Thơ chúc tết của Bác

   Chủ tịch Hồ Chí Minh là vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc ta, Người còn là một nhà thơ lớn. Trong suốt cuộc đời cách mạng của mình Chủ tịch Hồ Chí Minh làm rất nhiều thơ. Bên cạnh tập Nhật ký trong tù và nhiều bài thơ khác của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Người còn để lại cho chúng ta những bài thơ chúc Tết với biết bao tình cảm ấm áp thương yêu.
Bác Hồ với các anh hùng
và dũng sĩ miền Nam
   Đã từ lâu, lặng đi trong thời khắc giao thừa để lắng nghe thơ chúc tết của Bác Hồ đã trở thành tục lệ của đồng bào ta. Từ các cụ già râu tóc bạc phơ đến bầy em nhỏ, tất cả đều cảm thấy lòng lắng dịu khi nghe giọng nói ấm áp, thiết tha  của Người đọc thơ chúc tết. Và cả khi Người không còn nữa, Tết đến mọi nhà vẫn ước mong:
Bác ơi!
            Tết đến. Giao thừa đó
Vẫn đón nghe thơ Bác mọi lần
Ríu rít đàn em vui pháo nổ
Tưởng nghìn tay Bác vỗ  sang xuân ...
(Tố Hữu)
    Thơ chúc Tết của Bác Hồ gửi đồng bào, cán bộ, chiến sĩ cả nước và kiều bào ta ở nước ngoài thường khen ngợi thành tích của một nǎm công tác và đề ra nhiệm vụ, phương hướng cho nǎm mới, động viên mọi người phấn khởi hǎng hái tiến lên hoàn thành nhiệm vụ mới.  
Chúng tôi xin trân trọng giới thiệu tập hợp 22 bài thơ chúc Tết của Chủ tịch Hồ Chí Minh từ nǎm 1942 - 1969 trong tập Hồ Chí Minh "Thơ chúc Tết" do Viện Bảo tàng Hồ Chí Minh biên soạn.
THƠ CHÚC TẾT XUÂN NHÂM NGỌ - 1942 
Tháng ngày thấm thoát chóng như thoi,
Nǎm cũ qua rồi, chúc nǎm mới:
Chúc phe xâm lược sẽ diệt vong !
Chúc phe dân chủ sẽ thắng lợi !
Chúc đồng bào ta đoàn kết mau !
Chúc Việt-minh ta càng tấn tới,
Chúc toàn quốc ta trong nǎm này
Cờ đỏ ngôi sao bay phất phới!
Nǎm này là nǎm Tết vẻ vang,
Cách mệnh thành công khắp thế giới.
THƠ CHÚC TẾT XUÂN ĐINH HỢI - 1947
Cờ đỏ sao vàng tung bay trước gió,
Tiếng kèn kháng chiến vang dậy non sông.
Toàn dân kháng chiến, toàn diện kháng chiến,
Chí ta đã quyết, lòng ta đã đồng.
Tiến lên chiến sĩ! Tiến lên đồng bào!
Sức ta đã mạnh, người ta đã đông.
Trường kỳ kháng chiến, nhất định thắng lợi!
Thống nhất độc lập, nhất định thành công! 
THƠ CHÚC TẾT XUÂN MẬU TÝ - 1948
Nǎm Hợi đã đi qua,
Nǎm Tý vừa bước tới.
Gửi lời chúc đồng bào,
Kháng chiến được thắng lợi;
Toàn dân đại đoàn kết,
Cả nước dốc một lòng,
Thống nhất chắc chắn được,
Độc lập quyết thành công.
.
THƠ CHÚC TẾT XUÂN CANH DẦN – 1950
Kính chúc đồng bào nǎm mới,
Mọi người càng thêm phấm khởi,
Toàn dân xung phong thi đua,
Đẩy mạnh cuộc chuẩn bị tới,
Chuyển mau sang tổng phản công,
Kháng chiến nhất định thắng lợi.
THƠ CHÚC TẾT XUÂN TÂN MÃO - 1951
Xuân này kháng chiến đã nǎm xuân,
Nhiều xuân thắng lợi càng gần thành công.
