Bài giảng môn Ngữ văn 8 tiết 40: Nói giảm nói tránh

Chào mừngCác em học sinhĐến với bài dạy môn: Ngữ Văn lớp 8*Kiểm tra bài cũ: 	1/ - Thế nào là nói quá? Nêu tác dụng của nói quá ? -Đặt một câu có sử dụng biện pháp nói quá. 2. Tìm hai thành ngữ có sử dụng biện pháp nói quá. Đặt câu với một trong hai thành ngữ đó. - Em thấy cách nhận xét trong hai câu sau như thế nào? + Bức tranh này xấu. + Bức tranh này chưa đẹp lắm. ** Ngày dạy: 26/10/2010 Tiết 40 TVI. Nói giảm nói tránh và tác dụng của nói giảm nói : * Ví dụ: 		NÓI GIẢM NÓI TRÁNH*VD1:+ Vì vậy, tôi để sẵn mấy lời này, phòng khi tôi sẽ đi gặp cụ Các Mác, cụ Lê-nin và các vị cách mạng đàn anh khác, thì đồng bào cả nước, đồng chí trong Đảng và bầu bạn khắp nơi đều khỏi cảm thấy đột ngột. ( Hồ Chí Minh, Di chúc)+ Bác đã đi rồi sao, Bác ơi! Mùa thu đang đẹp, nắng xanh trời. ( Tố Hữu, Bác ơi )+Lượng con ông Độ đây mà . Rõ tội nghiệp, về đến nhà thì bố mẹ chẳng còn. ( Hồ Phương, Thư nhà) Những từ ngữ in màu“đi gặp cụ CácMác, cụ Lê-nin và các vị cách mạng đàn anh khác”có nghĩa là gì và tại sao lại dùng cách diễn đạt như thế ?Những từ màu“đi gặp cụ CácMác, cụ Lê-nin và các vị cách mạng đàn anh khác” có nghĩa là “ chết”. Nói như vậy là để giảm nhẹ và tránh gây cảm giác đau buồn, ghê sợ, nặng nề .**VD2+ Phải bé lại và lăn vào lòng một người mẹ, áp mặt vào bầu sữa nóng của người mẹ, để bàn tay người mẹ vuốt ve từ trán xuống cằm, và gãi rôm ở sống lưng cho, mới thấy người mẹ có một êm dịu vô cùng. ( Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu ) Từ “ bầu sữa” có trong đoạn văn trên còn có nghĩa là “ bầu vú”. Nói như vậy là nói một cách tế nhị, uyển chuyển tránh cảm giác thô tục.*Từ “ bầu sữa ” có trong đoạn văn trên nghĩa là gì và tại sao lại dùng cách diễn đạt như thế?*VD3+ Con dạo này lười lắm.+ Con dạo này không được chăm chỉ lắm. Nghĩa là “lười” Nói như vậy là dùng cách nói tế nhị, lịch sự, nhẹ nhàng trong giao tiếp. * Qua tìm hiểu các VD trên, em hiểu thế nào là nói giảm nói tránh ? Nêu tác dụng của nói giảm nói tránh ? 	  Nói giảm nói tránh là biện pháp tu từ dùng cách diễn đạt tế nhị, uyển chuyển, tránh gây cảm giác quá đau buồn, ghê sợ, nặng nề, tránh thô tục, thiếu lich sự. Ngày: 26/10/2010Tiết: 40Nói giảm nói tránh và tác dụng của nói giảm nói tránh: * Ghi nhớ: Sgk/ 108NÓI GIẢM NÓI TRÁNH * 	Theo em khi nào thì không nên nói giảm nói tránh? Khi cần phải nói thẳng, nói đúng sự thật..* Lưu ý: Nói giảm nói tránh có thể thực hiện bằng nhiều cách:  Dùng từ đồng nghĩa, đặc biệt là từ Hán-Việt+ VD:  chết  đi, về, từ trần, hi sinh,...  