Giáo án Đại số Lớp 8 - Tiết 64, Bài 5: Phương trình chứa dấu giá trị tuyệt đối - Đặng Trường Giang

	Soạn: 07/4/2009
	Giảng: 08/4/2009
Tuần : 31
Tiết : 64
§5. PHƯƠNG TRÌNH CHỨA DẤU GIÁ TRỊ TUYỆT ĐỐI
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC :	
- HS biết bỏ dấu giá trị tuyệt đối ở biểu thức dạng |ax| và dạng |x + a|
- HS biết giải một số phương trình chứa dấu giá trị tuyệt đối dạng |ax| = cx + d và dạng |x + a| = cx + d
II. CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRÒ :
1. Giáo viên : - Bảng phụ ghi các câu hỏi, bài tập, 
 - Thước thẳng, phấn màu
 	2. Học sinh : - Thực hiện hướng dẫn tiết trước
Thước thẳng, bảng nhóm
III. TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY 
1. Ổn định lớp : 	 	1 phút kiểm diện
2. Kiểm tra bài cũ : 	5phút
HS1 :	- Phát biểu định nghĩa giá trị tuyệt đối của một số a
a nếu a ³ 0
-a nếu a < 0
- Tìm : |12| ; ; |0|
Đáp án : |a| =	; 12| = 12 ; ; | 0| = 0
3. Bài mới :	
TL
Hoạt động của Giáo viên
Hoạt động của Học sinh
Kiến thức
9’
HĐ 1 : Nhắc lại về giá trị tuyệt đối 
GV hỏi thêm : Cho biểu thức |x-3|. Hãy bỏ dấu giá trị tuyệt đối của biểu thức khi : a) x ³ 3 ; b) x < 3
GV nhận xét, cho điểm
Sau đó GV nói : Như vậy ta có thể bỏ dấu giá trị tuyệt đối tùy theo giá trị của biểu thức ở trong dấu giá trị tuyệt đối là âm hay không âm
GV đưa ra ví dụ 1 SGK
a) A = |x-3|+x-2 khi x ³ 3
b)B =4x+5+|-2x| khi x > 0
GV gọi 2HS lên bảng giải
GV gọi HS nhận xét và bổ sung chỗ sai 
1HS lên bảng làm tiếp : 
a) Nếu x ³ 3 Þ x - 3 ³ 0
Þ |x-3| = x - 3
b) Nếu x < 3 Þ x - 3 < 0
Þ |x-3| = 3 - x
HS : nghe GV trình bày
HS : Làm ví dụ 1
2HS lên bảng làm
HS1 : câu a
HS2 : câu b
1 vài HS nhận xét 
1. Nhắc lại về giá trị tuyệt đối
Giá trị tuyệt đối của số a, ký hiệu là |a|. Được định nghĩa như sau : 
|a| = a khi a ³ 0
 |a| = - a khi a < 0
Ví dụ 1 : (SGK)
Giải 
a) A = | x-3| + x - 2 
 Khi x ³ 3 Þ x - 3 ³ 0
nên | x-3| = x - 3
A = x-3 + x- 2 = 2x - 5
b)B = 4 x + 5 + | -2x | 
 Khi x > 0 Þ -2x < 0
nên | -2x| = 2x
B = 4 x +5 + 2x = 6x + 5
GV cho HS hoạt động nhóm Bài ?1 (bảng phụ)
GV gọi HS đọc to đề bài
a)C = |-3x|+7x-4 khi x £ 0
b)D=5-4x+|x-6| khi x < 6
 Sau 5 phút GV yêu cầu đại diện 1 nhóm lên bảng trình bày
GV gọi HS nhận xét
HS : quan sát bảng phụ
1HS đọc to đề bài
HS : thảo luận nhóm
Đại diện 1 nhóm lên bảng trình bày bài giải
HS : lớp nhận xét, góp ý
Bài ?1 
a) Khi x £ 0 Þ -3x ³ 0
nên |-3x| = -3x
C = -3x + 7x - 4 = 4x - 4
b)Khi x < 6 Þ x - 6 < 0
nên | x- 6 | = 6 - x
D = 5- 4x+ 6 - x = 11- 5x
18’
HĐ 2 : Giải một số Phương trình chứa dấu giá trị tuyệt đối 
GV đưa ra Ví dụ2 : 
Giải phương trình 
	|3x| = x + 4
GV hướng dẫn cách giải : Để bỏ dấu giá trị tuyệt đối trong phương trình ta cần xét hai trường hợp : 
- Biểu thức trong dấu giá trị tuyệt đối không âm
- Biểu thức trong dấu giá trị tuyệt đối âm 
(GV trình bày như SGK)
HS : nghe GV hướng dẫn cách giải và ghi bà
2. Giải một số Phương trình chứa dấu giá trị tuyệt đối 
Ví dụ 2 : (SGK)
a) Nếu 3x ³ 0 Þ x ³ 0
thì | 3x | = 3x. Nên 
 3x = x + 4 Û 2x = 4
Û x = 2 (TMĐK)
b) Nếu 3x < 0 Þ x < 0 
thì | 3x | = -3x. Nên 
 -3x = x + 4 Û -4x = 4
Û x = -1 (TMĐK)
Vậy tập nghiệm của PT là 
S = {-1 ; 2}
GV đưa ra Ví dụ 3 :
Giải PT : |x -3| = 9 - 2x
Hỏi : Cần xét đến những trường hợp nào ?
