Giáo án Đại số 8 - Tiết 34: Biến đổi các biểu thức hữu tỉ - Nguyễn Thị Oanh

S: 22-12-2007 TiÕt 34
D: 24- 12- 2007 BIẾN ĐỔI CÁC BIỂU THỨC HỮU TỈ 
I.Mơc tiªu
-Học sinh biết khái niệm về biểu thức hữu tỉ, biết rằng mỗi phân thức và mỗi đa thức đều là những biểu thức hữu tỉ.
-Học sinh biết cách biểu diễn 1 biểu thức hữu tỉ dưới dạng 1 dãy các phép toán trên những phân thức và hiểu rằng biến đổi 1 biểu thức hữu tỉ là thực hiện các phép toán để biến nó thành 1 phân thức.
-Học sinh cã kỹ năng thực hiện thành thạo các phép toán trên các phân thức đại số.
II.ChuÈn bÞ
-Giáo viên: Bảng phụ. (Ghi c¸c biĨu thøc SGK- 55)
-Học sinh: ôn tập các phép toán cộng, trừ, nhân, chia, rút gọn phân thức đại số .
III.TiÕn tr×nh d¹y häc
Ho¹t ®éng cđa thÇy
Ho¹t ®éng cđa trß
Ghi b¶ng
* Ho¹t ®éng 1: : kiểm tra bài cũ
?Phát biểu quy tắc chia phân thức? Viết công thức tổng quát?
- Học sinh 2 thực hiện phép tính (chú ý quy tắc đổi dấu)
- GV nhận xét cho điểm.
Nhấn mạnh khi biến chia thành nhân phải nghịch đảo phân thức chia 
- Nếu tư và mẫu có 2 nhân tử là các đa thức đối nhau cần đổi dấu để rút gọn
-Gi¸o viªn vµo bµi.
*Ho¹t ®éng 2: Biểu thức hữu tỉ.
- Cho Học sinh quan sát các biểu thức (SGK trang 55)
? C¸c biĨu thøc nµy biĨu thÞ c¸c phÐp to¸n g× trªn c¸c ph©n thøc?
- Gi¸o viªn th«ng b¸o: Nh÷ng biĨu thøc nh­ trªn gäi lµ nh÷ng biĨu thøc h÷u tû.
- Gi¸o viªn ®­a ra vÝ dơ trong SGK yªu cÇu häc sinh nªu c¸c phÐp to¸n trªn c¸c ph©n thøc lµ g×?
- lưu ý: 1 số, 1 đa thức được coi là 1 phân thức
- GV giới thiệu biểu thức hữu tỉ (SGK)
- Yêu cầu tự lấy 2 VD về biểu thức hữu tỉ.
* Ho¹t ®éng 3: Biến đổi một biểu thức hữu tỉ thành 1 phân thức
-Ta đã biết trong thực hiện các phân thức đại số có các phép công, trừ, nhân, chia
-Áp dụng quy tắc các phép toán đó ta có thể biến đổi 1 biểu thức hữu tỉ thành 1 phân thức
VD: Biến đổi: thành phân thức
- GV hướng dẫn Học sinh dùng ngoặc đơn để viết phép chia theo hàng ngang:
?BiĨu thøc h÷u tØ gåm c¸c phÐp to¸n nµo?
? Dïng ngoỈc ®Ĩ ghi phÐp tÝnh theo hµng ngang?
?Ta sẽ thực hiện dãy tính này như thế nào? (thứ tự thực hiện)
-Yêu cầu 1 Học sinh làm ?1
?Hãy viết phép chia theo hàng ngang
+ Yêu cầu hoạt động nhóm bài 46b.
* Ho¹t ®éng 4: Gía trị của phân thức.
?Cho phân thức tính gía trị của phân thức tại x=2; x=0
?Vậy điều kiện giá trị phân thức đó được xác định là gì?
-Yêu cầu Học sinh đọc SGK/56 giá trị của biểu thức.
- Và hỏi: 
?Khi nào phải tìm điều kiện xác định của phân thức.
?Điều kiện xác định của phân thức là gì?
- Đưa VD2 trang 56 SGK lên bảng phụ
?Phân thức: được xác định khi nào?
? x = 2004 có thuéc điều kiện xác định của phân thức không?
?Vậy để tính giá trị của phân thức tại x = 2004 ta nên làm thế nào?
