Giáo án giảng dạy Ngữ văn 8 - Tuần 12

Ngày soạn : 27/10/2011
Ngày dạy : 31/10/2011 
Tuần 12
TiÕt 45 : V¨n b¶n: ¤n dÞch thuèc l¸.
I.MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:
-Biết cách đọc hiểu, nắm bắt các vấn đề xã hội trong một văn bản nhật dụng;
-Có thái độ quyết tâm phòng chống thuốc lá.
-Thấy được sự thuyết phục bởi sự kết hợp chặt chẽ phương thức lập luận và thuyết minh trong văn bản
II.TRỌNG TÂM KIẾN THỨC KĨ NĂNG
1. VÒ kiÕn thøc : Gióp HS hiÓu ®­îc 
- Mèi nguy h¹i ghª gím toµn diÖn cña tÖ nghiÖn thuèc l¸ ®èi víi søc khoÎ con ng­êi vµ ®¹o ®øc XH
- T¸c dông cña viÖc kÕt hîp c¸c ph­¬ng thøc biÓu ®¹t lËp luËn vµ thuyÕt minh trong VB
2. VÒ kÜ n¨ng : 
- §äc – hiÓu mét VB nhËt dông ®Ò cËp ®Õn mét vÊn ®Ò XH bøc thiÕt
- TÝch hîp víi phÇn TLV ®Ó tËp viÕt bµi v¨n thuyÕt minh mét vÊn ®Ò cña ®êi sèng XH.
- Giao tiÕp: tr×nh bµy suy nghÜ, ph¶n håi/l¾ng nghe tÝch cùc vÒ t¸c h¹i vµ nh÷ng tæn thÊt to lín do n¹n dÞch thuèc l¸ g©y cho con ng­êi 
- Suy nghÜ s¸ng t¹o: ph©n tÝch, b×nh luËn vÒ tÝnh thuyÕt phôc, tÝnh hîp lÝ trong lËp luËn cña VB
III. CÁC KĨ NĂNG SỐNG CƠ BẢN ĐƯỢC GIÁO DỤC TRONG BÀI :
- Giao tiÕp: tr×nh bµy suy nghÜ, ph¶n håi/l¾ng nghe tÝch cùc vÒ t¸c h¹i vµ nh÷ng tæn thÊt to lín do n¹n dÞch thuèc l¸ g©y cho con ng­êi 
- Suy nghÜ s¸ng t¹o: ph©n tÝch, b×nh luËn vÒ tÝnh thuyÕt phôc, tÝnh hîp lÝ trong lËp luËn cña VB
-Ra quyết định : quyết tâm phong chống tệ nạn thuốc lá, động viên mọi người xung quanh cùng thực hiện.
 IV.CÁC PHƯƠNG PHÁP/ KĨ THUẬT DẠY HỌC TÍCH CỰC CÓ THỂ SỬ DỤNG 
Học theo nhóm : thảo luận, trao đổi, phân tích tác hại của việc hút thuốc lá và những việc cần làm ngay để phòng chống tệ nạn hút thuốc lá.
-Minh họa : băng hình, tranh ảnh minh họa về tác hại của việc hút thuốc lá.
-Động não: suy nghĩ rút ra những bài học thiết thực về tác hại của việc hút thuốc lá.
- Ra quyÕt ®Þnh: quyÕt t©m phßng chèng tÖ n¹n thuèc l¸, ®éng viªn mäi ng­êi xung quanh cïng thùc hiÖn
3. VÒ th¸i ®é : 
- GD ý thøc kh«ng sö dông thuèc l¸, tuyªn truyÒn cho mäi ng­êi thÊy t¸c h¹i cña hót thuèc l¸
V.PHƯƠNG TIỆN : 
Tranh ảnh.
IV TiÕn tr×nh bµi d¹y .
1- KiÓm tra bµi cò : 
 a- C©u hái: 
V¨n b¶n: “ Th«ng tin vÒ ngµy tr¸i ®Êt n¨m 2000” cã ®iÓm chung ®­îc kªu gäi lµ vÊn ®Ò g×? VÊn ®Ò nµy cã tÇm quan träng ntn? (5 điểm )Em sÏ lµm g× gãp phÇn vµo lêi kªu gäi ®ã? (5 điểm )
b-§¸p ¸n:
 H¹n chÕ s/d bao b× ni l«ng v× nÕu s/d bõa b·i sÏ ¶nh h­ëng nghiªm träng ®Õn m«i tr­êng, ®Æc biÖt ¶nh h­ëng nghiªm träng ®Õn søc khoÎ con ng­êi (Cã nhiÒu t¸c h¹i nguy hiÓm søc khoÎ- cuéc sèng) Mçi chóng ta sÏ th«ng tin tuyªn truyÒn cho mäi ng­êi biÕt t¸c h¹i vµ h¹n chÕ s/d.
* giới thiệu bµi míi : Thuèc l¸ lµ mét chñ ®Ò th­êng xuyªn ®­îc ®Ò cËp trªn c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng. Ngµy cµng cã nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu ph©n tÝch t¸c h¹i ghª gím toµn diÖn cña tÖ nghiÖn thuèc l¸ vµ khãi thuèc l¸ ®èi víi ®êi sèng con ng­êi. §Ó gióp c¸c em t×m hiÓu ®­îc...