Toàn hǎng hái một lòng
Thi đua chuẩn bị, tổng phản công kịp thời.
THƠ CHÚC TẾT XUÂN QUÝ TỴ - 1953 
Mừng nǎm Thìn vừa qua,
Mừng xuân Tỵ đã tới.
Mừng phát động nông dân,
Mừng hậu phương phấn khởi.
Mừng tiền tuyến toàn quân
Thi đua chiến thắng mới.
Mừng toàn dân kết đoàn,
Mừng kháng chiến thắng lợi.
Mừng nǎm mới, nhiệm vụ mới,
Mừng toàn thể chiến sĩ và đồng bào,
Mừng phe dân chủ hoà bình thế giới.
THƠ CHÚC TẾT XUÂN KỶ HỢI - 1959 
Chúc mừng đồng bào nǎm mới,
Đoàn kết thi đua tiến tới,
Hoàn thành kế hoạch ba nǎm,
Thống nhất nước nhà thắng lợi.
THƠ CHÚC TẾT XUÂN TÂN SỬU - 1961
Mừng nǎm mới, mừng xuân mới,
Mừng Việt Nam, mừng thế giới!
Đường lên hạnh phúc rộng thênh thênh,
Kế hoạch 5 nǎm thêm phấn khởi.
Chúc miền Bắc hǎng hái thi đua;
Chúc miền Nam đoàn kết tiến tới!
Chúc hoà bình thống nhất thành công!
Chúc chủ nghĩa xã hội thắng lợi!
THƠ CHÚC TẾT XUÂN NHÂM DẦN - 1962
Nǎm Dần, mừng Xuân thế giới,
Cả nǎm châu phấp phới cờ hồng.
Chúc miền Bắc thi đua phấn khởi,
Bốn mùa hoa Duyên-hải, Đại-phong.
Chúc miền Nam đấu tranh tiến tới,
Sức triệu người hơn sóng biển Đông.
Chủ nghĩa xã hội càng thắng lợi,
Hoà bình thống nhất quyết thành công.
THƠ CHÚC TẾT XUÂN ẤT TỴ - 1965 
Chào mừng Ất Tỵ xuân nǎm mới,
Nhà nước ta vừa tuổi hai mươi,
Miền Bắc xây dựng đời sống mới vui tươi,
Miền Nam kháng chiến ngày càng tiến tới,
Đồng bào hai miền thi đua sôi nổi,
Đấu tranh anh dũng, cả nước một lòng,
Chủ nghĩa xã hội ngày càng thắng lợi!
Hoà bình thống nhất ắt hẳn thành công!
THƠ CHÚC TẾT XUÂN ĐINH MÙI - 1967 
Xuân về xin có một bài ca,
Gửi chúc đồng bào cả nước ta:
Chống Mỹ hai miền đều đánh giỏi,
Tin mừng thắng trận nở như hoa!
THƠ CHÚC TẾT XUÂN KỶ DẬU - 1969 
Nǎm qua thắng lợi vẻ vang,
Nǎm nay tiền tuyến chắc càng thắng to.
Vì độc lập, vì tự do,
Đánh cho Mỹ cút, đánh cho nguỵ nhào.
Tiến lên! Chiến sĩ, đồng bào,
Bắc-Nam sum họp, xuân nào vui hơn!
THƠ CHÚC TẾT XUÂN BÍNH TUẤT - 1946 
Hỡi các chiến sĩ yêu quí,
  ...
    Bao giờ kháng chiến thành công,
    Chúng ta cùng uống một chung rượu đào.
    Tết này ta tạm xa nhau,
    Chắc rằng ta sẽ Tết sau sum vầy.
...
Chúc đồng bào:
    Trong nǎm Bính Tuất mới,
    Muôn việc đều tiến tới.
    Kiến quốc mau thành công,
    Kháng chiến mau thắng lợi.
       ...
Việt Nam độc lập muôn nǎm!
THƠ CHÚC TẾT XUÂN KỶ SỬU - 1949
Kháng chiến lại thêm một nǎm mới,
Thi đua ái quốc thêm tiến tới.
