Giáo án dạy học Ngữ văn 8 - Tuần 29

Giáo án dạy học Ngữ văn 8 - Tuần 29

Văn bản

THUẾ MÁU

 (Nguyễn Ái Quốc)

I, Mục tiêu cần đạt

 1.Kiến thức: Giúp hs hiểu được bản chất độc ác , bộ mặt giả nhân giả nghĩa của thực dân pháp qua việc dùng người dân các xứ thuộc địa làm vật hi sinh cho quyền lợi của mình trong các cuộc chiến tranh tàn khốc . Hình dung ra số phận bi thảm của những người bị bóc lột “ thuế máu” the trình tự miêu tả của tác giả

 2.Kĩ năng: Rèn kĩ năng đọc văn chính luận của Bác, tìm hiểu và phân tích nghệ thuật trào phúng sắc bén, yếu tố biểu cảm trong phóng sự – chính luận của Người.

 3.Thái độ: Qua đó thấy rõ ngòi bút lập luận sắc bén , tào phúng sâu cay của Nguyễn Ai Quốc trong văn chính luận

II, Chuẩn bị

- GV: SGK, SGV, giáo án

- HS : học bài , soạn bài theo yêu cầu của gv

III, Tiến trình lên lớp

 1, On định tổ chức (10)

 2, Kiểm tra bài cũ : Năm lớp 7 các em đã học những tác phẩm nào cua NAQ? Nêu tên , thời gian sáng tác , ngôn ngữ sáng tác

- Những chủ trương và ý kiến đề nghị của La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp gửi lên vua Quang Trung là gì ? Trong những ý kiến đề nghị đó, đén nay có điểm nào đã lạc hậu , lội thời , còn điểm nào vẫn mang tính thời sự , cần tiếp tục phát huy

 