 2Bµi míi :
?
?
?
?
?
?
?
Ho¹t ®éng cña thÇy
Nêu vài nét về tác giả ?
Cho biÕt xuÊt xø cña VB?
- Đọc râ rµng, m¹ch l¹c chó ý nh÷ng ch÷ in nghiªng
GV ®äc tõ ®Çu ®Õn" AIDS"
HS ®äc tiÕp 
T×m hiÓu chó thÝch.
 V¨n b¶n cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? néi dung c¸c phÇn?
§äc P1
Néi dung chÝnh lµ g×?
Nh÷ng th«ng tin nµo ®­îc th«ng b¸o trong phÇn më bµi
Trong ®ã th«ng tin nµo ®­îc nªu thµnh chñ ®Ò cho v¨n b¶n nµy?
Ho¹t ®éng cña trß
I, T×m hhiÓu chung 
1, T¸c gi¶ 
- Giao sưNguyễn Kh¾c ViÖnlà một người uyên bác, am tường nhiều lĩnh vực khác nhau : y học, khoa học, giáo dục, văn học nghệ thuật,...
2,T¸c phÈm
"Ôn dịch, thuốc lá" là văn bản được lấy từ cuốn sách"Ttõ thuèc l¸ ®Õn ma tuý- BÖnh nghiÖn".
-Là văn bản nhật dụng
II.Đọc hiểu văn bản
1.Đọc và tìm hiểu từ khó
2.Bố cục
 3 phÇn:
+ PhÇn 1: tõ ®Çu-> AIDS . Nªu vÊn ®Ò vµ dÉn d¾t vÊn ®Ò ®ang ®e do¹ søc khoÎ tÝnh m¹ng loµi ng­êi.
+ PhÇn 2: TiÕp -> ph¹m ph¸p. Con ®­êng ph¹m ph¸p tai ho¹ cña thuèc l¸.
+ PhÇn 3: Cßn l¹i: Kªu gäi chèng l¹i «n dÞch thuèc l¸.
3.Tìm hiểu chi tiết văn bản :
1, Th«ng b¸o vÒ n¹n dÞch thuèc l¸
- Cã nh÷ng «n dÞch míi xuÊt hiÖn vµo cuèi thÕ kØ nµy, ®Æc biÖt lµ n¹n AIDS vµ «n dÞch thuèc l¸
- * ¤n dÞch thuèc l¸ ®ang ®e do¹ søc khoÎ vµ tÝnh m¹ng loµi ng­êi.
?
NX g× vÒ ®Æc ®iÓm lêi v¨n thuyÕt minh trong c¸c th«ng tin nµy?
- Sö dông c¸c tõ th«ng dông cña ngµnh y tÕ ( «n dÞch, dÞch h¹ch , thæ t¶, AIDS ) 
- Dïng phÐp so s¸nh ( «n dÞch thuèc l¸ ...cßn nÆng h¬n AIDS ) 
?
So s¸nh nh­ thÕ cã t/d g×?
- T¸c dông: th«ng b¸o ng¾n gän, chÝnh x¸c n¹n dÞch thuèc l¸-> nhÊn m¹nh hiÓm ho¹ to lín cña dÞch h¹ch nµy
?
Em ®ãn nhËn th«ng tin nµy víi th¸i ®é NTN?
- Ng¹c nhiªn v× bÊt ngê
- Kh«ng ng¹c nhiªn
- Míi
- Kh«ng míi
- V× sao thÕ?
?
T¹i sao nhan ®Ò l¹i viÕt «n dÞch thuèc l¸? DÊu phÈy ®Æt ë ®©y cã ý nghÜa g×?
- Nhan ®Ò ®Æt dÊu phÈy ë gi÷a lµ mét c¸ch nhÊn m¹nh vµ më réng nghÜa: ë ®©y t¸c gi¶ kh«ng chØ muèn nãi thuèc l¸, hót thuèc l¸ lµ «n dÞch nguy hiÓm vµ khã trõ mµ cßn tá th¸i ®é lªn ¸n, nguyÒn rña viÖc hót thuèc l¸: thuèc l¸ lµ thø ®å «n dÞch, ®å chÕt toi! Mµ c¸i t¸c h¹i râ rµng nhÊt, th­êng xuyªn nhÊt lµ ®e do¹ søc khoÎ vµ tÝnh m¹ng loµi ng­êi
2. T¸c h¹i cña hót thuèc l¸ 
HS
§äc P 2
?
V× sao tg dÉn lêi TrÇn H­ng §¹o vÒ viÖc ®¸nh giÆc tr­íc khi ph©n tÝch t¸c h¹i cña thuèc l¸?
- T¸c h¹i vµ sù nguy hiÓm cña giÆc ngo¹i x©m, gÆm nhÊm nh­ t»m ¨n d©u lµ ®¸ng sî h¬n nhiÒu so víi ®¸nh giÆc nh­ vò b·o.
GV
T¸c gi¶ so s¸nh viÖc hót thuèc sÏ g©y t¸c h¹i cho c¬ thÓ søc khoÎ con ng­êi nh­ giÆc gÆm nhÊm tõ tõ mµ ch¾c ch¾n, mµ khã gì,thËm chÝ kh«ng ph­¬ng c¸ch ch÷a trÞ,®µnh ph¶i cam chÞu thÊt b¹i, n­íc mÊt nhµ tan, m¾c bÖnh m·n tÝnh, hiÓm nghÌo thËm chÝ chÕt non... 