(GV ghi lại trình bày của Học sinh )
+ Yêu cầu làm ?2
? NhËn xÐt bµi lµm cđa b¹n?
+Chốt lại phần kết luận.
* Ho¹t ®éng 5: Luyện tập củng cố.
-Làm bài 46(a) trang 57 SGK
-Làm bài tập 47(a) trang 58 SGK
(đề bài trên bảng phụ)
 * Ho¹t ®éng 6: Hướng dẫn
 học ở nhà
- -Häc bµi vµ lµm tËp: 46, 47(
 PhÇn cßn l¹i) 48, 49 ( SGK-
 57, 58) 
Học sinh 1 trả lời
- Häc sinh 2 lªn b¶ng lµm bµi tËp. C¶ líp lµm ra nh¸p, nhËn xÐt ®èi chiÕu víi bµi lµm cđa b¹n.
- Th¶o luËn chung c¶ líp thèng nhÊt kÕt qu¶.
- Häc sinh ho¹t ®éng c¸ nh©n t×m hiĨu th«ng tin ( Th«ng qua b¶ng phơ cđa gi¸o viªn).
- Céng, trõ, nh©n , chia trªn tËp hỵp c¸c ®a thøc.
- Häc sinh ghi nhí.
- Häc sinh chØ râ c¸c phÐp to¸n.
- Häc sinh nhí.
- Häc sinh lÊy vÝ dơ, nªu vµ th¶o luËn tr­íc líp.
- Häc sinh tr¶ lêi.
- Ho¹t ®éng c¸ nh©n chuyĨn phÐp tÝnh vỊ hµng ngang.
- Häc sinh tr¶ lêi
-Học sinh lên bảng làm kết quả 
-Học sinh làm theo nhóm
Đại diện nhóm lên trình bày
Kiểm tra bài nhóm khác
-Tại x=2 thì 
Tại x=0 thì phép chia không thực hiện được nên giá trị phân thức không xác định
-Phân thức được xác định với những giá trị của biến để giá trị tương ứng của mẫu thức khác 0.
-Học sinh đọc SGK và trả lời câu hỏi
-Nhắc lại kết luận
ĩx(x - 3) 
ĩ
-Häc sinh tr¶ lêi c¸c c©u hái cđa gi¸o viªn.
- Häc sinh nªu c¸ch lµm.
- Ghi vµo vë.
- Ho¹t ®éng c¸ nh©n lµm ?2.
Mét häc sinh lªn b¶ng theo sù chØ ®Þnh cđa gi¸o viªn.
- NhËn xÐt bµi b¹n thèng nhÊt kÕt qđa.
- Häc sinh ho¹t ®éng c¸ nh©n lµm bµi tËp.
- Hai häc sinh lªn b¶ng lµm
- Häc sinh kh¸c nhËn xÐt , th¶o luËn , thèng nhÊt kÕt qu¶.
- Ho¹t ®éng c¸ nh©n ghi nhí c«ng viƯc vỊ nhµ.
1.BiĨu thøc h÷u tØ.
(SGK/55)
2.BiÕn ®ỉi mét biĨu thøc h÷u tØ thµnh mét ph©n thøc.
VD1: Biến đổi biểu thức:
 thành 1 phân thức
Giải
?1 Biến đổi biểu thức
 thành 1 phân thức
Giải
3.Gi¸ trÞ cđa mét ph©n thøc
-Khi làm những bài toán liên quan đến giá trị phân thức thì trước hết phải tìm điều kiện xác định của phân thức
-§iều kiện xác định của phân thức là điều kiện của biến để mẫy thức khác 0.
VD2: cho phân thức: 
a) Ph©n thøc ®­ỵc x¸c ®Þnh 
b)Víi x = 2004 tìm gi¸ trÞ cđa ph©n thøc .
+Rĩt gän ph©n thøc ta cã:
+x = 2004 tho¶ m·n ®iỊu kiƯn x¸c ®Þnh cđa ph©n thøc.
Thay x = 2004
Gi¸ trÞ cđa ph©n thøc lµ: 
?2 Cho phân thức: 
Giải:
 a). Phân thức được xác định
 và 
+x = 1000 000 tho¶ m·n điều kiện xác định, 
Khi đó giá trị của phân thức bằng 
+Víi x = -1 không tho¶ m·n điều kiện xác định cđa ph©n thøc. Vậy với x = -1 giá trị phân thức không xác định