doc 11 trang Người đăng haiha30 Lượt xem 646Lượt tải 0 Download
Bạn đang xem tài liệu "Giáo án dạy học Ngữ văn 8 - Tuần 29", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Tuần 29, tiết 113,114
Ngày soạn:
Ngày dạy: Văn bản
THUẾ MÁU
 (Nguyễn Ái Quốc)
I, Mục tiêu cần đạt 
 1.Kiến thức: Giúp hs hiểu được bản chất độc ác , bộ mặt giả nhân giả nghĩa của thực dân pháp qua việc dùng người dân các xứ thuộc địa làm vật hi sinh cho quyền lợi của mình trong các cuâộc chiến tranh tàn khốc . Hình dung ra số phận bi thảm của những người bị bóc lột “ thuế máu” the trình tự miêu tả của tác giả 
 2.Kĩ năng: Rèn kĩ năng đọc văn chính luận của Bác, tìm hiểu và phân tích nghệ thuật trào phúng sắc bén, yếu tố biểu cảm trong phóng sự – chính luận của Người.
 3.Thái độ: Qua đó thấy rõ ngòi bút lập luận sắc bén , tào phúng sâu cay của Nguyễn Aùi Quốc trong văn chính luận 
II, Chuẩn bị 
GV: SGK, SGV, giáo án
HS : học bài , soạn bài theo yêu cầu của gv
III, Tiến trình lên lớp 
 1, Oån định tổ chức (10’)
 2, Kiểm tra bài cũ : Năm lớp 7 các em đã học những tác phẩm nào cua NAQ? Nêu tên , thời gian sáng tác , ngôn ngữ sáng tác 
Những chủ trương và ý kiến đề nghị của La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp gửi lên vua Quang Trung là gì ? Trong những ý kiến đề nghị đó, đén nay có điểm nào đã lạc hậu , lội thời , còn điểm nào vẫn mang tính thời sự , cần tiếp tục phát huy 
3, Bài mới : Lên án chủ nghĩa thực dân Pháp là 1 trong những chủ đề quan trọng hàng đầu đối với lãnh tụ NAQ trong giai đoạn hoạt động cách mạng những năm 20 thế kỉ XX ở pháp và một số nước Châu Aâu khác . Người viết Bản án chế độ thực dân pháp bằng tiếng Pháp và coi đó là một nhiệm vụ cách mạng to lớn , cần kíp 
 Lần đầu tiên , không phải chỉ ở Việt Nam , có một bảnán với nội dung phong phú , súc tích , với quan điểm chính trị tiên tiến nhất thời đại va những lập luận , cứng cứ hết sức hùng hồn , sắc bén đối với chủ nghĩa thực dân pháp .
Hoạt động dạy và học
Nội dung
Hoạt động 1: Giới thiệu chung (20’)
 Gọi hs đọc chú thích dấu sao 
(?) Em hãy nêu vài nét về tác giả , tác phẩm ? ( sgk)
(?) Vb này thuộc thể loại gì ? Hãy nêu những hiểu biết của em về thể loại đó ? -- Phóng sự – chính luận . 
Gv cùng hs đọc ( Gịong điệu lúc mỉa mai châm biếm , khi đau xót , đồng cảm , khi căm hờn phẩn nộ , khi giễu nhại , trào phúc , khi bác bỏ mạnh mẽ ) 
 Gọi hs đọc chú thích trong sgk 2,3
(?) Em có suy nghĩ gì về cách tác giả đặt tên cho vb là Thuế máu ? 
- Thuế máu là cách đặt tên của tác giả nhằm phản ánh một thủ đoạn bóc lột tàn nhẫn của chế độ thực dân ở các nước thuộc địa : biến người dân nơi đây thành vật hi sanh trong các cuộc chiến tranh phi nghĩa 
(?) Thuế máu thuộc kiểu vb nào ? vì sao em xác định ntn?
(?)Vb này có bố cục mấy phần , nêu nội dung từng phần ?3 phần :
 - P1 Chiến tranh và người bản xứ 
P2: Chế độ lính tình nguyện 
P3: Kết quả của sự hi sinh 
Hoạt động 2: Phân tích (65’)
 Gọi hs đọc đoạn đầu 
(?) So sánh thái độ của các quan cai trị thực dân đối với người dân thuộc địa ở 2 thời điểm trước chiến tranh và sau khi cuộc chiến tranh xảy ra? 
- Trước chiến tranh , họ bị xem là giống người hạ đẳng , bị đối xử đánh đập như súc vật 