?
§iÒu ®ã cã t/d g× trong c¸ch lËp luËn?
- So s¸nh trªn thËt bÊt ngê vµ lÝ thó v× nã ®ét ngét ®Æt ra tr­íc t­ duy vµ liªn t­ëng cña ng­êi ®äc 2 sù viÖc kh¸ khËp khiÔng
1 sù viÖc v« cïng to lín, nghiªm träng sèng cßn ®èi víi mét ®Êt n­íc, mét d©n téc, c©u nãi cña 1 danh nh©n lÞch sö, víi 1 vÊn ®Ò t­ëng chõng nh­ nhá nhÆt, tÇm th­êng kh«ng ®¸ng ®Ó ý. Nh­ng chÝnh tõ c¸ch viÖn dÉn ®éc ®¸o ®ã ng­êi viÕt dÔ dµng thuyÕt phôc ng­êi ®äc b»ng nh÷ng lËp luËn vµ dÉn chøng tiÕp theo
?
T¸c h¹i cña thuèc l¸ ®­îc thuyÕt minh theo nh÷ng ph­¬ng diÖn nµo
- søc khoÎ
 ®¹o ®øc c¸ nh©n vµ céng ®ång
?
X¸c ®Þnh c¸c ®o¹n v¨n thuyÕt minh cho tõng ph­¬ng diÖn ®ã
- Ngµy tr­íc ->1 téi ¸c: thuèc l¸ cã h¹i cho søc khoÎ
?
 Bè vµ anh -> ph¹m ph¸p: thuèc l¸ cã h¹i cho lèi sèng ®¹o ®øc cña con ng­êi
?
Khãi thuèc l¸ ®em l¹i nh÷ng nguy hiÓm g× cho c¬ thÓ ng­êi hót, T×m chi tiÕt cô thÓ?
+ Khãi thuèc l¸ chøa nhiÒu chÊt ®éc...h¾c ¸m...tª liÖt nay mai...ho hen...phÕ qu¶n ung th­ vßm häng...phæi...
+ A xÝt thÊm vµo m¸u-> Søc khoÎ gi¶m xót.
+ ni c« tin co th¸t ®éng m¹ch huyÕt ¸p cao t¾c ®éng m¹ch, nhåi m¸u c¬ tim -> tö vong.
+ Khãi thuèc l¸ cßn ®Çu ®éc nh÷ng ng­êi xung quanh( ®au tim m¹ch, ung th­, ®Î non...)
?
Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch tr×nh bµy cña t¸c gi¶?
- §i tõ nhá ®Õn lín, tõ trong ra ngoµi tØ mØ chi tiÕt cô thÓ...c¸i nä dÉn ®Õn c¸i kia, tõ ch¾c ch¾n nh­ ¨n t»m l¸ d©u nh­ng l¹i khã nhËn ra, dÔ coi th­êng v× chØ lµ nhá nhÆt.
->Chøng cø khoa häc ®­îc ph©n tÝch minh ho¹ b»ng sè liÖu thèng kª nªn cã søc thuyÕt phôc ng­êi ®äc.
- T¸c h¹i kh«ng dÔ nhËn ra nh­ t¸c h¹i cña r­îu, ma tuý nh­ng ®ã lµ c¸i h¹i c¸i h¹i cña sù nguy hiÓm th©m nhËp rÊt tõ tõ mçi ngµy mét Ýt, mçi lÇn hót mét tÝ.
?
 C¸c t­ liÖu thuyÕt minh nµy cho thÊy møc ®é t¸c h¹i cña thuèc l¸ ®èi víi søc khoÎ con ng­êi NTN
*Huû ho¹i nghiªm träng søc khoÎ con ng­êi
Lµ nguyªn nh©n cña nhiÒu c¸i chÕt bÖnh
GV
Tãm l¹i thuèc l¸ lµ kÎ thï ngät ngµo nham hiÓm cña søc khoÎ con ng­êi nhÊt lµ ®èi víi mçi c¸ nh©n ng­êi hót.
?
Trong nh÷ng hiÓm ho¹ cña thuèc l¸ ®èi víi søc khoÎ con ng­êi ®­îc thuyÕt minh ë ®©y tri thøc nµo em ®· biÕt, tri thøc nµo hoµn toµn míi víi em
?
Theo dâi ®o¹n v¨n thuyÕt minh vÒ ¶nh h­ëng xÊu cña thuèc l¸ ®Õn ®¹o ®øc con ng­êi cho biÕt:
?
Nh÷ng th«ng tin næi bËt cña ®o¹n nµy lµ g×?
- tØ lÖ thanh niªn hót thuèc l¸ ë c¸c thµnh phè lín n­íc ta ngang víi thµnh phè ©u- MÜ
- ®Ó cã tiÒn hót thuèc sang thiÕu niªn sinh ra trém c¾p
- Tõ nghiÖn thuèc dÉn ®Õn nghiÖn ma tuý
?
ë ®o¹n nµy t¸c gi¶ ®· sö dông ph­¬ng ph¸p so s¸nh NTN? víi dông ý g×?
