Thiết kế giáo án môn Sinh học 8 - Tiết 41: Bài tiết nước tiểu

 Ngày soạn: 14.1.09
 Tiết 41: bài tiết nước tiểu
 A .Mục tiêu bài học: 
 Học xong bài này HS phải:
- Trình bày được quá trình hình thành nước tiểu và thực chất của quá trình đó
Trình bày được quá trình thải nước tiểu.
Phân biệt được nước tiểu đầu và nước tiểu chính thức, nước tiểu đầu và huyết tương.
- Rèn luyện kỉ năng quan sát, phân tích kênh hình, kỉ năng tổng hợp
B. Đồ dùng Dạy- Học
1. GV chuẩn bị: Tranh vẽ: Sơ đồ cấu tạo hệ bài tiết nước tiểu
2. HS chuẩn bị: Kẻ bảng so sánh nước tiểu đầu và nước tiểu chính thức như đã hướng dẫn 
 Nghiên cứu bài truớc khi đến lớp.
C. Hoạt động Dạy- Học:
1. ổn định tổ chức lớp
2. Bài củ: ? Nêu vai trò của bài tiết đối với cơ thể? Kể tên những sản phẩm bài tiết và cơ quan thực hiện chức năng bài tiết những sản phẩm đó?
 ? Cấu tạo của hệ bài tiết nước tiểu? Cơ quan nào trong hệ bài tiết nước tiểu là quan trọng nhất? Vì sao? 
3 Bài mới: GV ĐVĐ: Qúa trình lọc máu để tạo thành nước tiểu diễn ra như thế nào? ở bộ phận nào của thận? Chúng ta cùng tìm hiểu qua bài mới
 Hoạt động 1: Tạo thành nước tiểu
 Hoạt động của GV
- GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin, GV vẽ sơ đồ lên bảng.
? Sự hình thành nước tiểu diễn ra ở đâu? Gồm những quá trình nào?
- GV nhận xét, trình bày lại các quá trình lọc máu theo sơ đồ.
? Thành phần nước tiểu đầu và máu khác nhau như thế nào?
- GV kẻ bảng so sánh nước tiểu đầu và nước tiểu chính thức, yêu cầu HS hoàn thành.
- GV điều khiển 2 HS lên trình bày, yêu cầu lớp theo dõi, bổ sung.
 Hoạt động của HS
- HS nghiên cứu thông tin SGK, tự xử lí thông tin.
- HS hoạt động cá nhân.Cá nhân trả lời, lớp bổ sung:
+ Diễn ra ở đơn vị chức năng của thận, bao gồm các quá trình:
Quá trình lọc máu ở cầu thận để tạo ra nước tiểu đầu ở nang cầu thận
Quá trình hấp thụ lại ở ống thận.
Quá trình bài tiết tiếp để tạo thành nước tiểu chính thức ở ống thận.
- HS theo dõi, tự khắc sâu kiến thức.
+ Nước tiểu đầu không có tế bào máu và Prôtêin còn máu chứa tế bào mấu và Prôtêin.
- HS lên bảng hoàn thành, lớp nhận xét, bổ sung.
Đặc điểm
Nước tiểu đầu
Nước tiểu chính thức
- Nồng độc các chất hoà tan.
- Các chất cặn bã, chất độc.
- Chất dinh dưỡng
- Nồng độ loãng
- ít
- Còn nhiều
- Nồng độ đậm đặc
- Nhiều
- Gần như không có.
- GV nhận xét, bổ sung.
- GV mở rộng: Mỗi ngày thận lọc khoảng 170l nước tiểu đầu, qua quá trình hấp thụ lại chỉ còn 1,5l nước tiểu chính thức.
- GVliện hệ các bệnh về thận.
- HS theo dõi, tự liên hệ
 Tiểu kết:
- Sự tạo thành nước tiểu diễn ra tại các đơn vị chức năng của thận
- Gồm các quá trình:
+ Quá trình lọc máu ở cầu thận để tạo ra nước tiểu đầu ở nang cầu thận
+ Quá trình hấp thụ lại ở ống thận.
+ Quá trình bài tiết tiếp để tạo thành nước tiểu chính thức ở ống thận
 Hoạt động 2: Thải nước tiểu.
- GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin SGK.
? Vì sao sự tạo nước tiểu ở đơn vị chức năng của thận lại diễn ra liên tục?
- GV nhận xét.
? Tại sao sự thải nước tiểu ra khỏi cơ thể chỉ xảy ra vào những lúc nhất định?
? Nước tiểu được thải ra ngoài nhờ đâu?
 - GV nhận xét, bổ sung.
- GVlưu ý HS: Khi buồn tiểu phải đi tiểu ngay, không nín nhịn lâu ảnh hưởng đến bóng đái.
- HS liên hệ đến bệnh đái tháo đường.
- Cá nhân tự xử lí thông tin.
+ Vì thực chất của quá trình lọc nước tiểu là sự lọc máu, mà máu luôn tuần hoàn liên tục qua thận.
+ Vì nước tiểu chỉ được thải ra ngoài khi thể tích trong bóng đái lên đến 200ml đủ áp lực gây cảm giác buồn đi tiểu.
+ Nhờ sự phối hợp của cơ vòng bóng đái 
Tiểu kết:
Nước tiểu chính thức —› bể thận —› bóng đái —› ra ngoài
4. Củng cố- đánh giá:
- 1 HS đọc kết luận chung.
? Bản chất của quá trình lọc nước tiểu là gì? Diễn ra tại đâu?
? Hoạt động thải nước tiểu diễn ra như thế nào?
5. Dặn dò.
- Về nhà tìm hiểu mục em có biết
- Hoàn thành các bài tập SGk.
- Nghiên cứu bài 40