15 Dàn ý đề văn nghị luận

Đề 1 
	 Tác dụng của sách đối với đời sống con người	
A. Mở bài 	- Vai trò của tri thức đối với loài người 
- Một trong những phương pháp để con người có tri thức là chăm chỉ đọc sách bởi sách là tài sản quý giá, người bạn tốt của con người .
B. Thân bài 
* Giải thích : Sách là tài sản vô giá, là người bạn tốt bởi vì sách là nơi lưu giữ toàn bộ sản phẩm trí tuệ của con người, giúp ích cho con người về nhiều mặt trong cuộc sống 
* Chứng minh tác dụng của sách 
- Sách giúp ta có kiến thức, mở rộng tầm hiểu biết , thu nhận thông tin một cách nhanh nhất+ DC chứng minh 
- Sách bồi dưỡng tinh thần , tình cảm cho chúng ta để chúng ta trở thành người tốt + DC
- Sách là người bạn động viên ,chia xẻ làm vơi đi nỗi buồn của ta + DC
* Tác hại của việc không đọc sách : Hạn hẹp về tầm hiểu biết tri thức, tâm hồn cằn cỗi 
* Phương pháp đọc sách 
- Phải chọn sách tốt, có giá trị để đọc
- Phải đọc kỹ, vừa đọc vừa nghiền ngãm ,suy nghĩ , ghi chép những điều bổ ích 
- Thực hành , vận dụng những điều học được từ sách vào đời sống.
C. Kết bài 
- Khẳng định sách là người bạn tốt
- Lời khuyên phải chăm chỉ đọc sách , phải yêu quý sách 
Đề 2
Hãy viết một bài văn nghị luận để khuyên một số bạn còn lười học, đi học không chuyên cần.
A. Mở bài 	
Giới thiệu bài : Lười học là tình trạng phổ biến đối với học sinh hiện nay, nhất là học sinh vùng nông thôn và vùng sâu xa
B. Thân bài 	
- Đất nước đang rất cần những người có tri thức để xây dựng đất nước 
- Muốn có tri thức , học giỏi cần chăn học : kiên trì làm việc gì cũng thành công
- Xung quanh ta có nhiều tấm gương chăm học học giỏi :
- Thế mà một số bạn học sinh còn chểnh mảng trong học tập khiến thầy cô và cha mẹ lo buồn 
- Các bạn ấy chưa thấy rằng bây giờ càng ham vui chơi thì sau này càng khó tìm được niềm vui trong cuộc sống = > Vậy thì ngay từ bây giờ các bạn hãy chăm chỉ học tập 
C. Kết bài :
- Liên hệ với bản thân
Đề 3
Hãy viết bài nghị luận với đề tài : Bảo vệ môi trường thiên nhiên là bảo vệ cuộc sống của chúng ta 
A. Mở bài : Giới thiệu về môi trường thiên nhiên: không khí, nước, cây xanh
B. Thân bài 
- Bảo vệ bầu không khí trong lành 
+ Tác hại của khói xả xe máy, ô tô Tác hại của khí thải công nghiệp
- Bảo vệ nguồn nước sạch 
+ Tác hại của việc xả rác làm bẩn nguồn nước sạch .Tác hại của việc thải chất thải công nghiệp
- Bảo vệ cây xanh Nếu rừng bị chặt phá thì :
+ Cây cối bị chết, chim thú bị huỷ diệt. Cây cối chết sông ngòi khô cạn 
+ Khí hậu trái đất sẽ nóng lên ảnh hưởng đến sức khoẻ.Hiện tượng xói mòn lũ lụt thiệt hại đến sản xuất 
C. Kết bài . Mỗi chúng ta hãy có ý thức trách nhiệm bảo vệ cuộc sống của chúng ta 
ĐỀ 4
Bạn em chỉ thích trò chơi điện tử mà tỏ ra thờ ơ không quan tâm tới thiên nhiên, em hãy chứng minh cho bạn thấy: Thiên nhiên là nơi cho ta sức khoẻ, hiểu biết, niềm vui vô tận. và vì thế, chúng ta cần gần gũi với thiên nhiên, yêu mến thiên nhiên 
 A. Mở bài :- Dẫn dắt, nêu vấn đề: Thiên nhiên là nơi cho ta sức khoẻ, hiểu biết niềm vui và chúng ta cần gần gũi thiên nhiên.