- So s¸nh tØ lÖ hót thuèc cña thanh thiÕu niªn c¸c thµnhphè lín ë VN víi c¸c TP ©u- MÜ
- So s¸nh sè tiÒn ( 1 ®« la MÜ) vµ sè tiªn lín ( 15000® VN) ®Ó mua 1 bao thuèc 555
- Dông ý: c¶nh b¸o n¹n ®ua ®ßi hót thuèc ë c¸c n­íc nghoÌ ®¸nh v¸o tói tiÕn Ýt ái cña ngõ¬i VN, tõ ®ã n¶y sinh ra c¸c tÖ n¹n kh¸c ë thanh thiÕu niªn n­íc ta
?
®iÒu ®ã cho thÊy møc ®é t¸c h¹i cña thuèc l¸ ®Õn cuéc sèng ®¹o ®øc cña con ng­êi NTN?
* Huû ho¹i lèi sèng, nh©n c¸ch ng­êi VN nhÊt lµ thanh thiÕu niªn
?
Nh÷ng th«ng tin nµy cã hoµn toµn míi l¹ ®èi víi em kh«ng? V× sao?
?
Toµn bé nh÷ng th«ng tin trªn cho ta hiÓu biÕt vÒ thuèc l¸ NTN?
- Lµ 1 thø ®éc h¹i ghª gím ®èi víi søc khoÎ c¸ nh©n vµ céng ®ång; cã thÓ huû ho¹i nh©n c¸ch tuæi trÎ
HS
®äc P3 
?
PhÇn cuèi v¨n b¶n cung cÊp th«ng tin g×?
3, KiÕn nghÞ chèng thuèc l¸. 
?
Em hiÓu thÕ nµo lµ chiÕn dÞch vµ chiÕn dÞch chèng thuèc l¸ ?
- ChiÕn dÞch lµ toµn bé nãi chung c¸c viÖc lµm tËp trông vµ khÈn tr­¬ng , huy ®éng nhiÒu lùc l­îng trong 1 thêi gian, nh»m thùc hiÖn 1 môc ®Ých nhÊt ®Þnh
- ChiÕn dÞch chèng thuèc l¸ lµ c¸c ho¹t ®éng thèng nhÊt réng kh¾p nh»m chèng l¹i 1 c¸ch hiÖu qu¶ «n dÞch thuèc l¸
?
§Ó thuyÕt minh vÒ th«ng tin nµy ng­êi ta ®· sö dông nh÷ng ph­¬ng thøc nµo?
- ®­a ra vÝ dô sè liÖu thèng kª vµ so s¸nh
?
GV
Cã t¸c dông g×?
HiÓu râ t¸c h¹i cña thuèc l¸ cÈ thÓ giíi ®ang quyÕt liÖt víi nhiÒu biÖn ph¸p phong phó. ViÖt Nam ph¶i kiªn quyÕt, kiªn tr× chèng l¹i n¹n «n dÞch. KÕt luËn c©u c¶m th¸n thÓ hiÖn mét tÊm lßng tha thiÕt mong mái gi÷ g×n søc khoÎ cho con ng­êi, m«i tr­êng ViÖt Nam.
- ThuyÕt phôc b¹n ®äc tin ë tÝnh kh¸ch quan cña chiÕn dÞch chèng thuèc l¸
?
Khi nªu kiÕn nghÞ chèng thuèc l¸ t¸c gi¶ ®· bµy tá th¸i ®é NTN trong phÇn kÕt cña v¨n b¶n
*Cæ vò chiÕn dÞch chèng thuèc l¸ vµ tin ë sù chiÕn th¾ng ë chiÕn dÞch nµy.
III- Tæng kÕt
a.Hình thức :
-Kết hợp lập luận chặt chẽ, dẫn chứng sinh động với thuyết minh cụ thể, phân tích trên cơ sở khoa học.
-Sử dụng thủ pháp so sánh để thuyết minh một cách thuyết phục một vấn đề y học liên quan đến tệ nạn xã hội.
b. Ý nghĩa văn bản : với những phân tích khoa học, tác giả đã chỉ ra tác hại của việc hút thuốc lá đối với đời sống con người, từ đó phê phán và kêu gọi mọi người ngăn ngừa tệ nạn thuốc lá.
?
V¨n b¶n nµy thuéc kiÓu v¨n b¶n nµo? Ph­¬ng thøc biÓu ®¹t chñ yÕu lµ g×?
?
Em hiÓu g× vÒ thuèc l¸ sau khi häc xong v¨n b¶n nµy?
GV
v× thÕ chóng ta ph¶i quyÕt t©m chèng l¹i n¹n dÞch nµy
HS
§äc ghi nhí
* Ghi nhí : SGK
4. Cñng cè, luyÖn tËp ( 
NhËn ®inh nµo nãi ®óng nhÊt néi dung cña v¨n b¶n «n dÞch thuèc l¸
A- Nãi lªn tÝnh chÊt cña n¹n nghiÖn thuèc l¸: lµ tÖ  ... guån gèc, ®Æc ®iÓm, c«ng dông cña ®èi t­îng.
3. VÒ th¸i ®é : 
- Cã ý thøc vËn dông linh ho¹t c¸c ph­¬ng ph¸p thuyÕt minh trong v¨n b¶n thuyÕt minh
II, ChuÈn bÞ cña gv vµ hs.
