Giáo án Hình học Lớp 8 - Chương IV: Hình lăng trụ đứng. Hình chóp đều - Nguyễn Công Trường

Ngµy so¹n: 14/04/2011
Ngµy gi¶ng: 16/04/2011
CHƯƠNG IV : HÌNH LĂNG TRỤ ĐỨNG - HÌNH CHÓP ĐỀU
Tiết: 55
 §1. HÌNH HỘP CHỮ NHẬT
I. MỤC TIÊU:	
 1. Kiến thức
 - HS nắm được (trực quan) các yếu tố của hình hộp chữ nhật
 - Biết xác định số mặt, số đỉnh, số cạnh của một hình hộp chữ nhật. Ôn lại khái niệm chiều cao hình hộp chữ nhật.
 - Làm quen với các khái niệm điểm, đường thẳng, đoạn trong không gian, cách ký hiệu.
2. Kĩ năng
- Biết cách xác định hình khai triển của hình đã học.
3. Thái độ
- Giáo dục tính cẩn thận, chính xác khi vẽ hình
II. CHUẨN BỊ:
 GV: - Mô hình lập phương, hình hộp chữ nhật, thước đo đoạn thẳng, bao diêm, hộp phấn, hình lập phương khai triển; tranh vẽ một số vật thể trong không gian; thước kẻ, phấn màu bảng có kẻ ô vuông
 HS: - Mang các vật thể có dạng hình hộp chữ nhật, hình lập phương, thước kẻ, bút chì, giấy kẻ ô vuông
III. TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY :
1. Ổn định : 	
2. Bài mới : 
Hoạt động của Giáo viên
Hoạt động của Học sinh
Ghi bảng
Hoạt động 1 : Hình hộp chữ nhật
GV đưa ra hình hộp chữ nhật và giới thiệu một mặt của hình hộp chữ nhật, đỉnh, cạnh của hình hộp chữ nhật rồi :
? : Hình hộp chữ nhật có mấy mặt, các mặt là hình gì ?
? : Hình hộp chữ nhật có mấy đỉnh, mấy cạnh ?
 GV yêu cầu 1HS lên chỉ rõ mặt, đỉnh, cạnh của hình hộp chữ nhật 
 GV đưa tiếp hình lập phương và hỏi : Hình lập phương có 6 mặt là hình gì ? tại sao hình lập phương là hình hộp chữ nhật
GV yêu cầu HS đưa ra các vật có dạng hình hộp chữ nhật, hình lập phương và chỉ ra mặt, đỉnh, cạnh của hình đó (HS hoạt động theo nhóm để số vật thể quan sát được nhiều)
HS cả lớp quan sát hình hộp chữ nhật
Trả lời : Một hình hộp chữ nhật có 6 mặt, mỗi mặt đều là hình chữ nhật
Trả lời : Một hình hộp chữ nhật có 8 đỉnh, có 12 cạnh
- 1HS lên chỉ mặt, đỉnh, cạnh của hình hộp chữ nhật
- Trả lời : Hình lập phương có 6 mặt đều là hình vuông. Vì hình vuông cũng là hình chữ nhật nên hình lập phương cũng là hình hộp chữ nhật
HS : Đưa ra các vật thể và trao đổi trong nhóm học tập để hiểu đâu là mặt, đỉnh, cạnh của hình.
§1. HÌNH HỘP CHỮ NHẬT
1. Hình hộp chữ nhật
(hình 69)
- Hình 69 cho ta hình ảnh của hình hộp chữ nhật, nó có 6 mặt là hình chữ nhật.
- Hình hộp chữ nhật có : 6 mặt, 8 đỉnh và 12 cạnh.
- Hai mặt của hình hộp chữ nhật không có cạnh chung gọi là hai mặt đối diện (là hai mặt đáy), khi đó các mặt còn lại được xem là các mặt bên.
- Hình lập phương là hình hộp chữ nhật có 6 mặt là hình vuông
Hoạt động 2 : Mặt phẳng và đường thẳng
GV vẽ và hướng dẫn HS vẽ hình hộp chữ nhật ABCD. A’B’C’D’ trên bảng kẻ ô vuông
Các bước : 
- Vẽ hình chữ nhật ABCD nhìn phối cảnh thành hình bình hành ABCD
- Vẽ hình chữ nhật AA’D’D
- Vẽ CC’ // và bằng DD’.
