Giáo án Đại số 8 - Tiết 51: Giải bài toán bằng cách lập phương trình (Tiếp) - Nguyễn Thị Oanh

S:1-3-2008
D:3-3-2008
 Tiết 51
Giải bài toán bằng cách lập phương trình( Tiếp)
I. Mục tiêu:
- Củng cố các bước giải bài toán bằng cách lập phương trình , chú ý đi sâu ở bước lập phương trình , Cụ thể: Phân tích bài toán, chọn ẩn số, biểu diễn các đại lượng , lập phương trình.
- Vận dụng để giải một số dạng toán bậc nhất: toán chuyển động, toán năng suất, toán quan hệ số.
II. Chuẩn bị:
- Giáo viên: Bảng phụ ghi bài tập, thước kẻ, phấn màu, bút dạ.
- Học sinh : bảng nhóm, bút viết bảng.
III. Tiến trình dạy học
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Ghi bảng
* Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ.
? Nêu các bước giải bài toán bằng cách lập phương trình.
? Cách thức phân tích một bài toán.
- Giáo viên cho học sinh nhận xét câu trả lời của bạn.
* Hoạt động 2: Ví dụ.
sinh trả lời.
-Giáo viên ghi ví dụ ra bảng phụ( Treo lên bảng)
? Đọc bài toán.
? Đọc và phân tích bài toán.
? Dạng toán.
? Đối tượng tham gia.
?Đại lượng tham gia ,liên hệ với nhau bởi công thức nào?
( Giáo viên hướng dẫn học sinh kẻ bảng ) 
?Đại luợng đã biết, đại lượng chưa biết ( Cho học sinh điền vào bảng)
?Mối liên hệ giữa các đại lượng.
?Biểu diễn các mối quan hệ bởi biểu thức toán)
- Lưu ý đổi: 24 phút =
Ta có bảng giá trị
V
(km/h)
t
(h)
S
(km)
X
Máy
35
x
35x
Ôtô
45
x-
45(x- 
- Giáo viên hướng dẫn học sinh chọn ẩn: gọi thời gian từ lúc xe máy khởi hành đến lúc hai xe gặp nhau là x.
? Biểu diễn các đại lượng chưa biết qua ẩn. 
? Sử dụng mối quan hệ nào để lập phương trình.
- Giáo viên hướng dẫn học sinh: Sử dụng mối quan hệ không chứa đại lượng cần tìm để lập phương trình.
? Theo mối quan hệ đó ta có phương trình nào?
- Yêu cầu học sinh nhìn vào bảng để trình bày lời giải.Giáo viên ghi lời giải mẫu ra bảng phụ , học sinh trình bày từng bước, giáo viên đưa lời giải mẫu ra từng phần.
- Giáo viên yêu cầu học sinh làm ?4.
? Yêu cầu của ?4 là gì.
 - Giáo viên cho học sinh hoạt động làm ?4.
- Giáo viên kiểm tra một vài nhóm đại diện.
? Nhận xét bài làm của nhóm bạn.
- Giáo viên chốt kết quả (thông qua bảng hoạt động nhóm của học sinh:
V
(km/h)
S
(km)
T
(h)
X
Máy
35
s
Ôtô
45
90-s
Phương trình là:
?Trong cách giải này ta đã dùng mối quan hệ nào để lập phương trình?
? Dùng mối quan hệ nào để biểu diễn đại lượng chưa biết thông qua ẩn?
- Giáo viên chốt: Dù làm theo cách nào thì cũng nên chọn mối quan hệ không chứa đại lượng cần tìm (không chứa đại lượng Chọn làm ẩn) để lập phương trình , mối quan hệ còn lại để biểu diễn đại lượng chưa biết thông qua ẩn.
- Giáo viên đặt vấn đề : Trong hai cách lập phương trình trên thì lập phương trình theo cách nào thì giải đơn giản hơn( Không yêu cầu học sinh trả lời)
- Yêu cầu học sinh làm ?5.
-Giáo viên cho học sinh lên bảng giải từng bước
? Nhận xét bài làm của bạn.
- Thống nhất kết quả theo bước.
- Yêu cầu học sinh lên bảng giải bước tiếp theo.
? Nhận xét bài làm của bạn( Thống nhất kết quả)
? So sánh hai cách làm, cách làm nào đơn giản hơn?