- Khi cuộc chiến tranh bùng nổ , lập tức học đựơc các quan cai trị tâng bộc , vỗ về nào là “ con yêu” , “ bạn hiền” , “ những chiến sĩ bảo vệ công lí và tự do ”
(?) Vì sao người bản xứ từ địa vị hèn hạ bỗng thành những đứa con yêu , người bạn hiền , những chiến sĩ bảo vệ công lí ?
- Vì thực dân pháp muốn che giấu dã tâm lợi dụng xương máu của họ trong cuộc chiến tranh cho quyền lợi của nước pháp . Đó chính là thủ đoạn của chính quyền thực dân 
(?) Các cụm từ đặt trong dấu ngoặc kép ở đây được dùng với dụng ý gì?
 Mỉa mai , châm biếm sự giả dối , thâm độc của chế độ thực dân 
(?) Để làm rõ cái giá phải trả cho cái vinh dự đọt ngột ấy , tác giả đã đưa ra các chứng cớ cùng với lời bình ntn? 
- Đột ngột xa lìa vợ con , quê hương vì mục đích vô nghĩa , đem mạng sống mà đánh đổi lấy những vinh dự hảo huyền 
- Lấy máu mình tưới những vòng nguyệt quế của các cấp chỉ huy và lấy xương mình chạm nên những chiếc gậy của các ngài thống chế
(?) Em có nhận xét gì cách đưa dẫn chứng bà bình luận của tác giả trong đoạn văn này ? 
(?) Vậy số phận của người bản xứ ở hậu phương được khái quát bằng sự việc nào ? 
- Những người làm kiệt sức trong các xưởng thuốc súng đã khác ra từng miếng phổi , chẳng khác gì hít phải hơi ngạt 
(?) Cách cấu tạo lời văn có gì đặt biệt ? cách cấu tạo lời văn như thế có tác dụng gì ?
- Cả luận cứ được diễn đạt chỉ một câu với nhiều dâu phẩy , dùng hình ảnh biểu tượng , kết hợp đưa dẫn chứng 
- Tác dụng : lượng thông tin nhanh , truyền cảm 
(?) Theo dõi đoạn văn cuối cho biết có gì đặc biệt trong lời văn ở đoạn này ? 
-Tác giả đã nêu ra một con số đáng chú ý về số người bản xứ đã bỏ mạng trên đất pháp trong mấy năm chiến tranh 
 (Hết tiết 105, chuyển tiết 106)
Gọi hs đọc đoạn 2 
(?) Em hãy giải thích từ “ tình nguyện” có nghĩa là gì ? 
(?) Hãy nêu rõ các thủ đoạn , mánh khoé bắt lính của thực dân ? - Tiến hành lùng ráp ,vây bắt và cưỡng bức người ta phải đi lính 
- Lợi dụng chuyện bắt lính mà doạ nạt , xoay xở kiếm tiền đối với những người nhà giàu 
- Sẵn sàng trói , xích , nhốt người ta như nhốt súc vật , sẵn sáng đàn áp dã man nếu như có chống đối 
(?)Từ đó cho ta thấy thực trạng , chế độ lính tình nguyện ntn? 
 Là cơ hội làm giàu cho bọn quan chức , là cơ hội củng cố địa vị , thăng quan tiến chức 
(?) Phản ứng của những người bị bắt lính tình nguyện có gì khác thường ?
 Tìm mọi cơ hội trốn thoát . Tự làm cho mình nhiễm phải những bệnh nặng nhất
(?) Người dân thuộc địa có thực sự “ tình nguyện” hiến dâng xương máu như lời lẽ bịp bợm của bọn cầm quyền không ? 
Ù- Không hề có sự tình nguyện hiến dâng xương máu như lời lẽ bịp bợm của bọn cầm quyền . Người dân thuộc địa hoặc trốn tránh hoặc xì tiền ra 
(?) Vậy phủ toàn quyền Đông Dương đã tuyên bố điều gì ?
 Các bạn đã tấp nập đầu quân. kẻ thì dâng cánh tay của mình như lính thợ
(?) Trong thực tế những sự thật nào về lính tính nguyện được phơi bày ?
 Tốp thì xích tay , người thì bị nhốt có lính pháp canh gác , lưỡi lê tuốt trần , đạn lên nòng sẵn 
(?) Ở đây diễn ra sự đối lập giữa sự thật với lời nói , sự đối lập này có ý nghĩa gì ? (Vạch trần thủ đoạn lường gạt tàn nhẫn của chính quyền thực dân đối với người bản xứ )