Nối C’D’
Vẽ các nét khuất BB’ (// và bằng AA’), A’B’ ; B’C’ 
Sau đó GV yêu cầu HS thực hiện ? tr 96 SGK
GV đặt hình hộp chữ nhật lên bàn yêu cầu HS xác định hai đáy của hình hộp và chỉ ra chiều cao tương ứng
GV đặt thước thẳng như hình 71(b) tr 96 SGK, yêu cầu 1 HS đọc to độ dài AA’(đó là chiều cao của hình hộp)
GV giới thiệu : điểm, đoạn thẳng, một phần mặt phẳng như SGK
GV lưu ý HS : trong không gian đường thẳng kéo dài vô tận về hai phía, mặt phẳng trải rộng về mọi phía.
? : Hãy tìm hình ảnh của mặt phẳng, của đường thẳng ? 
GV chỉ vào hình hộp chữ nhật ABCD giới hình àh của đường thẳng, mặt phẳng và đường thẳng thuộc mặt phẳng.
HS : vẽ hình hộp chữ nhật trên kẻ ô vuông theo các bước GV hướng dẫn
HS : đọc đề bài và kể tên các mặt, các đỉnh và các cạnh của hình hộp
1HS lên có thể xác định hai đáy của hình hộp là : ABCD và A’B’C’D’, khi đó chiều cao tương ứng là AA’
HS thay đổi hai đáy và xác định chiều cao tương ứng
HS : nghe GV trình bày
HS : có thể chỉ ra :
- Hình ảnh của mặt phẳng như trần nhà, sàn nhà, mặt tường, mặt bàn...
- Hình ảnh của đường thẳng như : đường mép bảng, đường giao giữa hai bức tường ...
HS : nghe GV trình bày
2. Mặt phẳng và đường thẳng :
Ta có thể xem : 
- Các đỉnh : A, B, C, .... như là các điểm
- Các cạnh : AD, DC, CC’; .... như là các đoạn thẳng
- Mỗi mặt, chẳng hạn mặt ABCD, là một phần của mặt phẳng (ta hình dung mặt phẳng trải rộng về mọi phía).
Đường thẳng đi qua hai điểm A, B của mặt phẳng (ABCD) thì nằm trọn trong mặt phẳng đó (tức là mọi điểm của nó đều thuộc mặt phẳng)
Hoạt động 3 : Luyện tập
(GV treo bảng phụ đề bài và hình vẽ 72 SGK)
GV yêu cầu HS làm miệng kể tên những cạnh bằng nhau của hình hộp chữ nhật ABCD. MNPQ
Bài 2 tr 96 SGK :
(đề bài và hình 72 đưa lên bảng phụ)
GV gọi HS lần lượt làm miệng câu a và b
HS : đọc đề bài và quan sát hình vẽ 72 SGK
1HS đứng tại chỗ kể tên những cạnh bằng nhau của hình hộp chữ nhật 
HS : đọc đề bài và quan sát hình vẽ 73 SGK
2 HS lần lượt làm miệng
HS1 : câu a
HS2 : câu b
Bài tập 1 tr 96 : 
Những cạnh bằng nhau của hình hộp chữ nhật ABCD. MNPQ là : 
AB = MN = QP = DC 
BC = NP = MQ = AD
AM = BN = CP = DQ
Bài 2 tr 96 SGK :
a) Vì tứ giác CBB1C1 là hình chữ nhật nên 0 là trung điểm của đoạn CB1 thì 0 cũng là trung điểm của đoạn BC1
b) K là điểm thuộc cạnh CD thì K không thể là điểm thuộc cạnh BB1.
3. Hướng dẫn học ở nhà 
- HS tập vẽ hình hộp chữ nhật, hình lập phương
- Bài tập về nhà : 3 ; 4 tr 97 SGK- Bài tập 1 ; 3 ; 5 tr 104, 105 SBT
- Ôn công thức tính diện tích xung quanh của hình hộp chữ nhật (toán lớp 5)
Ngµy so¹n: 17/04/2011
Ngµy gi¶ng: 20/04/2011
Tiết: 56
§2. HÌNH HỘP CHỮ NHẬT (tiếp)
I. MỤC TIÊU:	
1. Kiến thức 
- Nhận biết qua mô hình khái niệm về hai đường thẳng song song. Hiểu được các vị trí tương đối của hai đường thẳng trong không gian
- Bằng hình ảnh cụ thể, HS bước đầu nắm được những dấu hiệu đường thẳng song song với mặt phẳng và hai mặt phẳng song song
- HS nhận xét được trong thực tế hai đường thẳng song song, đường thẳng song song với mặt phẳng, hai mặt phẳng song song
2. Kĩ năng 
- HS nhớ lại và áp dụng được công thức tính diện tích trong hình hộp chữ nhật
3. Thái độ
- Giáo dục tính cẩn thận, chính xác khi vẽ hình
II. CHUẨN BỊ:
GV: Mô hình hình hộp chữ nhật, , bảng phụ, thước kẻ, phấn màu
HS: Thực hiện hướng dẫn tiết trước, thước kẻ, compa, bảng nhóm
III. TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY :
1. Ổn định : 	 
2. Kiểm tra bài cũ : 	
HS1 : Cho hình hộp chữ nhật ABCD. A’B’C’D’ cho biết : 
 + Hình hộp chữ nhật có mấy mặt có mấy đỉnh và mấy cạnh ?, các mặt là hình gì ? kể tên vài mặt. 