chôn  mai táng, an táng, cất,...* Dùng cách nói phủ định từ trái nghĩa.	VD: Bài thơ của anh dở lắm . Bài thơ của anh chưa được hay lắm . * Nói vòng.	 VD: 	Anh còn kém lắm.	 Anh cần cố gắng hơn nữa .* Nói trống ( tỉnh lược).	+ VD: Anh ấy bị thương nặng thế thì không sống được lâu nữa đâu chị ạ .  Anh ấy thế thì không chịu đựng được lâu nữa chị ạ . Ngày: 26/10/2010Tiết: 40Nói giảm nói tránh và tác dụng của nói giảm nói tránh: * Ghi nhớ: Sgk/ 108. * Lưu ý:NÓI GIẢM NÓI TRÁNH*  Nói giảm nói tránh có thể thực hiện bằng nhiều cách: Dùng từ đồng nghĩa, đặc biệt là từ Hán - ViệâtDùng cách nói phủ định từ trái nghĩa.Nói vòng.Nói trống ( tỉnh lược ).* Lưu ý:*Ngày dạy: 26/10/2010Tiết 40:  NÓI GIẢM NÓI TRÁNHI. Nói giảm nói tránh và tác dụng của nói giảm nói tránh :	 * Ví du:ï * Ghi nhớ: SGK/108 * Lưu ý: II. Luyện tập:*II. Luyện tập:1- Bài tập1: Điền các từ ngữ nói giảm nói tránh vào chỗ trống// ( đi nghỉ, khiếm thị, chia tay nhau, có tuổi, đi bước nữa ).a, Khuya rồi, mời bàb, Cha mẹ em . . . . . . . . . . . . . từ ngày em còn rất bé, em về ở với bà ngoại.c, Đây là lớp học cho trẻ em . . . . . . . .d, Mẹ đã . . . . . rồi nên chú ý giữ gìn sức khoẻ.e, Cha nó mất, mẹ nó . . . . . . . . . . , nên chú nó rất thương nó.đi nghỉ.chia tay nhaukhiếm thị.có tuổiđi bước nữa*2- Bài tập 2:  Xác định câu có sử dụng nói giảm nói tránh trong các cặp câu sau:a1) Anh phải hoà nhã với bạn bè!a2) Anh nên hoà nhã với bạn bè!b1) Anh ra khỏi phòng tôi ngay!b2) Anh không nên ở đây nữa!c1) Xin đừng hút thuốc trong phòng!c2) Cấm hút thuốc trong phòng!*3- Bài tập 3:  Đặt câu theo các cách nói giảm nói tránh: - Dùng từ đồng nghĩa. - Dùng cách nói phủ định từ trái nghĩa. - Nói vòng.( GV cho 3 HS lên bảng đặt câu )4- Bài tập 4: HS đọc bài tập 4 – thảo luận nhóm 2 phút. GV cho HS trình bày 1 phút.Khi cần phải kiên quyết phê phán một hiện tượng xấu trong cuộc sống.*Ngày dạy: 26/10/2010Tiết 40:  NÓI GIẢM NÓI TRÁNHI. Nói giảm nói tránh và tác dụng của nói giảm nói tránh :	 * Ví du:ï * Ghi nhớ: SGK/108 * Lưu ý: II. Luyện tập:Thế nào là nói giảm nói tránh?- Có những điểm lưu ý nào cần nắm.** Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà: Học thuộc ghi nhớ, lưu ý, xem bài ghi. + Làm hoàn chỉnh vào VBT. Chuẩn bị bài mới :“ Kiểm tra Văn”.	+ Ôn lại những kiến thức cơ bản về truyện kí Việt Nam.	+ Học thuộc các nội dung theo chuẩn kiến thức - kĩ năng.	+ Nắm nội dung, nghệ thuật.	Chào các em Chúc các em học tốt