Gọi hs đọc đoạn kết 
(?) Kết quả sự hi sinh của người dân thuộc địa trong các cuộc chiến tranh như thế nào ? 
- Khi chiến tranh chấm dứt thì các lời tuyên bố “ tình tứ” của các ngài cầm quyền cũng tự dưng im bặt . Những ngời tư hi sinh bao xương máu , từng được tâng bốc trước đây mặc nhiên trở lại “ giống người hèn hạ”
- Đối với người dân thuộc địa sự hi sinh chẳng hề mang lại lợi ích gì cho họ bới chế độ bản xứ không hề biết đến chính nghĩa và công lí
(?) Nhận xét về cách đối xử của chính quyền thực dân đối với họ sau khi đã bóc lột hết “ thuế máu” của họ? 
- Bộ mặt tráo trở , tàn nhẫn của chính quyền thực dân lại được bộc lộ trắng trợn khi tước đoạt hết của cải mà người lính thuộc địa mua sắm được , đánh đập họ vô cớ , đối xử với họ thô bỉ như đối với xúc vật . Người dân thuộc địa lại trở về vị trí hèn hạ ban đầu sau khi bị bóc lột trắng trợn hết “ thuế máu”
- Bỉ ổi hơn nữa , chính quyền thực dân còn không ngần ngại đầu độc cả một dân tộc để vơ vét cho đầy túi” khi cấp muôn bài bán lẻ thuộc phiện cho thương binh người pháp và vợ con tử sĩ người pháp 
(?) Hãy chỉ ra biện pháp nghệ thuật được tác giả sử dụng trong đoạn này ? ( Lập luận phản bác , mâu thuẩn trào phúng , thực tế sinh động , câu hỏi tu từ , điệp từ )
(?) Từ đó , thái độ nào của người viết được bộc lộ? 
- Mỉa mai . châm biếm , tố cáo quyết liệt chế độ thực dân pháp tại Việt Nam
(?) Học qua vb này đem lại cho em hiểu biết gì về bản chất chế độ thực dân và số phận của người dân ở các nước thuộc địa cách đây 2/3 thế kỉ? ( hs khái quát lại theo hiểu biết của mình)
I, Giới thiệu chung
 1, Tác giả : 
 2, Tác phẩm : Tác phẩm gồm 12 chương và phần phụ lục . Đoạn trích là chương 1 . Viết bằng tiếng pháp , xuất bản tại Pa-ri , năm 1925 , tại HN năm 1946
1, Đọc, tìm hiểu chú thích 
2, Bố cục : 3 phần 
II, Phân tích
1, Chiến tranh và ngươiø bản xứ 
- Trước chiến tranh , họ bị xem là giống người hạ đẳng , bị đối xử đánh đập như súc vật 
- Khi cuộc chiến tranh bùng nổ , lập tức học đựơc các quan cai trị tâng bộc , vỗ về nào là “ con yêu” , “ bạn hiền” , “ những chiến sĩ bảo vệ công lí và tự do ”
 Mỉa mai , châm biếm sự giả dối , thâm độc của chế độ thực dân 
- Số phận thảm thương của người dân thuâộc địa trong cuộc chiến tranh : Đột ngột xa lìa vợ con , quê hương vì mục đích vô nghĩa , đem mạng sống mà đánh đổi lấy những vinh dự hảo huyền 
- Bị biến thành vật hi sinh cho lợi ích , danh dự của ững kẽ cầm quyền 
- Những người ở hậu phương : làm những công việc chế tạo vũ khí , phục vụ chiến tranh ở hậu phương cũng chịu bệnh tật , cái chết đau đớn 
2, Chế độ lính tình nguyện 
- Người dân thuộc địa tìm mọi cơ hội trốn thoát . Tự làm cho mình nhiễm phải những bệnh nặng nhất để khỏi phải đi lính 
- Tốp thì xích tay , người thì bị nhốt có lính pháp canh gác , lưỡi lê tuốt trần , đạn lên nòng sẵn 
 Vạch trần thủ đoạn lường gạt tàn nhẫn của chính quyền thực dân đối với người bản xứ
3, Kết quả của cuộc hi sinh 
- Bộ mặt tráo trở, tàn nhẫn của chính quyền thực dân lại được bộc lộ trắng trợn khi tước đoạt hết của cải mà người lính thuộc địa mua sắm được, đánh đập họ  ... ùng vai của mình để chọn cách nói cho phù hợp 