 + AA’ và AB có cùng nằm trong một mặt phẳng hay không ? Có điểm chung hay không ?
 + AA’ và BB’ có cùng nằm trong một mặt phẳng hay không ? Có điểm chung hay không?
3. Bài mới :
Hoạt động của Giáo viên
Hoạt động của Học sinh
Kiến thức
Hoạt động 1 : Hai đường thẳng song song trong không gian
GV: Đường thẳng AA’ và BB’ là hai đường thẳng song song
? : Vậy thế nào là hai đường thẳng song song trong không gian ?
GV yêu cầu HS chỉ ra vài cặp đường thẳng song song khác 
?: Hai đường thẳng D’C’ và CC’ thuộc mặt phẳng nào ?
? : Hai đường thẳng AD và D’C’ có điểm chung không ? Có song song không vì sao ?
GV giới thiệu : AD và D’C’là hai đường thẳng cắt nhau
? : Vậy hai đường thẳng a, b phân biệt trong không gian có thể xảy ra vị trí tương đối nào ? 
GV Hãy chỉ ra vài cặp đường thẳng chéo nhau trên hình hộp chữ nhật hoặc ở lớp học 
GV giới thiệu : tính chất
a // b ; b // c Þ a // c
HS : Quan sát hình vẽ và nghe GV trình bày
HS : - Cùng nằm trong một mặt phẳng
- Không có điểm chung
HS Có thể nêu : AB // CD ; BC // AD ; AA’ // DD’...
HS : D’C’ và CC’ cắt nhau và cùng thuộc mặt phẳng (DCC’D’)
HS : AD và D’C’ không có điểm chung, nhưng chúng không song song vì không cùng thuộc một mặt phẳng
HS : Có thể xảy ra: a // b; a cắt b; a và b chéo nhau.
HS: lấy ví dụ về hai đường thẳng chéo nhau
HS : AD // BC (cạnh đối hình chữ nhật ABCD)
BC // B’C’ (cạnh đối hình chữ nhật. BC C’B’)
ÞAD// B’C’ (Cùng // BC)
HÌNH HỘP CHỮ NHẬT
1. Hai đường thẳng song song trong không gian
- Trong không gian, hai đường thẳng a và b gọi là song song với nhau nếu chúng cùng nằm trong cùng một mặt phẳng và không có điểm chung.
a
b
Hoạt động 2 : Hai đường thẳng song song với mặt phẳng. Hai mặt phẳng song song
GV yêu cầu HS làm ?2 tr 99 SGK
GV nói : AB Ë mp (A’B’C’D’)
AB // A’B’. A’B’ Ì mp () thì ta nói AB song song với mặt phẳng A’B’C’ D’. Ký hiệu :
AB // mp (A’B’C’D)
GV yêu cầu HS tìm ví dụ trên hình hộp chữ nhật.
GV yêu cầu tìm trong lớp hình ảnh của đường thẳng // với mặt phẳng
? : Trên hình hộp chữ nhật ABCD. A’B’C’D’, xét hai mặt phẳng (ABCD) và (A’B’C’D’), nêu vị trí tương đối của các cặp đường thẳng 
+ AB và AD + A’B’ và A’D’
+ AB và A’B’+ AD và A’D’
GV giới thiệu : Mặt phẳng (ABCD) song song với mặt phẳng (A’B’C’D’)
?: Hãy chỉ ra hai mặt phẳng song song khác của hình hộp chữ nhật.