1. ChuÈn bÞ cña GV : §äc bµi, so¹n gi¸o ¸n.
2. ChuÈn bÞ cña HS : ChuÈn bÞ theo yªu cÇu.
III- tiÕn tr×nh bµi d¹y 
1. KiÓm tra bµi cò 
a-C©u hái: 
Nªu ®Æc ®iÓm cña v¨n b¶n thuyÕt minh?(10 điểm )
b-§¸p ¸n:
 Lµ kiÓu VB th«ng dông trong mäi lÜnh vùc ®êi sèng nh»m cung cÊp tri thøc vÒ ®Æc ®iÓm vÒ tÝnh chÊt nguyªn nh©n cña c¸c hiÖn t­îng vµ sù vËt trong tù nhiªn XH b»ng ph­¬ng thøc tr×nh bµy vµ giíi thiÖu gi¶i thÝch.
Tri thøc ph¶i kh¸ch quan x¸c thùc h÷u Ých.
Tr×nh bµy chÝnh x¸c râ rµng chÆt chÏ hÊp dÉn.
* §Æt vÊn ®Ò vµo bµi míi : Chóng ta ®· t×m hiÓu chung vÒ kiÓu VB thuyÕt minh. VËy lµm thÕ nµo ®Ó thuyÕt minh cã hiÖu qu¶, thu hót ng­êi ®äc tiÕt häc h«m nay c« sÏ giíi thiÖu ph­¬ng ph¸p thuyÕt minh.
Ho¹t ®éng cña thÇy
Ho¹t ®éng cña trß
I, t×m hiÓu c¸c ph­¬ng ph¸p thuyÕt minh
?
§äc l¹i c¸c VB thuyÕt minh võa häc ë bµi tr­íc, cho biÕt c¸c VB Êy ®· sö dông nh÷ng lo¹i tri thøc nµo?
* VD: 
- C©y dõa B×nh §Þnh :Tri thøc vÒ sù vËt 
- T¹i sao l¸ c©y cã mµu xanh lôc; Con giun ®Êt : Tri thøc vÒ khoa häc sinh häc.
- Khëi nghÜa N«ng V¨n V©n; Tri thøc vÒ lÞch sö. 
- HuÕ :Tri thøc vÒ v¨n ho¸.
G
§Ó viÕt ®­îc nh÷ng v¨n b¶n ®ã ng­êi viÕt ph¶i cã tri thøc vÒ c¸c lÜnh vùc ®ã.
?
VËy lµm thÕ nµo ®Ó cã c¸c tri thøc Êy khi viÕt bµi v¨n thuyÕt minh?
- Quan s¸t, häc tËp, tÝch luü tri thøc . 
G
Quan s¸t, häc tËp, tÝch luü tri thøc .
1.Quan s¸t, häc tËp, tÝch luü tri thøc ®Ó lµm bµi v¨n thuyÕt minh:
?
Em hiÓu quan s¸t, häc tËp tÝch luü nghÜa lµ g× ?
- Quan s¸t: lµ nh×n ra sù vËt cã ®Æc ®iÓm g×, cã mÊy bé phËn, mµu s¾c h×nh d¹ng kÝch th­íc ®Æc ®iÓm tÝnh chÊt.
- Häc tËp t×m hiÓu ®èi t­îng trong s¸ch b¸o tµi liÖu, tõ ®iÓn, ë nhµ, tr­êng häc...hoÆc tham quan, t×m hiÓu. Råi tÝch luü thµnh tri thøc cho b¶n th©n, vµ ghi chÐp l¹i.
?
NÕu chØ b»ng t­ëng t­îng cã thÓ cã ®­îc c¸c tri thøc ®ã kh«ng ? V× sao ?
- NÕu chØ b»ng t­ëng t­îng, hay suy luËn th× ch­a ®ñ c¸c tri thøc, vµ sÏ kh«ng chÝnh x¸c, kh«ng kh¸ch quan.
G
NÕu ®èi t­îng lµ sù vËt th× yÕu tè h×nh d¸ng, kÝch th­íc, ®Æc ®iÓm, lµ quan träng. NÕu ®èi t­îng lµ c¸c vÊn ®Ò KH LS th× sè liÖu sù kiÖn lµ quan träng.
?
VËy muèn cã tri thøc ®Ó lµm tèt bµi v¨n thuyÕt minh ta ph¶i lµm g× ?
=>- Muèn cã tri thøc ph¶i quan s¸t, t×m hiÓu sù vËt, hiÖn t­îng n¾m ®­îc b¶n chÊt, ®Æc tr­ng cña chóng.
?
Ngoµi ra chóng ta cßn ph¶i l­u ý ®iÒu g× 
- Tr¸nh xa vµo tr×nh bµy biÓu hiÖn kh«ng tiªu biÓu quan träng.
G
VD :viÕt vÒ chïa mét cét ph¶i quan s¸t t×m hiÓu vÒ chïa mét cét hoÆc tra cøu trong s¸ch b¸o, tµi liÖu. ViÕt vÒ S¬n La ph¶i hiÓu S¬n La.
G
Q. s¸t ®èi t­îng t×m hiÓu mqh qu¸ tr×nh ph¸t sinh, ph¸t triÓn ghi chÐp sè liÖu cÇn...tri thøc ph¶i ®Çy ®ñ chÝnh x¸c vµ ®é tin cËy cao.
