Giáo án Đại số 8 - Tiết 15 đến 16 - Nguyễn Thị Minh Giám

Ngaứy soaùn:10/10/2009
Ngaứy daùy :14/10/2009
Tieỏt 15:
CHIA ẹễN THệÙC CHO ẹễN THệÙC
A. Mục tiêu
- Kiến thức: +HS hieồu ủửụùc khaựi nieõm ủa thửực A chia heỏt cho ủa thửực B
 + HS naộm vửừng khi naứo ủụn thửực A chia heỏt cho ủụn thửực B
-Kĩ năng: HS thửùc hieọn thaứnh thaùo pheựp chia ủụn thửực cho ủụn thửực.
-Td- tđ: Rèn tính cẩn thận cho học sinh.
B. Phương tiện hoạt động 
 GV : Baỷng phuù
Trong caực pheựp chia sau, pheựp chia naứo laứ pheựp chia heỏt? Giaỷi thớch. 
a, 2x3y4 :5x2y4
b, 15xy3 : 3x
c, 4xy ; 2xz
C. Tiến trình dạy học
HOạT động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung ghi bảng
1. OÅn ủũnh toồ chửực:
2. Kieồm tra baứi cuừ:
kieồm tra
 GV yeõu caàu kieồm tra.
- Phaựt bieồu vaứ vieỏt coõng thửực chia hai luyừ thửứa cuứng cụ soỏ.
- Aựp duùng tớnh:
 54: 52
5 : 3
 x10 : x6 Vụựi x 0
 x3 : x3 Vụựi X 0
Gv nhaọn xeựt cho ủieồm
3.Baứi mụựi:
Hoạt động 1: Giụựi thieọu theỏ naứo laứ ủa thửực A chia heỏt cho ủa thửực B
GV : Chuựng ta vửứa oõn laùi pheựp chia hai luyừ thửứa cung cụ soỏ, maứ luyừ thửứa cuừng la moọt ủụn thửực , moọt ủa thửực.
 Trong taọp hụp Z caực soỏ nguyeõn, chung ta cuừng ủaừ bieỏt veà pheựp chia heỏt.
 Cho a,b Z : b0. khi naứo ta noựi a chia heỏt cho b?
 GV: tửụng tửù nhử vaọy, cho A vaứ B laứ hai ủa thửực, B 0. Ta noựi ủa thửực A chia heỏt cho ủa thửực B neỏu tỡm ủửụùc moõ ủa thửực Q sao cho A=BQ.
- A ủửụùc goùi laứ ủa thửực bũ chia.
- B ủửụùc goùi laứ ủa thửực chia
- Q ủửụùc goùi laứ ủa thửực thong 
 Kớ hieọu: Q= A:B
 Hay Q=
 Trong baứi naứy, ta xeựt trửụứng hụùp ủụn giaỷn nhaỏt, ủoự laứ pheựp chia ủụn thửực cho moọt ủụn thửực .
Hoạt động 2:Daùy hoùc qui taộc
Hủtp2.1: Tieỏp caọn qui taộc
 Gv :ta ủaừ bieỏt, vụựi moùi x 0; m, nN, m > n thỡ
 xm :xn = xm- n neỏu m>n
 xm :xn = 1 neỏu m= n
 Vaọy xm chia heỏt cho xn khi naứo?
Hủtp2.2: Hỡnh thaứnh qui taộc
 GV yeõu caàu HS laứm ?1 SGK.
 GV: Pheựp chia 20x5: 12x ( x0 ) coự phaỷi laứ pheựp chia heỏt khoõng? Vỡ sao?
 GV nhaỏn maùnh heọ soỏ khoõng phaỷi laứ soỏ nguyeõn, nhửng x4 laứ moọt ủa thửực neõn pheựp chia treõn laứ moọt pheựp chia heỏt.
 GV cho HS laứm tieỏp ?2 
a, Tớnh 15x2y2 :5xy2
 Em thửùc hieọn pheựp chia naứy nhử theỏ naứo?
- Pheựp chia naứy coự phaỷi laứ pheựp chia heỏt khoõng?