GV cho HS đọc ví dụ 
GV gọi 1 HS đọc nhận xét 
HS : quan sát hình hộp chữ nhật trả lời :
- AB // A’B’
- AB không nằm trong mặt phẳng (A’B’C’D’)
HS : nghe GV trình bày và ghi bài
HS : - AB ; BC ; CD ; DA là các đường thẳng song song với mp (A’B’C’D’)
- DC, CC’ ; C’D’ ; D’D là các đường thẳng song song với mp(AB B’A’)
HS : lấy ví dụ trong thực tế
HS : nghe GV trình bày
HS Trả lời : 
+ AB cắt AD + A’B’ cắt A’D’
+ AB // A’B’+ AD // A’D’
HS : mp (ADD’A’) // mp (BCC’B’) 
HS : đọc ví dụ 
- Một HS đọc to nhận xét SGK tr 99
2. Hai đường thẳng song song với mặt phẳng.Hai mặt phẳng song song
a) Đường thẳng song song với mặt phẳng :
 AB // mp (A’B’C’D)
b) Hai mặt phẳng song song :
mp (ABCD) //mp(A’B’C’D’)
Ví dụ : SGK tr 99
* Nhận xét
SGK tr 99
Hoạt động 3 : Luyện tập
? : Diện tích cần quét vôi là bao gồm những diện tích nào ?
- Hãy tính cụ thể
Bài 9 tr 100, 101 SGK
(đề bài bảng phụ)
HS : diện tích cần quét vôi gồm diện tích trần nhà và diện tích bốn bức tường trừ diện tích cửa
HS Trả lời : 
Bài 7 tr 100 SGK 
Diện tích trần nhà là :
	4,5 . 3,7 = 16,65(m2)
Diện tích bốn bức tường trừ cửa là :(4,5+3,7).2.3-5,8= 43,4(m2)
Diện tích cần quét vôi là :
16,65 + 43,4 = 60,05 m2
Bài 9 tr 100, 101 SGK
a) Các cạnh khác // (EFGH) là AD, DC, CB
b) Cạnh CD // mp (ABFH) và // mp (EFGH)
c) Đường thẳng AH // mp (BCGF)
4. Hướng dẫn học ở nhà 
- Nắm vững ba vị trí tương đối của hai đường thẳng phân biệt trong không gian (cắt nhau, song song, chéo nhau). Khi nào thì đường thẳng song song với mặt phẳng, khi nào thì hai mặt phẳng song song với nhau. Lấy ví dụ thực tế minh họa
- Bài tập về nhà số 6, 8 tr 100 SGK, số 7, 8, 9, 11, 12 tr 106 ; 107 SBT
- Ôn công thức tính thể tích hình hộp chữ nhật, hình lập phương
Ngµy so¹n: 20/04/2011
Ngµy gi¶ng: 23/04/2011
Tiết 58
§3.THỂ TÍCH HÌNH HỘP CHỮ NHẬT
I. MỤC TIU:
1. Kiến thức 
 - Dựa vào mô hình cụ thể, giúp HS nắm khái niệm và dấu hiệu nhận biết một đường thẳng vuông góc với một mặt phẳng, hai mặt phẳng vuông góc với nhau. Nắm lại công thức tính thể tích hình hộp chữ nhật (Đ biết ở tiểu học)
2. Kĩ n ...  Hướng dẫn về nhà
- Học thuộc công thức tính Sxq, V của hình chóp đều
-Công thức tính cạnh của tam giác đều theo bk đtr ngoại tiếp tam giác, công thức tính S tam giác đều
-Xem lại các VD
-Làm bài 46, 47 SGK , các bài tập 56,57 GSK
Ngµy so¹n: / /2011
Ngµy gi¶ng: /05/2011
Tiết 67
LUYỆN TẬP
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức 
- Củng cố cách tính diện tích xung quanh, thể tích của hình chóp đều
- Biết cách tính diện tích xung quanh , thể tích của hình chóp cụt đều
2. Kĩ năng 
- Biết áp dụng công thức vào việc tính toán với các hình cụ thể
3.Thái độ 
- Giáo dục tính toán chính xác, trí tưởng tượng không gian, thấy được toán học có liên hệ với thực tế.
II. CHUẨN BỊ:
- GV: bảng phụ ghi đề bài , mô hình hình chóp cụt đều
Tranh vẽ hình 135, 134 , 137 ở giấy khổ to.
- HS: Xem trước bài mới, thước kẻ
III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP 
Ổn định tổ chức
Kiểm tra
-Viết công thức tính thể tích của hình chóp đều
-Tính thể tích của hình chóp đều với các kích thước như hình vẽ 
3. Luyện tập
HĐ CỦA GV
HĐ CỦA HS
GHI BẢNG
HĐ 1: Luyện tập dạng 1
Gọi HS đọc đề bài
Gọi 1HS lên bảng giải câu a) và 1HS khác giải câu b)
GV: Yêu cầu cả lớp theo dõi
Gọi HS nhận xét
GV chốt lại cách giải.
GV: yc HS đọc bài tập 49 SGK
Cho nửa lớp giải câu a)
Nửa lớp giải câu b)
Gọi 2HS lên bảng giải
Gọi HS nhận xét
Yêu cầu đổi bài cho nhau KT kết quả
Đọc đề bài
1HS lên bảng giải câu a)
1HS khác giải câu b)
HS: Cả lớp theo dõi
Nhận xét.