2, Ph­¬ng ph¸p thuyÕt minh:
a)....
H
§äc VD:
* VD: - HuÕ lµ mét trong nh÷ng trung t©m v¨n ho¸, nghÖ thuËt lín cña ViÖt Nam. ( HuÕ)
- N«ng V¨n V©n lµ tï tr­ëng d©n téc Tµy, gi÷ chøc tri ch©u B¶o L¹c ( Cao B»ng).
 ( Khëi nghÜa N«ng V¨n V©n)
?
Trong c¸c c©u ®ã th­¬ng gÆp tõ nµo? 
Sau tõ Êy ng­êi ta cung cÊp nh÷ng kiÕn thøc ntn?
- Tõ lµ.
- Cung cÊp tri thøc vÒ ®èi t­îng ®­îc thuyÕt minh.
?
VËy theo em ®ã lµ ph­¬ng ph¸p thuyÕt minh nµo? 
=> Ph­¬ng ph¸p nªu ®Þnh nghÜa gi¶i thÝch.
G
C¸c c©u nµy th­êng ®øng ë ®Çu ®o¹n vµ gi÷ vai trß giíi thiÖu cho c¶ ®o¹n.
- PP nªu ®Þnh nghÜa: giíi thiÖu tæng qu¸t hoÆc quy SV cÇn thuyÕt minh vµo mét lo¹i nµo ®ã, råi chØ ra ®Æc tr­ng riªng cña nã. 
H
®äc ®o¹n v¨n tiÕp.
b)....
 *VD: - C©y dõa cèng hiÕn tÊt c¶ cña c¶i ... , lµm n­íc m¾m,..
 ( C©y dõa B×nh §Þnh )
 - Theo c¸c nhµ khoa häc, bao b× ni l«ng ..... khi chóng nuèt ph¶i...
 ( Th«ng tin vÒ ngµy Tr¸i §Êt n¨m 2000) 
?
§èi t­îng mµ ng­êi viÕt ®­a ra trong c¸c ®o¹n v¨n trªn lµ g× ?
- §èi t­îng lµ : c©y dõa B×nh §Þnh, bao b× ni l«ng.
?
 §Ó lµm râ c¸c ®èi t­îng ®ã ng­êi viÕt ®· lµm g× ?
- LiÖt kª ®Æc ®iÓm tÝnh chÊt cña sù vËt theo trËt tù. ®©y lµ mét trong c¸c ph­¬ng ph¸p thuyÕt minh.
?
VËy ph­¬ng ph¸p liÖt kª cã t¸c dông ntn?
- Gióp ng­êi ®äc hiÓu s©u s¾c toµn diÖn cã Ên t­îng vÒ néi dung ®­îc thuyÕt minh.
=> - Ph­¬ng ph¸p liÖt kª.
c) .....
*VD: - Ngµy nay ®i c¸c n­íc ph¸t triÓn ... ph¹t 500 ®« la ).
 ( ¤n dÞch thuèc l¸)
- 20 ng­êi , 3 ng­êi ...ch­a tin vµo néi dung.
?
Kh¸c víi c¸c ®o¹n v¨n trªn, ®o¹n v¨n nµy cã g× ®¸ng chó ý vÒ c¸ch viÕt ?
- Ng­êi viÕt ®· sö dông c¸ch viÕt nªu vÝ dô .
=> Ph­¬ng ph¸p nªu vÝ dô
?
Trong ®o¹n v¨n ng­êi viÕt ®· sö dông nh÷ng VD nµo?
- CÊm hót: ë BØ ph¹t nh÷ng ng­êi vi ph¹m.
?
C¸c VD ng­êi viÕt ®­a ra cã t¸c dông g×?
- ThuyÕt phôc ng­êi ®äc tin vµo ®iÒu ®· cung cÊp ,lµm cho kiÕn thøc trõu t­îng trë nªn cô thÓ, dÔ hiÓu .
?
§o¹n v¨n cung cÊp sè liÖu nµo? 
d)....
*VD: C¸c nhµ khoa häc ....
 ( Nãi vÒ cá)
?
NÕu kh«ng cã sè liÖu, cã lµm s¸ng tá ®­îc vai trß cña cá trong thµnh phè kh«ng? 
G
ThuyÕt phôc ng­êi ®äc tin vµo ®iÒu ®· cung cÊp b»ng c¸c sè liÖu cô thÓ
?
VËy ph­¬ng ph¸p thuyÕt minh ë ®©y lµ g×?
=> Ph­¬ng ph¸p dïng sè liÖu ( con sè)
 e) ....
*VD: BiÓn Th¸i B×nh D­¬ng...
?
Theo em ng­êi viÕt ®· sö dông pp g× ®Ó thuyÕt minh?
=> PP so s¸nh.
?
X¸c ®Þnh phÐp so s¸nh cña ®o¹n v¨n ? T¸c dông cña phÐp so s¸nh ®ã lµ g×?
- Nh»m lµm næi bËt c¸c ®Æc ®iÓm tÝnh chÊt cña ®èi t­îng.
g)....
?
Trong VB “HuÕ” ®· tr×nh bµy c¸c ®Æc ®iÓm cña TP HuÕ theo nh÷ng mÆt nµo?