B. Thân bài:	
 + Luận điểm 1: Thiên nhiên là nơi cho ta sức khoẻ
 - Nếu đứng trong một căn phòng nhỏ, và dầy khói thuốc lá và ở ngoài kia là thiên nhiên hùng vĩ, có núi, có sông thì bạn sẽ chọn nơi nào? - Con người nếu như không có thiên nhiên thì con ngời chỉ như một cái máy, chắc chắn không ai có thể thoát khỏi hội chứng của sự căng thẳng. Thiên nhiên chính là liều thuốc bổ đối với sức khoẻ của con người
 + Luận điểm 2: Thiên nhiên đem đến cho ta sự hiểu biết niềm vui
 - Tham quan thiên nhiên ta sẽ tích luỹ được các kiến thức về sinh học, vật lý hay hoá học. 
 - Thiên nhiên là nơi ta thực hành những kiến thức mà ta tích luỹ được qua sách vở
 - Gần gũi với thiên nhiên là thêm yêu đời, yêu cuộc sống, tạo nên cảm hứng sáng tác văn học. 
(Dẫn chứng một số nhà văn gần gũi với thiên nhiên trong văn học:Nguyễn Trãi trong Côn Sơn ca)
* Cần gần gũi với thiên nhiên, yêu mến với thiên nhiên. Bằng cách: Cùng gia đình có những ngày nghỉ cuối tuần đến với thiên nhiên; su tần các mẫu trong thiên nhiên; vẽ tranh phong cảnh; chăm sóc cây xanh ...
C. Kết bài -Khái quát lại vai trò của thiên nhiên với đời sống con người. Lời kêu gọi mọi người hãy gần gũi với thiên nhiên. 
ĐỀ 5
Một số bạn lớp em đang đua đòi ăn mặc theo lối không lành mạnh, không phù hợp với lứa tuổi học sinh, với truyền thống dân tộc, gia đình. Em hãy viết một bài văn nghị luận để thuyết phục các bạn đó thay đổi cách ăn mặc cho đứng đắn hơn.
 A. Mở bài - Vai trò của mốt trang phục đối với xã hội và con ngời có văn hoá nói chung và tuổi học trò nói riêng.
B. Thân bài:
- Tình hình ăn mặc hiện nay của lứa tuổi học sinh 
+ Đa số các bạn ăn mặc đứng đắn, có văn hoá
+ Tuy nhiên vẫn còn một số bạn đua đòi chạy theo mốt ăn mặc không lành mạnh ( đan yếu tố tự sự, miêu tả ) 
- Tác hại của lối ăn mặc không lành mạnh 
+ Vừa tốn kém, mất thời gian, ảnh hưởng xấu tới kết quả học tập 
+ lại không có văn hoá, thiếu tự trọng, ảnh hưởng tới nhân cách của con người 
- ăn mặc như thế nào là có văn hoá ?
+ Phải phù hợp với lứa tuổi học sinh, với truyền thống văn hoá của dân tộc và hoàn cảnh gia đình. 
+ Đó là cách ăn mặc giản dị, gọn gàng, đứng đắn để chứng tỏ mình là người lịch sự, có văn hoá, biết tự trọng và tôn trọng mọi người 
 C. Kết bài :- Các bạn cần thay đổi lại cách ăn mặc cho phù hợp, lành mạnh, đứng đắn
ĐỀ 6
 .Trong các môn thể thao bóng đá là môn thể thao có lợi cho sức khoẻ.Hãy nêu những lợi ích của môn thể thao đó và suy nghĩ của bản thân.
 A. Mở bài :
-Giới thiệu hoạt động thể dục thể thao rất cần thiết.
-Giới thiệu môn thể thao bóng đá đem lại lợi ích gì?
B. Thân bài:
-Bóng đá là một môn thể thao rất có lợi.Bóng đá có lợi cho sức khoẻ
+Chơi bóng đá các cơ quan của cơ thể hoạt động mạnh hơn,tăng sức dẻo dai,linh hoạt.
+Chơi bóng đá cũng như hoạt đông thể thao khác làm cho hình thể phát triển đẹp.
-Bóng đá rèn luyện tinh thần: 
+Rèn luyện sự dũng cảm
+Rèn luyện ý thức đồng đội.
+Chơi bóng đá giải trí sau khi lao động,học tập
+(dẫn chứng ngắn gọn...)
-Suy nghĩ của bản thân:
+Bóng đá là môn thể thao đang được hâm mộ nhất...
+Em thích tham gia bóng đá để rèn luyện thân thể và tinh thần không dam mê đến mức quên việc học tập,không chơi vô tổ chức làm ảnh hưởng đến sinh hoạt nhất là không chơi trên đường giao thông.
C. Kết bài 
-Khẳng định bóng đá là môn thể thao có ích.
-Bóng đá có ích khi biết chơi đúng chỗ,đúng cách.
