chân dung O Hen-ri Slide2
- GV mở rộng: O Hen-ri là nhà văn trải qua nhiều bất hạnh, lên 3 tuổi mồi côi mẹ, 15 tuổi phải bỏ học lang thang kiếm sống, 35 tuổi bị cầm tù 3 năm vì một chuyện không đâu. 48 tuổi bị chết vì bệnh lao trong sự cô đơn đáng thương. Nhưng thật kỳ diệu, 8 năm sau ngày mất hội nghệ thuật và khoa học Mỹ lập giải thưởng văn chương O Hen-ri cho những truyện ngắn hay nhất hàng năm ở Mỹ. Từ đó tên tuổi của ông trở thành bất hủ.
H: Em hãy nêu vị trí của đoạn trích?
- HS: Đoạn trích thuộc phần cuối của truyện ngắn cùng tên của O Hen-ri.
- GV chiếu Slide3
+ Tác phẩm “Chiếc lá cuối cùng” là truyện ngắn hay tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật của O Hen-ri. 
H: Giải thích các từ “bộ”; “Chuyến đi xa xôi bí ẩn”? 
H: Truyện có những nhân vật nào, ai là nhân vật trung tâm?
- HS: Cụ Bơ-men, Xiu, Giôn-xi (nhân vật trung tâm: Giôn-xi)
- HSHĐ cá nhân (1p) thực hiện yêu cầu 2.a, TL-Tr82/62
- HS trình bày, chia sẻ 
- GV nhận xét, KL
+ Vì lo cho bệnh tật và tính mạng của Giôn- xi..
H: Nhân vật Giôn- xi được tác giả giới thiệu như thế nào?
HS: + Hoạ sĩ nghèo, còn trẻ
 + Thuê phòng trọ ở thành phố
 + Bị bệnh sưng phổi nặng nhưng không có tiền chữa bệnh...
H: Em có nhận xét gì về lời văn kể chuyện của tác giả? Qua đó em suy nghĩ gì về tình cảnh của cô?
- HS trình bày, chia sẻ
- GVMR: Giôn-xi còn rất trẻ, nhưng cô lại mắc một căn bệnh hiểm nghèo. Bệnh tật hành hạ lại thêm sự nghèo túng không có tiền chữa bệnh. Cảnh ngộ ấy quả thực đáng thương. Chi tiết này còn cho ta biết thêm rằng: “Ở một đất nước TB giàu có được mệnh danh là xứ sở của những ông vua công nghiệp (LS8) bậc nhất thế giới ấy vẫn có những con người nghèo khổ, còn có sự khác biệt quá lớn giữa kẻ giàu và người nghèo.
 HSHĐ cặp đôi (2’), trình bày, chia sẻ
H: Trong đoạn trích, em thấy Giôn-xi (ngày thứ nhất) đang ở trong tình trạng như thế nào? Tình trạng đó nói lên tâm trạng gì của cô?
+ Ngày thứ nhất: mở to mắt thẫn thờ nhìn tấm mành mành màu xanh đã kéo xuống; thều thào ra lệnh: kéo nó lên... nằm trên giường đếm từng chiếc lá thường xuân và tin rằng chiếc lá cuối cùng rụng thì cô sẽ ra đi”.
HS: HĐCN (2’), báo cáo, chia sẻ: Tại sao cô lại có suy nghĩ như vậy? Qua những suy nghĩ, tâm trạng của cô, em thấy Giôn-xi là con người ntn? Trạng thái tinh thần của cô lúc này ra sao?
- HS: Nhà quá nghèo, bệnh nặng không chữa được -> bệnh tật + nghèo túng khiến cô không muốn sống.
- Một cô gái yếu đuối, đáng thương, bệnh tật, thiếu nghị lực, sống bi quan; chán nản, tuyệt vọng, thản nhiên chờ đón cái chết.
- GV bình: Đó là tâm trạng thường gặp ở những người ít nghị lực khi gặp bệnh tật khó khăn. Chính trong tâm trạng chán nản, mệt mỏi, thất vọng ấy cô lại kéo dài sự sống của mình với những chiếc lá thường xuân. Khi cô nhìn thấy chiếc lá không rụng vào sáng hôm sau chỉ hơi ngạc nhiên và trở về với ý nghĩ chỉ trong tối hôm sau nó sẽ rụng và cô sẽ qua đời
-là cô không còn tin vào sự sống, không muốn sống.