 T¸c dông cña c¸ch tr×nh bµy ®ã?
- Lµ sù kÕt hîp hµi hoµ nói s«ng
®Ñp cña s¾c s«ng nói
C«ng tr×nh kiÕn tróc næi tiÕng.
-> Ng­êi ®äc hiÓu râ tõng mÆt cña ®èi t­îng cã hÖ thèng cã c¬ së.
?
NÕu gäi ®ã lµ pp ph©n lo¹i, ph©n tÝch th× em hiÓu pp nµy ntn?
=> Ph­¬ng ph¸p ph©n lo¹i, ph©n tÝch.
G
Ph©n tÝch lµ chia nhá ®èi t­îng thµnh tõng phÇn, tõng ph­¬ng diÖn cßn ph©n lo¹i lµ chia ®èi t­îng vèn cã nhiÒu c¸ thÓ thµnh tõng nhãm ®Ó giíi thiÖu. §èi víi nh÷ng lo¹i sù vËt ®a d¹ng, ng­êi ta chia ra tõng lo¹i ®Ó tr×nh bµy. §èi víi sù vËt cã nhiÒu bé phËn cÊu t¹o, cã nhiÒu mÆt, ng­êi ta chia ra tõng bé phËn tõng mÆt ®Ó thuyÕt minh. 
G
Nh­ vËy ®Ó bµi v¨n thuyÕt minh cã søc thuyÕt phôc, dÔ hiÓu, s¸ng râ ng­êi ta cã thÓ sö dông phèi hîp nhiÒu ph­¬ng ph¸p thuyÕt minh.
Trong thùc tÕ ng­êi viÕt v¨n b¶n thuyÕt minh th­êng kÕt hîp c¶ 5 ph­¬ng ph¸p thuyÕt minh mét c¸ch hîp lÝ cã hiÖu qu¶. Nªn khi viÕt bµi v¨n thuyÕt minh c¸c em nªn vËn dông tÊt c¸c pp thuyÕt minh ®Ó bµi viªt ®¹t hiÖu qu¶ cao.
H
®äc ghi nhí .
* Ghi nhí : sgk.
 II.LuyÖn tËp ( 15’)
Bµi tËp 1:
G
T¸c gi¶ cña bµi ¤n dÞch thuèc l¸ ®· nghiªn cøu, t×m hiÓu rÊt nhiÒu ®Ó nªu lªn yªu cÇu chèng n¹n hót thuèc l¸.
?
Em h·y chØ ra ph¹m vi t×m hiÓu vÊn ®Ò thÓ hiÖn trong bµi viÕt?( Ng­êi viÕt ®· vËn dông nh÷ng kiÕn thøc nµo? 
- KiÕn thøc vÒ khoa häc: T¸c h¹i cña khãi thuèc l¸ ®èi víi søc khoÎ vµ c¬ chÕ di truyÒn gièng loµi cña con ng­êi.
- KiÕn thøc vÒ XH: T©m lÝ lÖnh l¹c cña mét sè ng­êi cho r»ng hót thuèc l¸ lµ lÞch sù.
?
Bµi viÕt ®· s/d ph­¬ng ph¸p thuyÕt minh nµo ®Ó nªu bËt t¸c h¹i cña viÖc hót thuèc l¸?
Bµi tËp 2:
- Ph­¬ng ph¸p so s¸nh, ®èi chiÕu: So s¸nh AIDS giÆc ngo¹i x©m...
- Ph­¬ng ph¸p pt: T¸c h¹i cña ni- c«- tin, khÝ cac- bon- nÝc.
- PP nªu sè liÖu: Sè tiÒn mua 555, sè tiÒn ph¹t...
?
?
§äc VB thuyÕt minh: Ng· ba §ång Léc thuyÕt minh ®ßi hái nh÷ng kiÕn thøc ntn? 
VB nµy ®· s/d nh÷ng ph­¬ng ph¸p thuyÕt minh nµo?
Bµi tËp 3:
+ KiÕn thøc: VÒ lÞch sö cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ cøu n­íc.
+ VÒ qu©n sù.
+ VÒ cuéc sèng cña c¸c n­íc thanh niªn xung phong thêi chèng MÜ cøu n­íc.
+ PP: dïng sè liÖu, nªu sù kiÖn cô thÓ
Bµi tËp 4
G
H­íng dÉn ®Ó HS lµm 
4. Cñng cè, luyÖn tËp 
? §o¹n v¨n sau sö dông ph­¬ng ph¸p thuyÕt minh nµo lµ chñ yÕu 
Ngµy tr­íc TrÇn H­ng §¹o c¨n dÆn nhµ vua:
“ NÕu giÆc ®¸nh nh­ vò b·o th× kh«ng ®¸ng sî , ®¸ng sî lµ giÆc gÆm nhÊm nh­ t»m ¨n d©u”.
H¼n r»ng ng­êi hót thuèc l¸ kh«ng l¨n ®ïng ra chÕt, kh«ng say bª bÕt nh­ ng­êi uèng r­îu
A- Ph©n tÝch B- §Þnh nghÜa
C- LiÖt kª D- So s¸nh
5. H­íng dÉn HS tù häc bµi ë nhµ 
- Häc thuéc ghi nhí vµ hoµn thµnh bµi tËp
- N¾m ®­îc 6 ph­¬ng ph¸p .