ĐÒ 2
Mét sè b¹n em ®ang ®ua ®ßi theo lèi ¨n mÆc kh«ng lµnh m¹nh ,kh«ng phï hîp víi løa tuæi häc sinh ,víi truyÒn thèng v¨n ho¸ cña d©n téc vµ hoµn c¶nh cña gia ®×nh .Em h·y viÕt mét bµi nghÞ luËn ®Ó thuyÕt phôc c¸c b¹n ®ã thay ®æi c¸ch ¨n mÆc cho ®óng ®¾n h¬n 
(§Ò cuèi n¨m 2004-2005)
A. Mở bài: ( 1 điểm)
Dẫn dắt : hiện tượng chạy đua theo mốt của học sinh hiện nay. ( 0,5 điểm)
Nêu vấn đề: Lầm tưởng đó là hợp thời nhưng tốn tiền của, thời gian vô ích, làm phai nhạt truyền thống văn hóa dân tộc. Vậy chạy theo mốt đúng hay không ? ( 0,5điểm)
B.Thân bài: ( 7 điểm)
HS cần trình bày được các ý sau:
Nếu bạn trút bỏ những chiếc áo sơ mi trắng, quần xanh/ đen để mặc vào mình những bộ quần áo không hợp với người Việt Nam. Hôm nay là mốt quần bò tua gấu, ngày mai là áo ngắn cũn cỡn, giày cao gót, áo chun...thì mọi người sẽ nghĩ gì về bạn... ( 2 điểm)
Có những bạn trước đây ăn mặc giản dị sau thời gian cách ăn mặc thay đổi, cho rằng cách ăn mặc mới này là” sành điệu”.... ( 1 điểm)
Dù vậy, vẫn còn có những bạn mặc bộ quần áo mà một số các bạn khác cho là lỗi thời, lạc hậu nhưng bạn đó vẫn được rất nhiều người tôn trọng quý mến vì bộ quần áo bạn mặc vẫn hợp tuổi trẻ, vẫn đẹp, vẫn hấp dẫn...Vì vậy ta có thể khẳng định rằng: đẹp không phải căn cứ vào mốt...( 2 điểm )
 Hiện nay, nước ta có nhiều khách du lịch đến, nếu họ thấy trên hè phố toàn những thanh niên, học sinh ...với những bộ quần áo “sành điệu” như vậy liệu họ sẽ nghĩ gì về cách ăn mặc của thanh niên Việt Nam. ( 2 điểm)
C.Kết bài:( 1 điểm)
-Khái quát lại nội dung vấn đề về cách ăn mặc không lành mạnh của một số bạn HS hiện nay. ( 0,5 điểm)
-Đưa ra những lời khuyên bổ ích và liên hệ bản thân.... ( 0,5 điểm) 
§Ò 4
(®ª 1 trang 85 sgk)
Dùa vµo c¸c v¨n b¶n ChiÕu dêi ®«....®èi víi vËn mÖnh ®Êt n­íc
 (100 bµi v¨n øng dông 8 trang 189)
 T×m hiÓu ®Ò 
- ThÓ lo¹i: NL
- Néi dung cÇn lµm s¸ng tá: ''ChiÕu dêi ®«'' vµ ''HÞch t­íng sÜ'', h·y chøng minh r»ng: nh÷ng ng­êi l·nh ®¹o anh minh nh­ LÝ C«ng UÈn vµ TrÇn Quèc TuÊn lu«n lu«n quan t©m ®Õn viÖc ch¨m lo h¹nh phóc l©u bÒn cña mu«n d©n.
- C¸ch lµm: ph©n tÝch c¸c luËn ®iÓm ®Ó lµm s¸ng tá vai trß cña nh÷ng ng­êi l·nh ®¹o.
*. Dµn ý 
a) Më bµi: NguyÔn Tr·i ®· tõng viÕt:
 ''Tuy m¹nh yÕu tõng lóc kh¸c nhau
 Song hµo kiÖt ®êi nµo còng cã''.
Tr¶i qua mÊy ngh×n n¨m dùng n­íc vµ gi÷ n­íc, qua bao th¨ng trÇm cña lÞch sö, n­íc ta ®· cã bao nh÷ng vÞ anh hïng, nh÷ng vÞ vua anh minh vµ cã c¶ tµn b¹o, trong sè nh÷ng vÞ minh qu©n, nh÷ng anh hïng thêi ®¹i ta kh«ng thÓ kh«ng nh¾c tíi nh÷ng vÞ nh­ LÝ C«ng UÈn, TrÇn Quèc TuÊn, bëi hä lµ nh÷ng vÞ l·nh ®¹o anh minh, lu«n lu«n quan t©m ®Õn viÖc ch¨m lo h¹nh phóc l©u bÒn cña mu«n d©n.