- Giáo viên : để giải một bài toán bằng cách lập phương trình có rất nhiều cách làm( phụ thuộc vào việc chọn ẩn) xong ta nên chọn cách giải đơn giản hơn
* Hoạt động 3: Luyện tập.
- Giáo viên cho học sinh làm bài tập 37( SGK)
? Đọc bài toán.
? Phân tích bài toán.
- Yêu cầu học sinh lập bảng giá trị.
? Nhận xét bài làm của bạn.
- Giáo viên chốt cách làm.
( Nếu còn thời gian thì cho học sinh lên bảng giải, nếu không còn thời gian thì yêu cầu học sinh về nhà trình bày lời giải vào vở)
- Giáo viên lưu ý cho học sinh: Việc phân tích bài toán không phải lúc nào ta cũng phải lập bảng.Thông thường ta hay lập bảng với những dạng toán cđ, năng suất, %, toán ba đl.
*Hoạt động 4: Hướng dẫn về nhà.
- Học và làm các bài tập: 37,38,39( SGK)
- Học sinh trả lời câu hỏi của giáo viên.
- Nhận xét câu trả lời của bạn .
- Học sinh đọc bài.
- Học sinh phân tích bài toán.
- Học sinh hoạt động cá nhân làm theo yêu cầu của giáo viên:
-Hai mối quan hệ là:
+ t(ô tô)= t(xe máy)-
+S(xe máy)+S(ô tô)=90
- Học sinh lập bảng giá trị.
- Điền các đại lượng đã biết vào bảng giá trị.
- Học sinh biểu diễn các đại lượng chưa biết qua ẩn.
-S(xe máy)+S(ô tô)=90
- Học sinh nêu phương trình:
- Học sinh nghe giáo viên giới thiệu.
- Học sinh đọc ?4, nêu yêu cầu .
- Học sinh hoạt động nhóm làm ?4
- Một vài nhóm đại diện báo cáo kết quả.
- Nhận xét bài làm của nhóm bạn, thống nhất kết quả.
+ t(ô tô)= t(xe máy)-
+S(xe máy)+S(ô tô)=90
- Cách làm 1 đơn giản hơn.
- Học sinh ghi nhớ
- Học sinh suy nghĩ.
- Học sinh làm ?5.
-Học sinh lên bảng theo chỉ định của giáo viên
- Nhận xét bài làm của bạn, thống nhất kết quả.
-So sánh hai cách làm.
- Học sinh ghi nhớ
- Học sinh đọc và phân tích bài toán.
- Một học sinh lên bảng lập bảng giá trị, điền các giá trị đã biết, chọn ẩn , biểu diễn đại lượng chưa biết qua ẩn, lập phương trình.
- Nhận xét bài làm của bạn, thống nhất kết quả.
- Học sinh ghi nhớ
- Học sinh ghi nhớ công việc về nhà
1. Ví dụ.
* Ví dụ : 
V
(km/h
t
(h)
S
(km)
X
Máy
35
x
(x>
35x
Ôtô
45
x-
45(x- )
Phương trình là : 
Lời giải( SGK)
?4.
?5.
+Gọi quãng đường xe máy đi được đến chỗ gặp nhau là s(km), s> 0.
+Thì quãng đường ô tô đi được đến chỗ gặp nhau là 90-s( km).
Thời gian xe máy đi đến chỗ gặp nhau là: (h)
Thời gian ô tô đi đến chỗ gặp nhau là :
(h)
+Vì ô tô khởi hành sau xe máy 24phút= nên ta có phương trình:
+ Giải phương trình:
( Thoả mãn điều kiện của ẩn)
+ Vậy quãng đường xe máy đi đến chỗ gặp nhau là ( km)
Do đó :thời gian từ lúc xe máy khởi hành đến chỗ gặp nhau là:
2. Luyện tập
Bài tập 37( SGK)
+Vôtô-Vxemáy=20(km/h)
+Sôtô=Sxemáy(=SAB)
? SAB=? ; Vxe máý=?
V
(km/h)
t
(h)
s
(km)
X
Máy
X
(x>0)
3,5
3,5.x
Ôtô
X+20
2,5
2,5(x+20)
Phương trình:3,5x= 2,5(x+20)