 Cho HS laứm tieỏp phaàn b
 GV hoỷi: Pheựp chia naứy coự phaỷi laứ pheựp chia heỏt khoõng?
 GV: ủụn thửực A chia heỏt cho ủụn thửực B khi naứo?
 GV nhaộc laùi “Nhaọn xeựt” Tr26 SGK 
 GV: muoỏn chia ủụn thửực A cho ủụn thửực B (Trửụứng hụùp A chia heỏt cho B) ta laứm theỏ naứo?
Hủtp2.3: Cuỷng coỏ
 GV ủửa quy taộc neõn baỷng phuù( hoaởc maứn hỡnh) ủeồ HS ghi nhụự.
Hủtp2.4: Vaọn duùng
 GV ủửa baứi taọp (leõn baỷng phuù hoaởc maứn hỡnh).
 Trong caực pheựp chia sau, pheựp chia naứo laứ pheựp chia heỏt? Giaỷi thớch. 
a, 2x3y4 :5x2y4
b, 15xy3 : 3x
c, 4xy : 2xz
Hoạt động 3:. Aựp duùng
 GV yeõu caàu hoùc sinh laứm?3
4.Hủ4Cuỷng cố:
 - GV cho HS laứm baứi taọp 60 tr27 SGK
 - GV lửu yự HS: Luyừ thửứa baọc chaỹn cuỷa hai soỏ ủoỏi nhau thỡ baốứng nhau.
- Làm baứi 61,62 tr27 SGK
 GV yeõu caàu hoùc sinh hoaùt ủoọng nhoựm.
 GV kieồm tra baứi laứm cuỷa vaứi nhoựm.
a, x4 : xn
b, xn : x3
c, 5xny3 : 4x2y2
d, xnyn -1 : x2y5
5. Hửụựng daón veà nhaứ:
- Naộm vửừng khaựi nieọm ủa thửực A chia heỏt cho ủa thửực B, khi nao ủụn thửực A chia heỏt cho ủụn thửực B vaứ quy taộc chia ủụn thửực cho ủụn thửực .
- Baứi taọp veà nhaứ soỏ 59 tr 26 SGK và 39, 40, 41, 43, tr 7 SBT.
 Moọt hoùc sinh leõn baỷng kieồm tra:
- Phaựt bieồu quy taộc: khi chia hai luyừ thửứa cuứng cụ soỏ khaực 0, ta giửừ nguyeõn cụ soỏ vaứ laỏy soỏ muừ cuỷa luyừ thửứa bũ chia trửứ ủi soỏ muừ cuỷa luyừ thửứa chia.
 Xm :Xn = Xm- n
(X 0; m > n)
Aựp duùng:
54: 52 =52
5 :3= 3
x10 : x6 =x4 Vụựi x 0
x3 :x3 = x0=1 Vụựi x 0
 HS nhaọn xeựt baứi laứm cuỷa baùn.
 HS: Cho a,b Z : b0.Neỏu coự soỏ nguyeõn q sao cho a=b.q thỡ tanoựi a chia heỏt cho b.
 HS nghe giaựo vieõn trỡnh baứy.
 HS: xm chia heỏt cho xn khi m n 
 HS laứm ? 1 Laứm tớnh chia.
x3:x2 = x
15x7 : 3x2 = 5x5
20x5 : 12x = x4
 HS: Pheựp chia 20x5 : 12x ( x0 ) laứ moọt pheựp chia heỏt vỡ thửụng cuỷa pheựp chia laứ moọt ủa thửực.
HS: ẹeồ thửùc hieọn pheựp chia ủoự em laỏy:
15: 5 = 3
x2 : x = x
y2 : y2 = 1
 Vaọy 15x2y2 :5xy2 = 3x
 HS: vỡ 3x. 5xy2= 5x2y2
 Nhử vaọy Q.B= A neõn pheựp chia laứ pheựp chia heỏt.
b, 12x3y : 9x2 =xy.
 HS: pheựp chia naứy laứ pheựp chia heỏt vỡ thửụng laứ moọt ủa thửực.