II, Luyện tập (15’)
Gọi hs đọc đoạn trích “ Trong lòng mẹ”
(?) Quan hệ giữa các nhân vật tham gia hội thoại trong đoạn trích trên là quan hệ gì ? Ai ở vai trên , ai ở vai dưới? ( Quan hệ thân sơ , bà cô vai trên , bé Hồng vai dưới)
(?) Cách xử sự của người cô có gì đáng chê trách ? ( Với quan hệ gia tộc , người cô đã xử sự không đúng với thái độ chân thành , thiện chí của tình cảm ruột thịt . Với tư cách là người lớn tuổi , vai bề trên người cô đã không có thái độ đúng mực của người lớn đối với trẻ em 
(?) Hãy tìm những chi tiết trong bài Hịch tướng sĩ thể hiện thái độ vừa nghiêm khắc vừa khoan dung của TQT đối với binh sĩ dưới quyền ? 
 Gọi hs đọc đoạn trích “ Lão Hạc”
(?) Em hãy nêu yêu cầu của bài tập 3 ? ( HSTLN)
Bài tập 1 : Bà cô vai trên , bé Hồng vai dưới . Cacùh nói của bà cô không nên 
Bài tập 2 : - Nghiêm khắc : Nay các ngươi nhìn chủ nhục mà không biết lo , thấy nước nhục mà không biết thẹn..
- Khoan dung : Nếu các ngươi biết chuyên tập sách này , theo lời dạy bảo của ta , thì mới phải đạo thần chủ Ta viết ra bài hịch này để các ngươi biết bụng ta 
Bài tập 3 :
 a, Xét về địa vị xh , ông giáo là người có địa vị cao hơn một nông dân nghèo như Lão Hạc . Nhưng xét về tuổi tác thì Lão Hạc vị trí cao hơn 
 b, Oâng giáo nói với LH bằng lời lẽ ôn tồn , thân mật , nắm lấy vai , mời lão hút thuốc , uống nước ăn khoai . Trong lời lẽ , ông giáo gọi lão Hạc là cụ , xưng hô gộm 2 người là ông con mình ( thể hiện sự kính trọng người già ) , xưng là tôi ( thể hiện quan hệ bình đẳng)
c, LH gọi người đối thoại với mình là ông giáo , dùng từ dạy thay cho từ nói ( thể hiện sự tôn trọng ), đồng thời xưng hô gộp hai người là chúng mình , cách nói cũng xuề xoà ( nói đùa thế), thể hiện sự chân tình 
4, Củng cố : Thế nào là vai xh ? Vai xh được xác định bằng những quan hệ nào ? 
Nhận xét về quan hệ xh và rút ra kết luận ? (2’)
5, Dặn dò : Học thuộc ghi nhớ. Hoàn tất bài tập. Soạn bài “ Tìm hiểu yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận”(1’)
IV.Rút kinh nghiệm:
Tuần 29, tiết 116
Ngày soạn:
Ngày dạy: Tập làm văn 
TÌM HIỂU YẾU TỐ BIỂU CẢM TRONG VĂN NGHỊ LUẬN
I, Mục tiêu cần đạt 
 1.Kiến thức: Giúp hs thấy được biểu cảm là một yếu tố không thể thiếu trong những bài văn nghị luận hay , có sức lay động người đọc ( người nghe)
 2.Kĩ năng: Đưa các yếu tố biểu cảm vào văn nghị luận moat cách có hiệu quả mà không phá vỡ logic lập luận.
 3.Thái độ: Nắm được những yêu cầu cần thiết của việc đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận có thể đạt được hiệu quả thuyết phục cao hơn 
II, Chuẩn bị 
- Dự kiến khả năng tích hợp : Với phần Văn qua vb Thuế máu , với TV qua vb Hội thoại . 
- HS : học bài , soạn bài theo yêu cầu của gv
III, Tiến trình lên lớp 
 1, ổn định tổ chức (7’)
 2, Kiểm tra bài cũ : Hãy kể tên những tác phẩm nghị luận đã học ? 
Nhận xét mục đích của văn nghị luận qua các tác phẩm nghị luận đã học ? 
Hầu hết các tác giả đã thuyết phục người đọc , người nghe bằng ỵếu tố nào ? 