HS: đọc bài tập
Nửa lớp giải câu a)
Nửa lớp giải câu b)
a)Sxq = p.d 
= .6.4.10 = 120 (cm2)
b) Sxq = p.d 
= .7,5.4.9,5 
= 142,5 (cm2)
2HS lên bảng giải
Nhận xét
Đổi bài cho nhau KT kết quả
DẠNG 1 : TÍNH DIỆN TÍCH XUNG QUANH, TOÀN PHẦN , THỂ TÍCH CỦA HÌNH CHÓP ĐỀU
Bài 46 SGK
a)Diện tích đáy của hình chóp :
Sđ = 6.SHMN = 6. 
 = 216 (cm2)
Thể tích hình chóp : 
V = S.h = . 216 .35 
 4364,77(cm3)
b)Tính cạnh bên của hình chóp :
Áp dụng đlí Pitago trong DSMH :
SM2 = SH2 + HM2
 =352 + 122 = 1369
ÞSM = 37 (cm)
Tính trung đoạn SK :
KP = = 6 (cm)
Áp dụng đlí Pitago trong DSKP :
SK2 = SP2 - KP2 = 372 – 62 = 1333
ÞSK 36,51 (cm)
Bài 49 SGK
Tính diện tích xung quanh của hình chóp đều :
a) b)
HĐ 2: Luyện tập dạng 2
Gọi HS đọc đề bài
Cho HS thảo luận nhóm (5’)
Gọi đại diện nhóm nhanh nhất trình bày
Gọi nhóm khác nhận xét.
Từ đó gọi HS nêu công thức tổng quát tính Sxq của hình chóp cụt đều ?
Gợi ý : 
Sxq = 
 = .3,5 =
Ñoïc ñeà baøi
Thaûo luaän nhoùm 
Ñaïi dieän nhoùm nhanh nhaát trình baøy
Caùc maët beân cuûa hình choùp cuït ñeàu laø nhöõng hình thang caân baèng nhau
Dieän tích moät hình thang caân :
 = 10,5 (cm2)
Dieän tích xung quanh cuûa hình choùp cuït ñeàu :
Sxq = 10,5 . 4 = 42 (cm2)
Nhoùm khaùc nhaän xeùt.
Neâu coâng thöùc
DẠNG 2 : TÍNH DIỆN TÍCH XUNG QUANH CỦA HÌNH CHÓP CỤT ĐỀU
Bài 50 SGK
b)
Sxq = (p + p’).d
Vôùi p, p’ : Nöûa chu vi 2 ñaùy
d : trung ñoaïn
4. Hướng dẫn về nhà
- Xem lại các bài tập đã giải
-Ôn tập kiến thức chương IV dựa vào các câu hỏi tr 125
-Làm các bài tập ôn chương 
Ngµy so¹n: / /2011
Ngµy gi¶ng: /05/2011
TiÕt 68
¤N TẬP CHƯƠNG IV
I. Môc tiªu:
1. KiÕn thøc
- HÖ thèng, cñng cè kiÕn thøc ®· häc trong ch­¬ng IV
- Kh¾c s©u kü n¨ng tÝnh diÖn tÝch xung quanh, toµn phÇn vµ thÓ tÝch c¸c h×nh kh«ng gian ®· häc
2. KÜ n¨ng
- VËn dông kiÕn thøc vµo c¸c bµi to¸n cô thÓ vµ thùc tÕ cuéc sèng
3. Th¸i ®é
- Giáo dục tính toán chính xác, trí tưởng tượng không gian, thấy được toán học có liên hệ với thực tế.
II. ChuÈn bÞ:
GV: ®äc kü SGK, SGV 
HS: tr¶ lêi c¸c c©u hái vµ lµm c¸c bµi tËp «n tËp
III TiÕn tr×nh d¹y – häc :
1. æn ®Þnh líp
2. KiÓm tra bµi cò 
Ph¸t biÓu c«ng thøc tÝnh thÓ tÝch cña h×nh chãp ®Òu?