Động viên lực lượng và tinh thần,
Kháng chiến càng thêm mau thắng lợi.
    Người người thi đua.
    Ngành ngành thi đua.
    Ngày ngày thi đua.
    Ta nhất định thắng.
    Địch nhất định thua.
THƠ CHÚC TẾT XUÂN NHÂM THÌN - 1952 
Xuân này, xuân nǎm Thìn
Kháng chiến vừa sáu nǎm
Trường kỳ và gian khổ
Chắc thắng trǎm phần trǎm.
Chiến sĩ thi giết giặc
Đồng bào thi tǎng gia
Nǎm mới thi đua mới
Thắng lợi ắt về ta.
Mấy câu thành thật nôm na,
Vừa là kêu gọi, vừa là mừng xuân.
THƠ CHÚC TẾT XUÂN GIÁP NGỌ - 1954 
Nǎm mới, quân dân ta có hai nhiệm vụ rành rành:
- Đẩy mạnh kháng chiến để giành độc lập tự do
- Cải cách ruộng đất là công việc rất to
Dần dần làm cho người cày có ruộng khỏi lo nghèo nàn.
Quân và dân ta nhất trí kết đoàn,
Kháng chiến, kiến quốc nhất định hoàn toàn thành công.
Hoà bình dân chủ thế giới khắp Nam, Bắc, Tây, Đông.
Nǎm mới, thắng lợi càng mới, thành công càng nhiều.
THƠ CHÚC TẾT XUÂN BÍNH THÂN - 1956 
Thân ái mấy lời chúc Tết:
Toàn dân đoàn kết một lòng,
Miền Bắc thi đua xây dựng,
Miền Nam giữ vững thành đồng,
Quyết chí, bền gan phấn đấu,
Hoà bình, thống nhất thành công.
THƠ CHÚC TẾT XUÂN CANH TÝ - 1960 
Mừng Nhà nước ta 15 xuân xanh!
Mừng Đảng chúng ta 30 tuổi trẻ!
Chúc đồng bào ta đoàn kết thi đua,
Xây dựng miền Bắc xã hội chủ nghĩa.
Chúc đồng báo ta bền bỉ đấu tranh,
Thành đồng miền Nam vững bền mạnh mẽ.
Cả nước một lòng, hǎng hái tiến lên,
Thống nhất nước nhà, Bắc Nam vui vẻ!
THƠ CHÚC TẾT XUÂN QUÝ MÃO - 1963
Mừng nǎm mới,
Cố gắng mới,
Tiến bộ mới,
Chúc Quý Mão là nǎm nhiều thắng lợi!
THƠ CHÚC TẾT XUÂN GIÁP THÌN - 1964 
Bắc Nam như cội với cành,
Anh em ruột thịt, đấu tranh một lòng.
Rồi đây thống nhất thành công,
Bắc Nam ta lại vui chung một nhà.
Mấy lời thân ái nôm na,
Vừa là kêu gọi, vừa là mừng xuân.
THƠ CHÚC TẾT XUÂN BÍNH NGỌ - 1966
Mừng miền Nam rực rỡ chiến công,
Nhiều Dầu Tiếng, Bầu Bàng, Plei Me, Đà Nẵng.
Mừng miền Bắc chiến đấu anh hùng,
Giặc Mỹ leo thang ngày càng thua nặng.
Đồng bào cả nước đoàn kết một lòng,
Tiền tuyến hậu phương, toàn dân cố gắng.
Thi đua sản xuất chiến đấu xung phong,
Chống Mỹ, cứu nước, ta nhất định thắng.
THƠ CHÚC TẾT XUÂN MẬU THÂN - 1968 
Xuân này hơn hẳn mấy xuân qua,
Thắng trận tin vui khắp nước nhà,
Nam Bắc thi đua đánh giặc Mỹ.
Tiến lên!
    Toàn thắng ắt về ta!
Th¬ vÒ b¸c hå
Hồ Chí Minh
Tố Hữu
26-8-1945
Hồ Chí Minh
Người lính già
Đã quyết chiến hy sinh
Cho Việt Nam độc lập
Cho thế giới hoà bình!