 HS: ẹụn thửực A chia heỏt cho ủụn thửực B khi moói bieỏn cuỷa B ủeàu laứ bieỏn cuỷa A vụựi soỏ muừ khoõng lụựn hụn soỏ muừ cuỷa noự trong A. 
 HS traỷ lụứi:
 a, là pheựp chia heỏt.
 b, laứ pheựp chia khoõng heỏt.
c, laứ pheựp chia khoõng heỏt.
 HS giaỷi thớch tửứng trửụứng hụùp
 HS laứm vaứo vụỷ, hai hoùc sinh leõn baỷng laứm
a,15x3y5z :5x2y3=3xy2z
b, P= 12x4y2: (-9xy2) 
 = - x3
thay x= -3 vaứo P.
P = - (-3)3 = -.(-27)
 = 36
 Hoùc sinh laứm baứi taọp 60 SGK. 
a, x10 : (-x)8
 = x10 : x8 = x2
b, (-x)5 : (-x)3 =(-x)2=x2
c, (-y)5 : (-y)4 = -y
 HS hoaùt ủoọng theo nhoựm.
Baứi 61 SGK 
a,5x2y4 :10x2y =y3
b,x3y3 :( -x2y2)
=-xy
c, (-xy)10 : (-xy)5 
 = (-xy)5 = -x5y5
Baứi 62 SGK
15x4y3z2 :5xy2z2 =3x3y
thay x=2 ; y =-10 vaứo bieồu thửực: 
 3.23 .(-10)= -240.
 Sau khoaỷng 5 phuựt hoaùt ủoọng nhoựm , ủaùi dieọn hai nhoựm laàn lửụùt trỡnh baứy.
 HS caực nhoựm khaực nhaọn xeựt.
 HS laứm baứi taọp 
a, n N; n 4
b, n N; n 3
c, b, n N; n 2
Toồng hụùp: n N; n 4
 Cho A vaứ B laứ hai ủa thửực , B 0. Ta noựi ủa thửực A chia heỏt cho ủa thửực B neỏu tỡm ủửụùc moõ ủa thửực Q sao cho: 
 A=BQ.
- A ủửụùc goùi laứ ủa thửực bũ chia.
- B ủửụùc goùi laứ ủa thửực chia
- Q ủửụùc goùi laứ ủa thửực thong 
 Kớ hieọu: Q= A:B
 Hay Q=
1.QUY TAẫC:
?1 Laứm tớnh chia
x3:x2 = x
15x7 : 3x2 = 5x5
20x5 : 12x = x4
?2 
a, Tớnh 15x2y2 :5xy2
b, 12x3y : 9x2 =xy
a) ẹụn thửực chia heỏt cho ủụn thửực khi naứo?
 ẹụn thửực A chia heỏt cho ủụn thửực B khi moói bieỏn cuỷa B ủeàu laứ bieỏn cuỷa A vụựi soỏ muừ khoõng lụựn hụn soỏ muừ cuỷa noự trong A. 
b. Quy taộc:sgk/26
II . AÙP DUẽNG:
?3
a,15x3y5z:5x2y3=3xy2z
b, P= 12x4y2: (-9xy2) 
 = - x3
thay x= -3 vaứo P.
P = -(-3)3 = -.(-27)=36
Baứi taọp 60 tr27 SGK:
Baứi 61,62 tr27 SGK:
Baứi 42 tr7 SBT: Tỡm soỏ tửù nhieõn n ủeồ moói pheựp chia sau laứ pheựp chia heỏt.
D: Lửu yự khi sửỷ duùng giaựo aựn
 - Trong khi hoạt động nhóm cho Hs ngồi cạnh nhau kiểm tra kết quả của nhau đổi kết quả chấm chéo
 -Trong khi dạy gv khắc sâu những sai lầm mà học sinh thường mắc phải như nhầm dấu trong khi chia để tránh nhầm lẫn lần sau.
Ngaứy soaùn: 16/10/2009
Ngaứy daùy : 19/10/2009
Tieỏt 16:
CHIA ẹA THệÙC CHO ẹễN THệÙC
A. Mục tiêu 
Kieỏn thửực:+HS caàn naộm ủửụùc khi naứo ủa thửực chia heỏt cho ủụn thửực .