(hoÆc më bµi b»ng ph­¬ng ph¸p ®Æt c©u hái)
b) Th©n bµi:
- T¹i sao hä ®­îc l­u danh thiªn cæ ? Ph¶i ch¨ng hä lµ nh÷ng ngêi xuÊt chóng, tµi ba lçi l¹c hay cßn v× lÝ do g× khiÕn hä thu phôc nh©n t©m ®Õn nh­ vËy ? Hai t¸c phÈm ... ®­îc nh©n d©n ta biÕt ®Õn bëi ng­êi viÕt ®· xuÊt ph¸t tõ lßng yªu th­¬ng con ng­êi.
- ''ChiÕu dêi ®«'': LÝ C«ng UÈn biªn so¹n ®Ó thÓ hiÖn t­ t­ëng muèn rêi kinh ®«.
+ ViÖc dêi ®« lµ vÊt v¶, to lín, tèn kÐm, r¾c rèi; nÕu muèn sèng yªn th©n th× vua kh«ng lµm nh­ vËy. Nh­ng kinh ®« ë n¬i trung t©m trêi ®Êt, thÕ m¹nh, binh hïng kh«ng sî ngo¹i x©m, d©n sÏ ®­îc h­ëng th¸i b×nh vua ®· kh«ng qu¶n ng¹i viÕt ''Thiªn ®« chiÕu''
+ ¤ng ®· ®a ra c¸c dÉn chøng cô thÓ ®Ó thuyÕt phôc lßng ng­êi: nh­ nhµ Th­¬ng, nhµ Chu; 2 triÒu §inh, Lª kh«ng theo dÊu cò nªn triÒu ®¹i kh«ng ®­îc l©u bÒn. B»ng nh·n quan tinh t­êng, LÝ C«ng UÈn ®· quyÕt ®Þnh chän §¹i La lµm kinh ®« ®Ó d©n ®­îc cuéc sèng yªn æn, th¸i b×nh th­¬ng d©n, lo cho d©n, v¨n b¶n lµ bµi ca yªu n­íc. LÝ C«ng UÈn lµ ng­êi nh×n xa tr«ng réng.
+ Lêi lÏ kÕt hîp hµi hoµ gi÷a lÝ vµ t×nh: søc thuyÕt phôc qua dÉn chøng cô thÓ, t×nh ®u­îc thÓ hiÖn ë viÖc kh«ng tù quyÕt ®Þnh mµ hái han, béc lé nçi lßng ''trÉm rÊt ®au xãt vÒ viÖc ®ã'', ''TrÉm muèn dùa .. nghÜ thÕ nµo ?'' LÝ C«ng UÈn thÊu t×nh, ®¹t lÝ, yªu d©n nh­ con.
- HÞch t­íng sÜ cña TrÇn Quèc TuÊn:
+ Lµ mét v¨n b¶n cã lËp luËn chÆt chÏ, s¾c bÐn víi lêi v¨n giµu c¶m xóc vµ søc thuyÕt phôc.
+ V¨n b¶n thÓ hiÖn lßng c¨m thï giÆc tét cïng, kh¬i dËy sù ®ång lßng, quyÕt t©m b¶o vÖ Tæ Quèc cña nh©n d©n ta TrÇn Quèc TuÊn yªu d©n, th­¬ng d©n nªn kiªn quyÕt, m¹nh mÏ, ...  hoa, lu«n tØnh t¸o, ®ñ b¶n lÜnh ®Ó chèng l¹i mäi thö th¸ch, c¸m dç cña x· héi. §ång thêi còng lªn ¸n, dÑp bá tÖ n¹n b»ng c¸ch kh«ng tiÕp tay cho chóng. NÕu lì v­íng vµo th× ph¶i dïng nghÞ lùc, quyÕt t©m, v­ît lªn chÝnh m×nh ®Ó tõ bá con ®­êng sai tr¸i. Bªn c¹nh ®ã nhµ n­íc còng ph¶i ®­a nh÷ng ng­êi nghiÖn vµo tr­êng cai nghiÖn, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho hä, tr¸nh nh÷ng c¶nh " nhµn c­ vi bÊt thiÖn", gióp hä nhanh chãng hoµ nhËp víi cuéc sèng céng ®ång, kh«ng xa l¸nh, k× thÞ hä.
c. KÕt bµi
- Ma tóy qu¶ lµ mét con quû khñng khiÕp nhÊt cña gia ®×nh vµ x· héi, cßn h¬n c¶ bÖnh tËt vµ ®ãi kh¸t. Chóng ta vÉn cã thÓ phßng trõ nanh vuèt cña con quû d÷ nµy. Mçi chóng ta ph¶i nªu cao c¶nh gi¸c, chung tay ng¨n chÆn nã, më réng vßng tay ®ì lÊy nh÷ng ng­êi nghiÖn, ®õng ®Ó hä lón qu¸ s©u vµo bãng tèi. §Æc biÖt lµ häc sinh chóng ta ph¶i kiªn quyÕt nãi kh«ng víi ma tóy, x©y dùng mét m¸i tr­êng, mét x· héi kh«ng cã ma tóy.