* HS theo dõi phần thứ 2 của văn bản
H: Sau một đêm mưa gió phũ phàng, khi trời hửng sáng Giôn-xi -con người tàn nhẫn lại có yêu cầu gì? Và cô đã phát hiện ra điều gì?
- Ngày thứ hai: Yêu cầu kéo mành lênChiếc lá thường xuân vẫn còn đó.
H: Hành động này còn thể hiện tâm trạng gì của Giôn-xi? Cô tàn nhẫn với ai? Có phải bản chất đó là của cô hay không?
- HSHĐ cặp đôi (2p), trình bày, chia sẻ 
- GV nhận xét, KL
+ Tâm trạng: Tàn nhẫn, lạnh lùng, thờ ơ với chính bản thân mình -> Cô không để ý, không quan tâm đến sự lo lắng của mọi người.
- Tâm trạng ấy không phải là bản chất của cô mà do bệnh tật, thiếu nghị lực gây nên.
GV: Giôn xi là người tàn nhẫn , lạnh lùng thờ ơ với chính bản thân mình , với cuộc sống đang tắt dần trong cơ thể mình . Từ đó cô không để ‎ý , không mấy quan tâm đến sự lo lắng , ân cần chăm sóc của cô bạn Xiu . Tàn nhẫn , thờ ơ , chán chường không phải là bản tính của cô mà do bệnh nặng , do thiếu nghị lực gây nên. Cô đã sắn sàng đón đợi lúc mình lìa đời như chiếc lá cuối cùng lìa cành.
H: Khi chiếc lá cuối cùng không rơi xuống, Giôn-xi có thái độ và hành động gì? Qua đó cho thấy tâm trạng Giôn- xi ra sao?
- HS: + Ngắm nhìn chiếc lá, tự trách mình hư. Muốn chết là có tội
 + Đòi ăn cháo, uống sữa, rượu, soi gương, ngồi dậy xem Xiu nấu nướng
 + Hi vọng vẽ vịnh Na-plơ"
HS: HĐCĐ (2’), Báo cáo, chia sẻ: Tâm trạng đó đã ảnh hưởng gì đến sức khoẻ của Giôn- xi? Điều gì đã khiến Giôn-xi phục hồi nhanh chóng như vậy?
- HS: Giôn-xi lấy lại được nghị lực sống, qua khỏi nguy hiểm, chiến thắng cái chết, vượt lên chính mình.
+ Sự chăm sóc của bạn.
+ Khâm phục sự gan góc, kiên cường của chiếc lá mỏng manh sau một đêm mưa to, gió lớn.
+ Ý nghĩ muốn sống trong cô trỗi dậy.
 HSHĐ nhóm (3p), báo cáo, chia sẻ: Theo em nguyên nhân sâu xa nào quyết định tâm trạng hồi sinh của Giôn xi? Tại sao nhà văn kết thúc truyện bằng lời kể của Xiu mà không để Giôn xi phản ứng gì thêm?
- GV nhận xét, kết luận
+ Nguyên nhân sâu xa: Sự kiên cường gan góc của chiếc lá (cô không biết đấy là chiếc lá vẽ) chống chọi kiên cường với thiên nhiên khắc nghiệt, bám lấy cuộc sống, trái ngược với nghị lực yếu đuối, buông xuôi muốn chết của mình. Cô hiểu ra cần phải đấu tranh để giành lấy sự sống, không được buông xuôi, chính ý chí đó đã giúp cô giành đươc sự sống tưởng như không còn do căn bệnh hiểm nghèo đem lại.
+ Nhà văn kết thúc câu chuyện như vậy là kết ngỏ, để lại trong lòng người đọc nhiều ngân vang, nhiều nghĩ suy và dự đoán cái chết của cụ làm hồi sinh ý thức sống cho Giôn-xi, không phải là dấu chấm hết mà là điểm khởi đầu cho sự sống mới, một triết lí đẹp giàu tính nhân văn...
HSHĐ cặp đôi (2’), trình bày, chia sẻ: Từ việc tìm hiểu về nhân vật Giôn-xi, em có nhận xét gì về nghệ thật xây dựng truyện của tác giả? Tác dụng của biện pháp nghệ thuật đó?