 +Naộm vửừng quy taộc chia ủa thửực cho ủụn thửực.
Kú naờng:Thửùc hieọn thaứnh thaùo pheựp chia ủa thửực cho ủụn thửực
Td- Tủ: Reứn tớnh caồn thaọn cuỷa hoùc sinh 
B. Phương tiện dạy học
GV : Baỷng phuù.
Baứi 64 tr28 SGK
 Laứm tớnh chia: 
a, (-2x5 +3x2 –4x3) :2x2 
b, (x3- 2x2y +3xy2) : (-x)
c. (3x2y2 +6x2y3-12xy) : 3xy
Baứi 65 tr29 SGK
 Laứm tớnh chia:
[3(x-y)4 +2(x-y)3 –5(x-y)2] : (y-x)2
C. Tiến trình dạy học
HOạT động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung ghi bảng
1. OÅn ủũnh toồ chửực:
2. Kieồm tra baứi cu:ừ
 GV neõu yeõu caàu kieồm tra.
- khi nao ủụn thửực A chia heỏt cho ủụn thửực B.
- Phaựt bieồu quy taộc ủụn thửực A chia cho ủụn thửực B ( truụứng hụùp chia heỏt)
- Chửừa baứi taọp 41 tr7 SBT ( ủeà baứi ủửa leõn maứn hỡnh)
- GV nhaọn xeựt cho ủieồm hoùc sinh
3.Baứi mụựi
Hoạt động 1:Dạy học qui tắc
Hđtp1.1: Tiếp cận qui tắc
 GV yeõu caàu hoùc sinh thửùc hieọn?1
 Cho ủụn thửực 3xy
- Haừy vieỏt moọt ủa thửực coự caực haùng tửỷ ủeàu chia heỏt cho 3xy2
- Chia caực haùng tửỷ cuỷa ủa thửực ủoự cho 3xy2
- Coọng caực keỏt quaỷ vửứa tỡm ủửụùc vụựi nhau.
 GV cho HS tham khaỷo SGK, sau moọt phuựt goùi hai HS leõn baỷngthửùc hieọn.
Hủtp1.2: Hỡnh thaứnh qui taộc
 Sau khi hai hoùc sinh laứm xong, Gv chổ vaứo 1 VD vaứ noựi: ễÛ VD naứy, em vửứa thửùc hieọn pheựp chia moọt ủa thửực cho moọt ủụn thửực. Thương cuỷa pheựp chia chinh laứ ủa thửực 2x2 –3xy + GV: Vaọy muoỏn chia moọt ủa thửực cho moọt ủụn thửực ta laứm theỏ naứo?
 GV moọt ủa thửực muoỏn chia heỏt cho ủụn thửực thỡ caàn ủieàu kieọn gỡ?
 GV yeõu caàu HS ủoùc qui taộc tr27 SGK
Hủtp1.3: Cuỷng coỏ vaứ aựp duùng qui taộc
 GV yeõu caàu HS tửù ủoùc VD tr28 SGK
 GV lửu yự hoùc sinh: 
trong thửùc haứnh ta coự theồ tớnh nhaồm vaứ boỷ bụựt moọt soỏ pheựp tớnh trung gian.
 Vớ duù:
(30x4y3 - 25x2y3 – 3x4y4) : 5x2y3 
= 6x2- 5- x2y
Hủ2 : Aựp duùng
 GV yeõu caàu HS thửùc hieọn?2
(ủeà baứi ủửa leõn maứn hỡnh hoaởc baỷng phuù)
 GV goùi yự: em haừy thửùc hieọn pheựp chia thao quy taộc ủaừ hoùc.