Lµm bµi tËp 50 tr 125 SGK
( ®Ò bµi vµ h×nh vÏ 136, 137 lªn b¶ng )
3, Bµi míi
Ho¹t ®éng cña GV
Ho¹t ®éng cña HS
Ho¹t ®éng 1: ¤n tËp kiÕn thøc
GV hÖ thèng mét sè kiÕn thøc quan träng kh¸c nh­ b¶ng tãm t¾t trong SGK
HS: Tæng hîp kiÕn thøc cña ch­¬ng theo h­íng dÉn SGK
1. ¤n tËp kiÕn thøc
§¸y
C¹nh ®¸y(§. chÐo)
ChiÒu cao
Sxq
Stp
V
H×nh vu«ng
a
h
4ah
2a2 + 4ah
a2h
Tam gi¸c ®Òu
a
h
3ah
 + 3ah
.h
Lôc gi¸c ®Òu
a
h
6ah
3 + 6ah
.h
H×nh thoi
6a; 8a
h
20ah
48a2 + 20ah
24a2.h
§¸y
C¹nh ®¸y(§. chÐo)
Ho¹t ®éng 2: Bµi tËp
Lµm c¸c bµi tËp «n tËp ch­¬ng
Bµi 51 – tr 127
TÝnh Sxq , Stp vµ V l¨ng trô ®øng cã chiÒu cao h vµ ®¸y lµ:
GV cho HS kÎ b¶ng råi ®iÒn vµo b¶ng
Bµi 59 – Tr130
TÝnh thÓ tÝch cña h×nh víi c¸c kÝch th­íc ®· cho trªn h×nh vÏ
? ThÓ tÝch h×nh cÇn tÝnh ®­îc tÝnh nh­ thÕ nµo?
? ThÓ tÝch h×nh chãp ®­êng cao AB?
ThÓ tÝch h/c ®­êng cao OB?
ThÓ tÝch h×nh l¨ng trô ®øng?
ThÓ tÝch h×nh cÇn tÝnh?
HS: thùc hiÖn theo h­íng dÉn cña GV
Bµi tËp 58 SGK
VËn dông bµi 51 ta cã 
VA.BCD = . AO 288,33 Cm3
ThÓ tÝch h×nh chãp côt ®Òu
V = VL.ABCD – VL.EFGH
= 
= 5 .( 2 . 400 – 100) = 3500 Cm3
ThÓ tÝch h×nh cÇn tÝnh b»ng thÓ tÝch h×nh chãp côt ®Òu céng thÓ tÝch h×nh l¨ng trô ®øng
ThÓ tÝch h×nh chãp côt ®Òu b¨ng thÓ tÝch h×nh chãp ®­êng cao AB trõ thÓ tÝch h×nh chãp ®­êng cao OB
ThÓ tÝch h/c ®­êng cao AB lµ
V = . AB = 
= 140,625 m3
ThÓ tÝch h/c ®õ¬ng cao OB lµ
 V1 = . OB = = 9 m3 
ThÓ tÝch h×nh l¨ng trô ®øng 
V2 = 3 . 3 . 6 = 54 m3
ThÓ tÝch h×nh cÇn tÝnh 
54 + 140,625 – 9 = 185,625 m3 
4. H­íng dÉn, dÆn dß
Häc bµi: N¾m ch¾c c¸c c«ng thøc tÝnh diÖn tÝch vµ thÓ tÝch c¸c h×nh kh«ng gian ®· häc
Lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i trong SGK
ChuÈn bÞ tiÕt sau: Tr¶ lêi c©u hái vµ lµm bµi tËp «n tËp cuèi n¨m
Ngµy so¹n: / /2011
Ngµy gi¶ng: /05/2011
TiÕt 69
¤n tËp cuèi n¨m
I. Môc tiªu 
1.KiÕn thøc 
- GV gióp HS n¾m ch¾c kiÕn thøc cña c¶ n¨m häc
2. KÜ n¨ng 
- RÌn luyÖn kü n¨ng chøng minh h×nh vµ tÝnh diÖn tÝch xung quanh, thÓ tÝch c¸c h×nh . Kü n¨ng quan s¸t nhËn biÕt c¸c yÕu tè cña c¸c h×nh qua nhiÒu gãc nh×n kh¸c nhau. Kü n¨ng vÏ h×nh kh«ng gian.
3.Th¸i ®« 
- Gi¸o dôc cho HS tÝnh thùc tÕ cña c¸c kh¸i niÖm to¸n häc.
II . ChuÈn bÞ : 
-1.Chuaån bò cuûa giaùo vieân : HÖ thèng hãa kiÕn thøc cña c¶ n¨m häc. Bµi tËp
- 2.Chuaån bò cuûa HS: C«ng thøc tÝnh diÖn tÝch, thÓ tÝch c¸c h×nh ®· häc - Bµi tËp
III. Ho¹t ®éng d¹y häc
1. OÅn ñònh 
2. KiÓm tra bµi cò
3. ¤n tËp
Ho¹t ®éng cña GV
Ho¹t ®éng cña HS
Ghi b¶ng
H§1 : KiÕn thøc c¬ b¶n cña kú II
GV :Nªu §Þnh lý TalÐt : ThuËn - ®¶o?