 3, Bài mới :Ta đã biết yếu tố biểu cảm được thể hiện rõ nhất trong bài văn nghị luận là từ , ngữ , câu cảm , giọng điệu lời văn . Nhưng có thật chỉ có như vậy không ? Làm thế nào để có cảm xúc , tình cảm và biểu hiện ra khi viết văn nghị luận thế nào ? Biểu cảm trong văn nghị luận có giống như biểu cảm trong văn biểu cảm hay không ? Đó là nd bài học này . 
Hoạt động dạy và học
Hoạt động 1: Yếu tố biểu cảm trong bài văn nghị luận (20’)
Gọi hs đọc vb Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến 
(?) Hãy tìm những từ ngữ biểu lộ tình cảm mãnh liệt của tác giả và những câu cảm thán trong vb trên ? 
+ Từ , ngữ biểu cảm: Hỡi , muốn , phải , nhân nhượng , lấn tới , quyết tâm cướp , không , thà , chứ nhất định không chịu , phải đứng lên , hễ là , thì , ai có , dù , ai cũng phải
+ Câu cảm thán : Hỡi đồng bào và chiến sĩ toàn quốc !
- Hỡi đồng bào ! Chúng ta phải đứng lên ! 
- Hỡi anh em binh sĩ , tự vệ , dân quân ! Thắng lợi nhất định về dân tộc ta! - việt Nam độc lập và thống nhất muôn năm!
- Kháng chiến thắng lợi muôn năm!
(?) Về mặt sử dụng từ ngữ và đặt câu có tính chất biểu cảm , Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của CTHCM có giống với Hịch tướng sĩ của Trần Quốc Tuấn không? ( Giống nhau ở chỗ có nhiều từ ngữ và nhiều câu văn có giá trị biểu cảm )
(?) Tuy nhiên Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến và Hịch tướng sĩ vẫn được cọi là những vb nghị luận chứ không phải là văn biểu cảm . Vì sao? 
( Vì các tác phẩm ấy được viết ra chủ yếu không phải nhằm mục đích biểu cảm mà nhằm mục đích nghị luận ( nêu quan điểm, ý kiến để bàn luận phải trái , đúng sai , nên suy nghĩ và nên sống thế nào ) . Ở những văn nghị luận như thế , biểu cảm không thể đóng vai trò chủ đạo , mà chỉ là một yếu tố phụ trợ cho quá trình nghị luận mà thôi )
(?) Hãy theo dõi bảng đối chiếu và nhận xét xem cột nào có sử dụng yếu tố biểu cảm , sử dụng yếu tố biểu cảm như thế có tác dụng gì ? 
 Cột 2 có sử dụng yếu tố biểu cảm vì thế nó giúp cho bài văn nghị luận hay hơn 
* Gv giải thích : Biểu cảm là yếu tố có khả năng “ gây được hứng thú hoặc cảm xúc” đẹp đẽ , mãnh liệt hoặc sâu lắng nhiều nhất , nghĩa là có khả năng nhiều nhất trong việc làm nên cái hay cho vb
(?) Qua phhân tích em có nhận xét gì về yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận ? ( ghi nhớ 1 sgk)
(?) Thông qua việc tìm hiểu các vb như Hịch tướng sĩ và Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến , em hãy cho biết : Làm thế nào để phát huy hết tác dụng của yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận ? 
( Muốn phát huy hết tác dụng của yếu tố biểu cảm trong bài văn nghị luận , trước hết người viết không chỉ cần suy nghĩ đúng , nghĩ sâu về các vấn đề , luận điểm , luận cứ , lập lận  mà còn phải thật sự xúc động trước những điều đang nói , đang viết , đang bàn luận . Đó không chỉ là những tình cảm xúc động nhất thời , mà cần có một tình cảm chân thật , tự nhiên và sâu sắc mãnh liệt , dù đó là tình yêu hay lòng căm thù)
(?) Chỉ có rung cảm không thôi đã đủ chưa ?