Người đã sống nǎm mươi nǎm vũ bão
Vì nhân loại
Người quyết dâng xương máu
Vì giang sơn
Người quyết dứt gia đình!
Hồ Chí Minh
Người đã quyết
Mặc phong ba giá tuyết
Mặc gươm súng xiềng gông
Làm tên quân cảm tử đi tiên phong
Đánh trǎm trận, thề trǎm phen quyết thắng!
Bao thất bại dẫu xát lòng cay đắng
Hồn vẫn tươi vui, thơm ngát tình đời
Bước trường chinh dầu mỏi gối khan hơi
Tim gang thép vẫn bừng bừng lửa chiến
Cờ đã phất, phải gương cao quyết tiến! Người xông lên
Và cả đoàn quân, thừa huyết khí thanh niên
Rập bước tiến bên người Cha anh dũng.
Tiếng Người thét
Mau lên gươm lắp súng!
Và cả đoàn quân
Đã bao nhiêu nǎm tháng trải phong trần
Mắt sáng quắc tay xanh loè mã tấu
Vụt ào lên quyết hy sinh chiến đấu
Diệt cường quyền!
Ôi sức mạnh vô biên!
Hồ Chí Minh
Hỡi ngọn đuốc thiêng liêng
Trên đầu ta, ngọn cờ dân tộc
Trǎm thế kỷ trong tên Người: A'i Quốc
Bạn muôn đời của thế giới đau thương!
Chúng tôi đây
Lớp con cháu trên đường
Gươm tuốt vỏ, súng cầm tay, xốc tới
Ngọn cờ đỏ sao vàng bay phấp phới
Nước non Hồng vang dội Tiến quân ca
Hồ Chí Minh 
Người trẻ mãi không già
Hồ Chí Minh
AMRITA PRITAM  (Nữ thi sĩ Ấn Độ)
Tố Hữu dịch
Đức vua ta nghe nói đó là ai?
Thánh nhân đó là ai?
Ai đã gỡ chiếc gai
          dưới chân
Chân Người đẹp yên trong giấc mộng 
           tên là cuộc sống!
Ai đã giơ cánh tay cứu đỡ 
           những nạn nhân
Những nạn nhân của bánh xe đau khổ 
           nghiền nát tấm thân!
Một chiếc đèn đất nhỏ nhoi soi chân
Qua những con đường khó khǎn đêm tối!
Cơn gió thoảng qua chừng như muốn hỏi
Muốn hỏi từ Việt Nam 
          dải đất nên thơ!
Đó là ai, Người đã lau khô 
           những dòng nước mắt?
Dòng nước mắt ở trên nét mặt 
           lịch sử Việt Nam!
Trái đất đã mơ 
           giấc mơ đầy hứa hẹn
Một giấc mơ
           vào buổi đêm tàn!
Rằng có người đã gieo mầm mống
Mầm mắt trời lên trên cánh đồng bầu trời.
Hiền hiện đây rồi những bước hoa tươi
Những bước chân hoa, trên cành cây thu tàn, sáng
Người yêu thương nhân loại là ai đó?
Bậc hiền nhân đó là ai?
Bác ơi
Tố Hữu
6-9-1969
Suốt mấy hôm rày đau tiễn đưa
Đời tuôn nước mắt, trời tuôn mưa...
Chiều nay con chạy về thǎm Bác
Ướt lạnh vườn cau, mấy gốc dừa!
Con lại lần theo lối sỏi quen
Đến bên thang gác, đứng nhìn lên
Chuông ôi chuông nhỏ còn reo nữa?
Phòng lặng, rèm buông, tắt ánh đèn!
Bác đã đi rồi sao, Bác ơi!
Mùa thu đang đẹp, nắng xanh trời
Miền Nam đang thắng, mơ ngày hội
Rước Bác vào thǎm, thấy Bác cười!
Trái bưởi kia vàng ngọt với ai
Thơm cho ai nữa, hỡi hoa nhài!
Còn đâu bóng Bác đi hôm sớm
Quanh mặt hồ in mây trắng bay...