§Ò 16: Qua bµi ChiÕu dêi ®«
em h·y lµm s¸ng tá vai trß cña LCU trong viÖc dêi ®«?
*.T×m hiÓu ®Ò
- ThÓ lo¹i: NL
- Néi dung cÇn lµm s¸ng tá: vai trß cña LCU trong viÖc dêi ®«.
- C¸ch lµm: ph©n tÝch c¸c luËn ®iÓm ®Ó thÊy ®­îc sù thuyÕt phôc khÐo lÐo, lùa chän s¸ng suèt cña LCU.
*. Dµn ý
a. Më bµi
- LCU ( 974- 1028) tøc LÝ Th¸i Tæ, quª ë §×nh B¶ng – Tõ S¬n – B¾c Ninh. ¤ng lµ ng­êi th«ng minh, nh©n ¸i, cã chÝ lín cã c«ng s¸ng lËp ra v­¬ng triÒu LÝ. N¨m 1010 LCU viÕt ChiÕu Dêi §« ®Ó thuyÕt phôc nh©n d©n tu©n theo mÖnh lªnh cña nhµ vua dêi ®« tõ Hoa L­ vÒ Thµnh §¹i La
b. Th©n bµi
- §Ó thuyÕt phôc dêi ®« LCU ®· nªu viÖc dêi ®« cña c¸c triÒu ®¹i x­a ë TQ: Nhµ Th­¬ng : 5 lÇn dêi ®«, Nhµ Chu : 3 lÇn dêi ®«.Theo LCU viÖc dêi ®« vÒ trung t©m cña c¸c triÒu ®¹i TQ phï hîp víi qui luËt kh¸ch quan trªn v©ng lÖnh trêi, d­íi theo ý d©n, nh»m môc ®Ých m­u toan nghiÖp lín, x©y dùng v­¬ng triÒu phån thÞnh, tÝnh kÕ l©u dµi cho thÕ hÖ sau cho nªn kÕt qu¶ vËn n­íc l©u dµi, phong tôc phån thÞnh quèc gia giµu m¹nh, ®Êt n­íc bÒn v÷ng, ph¸t triÓn thÞnh v­îng. ViÖc dêi ®« cña c¸c triÒu ®¹i nµy chøng tá dêi ®« lµ viÖc lµm th­êng xuyªn cña c¸c triÒu ®¹i.Trong lÞch sö còng tõng cã chuyÖn dêi ®« vµ ®· tõng ®em l¹i nh÷ng ®iÒu tèt ®Ñp. VËy viÖc dêi ®« cña LTT kh«ng cã g× lµ kh¸c th­êng.
 - LTT phª ph¸n viÖc kh«ng dêi ®« cña 2 triÒu §inh vµ Lª cø ®ãng yªn ®« thµnh ë vïng nói Hoa L­, kh«ng theo mÖnh trêi, kh«ng häc ng­êi x­a nªn triÒu ®¹i ng¾n ngñi, nh©n d©n khæ cùc, v¹n vËt kh«ng thÝch nghi, kh«ng thÓ ph¸t triÓn thÞnh v­îng trong vïng ®Êt chËt chéi. Soi sö s¸ch vµo t×nh h×nh thùc tÕ th× thùc ra 2 triÒu ®ã thÕ vµ lùc ch­a ®ñ m¹nh ®Ó ra n¬i ®ång b»ng, ®Êt ph¼ng, n¬i trung t©m cña ®Êt n­íc ph¶i dùa vµo thÕ nói rõng hiÓm trë. Thêi LÝ, trong ®µ ph¸t triÓn ®i lªn cña ®Êt n­íc, viÖc ®ãng ®« ë Hoa L­ kh«ng cßn phï hîp n÷a
- Bªn c¹nh lÝ lµ t×nh ''TrÉm rÊt ®au xãt vÒ viÖc ®ã'', lêi v¨n t¸c ®éng c¶ tíi t×nh c¶m ng­êi ®äc, t¸c gi¶ béc lé kh¸t väng x©y dùng ®Êt n­íc l©u bÒn, hïng c­êng.