GV: Nªu tÝnh chÊt ®­êng ph©n gi¸c?
GV : Cho HS HS nh¾c l¹i 3 tr­êng hîp ®ång d¹ng cña 2 tam gi¸c ?
- C¸c tr­êng hîp ®ång d¹ng cña 2 tam gi¸c 
vu«ng?
+ C¹nh huyÒn vµ c¹nh gãc vu«ng
GV :Cho nh¾c l¹i tØ sè cña hai tam gi¸c ®ång d¹ng , tØ sè hai chu vi , tØ sè diÖn tÝch , tØ sè hai ®­êng cao cña hai tam gi¸c ®ång d¹ng
GV : Cho HS HS nh¾c l¹i
- H×nh hép ch÷ nhËt
- H×nh l¨ng trô ®øng
- H×nh chãp ®Òu vµ h×nh chãp côt ®Òu
- ThÓ tÝch cña c¸c h×nh
HS :nªu c¸ch tÝnh diÖn tÝch ®a gi¸c
-Nªu §Þnh lý TalÐt : ThuËn - ®¶o
HS: Nªu tÝnh chÊt ®­êng ph©n gi¸c?
- HS nh¾c l¹i 3 tr­êng hîp ®ång d¹ng cña 2 tam gi¸c ?
- C¸c tr­êng hîp ®ång d¹ng cña 2 tam gi¸c 
vu«ng?
+ C¹nh huyÒn vµ c¹nh gãc vu«ng
1.Tam gi¸c ®ång d¹ng
- §Þnh lý TalÐt : ThuËn - ®¶o
- TÝnh chÊt tia ph©n gi¸c cña tam gi¸c
- C¸c tr­êng hîp ®ång d¹ng cña 2 tam gi¸c 
- C¸c TH ®ång d¹ng cña 2 tam gi¸c vu«ng
+ C¹nh huyÒn vµ c¹nh gãc vu«ng
+ = k ; = k2
2. H×nh kh«ng gian
- H×nh hép ch÷ nhËt
- H×nh l¨ng trô ®øng
- H×nh chãp ®Òu vµ h×nh chãp côt ®Òu
- ThÓ tÝch cña c¸c h×nh
H§2: Ch÷a bµi tËp
Cho tam gi¸c ABC, c¸c ®­êng cao BD, CE c¾t nhau t¹i H. §­êng vu«ng gãc víi AB t¹i B vµ ®­êng vu«ng gãc víi AC t¹i C c¾t nhau ë K. Gäi M lµ trung ®iÓm cña BC.Chøng minh: 
a) 
b) HE.HC = HD.HB 
c) H, M, K th¼ng hµng.
d) Tam gi¸c ABC ph¶i cã thªm ®iÒu kiÖn g× th× tø gi¸c BHCK lµ h×nh thoi? Lµ h×nh ch÷ nhËt? 
GV :§Ó CM ta ph¶i CM g× ?
GV:§Ó CM: HE. HC = HD. HB ta ph¶i CM g× ?
GV:§Ó CM: H, M, K th¼ng hµng ta ph¶i CM g× ?
 GV: Tø gi¸c BHCK lµ h×nh b×nh hµnh
GV:H×nh b×nh hµnh BHCK lµ h×nh thoi khi nµo ? 
GV:H×nh b×nh hµnh BHCK lµ h×nh ch÷ nhËt khi nµo ? 
HS : Nh¾c l¹i
HS vÏ h×nh vµ chøng minh.
HS :.
HS : . 
a)XÐt vµ cã: 
 chung 
=> (g-g)
b) XÐt vµ cã : 
( ®èi ®Ønh)
=>( g-g)
=>
=> HE. HC = HD. HB
c) Tø gi¸c BHCK cã : 
BH // KC ( cïng vu«ng gãc víi AC) 
CH // KB ( cïng vu«ng gãc víi AB)
Tø gi¸c BHCK lµ h×nh b×nh hµnh. 
HK vµ BC c¾t nhau t¹i trung ®iÓm cña mçi ®­êng. 
H, M, K th¼ng hµng. 
d) H×nh b×nh hµnh BHCK lµ h×nh thoi 
óHM BC.
V× AH BC ( t/c 3 ®­êng cao) 
=>HM BC 
ó A, H, M th¼ng hµng 
óTam gi¸c ABC c©n t¹i A. 
*H×nh b×nh hµnh BHCK lµ h×nh ch÷ nhËt 
ó
ó
( V× tø gi¸c ABKC ®· cã )
ó Tam gi¸c ABC vu«ng t¹i A.