- ChuÈn bÞ : xem l¹i ®Ò bµi viÕt sè 2 vµ «n tËp Ng÷ v¨n ®Ó tiÕt sau tr¶ bµi 
 **************************************
 TiÕt 48: tr¶ bµi kiÓm tra v¨n, bµi tËp lµm v¨n sè 2.
I, Môc tiªu 
1. VÒ kiÕn thøc : - Gióp HS n¾m v÷ng h¬n c¸ch lµm bµi v¨n tù sù kÕt hîp víi miªu t¶, biÓu c¶m.
- NhËn ra ­u nh­îc ®iÓm trong bµi viÕt cã h­íng söa ch÷a kh¾c lçi trong bµi lµm cña m×nh.
- Rót ra bµi häc kinh nghiÖm cho bµi sau.
2. VÒ kÜ n¨ng : Cã kÜ n¨ng söa lçi: chÝnh t¶, dÊu c©u...
3. VÒ th¸i ®é: - GD ý thøc lµm bµi 
II, ChuÈn bÞ cña gv vµ hs 
1. ChuÈn bÞ cña GV : 
- ChÊm bµi, tæng hîp lçi sai c¬ b¶n, ®­a ra ®¸p ¸n bµi v¨n. Dµn ý tËp lµm v¨n.
2. ChuÈn bÞ cña HS : 
- PhÇn lý thuyÕt xem l¹i kÜ l­ìng.
III- TiÕn tr×nh bµi d¹y 
1. æn ®Þnh tæ chøc.
2. Tr¶ bµi.
1, Bµi kiÓm tra v¨n häc (15’)
§äc l¹i ®Ò bµi.
§¸p ¸n: tiÕt 41
* NhËn xÐt chung.
+ ¦u ®iÓm: 
c¸c em cã ý thøc lµm bµi vµ nép bµi ®Çy ®ñ.
X¸c ®Þnh ®Ò bµi t­¬ng ®èi tèt. NhiÒu bµi lµm tốt.
PhÇn tù luËn tãm t¾t ®ñ néi dung, tr×nh bµy ®­îc néi dung c¬ b¶n.
PhÇn tr¾c nghiÖm nhiÒu bµi lµm tèt.
+ Nh­îc ®iÓm:
 C©u 1: Tãm t¾t cßn dµi so víi qui ®Þnh hoÆc kÓ chuyÖn lan man song néi dung cßn ch­a ®ñ.
Tr¾c nghiªm 1 sè lµm sai do kh«ng «n bµi.
2,Bµi tËp lµm v¨n (25’)
* GV nhắc lại đề bài.
* T×m hiÓu ®Ò, t×m ý 
ThÓ lo¹i: Tù sù kÕt hîp víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m.
Néi dung: Mét lÇn m¾c khuyÕt ®iÓm.
Ph¹m vi: Kû niÖm với người em yêu quý.
* Dµn ý ( nh­ tiÕt 35-36)
* NhËn xÐt chung:
+ ¦u ®iÓm: 
§¹i ®a sè x¸c ®Þnh ®­îc yªu cÇu cña ®Ò bµi kiÓu bµi . ViÕt ®­îc néi dung s©u s¾c , ®ñ bè côc ba phÇn.KÕt hîp ®­îc yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m. Tr×nh bµy ®Ñp râ rµng.
Mét sè bµi viÕt rÌn kÜ n¨ng viÕt bµi: cã ®µo s©u suy nghÜ.
+ Nh­îc ®iÓm:
ý thøc kÎ ®iÓm lêi phª ch­a thùc sù t«n träng gi¸o viªn.
Cßn mét sè bµi viÕt míi dõng l¹i kÓ chuyÖn mµ ch­a cã sù kÕt hîp yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m.
Néi dung c¸c ý s¬ sµi, s¾p xÕp lén xén.
Mét sè bµi viÕt tr×nh bµy phÇn më bµi ch­a ®­îc hoÆc ch­a ®ñ bè côc ba phÇn, hoÆc ch­a râ rµng.
Tr×nh bµy cÈu th¶, ch­a s©u, ch÷ viÕt xÊu, bÈn, diÔn ®¹t r­êm rµ, lñng cñng, cßn lçi chÝnh t¶, viÕt hoa, viÕt t¾t bõa b·i, lÆp tõ, DT riªng ch­a viÕt hoa.
* C«ng bè ®iÓm Cho c¶ hai líp.
* Ch÷a mét sè lçi sai c¬ b¶n. 
* Tr¶ bµi vµ ®äc bµi viÕt hay cho c¶ líp nghe
 3- Cñng cè, luyÖn tËp 
? §Ó viÕt ®­îc bµi hay em cÇn lµm nh÷ng g×? 
- X¸c ®Þnh ®óng yªu cÇu cña ®Ò
- Nhí, s¾p xÕp c¸c ý ( kØ niÖm ) cho phï hîp
- KÕt hîp yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m ...
 4. H­íng dÉn HS tù häc bµi ë nhµ 
- Xem l¹i bµi vµ viÕt l¹i theo söa ch÷a cña c« gi¸o 
- §äc c¸c bµi v¨n mÉu 
- ChuÈn bÞ : So¹n " Bµi to¸n d©n sè"
 *******************************************