- Theo LCU thµnh §¹i La cã nhiÒu lîi thÕ ®Ó chän lµm kinh ®« cña ®Êt n­íc:
 + VÒ vÞ thÕ ®Þa lÝ : ë n¬i trung t©m ®Êt trêi, më ra bèn h­íng, l¹i cã nói cã s«ng, ®Êt réng mµ b»ng ph¼ng, cao mµ tho¸ng tr¸nh ®­îc n¹n lôt léi , chËt chéi
 + VÒ vÞ thÕ chÝnh trÞ: lµ ®Çu mèi giao l­u,''chèn tô héi cña 4 ph­¬ng'' lµ m¶nh ®Êt h­ng thÞnh''mu«n vËt còng rÊt mùc phong phó tèt t­¬i''..
* Nh­ vËy vÒ tÊt c¶ c¸c mÆt thµnh §¹i La cã ®ñ mäi ®iÒu kiÖn tèt nhÊt ®Ó trë thµnh kinh ®« cña ®Êt n­íc n­íc ta ®ang trªn ®µ lín m¹nh, thÓ hiÖn ý chÝ tù c­êng d©n téc. Lý C«ng UÈn dêi ®« lµ v× lîi Ých cña tr¨m d©n ®iÒu ®ã cho ta thÊy «ng lµ mét vÞ vua s¸ng suèt cã tÇm nh×n xa tr«ng réng.
- Hai c©u cuèi t¸c gi¶ kh«ng ra mÖnh lÖnh mµ l¹i ra c©u hái mang tÝnh chÊt trao ®æi,®èi tho¹i, t©m t×nh ®ång c¶m gi÷a vua vµ d©n, thuyÕt phôc b»ng lÝ vµ t×nh mµ vÉn thÓ hiÖn quyÕt ®Þnh ®ã lµ nguyÖn väng cña vua vµ d©n.
* Liªn hÖ ®Õn Th¨ng Long - Hµ Néi ®Ó thÊy sù ®óng ®¾n cña viÖc dêi ®« ®· ®­îc chøng minh nh­ thÕ nµo trong lich sö n­íc ta. Th¨ng Long - Hµ Néi lu«n v÷ng vµng trong mäi thö th¸ch lÞch sö lu«n lµ tr¸i tim cña Tæ Quèc.
c. KÕt bµi
- ChiÕu dêi ®« ph¶n ¸nh kh¸t väng cña nh©n d©n vÒ mét ®Êt n­íc ®éc lËp, thèng nhÊt, ®ång thêi ph¶n ¸nh ý chÝ tù c­êng cña d©n téc §¹i ViÖt ®ang trªn ®µ ph¸t triÓn. Dêi ®« tõ Hoa L­ ra vïng ®ång b¨ng chøng tá triÒu ®×nh ®ñ søc chÊm døt n¹n PK c¸t cø, thÕ vµ lùc s¸nh ngang ph­¬ng B¾c, thùc hiÖn nguyÖn väng cña nh©n d©n thu giang s¬n vÒ mét mèi, x©y dùng ®Êt n­íc ®éc lËp tù c­êng. Bµi chiÕu cã søc thuyÕt phôc m¹nh mÏ v× nãi ®óng ®­îc ý nguyÖn cña nh©n d©n, cã sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a lÝ vµ t×nh.
 ( ĐỀ SỐ 1)
I, Yêu cầu chung:
a. Về hình thức: ( 1 điểm).
- Bài viết có bố cục rõ ràng, Văn viết trong sáng mạch lạc, không mắc lỗi diễn đạt, chính tả.
b. Về nội dung: 
Giải thích câu nói sau của M. go- rơ ki: “Hãy yêu sách, nó là nguồn kiến thức, chỉ có kiến thức mới là con đời sống”. HS có thể trình bày nhiều cách diễn đạt khác nhau, song cần đảm bảo được các ý chính sau:
1.Mở bài: (1 điểm) 
-Sự gần gũi, gắn bó, thân thiết của sách đối với đời sống mỗi con người.
 ( 0,5 điểm)
-Giới thiệu câu nói của M. go- rơ ki và gợi ra phương pháp giải thích...
 ( 0,5 điểm)
2.Thân bài: (7điểm) 
 -HS lần lượt trình bày các nội dung:
 + Sách là gì ? là một sản phẩm tinh thần, là kho báu trí tuệ của nhân loại từ xưa đến nay. (1 điểm) 
 +Kiến thức là gì? Tại sao sách lại là nguồn kiến thức? 