- GVKL, chốt. HS ghi vở
H: Việc Giôn-xi khỏi bệnh nói lên bài học gì trong cuộc sống?
- Người ta có thể tự chữa bệnh cho mình bằng nghị lực, tình yêu cuộc sống, biết đấu tranh và chiến thắng bệnh tật còn hơn cả thuốc men.
I. Đọc và thảo luận chú thích 
1. Tác giả: (TL-Tr82,61)
- O-Hen-Ri (1862-1910) là nhà văn Mĩ chuyên viết truyện ngắn. 
- Truyện của ông nhẹ nhàng nhưng toát lên tinh thần nhân đạo cao cả, thương yêu con người nghèo khổ, rất cảm động.
2. Tác phẩm (TL-Tr82/61)
- Đoạn trích thuộc phần cuối truyện ngắn cùng tên của O Hen-ri.
- Thể loại: Truyện ngắn.
- PTBĐ chính: tự sự.
II. Tìm hiểu văn bản
1. Nhân vật Giôn-xi 
a. Hoàn cảnh sống
 Lời văn kể chuyện cảm động, cho ta thấy Giôn-xi đang rơi vào cảnh ngộ thật đáng thương.
b. Diễn biến tâm trạng của Giôn-xi. 
- Giôn xi có tâm trạng chán nản, mệt mỏi bi quan.
- Tâm trạng: tàn nhẫn, lạnh lùng, thờ ơ với chính bản thân mình.
- Tâm trạng Giôn-xi đã được hồi sinh, cô đã nhận ra ý nghĩa cuộc sống.
 Với cách xây dựng tình huống bất ngờ, miêu tả diễn biến tâm lí nhân vật tài tình làm nổi bật tâm trạng vui vẻ của Giôn-xi. Nhờ chiếc lá cuối cùng đã nhen lên niềm tin, niềm hi vọng và nghị lực sống, giúp cô chiến thắng bệnh tật và hoàn cảnh.
4. Củng cố
- GV cho HS quan sát bức tranh (TL-Tr86/60) -> Nhận xét
- GV khái quát nội dung toàn bài.
5. Hướng dẫn học bài: 
- Bài cũ: Tóm tắt lại đoạn trích; phân tích nhân vật Giôn-xi.
- Bài mới: Chuẩn bị bài: “Chiếc lá cuối cùng” (tiếp)
+ Soạn tiếp câu hỏi b, c, d, e; xem bài tập 1 phần HĐ luyện tập
...
Ngày soạn: 
Ngày giảng: 
Bài 8 - Tiết 85
Văn bản: CHIẾC LÁ CUỐI CÙNG
(O Hen-ri)
	I. Mục tiêu 
 	1. Kiến thức: Chỉ ra và phân tích được: những chi tiết liên quan đến nhân vật Xiu, cụ Bơ-men; các chi tiết cảm động và nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn trong đoạn trích truyện Chiếc lá cuối cùng; trình bày được cảm nhận về lòng thương yêu những người nghèo khổ của O Hen-ri qua nội dung câu chuyện.
2. Năng lực: năng lực đọc hiểu, phân tích, cảm thụ văn bản.
3. Phẩm chất: sống phải biết yêu thương và chia sẻ.
 	II. Thiết bị dạy học, học liệu
1. Giáo viên: Phương án lên lớp; tài liệu HDH Ngữ văn 8; máy chiếu
2. Học sinh: Đọc và soạn bài
III. Tiến trình tổ chức các hoạt động
1. Ổn định tổ chức 
2. Kiểm tra đầu giờ
H: Tóm tắt đoạn trích “Chiếc lá cuối cùng”? Em hãy cho biết nhân vật Giôn-xi là người ntn?
- HSTL. Nhấn xét, đánh giá.
3. Tổ chức các hoạt động dạy học
*HĐ 1: *Hoạt động 1: Xác định vấn đề/ nhiệm vụ học tập 
- Mục tiêu: Nêu vấn đề bài học, tạo tâm thế học tập cho HS.
	Nhắc lại cảnh ngộ của Giôn-xi? Tình yêu, sự sống của Giôn-xi được hồi sinh là do đâu?
- HSHĐCN (1p), trình bày, chia sẻ 
+ Sự chăm sóc của bạn.