 GV: ủeồ chia moọt ủa thửực cho moọt ủụn thửực , ngoaứi caựch aựp duùng quy taộc, ta coứn coự theồ laứm theỏ naứo? 
b; Laứm tớnh chia:
(20x4y –25x2y2–3x2y) : 5x2y
4.Hủ3 :Cuỷng coỏ: 
Baứi 64 tr28 SGK
 Laứm tớnh chia: 
a, (-2x5 +3x2 –4x3) :2x2 
b, (x3- 2x2y +3xy2) : (-x)
c. (3x2y2 +6x2y3-12xy) : 3xy
Baứi 65 tr29 SGK
 Laứm tớnh chia:
[3(x-y)4 +2(x-y)3 –5(x-y)2] : (y-x)2
 GV: Em coự nhaọn xeựt gỡ veà luừ thửứa trong pheựp tớnh? Neõn bieỏn ủoồi nhử theỏ naứo?
 GV vieỏt:
=[3(x-y)4 +2(x-y)3 –5(x-y)2] : (x-y)2
 ẹaởt x-y =t
=[3t4 +2t3 –5t2] : t2=
sau ủoự GV goùi HS leõn baỷng laứm tieỏp.
Baứi 66 tr29 SGK
 Ai đúng , ai sai?
(ủeà baứi ủửa leõn maứn hỡnh)
 GV hoỷi theõm: giaỷi thớch taùi sao 5x4 :2x2
 GV toồ chửự “Thi giaỷi toaựn nhanh”
 Coự hai ủoọi chụi, moói ủoọi 5 HS, coự 1 buựt vieỏt, HS trong ủoọi chuyeàn tay nhau vieỏt, moói baùn giaỷi moọt baứi, baùn sau ủửụùc quyeàn chửừa bai cuỷa baùn lieàn trửụực. ẹoọi naứo laứm ủuựng vaứ nhanh hụn thỡ thaộng.
 ẹeà baứi( vieỏt treõn hai baỷng phuù)
 Laứm tớnh chia:
1; (7.35 – 34 +36) :34
2; ( 5x4 –3x3 + x2): 3x2
3; (x3y3 -x2y3 –x3y2): x2y2
4; =[5(a-b)3 +2(a-b)2] : (a-b)2
5; (x3+8y3) +(x+2y)
5. Hửụựng daón veà nhaứ:
- Hoùc thuoọc quy taộc chia ủụn thửực cho ủụn thửực, chia ủa thửực cho ủụn thửực.
- Baứi taọp veà nhaứ soỏ 44,45,46,47 tr 8 SBT
- OÂn laùi pheựp trửứ ủa thửực , pheựp nhaõn ủa thửực saộp xeỏp, caực haứng ủaỳn thửực ủaựng nhụự.
 Moọt hoùc sinh leõn baỷng kieồm tra
- Traỷ lụứi caực caõu hoỷi nhử nhaọn xeựt vaứ quy taộc tr 26 SGK
- Chửừa baứi 41 SBT
 Laứm tớnh chia 
a; 18 x2y2z : 16xyz
 = 3xy 
b;5a3b:(-2a2b)= -a
c; 27x4y2z : 9x4y=3yz
 HS nhaọn xeựt caõu traỷ lụứi vaứ baứi laứm cuỷa baùn.
 HS:?1 vaứ tham khaỷo SGK.
 Hai HS leõn baỷng thửùc hieọn ?1, caực HS khaực tửù laỏy ủa thửực thaỷo maừn yeõu caàu ủeà baứi vaứ laứm vaứo vụỷ.
 VD: Hoùc sinh vieỏt:
(6x3y2-9x2y3+ 5xy2) :3xy2 
=(6x3y2: 3xy2) +
(-9x2y3:3xy2) + (5xy2: 3xy2)
=2x2 –3xy +
 HS: Muoỏn chia moọt ủa thửực cho moọt ủụn thửực, ta chia laàn lửụùt tửứng haùng tửỷ cuỷa ủa thửực cho ủụn thửực, roài coọng caực keỏt quaỷ laùi.
 HS: Moọt ủa thửực muoỏn chia heỏt cho moọt ủụn thửực thỡ taỏt caỷ caực haùng tửỷ cuỷa ủa thửực phaỷi chia heỏt cho ủụn thửực.
 HS: ủa thửực A chia heỏt cho ủụn thửực B vỡ taỏt caỷ caực haùng tửỷ cuỷa A ủeàu chia heỏt cho B.