Ôi, phải chi lòng được thảnh thơi
Nǎm canh bớt nặng nỗi thương đời
Bác ơi, tim Bác mênh mông thế
Ôm cả non sông, mọi kiếp người.
Bác chẳng buồn đâu, Bác chỉ đau
Nỗi đau dân nước, nỗi nǎm châu
Chỉ lo muôn mối như lòng mẹ
Cho hôm nay và cho mai sau...
Bác sống như trời đất của ta
Yêu từng ngọn lúa, mỗi cành hoa
Tự do cho mỗi đời nô lệ
Sữa để em thơ, lụa tặng già
Bác nhớ miền Nam, nỗi nhớ nhà
Miền Nam mong Bác, nỗi mong cha
Bác nghe từng bước trên tiền tuyến
Lắng mỗi tin mừng tiếng súng xa.
Bác vui như ánh buổi bình minh
Vui mỗi mầm non, trái chín cành
Vui tiếng ca ch ... , lòng dân: cụ ở nhà"
Hai chén trà khuya sương nhẹ tỏa
Một câu "bất biến" (2) dặn phòng xa.
----------------------
(1) Bà Thanh: chị ruột của Bác Hồ, đã từng hoạt động cách mạng trong hàng chục nǎm; có ra thǎm Bác Hồ sau khi Bác ở chiến khu về Hà Nội. Hai chị em trong phút đầu gặp nhau chỉ thốt ra: "Em đó à!" "Chị đó à!"
(2) Đêm đó (25-5-1946), cụ Huỳnh có hỏi Bác Hồ về việc nước nên thế nào trong lúc gặp khó khǎn thì Bác Hồ trả lời: "Dĩ bất biến ứng vạn biến".
Người đi tìm hình của nước
Chế Lan Viên
Đất nước đẹp vô cùng. Nhưng Bác phải ra đi
Cho tôi làm sóng dưới con tàu đưa tiễn Bác!
Khi bờ bãi dần lui, làng xóm khuất,
Bốn phía nhìn không một bóng hàng tre.
Đêm xa nước đầu tiên, ai nỡ ngủ?
Sóng vỗ dưới thân tàu đâu phải sóng quê hương!
Trời từ đây chẳng xanh màu xứ sở,
Xa nước rồi, càng hiểu nước đau thương!
Lũ chúng ta ngủ trong giường chiếu hẹp
Giấc mơ con đè nát cuộc đời con!
Hạnh phúc đựng trong một tà áo đẹp!
Một mái nhà yêu rủ bóng xuống tâm hồn.
Trǎm cơn mơ không chống nổi một đêm dày
Ta lại mặc cho mưa tuôn và gió thổi
Lòng ta thành con rối
Cho cuộc đời giật dây!
Quanh hồ Gươm không ai bàn chuyện vua Lê
Lòng ta đã thành rêu phong chuyện cũ
Hiểu sao hết những tấm lòng lãnh tụ
Tìm đường đi cho dân tộc theo đi.
Hiểu sao hết Người đi tìm hình của Nước
Không phải hình một bài thơ đá tạc nên người
Một góc quê hương, nửa đời quen thuộc,
Hay một đấng vô hình sương khói xa xôi...
Mà hình đất nước hoặc còn hoặc mất
Sắc vàng nghìn xưa, sắc đỏ tương lai
Thế đi đứng của toàn dân tộc
Một cách vinh hoa cho hai mươi lǎm triệu con người.
Có nhớ chǎng, hỡi gió rét thành Ba Lê?
Một viên gạch hồng, Bác chống lại cả một mùa bǎng giá
Và sương mù thành Luân Đôn, ngươi có nhớ
Giọt mồ hôi Người nhỏ giữa đêm khuya?
Đời bồi tàu lênh đênh theo sóng bể
Người đi hỏi khắp bóng cờ châu Mỹ, châu Phi,
Những đất tự do, những trời nô lệ,
Những con đường cách mạng đang tìm đi.