GV H­íng dÉn HS
KÎ ME // AK ( E BC)
Ta cã: 
=> KE = 2 BK
=> ME lµ ®­êng trung b×nh cña ACK nªn: EC = EK = 2 BK
BC = BK + KE + EC = 5 BK 
=> 
( Hai tam gi¸c cã chung ®­êng cao h¹ tõ A)
3) Bµi tËp 10/133 SGK
Gv: §Ó CM: tø gi¸c ACC’A’ lµ h×nh ch÷ nhËt ta CM g× ? 
-GV: Tø gi¸c BDD’B’ lµ h×nh ch÷ nhËt ta CM g× ? 
GV:Cho HS tÝnh Sxq; Stp ; V h×nh ®· cho ?
- HS ®äc bµi to¸n
- HS c¸c nhãm th¶o luËn
- Nhãm tr­ëng c¸c nhãm tr×nh bµy l¬× gi¶i
- HS ®äc bµi to¸n
- HS c¸c nhãm th¶o luËn
- Nhãm tr­ëng c¸c nhãm tr×nh bµy l¬× gi¶i
Bµi 6/133
KÎ ME // AK ( E BC)
Ta cã: 
=> KE = 2 BK
=> ME lµ ®­êng trung b×nh cña ACK nªn: EC = EK = 2 BK
BC = BK + KE + EC = 5 BK 
=> 
( Hai tam gi¸c cã chung ®­êng cao h¹ tõ A)
3) Bµi tËp 10/133 SGK
a)XÐt tø gi¸c ACC’A’ cã: 
AA’ // CC’
 ( cïng // DD’ ) 
AA’ = CC’ 
( cïng = DD’ ) 
Tø gi¸c ACC’A’ lµ h×nh b×nh hµnh. 
Cã AA’ (A’B’C’D’)=> AA’ A’C” 
=>gãc . VËy tø gi¸c ACC’A’ lµ h×nh ch÷ nhËt. 
CM t­¬ng tù => BDD’B’ lµ h×nh ch÷ nhËt. 
b) ¸p dông §L Pytago vµo tam gi¸c vu«ng ACC’ ta cã: 
AC’2 = AC2 +CC’2 = AC2 +AA’2 
Trong tam gi¸c ABC ta cã: 
AC2 = AB2 +BC2 = AB2 + AD2 
VËy AC’2 = AB2 + AD2+ AA’2 
c) Sxq= 2. ( 12 + 16 ). 25 = 1400 ( cm2 ) 
S®= 12 . 16 = 192 ( cm2 ) 
Stp= Sxq + 2S® = 1400 + 2. 192 = 1784 ( cm2)
V = 12 . 16 . 25 = 4800 ( cm3 )
H§3: Cñng cè
- GV: nh¾c l¹i 1 sè pp chøng minh
- ¤n l¹i h×nh kh«ng gian c¬ b¶n:
+ H×nh hép ch÷ nhËt
+ H×nh l¨ng trô 
+ Chãp ®Òu
+ Chãp côt ®Òu
HS: N¾m b¾t ghi nhí
 4. H­íng dÉn vÒ nhµ
- ¤n l¹i toµn bé c¶ n¨m
-Lµm c¸c BT: 1,2,3,4,5,6,7,9/ SGK 
- Giê sau KT häc kúII
Ngày so¹n: / / 2011
Ngµy gi¶ng: / / 2011
TiÕt 70
KiÓm tra cuèi n¨m
I. Môc tiªu: 
1. KiÕn thøc
- KiÓm tra sù n¾m b¾t kiÕn thøc cña HS, tõ ®ã ®¸nh gi¸ xÕp lo¹i ®­îc häc sinh.
- KiÓm tra kÜ n¨ng tr×nh bµy cña häc sinh
2. Kü n¨ng
- RÌn luyÖn c¸c kü n¨ng tr×nh bµy bµi to¸n.
- RÌn ý thøc lµm bµi kiÓm tra
3. Th¸i ®é
- Nghiªm tóc lµm bµi, cã ý thøc cao trong kiÓm tra.
II. ChuÈn bÞ:
1. Gi¸o viªn: §Ò , ®¸p ¸n
2. Häc sinh: «n tËp kiÕn thøc cña ch­¬ng
III. TiÕn tr×nh d¹y häc :
æn ®Þnh tæ chøc
KiÓm tra
H­íng dÉn vÒ nhµ
Xem l¹i c¸c bµi tËp ®· ch÷a vµ lµm l¹i bµi kiÓm tra
¤n tËp l¹i kiÕn thøc cña ch­¬ng tr×nh líp 8 trong hÌ.