 - Kiến thức: là tri thức, kĩ năng, là những hiểu biết của con người trong cuộc sống. Con đường sống là con đường phát triển trí tuệ. Sách và kiến thức có mối quan hệ mật thiết với nhau...(1,5 điểm)
-Nếu không có kiến thức thì đời sống con người sẽ gặp phải những khó khăn gì? Xã hội sẽ phát triển ra sao ? (1 điểm) 
+Phải yêu quý sách: vì sách là kho kiến thức, soi sáng sự văn minh, phát triển của nhân loại nói chung và của mỗi con người chúng ta nói riêng, nó giúp chúng ta rất nhiều trong mọi lĩnh vực cuộc sống(dẫn chứng). ( 2,0 điểm)
+ Chỉ có kiến thức mới là con đường sống: Cuộc sống của con người có rất nhiều nhu cầu chính đáng và cũng luôn phải đối mặt với nhiều mối nguy cơ, thách thức. Đáp ứng nhu cầu của con người và đối phó với những nguy cơ ấy, cần phải có kiến thức và chỉ có kiến thức mới thực hiện được... ( 1,5 điểm)
3.Kết bài : (1điểm) 
- Khẳng định vai trò, vị trí không thể thiếu được của sách trong cuộc sống. Tuy nhiên phải biết cách đọc sách và chọn sách phù hợp thì sách mới là nguồn kiến thức quý giá.
ĐỀ BÀI
Trong bài “ bàn luận về phép học” của La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp có nêu ra một số phương pháp học đúng đắn, trong đó có phương pháp “ học đi đôi với hành” Em hãy trình bày suy nghĩ, quan điểm của em về mối quan hệ giữa “học” và “hành”.
 	 HƯỚNG DẪN CHẤM
 ( ĐỀ SỐ 2)
I, Yêu cầu chung:
a. Về hình thức: ( 1 điểm).
- Bài viết có bố cục ba phần rõ ràng. 
- Viết đúng thể loại văn nghị luận với phép lập luận chủ yếu là giải thích có kết hợp với chứng minh.
- Văn viết giàu cảm xúc, diễn đạt trong sáng, mạch lạc, không mắc lỗi diễn đạt, chính tả.
b) Về nội dung
 - Dẫn dắt và nêu vấn đề cần nghị luận. Trình bày suy nghĩ, quan điểm của em về mối quan hệ giữa “học” và “hành”. HS trình bày diễn đạt nhiều cách khác nhau, song cần đảm bảo được các ý chính sau:
1. Mở bài: ( 1 điểm)
- Từ xưa đến nay có không ít người bàn về cách học , phương pháp học sao cho đạt hiệu quả cao nhất. ( 0,5 điểm)
- Trong bài tấu trình lên vua Quang Trung , Nguyễn Thiếp có bàn về phép học trong đó có đề xuất đến một số hương pháp học rất đúng đắn, rất tiến bộ , đó là: “ Học phải đi đôi với hành”. (0,5 điểm)
2. Thân bài :( 7 điểm)
- Học là gì ? Hành là gì ? Học là nắm chắc lý thuyết ,hành là thực tế , là việc làm cụ thể. Học đi đôi với hành có nghĩa là học lý thuyết phải gắn liền với thực tế , với việc làm ( lấy dẫn chứng). ( 2,5 điểm)
- Học và hành có mối quan hệ chặt chẽ , bổ sung cho nhau: Học giỏi lý thuyết thì làm kim chỉ nam cho thực hành một cách dễ dàng hơn. Thực hành tốt , lý thuyết sẽ nhớ lâu hơn, hiểu sâu sắc hơn. ( lấy dẫn chứng) ( 2,5 điểm)
- Thiếu đi một trong hai yếu tố thì làm việc gì cũng khó ( 1 điểm)
- Học phải kết hợp với hành thì tri thức mới toàn diện và sâu sắc mới góp phần xây dựng quê hương đất nước. ( 1 điểm)
3. Kết bài: ( 1 điểm)
 - Ý nghĩa, kết quả của phương pháp “ Học đi đôi với hành”trong thực tế cuộc sống. ( 0,5 điểm)
§Ò6 : Cã ý kiÕn cho r»ng : ChÞ DËu vµ L·o H¹c lµ nh÷ng h×nh t­îng tiªu biÓu cho phÈm chÊt vµ sè phËn cña ng­êi n«ng d©n ViÖt Nam tr­íc c¸ch m¹ng th¸ng T¸m.
Qua v¨n b¶n “ Tøc n­íc vì bê ” ( Ng« TÊt Tè ), “ L·o H¹c ” ( Nam Cao ), em h·y lµm s¸ng tá nhËn ®Þnh trªn. 