GV hướng dẫn HS xét lần lượt hai khoảng giá trị như SGK
Hỏi : x = 4 có nhận được không ?
Hỏi : x = 6 có nhận được không ?
Hỏi : Hãy kết luận về tập nghiệm của PT ?
HS : đọc đề bài
HS :Cần xét hai trường hợp là : x - 3 ³ 0 và x - 3 < 0
HS : làm miệng, GV ghi lại
HS : x = 4 TMĐK x ³ 3 nên nghiệm này nhận được
HS : x = 6 không TMĐK x < 3. Nên nghiệm này không nhận được
HS : Tập nghiệm của PT là : S = {4}
Ví dụ 3 : (SGK)
Giải 
a) Nếu x - 3 ³ 0 Þ x ³ 3
thì | x-3 | = x - 3. 
Ta có : x - 3 = 9 - 2x 
Û x + 2x = 9 + 3
Û 3x = 12 Û x = 4
x = 4 (TMĐK) 
b) Nếu x - 3 < 0 Þ x < 3
thì | x -3| = 3 - x
Ta có : 3 - x = 9 - 2x
Û -x + 2x = 9 -3 Û x = 6
 x = 6 (không TMĐK) 
Vậy : S = {4}
GV yêu cầu làm ?2 
(đề bài đưa lên bảng phụ)
GV gọi 2HS lên bảng giải
a) | x + 5| = 3x + 1
b) | -5x| = 2x +21
GV kiểm tra bài làm của HS trên bảng và gọi HS nhận xét
HS : Đọc đề bài
2HS lên bảng giải
HS1 :câu a
HS2 : câu b
HS : cả lớp làm vào vở
HS : nhận xét bài làm của bạn 
Bài ? 2 
a) | x + 5| = 3x + 1
- Nếu x + 5 ³ 0 Þ x ³ -5
thì |x + 5| = x + 5 nên : x + 5 = 3x + 1 
Û -2x = -4 Û x = 2 (TMĐK)
- Nếu x + 5 < 0 Þ x < -5
thì | x + 5| = -x -5 Nên : -x-5 = 3x + 1
Û-4x= 6 Û x = -1,5 (Không TMĐK). Vậy tập nghiệm của PT là : S = {2}
 b) | -5x| = 2x +21
- Nếu -5x ³ 0 Þ x £ 0 
thì | -5x| = -5x. Nên : -5x = 2x + 21 
Û -7x = 21 Û x = -3 (TMĐK)
- Nếu -5x 0 thì | -5x| = 5x. 
Nên : 5x = 2x + 21 Û 3x = 21
Û x = 7 (TMĐK)
Tập nghiệm của PT là : S = { -3 , 7}
10’
HĐ 3 : Luyện tập
GV yêu cầu HS hoạt động nhóm
- Nửa lớp làm bài 36 (c) tr 51 SGK
Giải phương trình
|4x| = 2x + 12
- Nửa lớp làm bài 37 (a) tr 51 SGK
Giải PT : | x - 7| = 2x + 3
GV kiểm tra các nhóm hoạt động
HS : hoạt động nhóm
Bảng nhóm :
t Giải phương trình : | 4x| = 2x + 12
- Nếu 4x ³ 0 Þ x ³ 0 thì | 4x| = 4x. 
Nên 4x = 2x + 12 Û 2x = 12 Û x = 6 (TMĐK)
- Nếu 4x < 0 Þ x < 0 thì | 4x| = - 4x
Nên -4x=2x +12 Û -6x = 12Û x=-2 (TMĐK ).
 Tập nghiệm của phương trình là : S = {6 ; -2}
t Giải phương trình : | x - 7| = 2x + 3
- Nếu x - 7 ³ 0 Þ x ³ 7 thì | x-7| = x - 7
Nên : x - 7 = 2x + 3 Û x = -10 (Không TMĐK)
Các nhóm hoạt động trong 5 phút 
- Nếu x - 7 < 0 Þ x < 7 thì | x - 7| = 7 - x 
Nên 7 - x = 2x + 3 Û x = (TMĐK)
Sau đó GV gọi đại diện 2 nhóm lên bảng trình bày
GV gọi HS nhận xét lẫn nhau
Vậy tập nghiệm của PT là S = {}
Đại diện hai nhóm lần lượt trình bày bài
HS : nhận xét 
2’
4. Hướng dẫn học ở nhà :
- HS nắm vững cách giải phương trình chứa dấu giá trị tuyệt đối
- Bài tập về nhà 35 ; 36 ; 37 tr 51 SGK
- Tiết sau ôn tập chương IV. 
+ Làm các câu hỏi ôn tập chương
+ Phát biểu thành lời các tính chất liên hệ giữa thứ tự và phép tính (Phép cộng, phép nhân.
+Làm bài tập ôn tập chương IV : 38 ; 39 ; 40 ; 41 ; 44 tr 53 SGK
IV RÚT KINH NGHIỆM: 
	.
	.