 Phải chăng chỉ cần có lòng yêu nước và căm thù giặc nồng cháy là có thể dễ dàng tìm ra những cách nói như: “ Không ! Chúng ta thà hi sinh tất cả ” hay “ uốn lưỡi cú diều..” ? để viết được những câu như thế , người viết cần có những phẩm chất gì khác nữa ? Có rung cảm không chưa đủ mà còn phải biết và rèn cách biểu cảm . Nghĩa là biểu hiện tình cảm , cảm xúc trong bài văn nghị luận sao cho phù hợp , không phá vỡ mạch lập luận 
(?) Có bạn cho rằng : Càng dùng nhiều từ ngữ biểu cảm , càng đặt nhiều câu cảm thán thì giá trọ biểu cảm trong văn nghị luận càng tăng . Ý kiến ấy có đúng không ? vì sao? 
(Không phải dùng nhiều từ ngữ biểu cảm , nhiều câu biểu cảm thì giá trị biểu cảm trong bài văn tăng . Ngược lại nếu dùng quá nhiều mà không phù hợp , sẽ biến bài văn nghị luận thành thành lí luận dông dài , hoặc làm giảm bớt sự chặt chẽ )
(?) Vậy, để bài văn nghị luận có sức biểu cảm đòi hỏi người viết cần có yếu tố nào? ( ghi nhớ 2 sgk )
Nội dung
I, Yếu tố biểu cảm trong bài văn nghị luận 
 * Xét văn bản sgk
- Văn nghị luận rất cần yếu tố biểu cảm , Yếu tố biểu cảm giúp cho bài văn nghị luận có hiểu quả thuyết phục lớn hơn , vì nó có tác động mạnh mẽ tới tình cảm của người đọc ( người nghe)
- Để bài văn nghị luận có sức biểu cảm cao , người làm văn phải thật sự có cảm xúc trước những điều mình viết ( nói) và phải biết diễn tả cảm xúc đó bằng những từ ngữ , những câu văn có sức truyền cảm . Sự diễn tả cảm xúc cần phải chân thật và không được phá vỡ mạch lạc nghị luận của bài văn 
Ghi nhớ 1 sgk/
* Ghi nhớ 2 sgk/
Hoạt động 2: Luyện tâp (15’)
Bài tập 1: Chỉ ra yếu tố biểu cảm trong phần I – Chiến tranh và “ người bản xứ”
- Một là “nhại”. Các từ như “ tên da đen bẩn thỉu” , “ An – nam – mít bẩn thỉu” , “ con yêu” , “ chiến sĩ bảo vệ công lí và tự do” . Đều là cách xưng gọi của bọn thực dân trước và sau chiến tranh , Trước thì miệt thị khinh bỉ , sau thì đề cao một cách bịp bợm . Sự nhại lại các lời văn ấy và đem đối lập chúng lại với nhau đã phơi bày giọng điệu dối trá của thực dân , tạo hiệu quả mỉa mai 
- Hai là dùng hình ảnh mỉa mai bằng giọng điệu tuyên truyền của thực dân như : “ Nhiều người bản xứ đã  chứng kiến cảnh kì diệu của trò biểu diễn khoa học về phóng ngư lôi , đã được xuống tận đáy biển để bảo vệ tổ quốc của các loài thuỷ quái . Một số khác đã bỏ xác những miền hoang vu thơ mộng vùng Ban – căng” . Những ngôn từ mĩ miều không che đậy được thực tế phủ phàng . Lời mỉa mai đã thể hiện thái độ khinh bỉ sâu sắc đối với gịong điệu tuyên truyền của bọn thực dân , và cả sự chế nhạo , cười cợt . Ở đây yếu tố biểu cảm đã tạo hiệu quả về tiếng cuời châm biếm sâu cay
Bài tập 2 :Trong đoạn văn , tác giả không chỉ phân tích điều hơn lẽ thiệt cho học trò , để họ thấy tác hại của việc “ học tủ” và “ học vẹt” . Người thầy ấy còn bộc bạch nỗi buồn và sự khổ tâm của một nhà giáo chân chính trước sự “ xuống cấp” trong lối học văn và làm văn của những hs mà ông thật lòng quí mến 
 Bài tập 3 : Gv hướng dận hs viết 
4, Củng cố : Nêu tác dụng của yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận ? Để bài văn nghị luận có sức biểu cảm cao yêu cầu người viết phải như thế nào ? (2’)
5, Dặn dò : Học thuộc ghi nhớ , hoàn thành bài tập. - Soạn bài “ Luyện tập đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận”
IV.Rút kinh nghiệm:

Tài liệu đính kèm:

  • docTuan29.doc