+ Khâm phục sự gan góc, kiên cường của chiếc lá mỏng manh sau một đêm mưa to, gió lớn.
 	- GV dẫn vào bài: Ở giờ trước chúng ta đã biết nhân vật Giôn-xi là một nữ hoạ sĩ nghèo, mắc bệnh phổi nặng, buồn chán, không thiết sống, nhưng cuối cùng tình yêu, sự sống của cô lại được hồi sinh thật bất ngờ. Có được sự hồi sinh đó là do có những con người tốt bụng, giàu lòng yêu thương luôn bên cô. Họ là ai? Họ đã làm gì để giúp Giôn-xi? Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu bài hôm nay.
Hoạt động của thầy - trò
Nội dung chính
* HĐ2: Hình thành kiến thức
Mục tiêu: Chỉ ra và phân tích được các chi tiết thể hiện tính cách của nhân vật chị Xiu, cụ Bơ-men; ý nghĩa của chiếc lá; rút ra nghệ thuật, nội dung khái quát của văn bản.
H: Nhân vật Xiu được tác giả giới thiệu như thế nào?
- HSHĐ cá nhân (1’), trình bày, chia sẻ
+ Hoạ sĩ nghèo
+ Từ Ca-li-phor-ni-a tới, thuê nhà trọ ở cùng với Giôn-xi
HSHĐ cặp đôi (3’) trả lời câu hỏi: Xiu có những hành động, cử chỉ, lời nói, việc làm như thế nào để chăm sóc Giôn-xi? Em có nhận xét gì về những hành động, cử chỉ, lời nói, việc làm của Xiu? Qua đó Xiu mong muốn điều gì?
- HS báo cáo, chia sẻ
- GV nhận xét, KL
+ Kéo mành che kín cửa sổ
+ Sợ sệt ngó nhìn cây thường xuân.
+ Thức cả đêm chăm sóc Giôn-xi.
+ Lời nói: “Em thân yêu” 
+ Cử chỉ: Cúi khuôn mặt hốc hác xuống gần gối. Em hãy nghĩ đến chịchị sẽ làm gì đây?
+ Nấu cháo, pha sữa
+ Mời bác sĩ
-> dịu dàng, ân cần, chu đáo, mong Giôn-xi khỏi bệnh
 HSHĐ cá nhân (1’), trình bày, chia sẻ 
H*: Qua phân tích, em thấy Xiu là người như thế nào?
- GVKL, chốt
- GV bình: Tuy chỉ là chị em kết nghĩa, nhưng Xiu đã chăm sóc Giôn-xi như với đứa em ruột thịt. Cảnh ngộ của Xiu cũng đói nghèo, thiếu thốn như Giôn-xi nhưng may mắn hơn em, Xiu không bị ốm. Song cô luôn lo lắng, thấp thỏm trước tình trạng sức khoẻ và tâm trạng bi quan của Giôn-xi. 
- HSHĐ nhóm (3’) câu hỏi d, TL-Tr62
- HS báo cáo, chia sẻ 
+ Xiu chưa hề biết, Xiu cũng rất ngạc nhiên (Ô kìa). 
+ Chính việc giữ bí mật của cụ Bơ-men làm cho câu chuyện thêm bất ngờ và hấp dẫn. Mặt khác, nếu để Xiu biết trước thì có khi cô lại có thể làm Giôn-xi nghi ngờ. 
H: Vậy Xiu biết rõ sự thật lúc nào? Vì sao em biết?
HS: Tác giả không nói rõ chỉ biết sáng hôm sau chiếc lá kia không rụng nhưng Xiu chỉ biết sự thật khi cụ Bơ-men đã bị bệnh nặng phải vào nằm viện và lúc đó Giôn-xi đã qua khỏi cơn nguy hiểm.
HSHĐ cặp đôi (2’), báo cáo, chia sẻ. H: Tại sao tác giả lại để cho Xiu kể lại nguyên nhân dẫn đến cái chết của cụ Bơ-men chứ không trực tiếp miêu tả? Qua đó người đọc có thể thấy rõ hơn phẩm chất gì của cô?