Đêm mơ nước, ngày thấy hình của nước
Cây cỏ trong chiêm bao xanh sắc biếc quê nhà
ấn một miếng ngon cũng đắng lòng vì Tổ quốc
Chẳng yên lòng khi ngắm một nhành hoa.
Ngày mai dân ta sẽ sống sao đây?
Sông Hồng chảy về đâu? Và lịch sử?
Bao giờ dải Trường Sơn bừng tỉnh giấc ngủ
Cánh tay thần Phù Đổng sẽ vươn mây?
Rồi cờ sẽ ra sao? Tiếng hát sẽ ra sao?
Nụ cười sẽ ra sao?...
Ơi, độc lập!
Xanh biếc mấy là trời xanh Tổ quốc
Khi tự do về chói ở trên đầu.
Kìa mặt trời Nga bừng chói ở phương Đông
Cây cay đắng đã ra mùa quả ngọt
Người cay đắng đã chia phần hạnh phúc
Sao vàng bay theo liềm búa công nông.
Luận cương đến với Bác Hồ. Và Người đã khóc
Lệ Bác Hồ rơi trên chữ Lênin.
Bốn bức tường im nghe Bác lật từng trang sách gấp
Tưởng bên ngoài, đất nước đợi mong tin.
Bác reo lên một mình như nói cùng dân tộc:
"Cơm áo là đây! Hạnh phúc đây rồi!"
Hình của Đảng lồng trong hình của Nước.
Phút khóc đầu tiên là phút Bác Hồ cười,
Bác thấy:
Dân ta bưng bát cơm mồ hôi nước mắt
Ruộng theo trâu về lại với người cày
Mỏ thiếc, hầm than, rừng vàng, biển bạc...
Không còn người bỏ xác bên đường ray.
Giặc đuổi xong rồi. Trời xanh thành tiếng hát
Điện theo trǎng vào phòng ngủ công nhân
Những keó quê mùa đã thành trí thức
Tǎm tối cần lao nay hóa những anh hùng.
Nước Việt Nam nghìn nǎm Đinh, Lý, Trần, Lê
Thành nước Việt nhân dân trong mát suối
Mái rạ nghìn nǎm hồng thay sắc ngói
Những đời thường cũng có bóng hoa che.
Ôi! Đường đến với Lênin là đường về Tổ quốc
Tuyết Matxcơva sáng ấy lạh trǎm lần
Trong tuyết trắng như đọng nhiều nước mắt
Lênin mất rồi! Nhưng Bác chẳng dừng chân.
Luận cương của Lênin theo Người về quê Việt
Biên giới còn xa. Nhưng Bác thấy đã đến rồi
Kìa! Bóng Bác đang hôn lên hòn đất
Lắng nghe trong màu hồng, hình đất nước phôi thai.
Nổi trống đồng non nước Việt Nam ơi!
Trích Lữ Huy Nguyên
1976
Hành quân
"Đánh cho Mỹ cút, đánh cho ngụy nhào"
Tiếng xe xích rùng rùng sức bão
Cờ Mặt trận bay trên tháp pháo
Thơ Bác dồn thêm sức chiến xa.
Những tháng, nǎm, heo hút giữa rừng già
Con đường nhỏ, chân người xen dấu hổ
Vệt khắc cây mở lối mòn bữa đó
Giờ thênh thang đại lộ Hồ Chí Minh
Mới nǎm nào mắc võng giữa rừng xanh
Tiếng nai gộ còn làm ta ngơ ngác
Đang cơn sốt mở dài nghe thơ Bác:
"Xuân này hơn hẳn mấy xuân qua".
Bác Hồ ơi! Toàn thắng đã về ta
Kính dâng Bác một mùa sen lịch sử
Các mũi tiến công như cánh hoa tung nở
Hương Tháng Nǎm thơm mát dạ Người.
Đã về ta toàn vẹn đất trời
Từ con sông nǎm nào đưa tiễn Bác
Các cỗ pháo gầm lên tấu nhạc
Nổi trống đồng!
Non nước Việt Nam ơi!