§¸p ¸n:
1/ Më bµi : 
	Häc sinh dÉn d¾t vµ nªu ®­îc vÊn ®Ò nghÞ luËn : ChÞ DËu vµ L·o H¹c lµ nh÷ng h×nh t­îng tiªu biÓu cho phÈm chÊt vµ sè phËn cña ng­êi n«ng d©n ViÖt Nam tr­íc c¸ch m¹ng th¸ng t¸m. 
2/ Th©n bµi:
a. ChÞ DËu vµ L·o H¹c lµ nh÷ng h×nh t­îng tiªu biÓu cho phÈm chÊt tèt ®Ñp cña ng­êi n«ng d©n ViÖt Nam tr­íc c¸ch m¹ng .
* ChÞ DËu : 
-Lµ mét mÉu mùc võa gÇn gòi võa cao ®Ñp cña ng­êi phô n÷ n«ng th«n ViÖt Nam thêi k× tr­íc c¸ch m¹ng : Cã phÈm chÊt cña ng­êi phô n÷ truyÒn thèng, cã vÎ ®Ñp cña ng­êi phô n÷ hiÖn ®¹i. Cô thÓ : 
- Lµ mét ng­êi vî giµu t×nh th­¬ng : ¢n cÇn ch¨m sãc ng­êi chång èm yÕu gi÷a vô su thuÕ. 
- Lµ ng­êi phô n÷ cøng cái, dòng c¶m ®Ó b¶o vÖ chång . 
* L·o H¹c : 
-Tiªu biÓu cho phÈm chÊt ng­êi n«ng d©n thÓ hiÖn ë.
 - Lµ mét l·o n«ng chÊt ph¸t, hiÒn lµnh, nh©n hËu ( dÉn chøng). 
 - Lµ mét l·o n«ng nghÌo khæ mµ trong s¹ch, giµu lßng tù träng(dÉn chøng) 
b. Hä lµ nh÷ng h×nh t­îng tiªu biÓu cho sè phËn ®au khæ, bi th¶m cña ng­êi n«ng d©n ViÖt Nam tr­íc c¸ch m¹ng :
* ChÞ DËu 
- Sè phËn ®iªu ®øng : NghÌo khæ, bÞ bãc lét su thuÕ, chång èm vµ cã thÓ bÞ ®¸nh, bÞ b¾t l¹i. 
* L·o H¹c :
-Sè phËn ®au khæ, bi th¶m : Nhµ nghÌo, vî chÕt sím, con trai bá lµng ®i lµm phu cao su, thui thñi sèng c« ®¬n mét m×nh; tai ho¹ dån dËp, ®au khæ v× b¸n cËu vµng; t¹o ®­îc mãn nµo ¨n mãn nÊy, cuèi cïng ¨n b¶ chã ®Ó tù tö. 
c.Bøc ch©n dung ChÞ DËu vµ L·o H¹c ®· t« ®Ëm gi¸ trÞ hiÖn thùc vµ tinh thÇn nh©n ®¹o cña hai t¸c phÈm.
 Nã béc lé c¸ch nh×n vÒ ng­êi n«ng d©n cña hai t¸c gi¶. C¶ hai nhµ v¨n ®Òu cã sù ®ång c¶m, xãt th­¬ng ®èi víi sè phËn bi kÞch cña ng­êi n«ng d©n ; ®au ®ín, phª ph¸n x· héi bÊt c«ng, tµn nhÉn. ChÝnh x· héi Êy ®· ®Èy ng­êi n«ng d©n vµo hoµn c¶nh bÇn cïng, bi kÞch; ®Òu cã chung mét niÒm tin míi vÒ kh¶ n¨ng chuyÓn biÕn tèt ®Ñp cña nh©n c¸ch con ng­êi. Tuy vËy, mçi nhµ v¨n còng cã c¸ch nh×n riªng : Ng« TÊt Tè cã thiªn h­íng nh×n ng­êi n«ng d©n trªn gãc ®é ®Êu tranh giai cÊp, cßn Nam Cao chñ yÕu ®i s©u vµo ph¶n ¸nh sù thøc tØnh trong nhËn thøc vÒ nh©n c¸ch mét con ng­êi Nam Cao ®i s©u vµo thÕ giíi t©m lý cña nh©n vËt, cßn Ng« TÊt Tè chñ yÕu miªu t¶ nh©n vËt qua hµnh ®éng ®Ó béc lé phÈm chÊt 
3/ KÕt bµi : 	Kh¼ng ®Þnh l¹i vÊn ®Ò.