+ Tạo sự bất ngờ cho Giôn-xi cũng như bạn đọc, làm cho câu chuyện diễn ra một cách tự nhiên. Câu chuyên thêm hấp dẫn và ý nghĩa, đồng thời góp phần bộc lộ rõ hơn phẩm chất của Xiu: Kính phục, nhớ tiếc cụ Bơ-men, hết lòng vì bạn.
H: Theo dõi văn bản, em thấy cụ Bơ-men được tác giả giới thiệu như thế nào?
- HSHĐ cá nhân (1’), trình bày, chia sẻ 
+ Là một hoạ sĩ nghèo.
+ Thuê phòng ở tầng dưới.
+ Bốn chục năm nay mơ ước vẽ được một kiệt tác nhưng chưa thực hiện được.
+ Sống bằng nghề ngồi làm mẫu vẽ cho các hoạ sĩ để kiếm tiền.
HSHĐ cá nhân sẻ (3p), trình bày, chia sẻ: Họa sĩ già Bơ-men đã vẽ bức tranh “Chiếc là cuối cùng” ấy nhằm mục đích gì? trong hoàn cảnh nào? 
- GV nhận xét, KL
+ Vẽ chiếc lá thường xuân thay chiếc lá cuối cùng đã rụng -> Vẽ để cứu Giôn-xi.
+ Vẽ âm thầm, bí mật trong đêm mưa gió lạnh buốt ngoài trời.
+ Giày và áo quần của cụ ướt sũng, lạnh buốt.
+ Đèn bão còn thắp sáng, chiếc thang  vài chiếc bút lông rơi vãi, bảng pha màu
H: Qua đó em thấy cụ là người ntn?
- HS chia sẻ
- GV: Bên cạnh mong ước cao quý về nghệ thuật, cụ còn có tình cảm yêu quý các cô họa sĩ trẻ, tự coi mình là một con chó xồm lớn chuyên gác cửa bảo vệ hai người họa sĩ trẻ ở phòng trên.
HSHĐ cá nhân (1’), trình bày, chia sẻ: Tại sao nhà văn bỏ qua không kể sự việc cụ đã vẽ chiếc lá trên tường trong đêm mưa tuyết ra sao mà đợi đến những dòng cuối cùng của truyện mới cho bạn đọc biết qua lời kể lại của Xiu?
- + Tạo sự bất ngờ, gây hứng thú cho người đọc và cho cả nhân vật trong truyện.
H: Người họa sĩ già phải trả giá như thế nào cho bức vẽ của mình?
- HS chia sẻ
+ Cụ bị viêm phối nặng và đã chết vì sưng phổi.
HSHĐ cá nhân (1’), trình bày, chia sẻ: Em có nhận xét gì về tình huống này?
- + Tình huống bất ngờ (cụ Bơ-men đang khỏe 
-> Bị sưng phổi -> chết) -> Nghệ thuật đảo ngược tình huống.
HSHĐ cá nhân sẻ (2p), trình bày, chia sẻ: Qua đó em thấy cụ Bơ-men hiện lên với những nét tính cách và phẩm chất gì? 
- GV nhận xét, chốt
H: Chiếc lá cuối cùng được miêu tả ntn?
- HSHĐ cá nhân (1’), trình bày, chia sẻ
+ Cuống lá còn giữ màu xanh sẫm, rìa lá hình răng cưa đã nhuốm màu vàng úa, chiếc lá vẫn dũng cảm treo bám vào cành cách mặt đất chừng hai mươi bộ.
H: Thế nào là một kiệt tác nghệ thuật ?
- HS: Có ý tưởng nghệ thuật cao, đem lại niềm vui có ích cho cuộc sống, cho con người.
HSHĐ nhóm (3p), báo cáo, chia sẻ: Vì sao Chiếc lá cuối cùng lại được đánh giá là một kiệt tác nghệ thuật ?
- GV nhận xét, KL 
+ Chiếc lá được vẽ giống như thật (cuống lá có màu xanh sẫm, rìa lá hình răng cưa nhuốm màu vàng úa) đến nỗi hai hoạ sĩ trẻ không nhận ra.
+ Đem lại sự sống cho Giôn-xi (tạo ra sức mạnh, khơi gợi sức sống trong tâm hồn con người)
+ Nó được hoàn thành trong một hoàn cảnh khắc nghiệt.