 Hai hoùc sinh ủoùc qui taộc tr27 SGK
 Moọt soỏ hoùc sinh ủoùc to VD trửụực lụựp.
 HS ghi baứi
HS: 
(4x4 +8x2y2 + 2x5y) : (-4x2)
= -x2 +2y2 –3x3y
HS: nhaọn xeựt baứi laứm cuỷa baùn? ẹuựng
 HS: ủeồ chia moọt ủa thửực cho moọt ủụn thửực, ngoaứi caựch aựp duùng quy taộc, ta coứn coự theồ phaõn tớch ủa thửực bũ chia thaứnh phaõn tửỷ maứ coự chửựa nhaõn tửỷ laứ ủụn thửực roài thửùc hieọn thửự tửù nhử chia moọt tớch cho moọt soỏ
 HS laứm baứi vaứo vụỷ, moọt HS leõn baỷng laứm.
(20x4y –25x2y2–3x2y) : 5x2y
= 4x2-5y-
 HS laứm baứi vaứo vụỷ, ba hoùc sinh leõn baỷng laứm 
a; =-x3+ - 2x
b; = -2x2 +4xy –6y2
c; =xy +2xy2-4
 HS: caực luyừ thửứa coự cụ soỏ(x-y) vaứ(y-x) laứ ủoỏi nhau
Neõn bieỏt ủoồi soỏ chia
(x-y)2= (y-x)2
 Moọt hoùc sinh leõn baỷng laứm tieỏp
= 3t2 +2t –5
=3(x-y)2 +2(x-y) –5
 Hoùc sinh traỷ lụứi
 Ban ủaừ laứm ủuựng ỡ moùi haùng tửỷ cuỷa A ủeàu chia heỏt cho B
HS: 5x4 chia heỏt cho 2x2 vỡ 5x4: 2x2=x2 laứ moọt ủa thửực.
 HS ủoùc kyừ thuaọt chụi.
 Hai ủoọi trửụỷng taọp hụùp ủoọi mỡnh thaứnh haứng, saỹn saứng tham gia cuoõc thi.
 Hai ủoọi thi giaỷi toaựn
 Caỷ lụựp theo doừi.
1; =7.3 –1 +3+2 =29
2; x2 –x +
3;= 3xy -y –3x
4; =5(a-b) +2
5; = x2 –2xy +4y2
 HS vaứ Gv nhaọn xeựt, xaực ủũnh ủoọi thaộng thua.
1.QUY TAẫC:
Vớ duù
(6x3y2-9x2y3+ 5xy2) :3xy2 
=(6x3y2: 3xy2) +
(-9x2y3:3xy2) + (5xy2: 3xy2)
=2x2 –3xy +
Quy taộc :SGK/27
Vớ duù:
(30x4y3 - 25x2y3 – 3x4y4) : 5x2y3 
= 6x2- 5 - x2y
 2. AÙP DUẽNG:
?2 Tớnh
a) (4x4 +8x2y2 + 2x5y) : (-4x2)
= -x2 +2y2 –3x3y
b; Laứm tớnh chia:
(20x4y –25x2y2–3x2y) : 5x2y
= 4x2-5y-
3. Luyện tập:
* Baứi 64 tr28 SGK
a, (-2x5 +3x2 –4x3) :2x2
 =-x3+ - 2x
b, (x3- 2x2y +3xy2) : (-x) = -2x2 +4xy –6y2
c, (3x2y2 +6x2y3-12xy) : 3xy = xy +2xy2-4
* Baứi 65 tr29 SGK
Laứm tớnh chia
[3(x-y)4 +2(x-y)3 –5(x-y)2] : (y-x)2
d. Lửu yự khi soaùn giaựo aựn :
- Caàn nhaộc nhụỷ hoùc sinh chuự yự ủeỏn daỏu trong khi chia nhaỏt laứ khi ủụn thửực chia mang daỏu aõm.
- Nhaộc laùi 7 haống ủaỳng thửực ủeồ hoùc sinh aựp duùng vaứo pheựp chia.