+ Không chỉ được vẽ bằng bút và bột màu, mà được vẽ bằng cả tình thương bao la và lòng hy sinh cao thượng (đánh đổi cả tính mạng).
- GV: Chiếc lá còn là một kiệt tác là vì cho ta thấy quy luật nghiệt ngã của nghệ thuật:
+ Kiệt tác là hiếm hoi, là bất ngờ ngoài ý muốn của con người.
+ Thực sự là kiệt tác khi nó có giá trị nhân sinh và nghệ thuật rất cao.
+ Phải hướng tới, phải phục vụ cuộc sống con người -> Kiệt tác của cụ Bơ-men là sự tích lũy tổng hòa hơn 40 năm cầm bút, sự dồn tụ cao độ của cái tâm và cái tài khiến tác phẩm của cụ trở thành bất tử. Nghệ thuật chân chính phục vụ con người và vì con người.
- HSHĐ cặp đôi (3p) mục 2.e, TL-Tr83/62
- HS báo cáo, chia sẻ
- GV nhận xét, KL
+ Ngay từ đầu truyện Giôn-xi cứ như ngày càng tiến dần đến cái chết, khiến người đọc thương cảm, lo lắng. Nhưng tình huống bỗng đảo ngược vào lúc truyện gần kết thúc, Giôn-xi trở lại lòng yêu đời, thoát khỏi cơn nguy hiểm, độc giả thở phào trút được gánh nặng lo âu. Đó là một lần đảo ngược tình huống, không những làm cho các nhân vật trong truyện bất ngờ mà độc giả cũng bất ngờ - Cụ Bơ-men đang khoẻ mạnh như vậy, chẳng ai ngờ đến cái chết của cụ được thông báo cũng vào lúc truyện gần kết thúc. Đó lại thêm một lần đảo ngược tình huống, khiến nhân vật và người đọc bất ngờ
 Hai lần đảo ngược tình huống trái chiều nhau.
H: Nêu nghệ thuật đặc sắc và nội dung của văn bản.
- HSHĐ cá nhân (2p), trình bày, chia sẻ 
- GV nhận xét, chốt
* HĐ3: Luyện tập
Mục tiêu: giải quyết đuoecj yêu cầu bài tập.
- HSHĐ cá nhân (5p) thực hiện bài tập 1 TL-Tr83/62
- HS trình bày, chia sẻ 
2. Nhân vật Xiu
 Xiu là một hoạ sĩ trẻ, nghèo nhưng hết sức nhân hậu, tình cảm chân thành, trong sáng; tận tình, chu đáo chăm sóc Giôn-xi.
- Xiu luôn kính phục và thương tiếc cụ Bơ-men.
3. Cụ Bơ-men và kiệt tác “Chiếc lá cuối cùng”
a. Cụ Bơ-men
 Cụ Bơ-men là người tốt bụng, giàu lòng thương yêu con người.
 Cụ Bơ-men thật cao thượng, quên mình vì người khác, nhen lên niềm tin, niềm hi vọng và nghị lực sống cho Giôn-xi.
b. Kiệt tác Chiếc lá cuối cùng
+ Chiếc lá được vẽ giống như thật.
+ Đem lại sự sống cho Giôn-xi.
+ Không chỉ được vẽ bằng bút và bột màu, mà được vẽ bằng cả tình thương bao la và lòng hy sinh cao thượng
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật 
- Xây dựng tình huống đảo ngược hai lần, nhiều tình tiết hấp dẫn.
2. Nôi dung
- Tình yêu thương cao cả giữa những người nghèo khổ.
IV. Luyện tập
Bài tập 1 (TL-Tr83/62)
4. Củng cố
H: Vì sao có thể nói “Chiếc lá cuối cùng” của cụ Bơ-men là một kiệt tác? Ý nghĩa của truyện?
- HSTL. GV khái quát
5. Hướng dẫn học bài
- Bài cũ: 
+ Phân tích nhân vật Xiu, cụ Bơ-men.
+ Nắm được ND, NT chính của văn bản.
- Bài mới: Chuẩn bị bài “Hai cây phong” 
+ Phần HĐ khởi động
+ Phần hình thành kiến thức: Đọc, tóm tắt văn bản; tìm hiểu tác giả, tác phẩm; tìm bố cục và trả lời câu hỏi 2.a,b,c TL-Tr68,69.