Trở về
Sau bao nǎm khắc nghiệt sống trên rừng
Vị môn thục còn đằm trong kỷ niệm
Đáy ba lô vẫn giữ gìn nếp võng
Sợi dây dù cuốn gọn giắt ngang lưng
Sải bước chân đi giữa phố phường đông
Dòng đại lộ gợi nhớ màu con thác
Dưới chân ta đôi dép mòn vẹt gót
Niềm tự hào bao nǎm tháng gian lao
Xe vút nhanh như từng trận mưa rào
Hanh hao nắng nhớ rừng trưa bóng rợp
Rừng sǎng leó, rừng lim, rừng khộp...
Những cánh rừng trên một neóo Trường Sơn.
Trước quân thù lòng chất chứa hờn cǎm
Để bùng nổ niềm vui này trọn vẹn
Đi dép cao su, làm nên nghiệp lớn
Đôi dép này xưa Bác vẫn từng đi
Thành phố mang tên Người, sau dằng dặc phân ly
Giờ đoàn tụ cuộc đời như treó lại
Sài Gòn ơi! lòng vui khẽ gọi
Ta đã về sau những tháng, nǎm xa
Ta đã về trong nhịp Tiến quân ca
Nơi Bác Hồ ra đi cho hôm nay ta đến
"Hòn ngọc Viễn Đông" sáng ngời bốn biển
Nổi trống đồng!
Non nước Việt Nam ơi
Thấm trong di chúc
Vũ Quần Phương
12-196912-1969
Suốt một đời Bác đã nghĩ về ta
Đến phút cuối tim Bác trào lên bút
Chữ xô dòng, lòng Bác buốt thương dân.
Ôi miền Nam không kịp nữa về thǎm
Nỗi nhớ tỏa trên mọi nhà mọi ngõ,
Phút chia biệt Bác nói lời đoàn tụ
Câu dặn dò nghe ấm vị hàn huyên.
Bác đi rồi còn trao lại niềm tin
Con không khóc, nhưng cứ trào nước mắt
"... đến ngày đó, tôi sẽ đi khắp hai miền Nam Bắc" (1)
Bác Hồ ơi! Ngày đó chẳng còn xa
Ai ngờ đâu, tháng 9 mồng 3...
Quá thương đời và lo nỗi dân đau,
Bác cố tránh nói những lời ly biệt
Mượn câu thơ để khuây lòng thương tiếc.
Ôi lòng Người đo sao hết mông mênh
Nghĩ việc gì Bác cũng nghĩ từ dân
Nói về Đảng cũng vì dân mà nói,
Nước còn giặc, dân còn khi lạnh đói
Bác đắng lòng trong mỗi miếng cơm ǎn,
Thắng quân thù dẫu phải mấy mươi nǎm
Nhưng hạt thóc rụng giữa đồng Bác tiếc.
Nguồn biển lớn uống muôn đời không hết
Vẫn kính nhường từng hạt nước trong sông.
Bác Hồ ơi! Vị muối mặn con ǎn
Đã kết đậm bao tình thương của Bác,
Manh áo ấm con mặc khi trở rét
Đã dệt vào trǎm mối Bác lo toan.
Phút giã từ trong ánh mắt đǎm đǎm
Nỗi ưu ái lại trào lên lần chót:
Hãy giữ đức cho trong, giữ lòng cho khiết
Sống kiệm cần, tương kết tương thân...
Ôi giọng Người hiền như giọng cha ông
Cứ mộc mạc mà thấm vào mãi mãi,
Con nghe Bác hiểu thêm tầm thời đại
Sáng thêm lòng nhân ái Việt Nam ta.
Trọn một đời Bác chung thủy gần xa
Trǎm ơn nghĩa luôn nặng đằm bên dạ.
Lời vĩnh biệt đã thành lời cảm tạ
Giọng khiêm nhường ôm bốn bể anh em.
Thế kỷ này đâu phải đã bình yên
Trái tim lớn nặng niềm đau mặt đất.
Tình bè bạn, phút ra đi, còn nhắc
Dao cắt lòng nhưng vẫn ngập yêu tin.
Lần đầu tiên Bác nói đến niềm riêng,
Cả nước khóc nghe những lời dặn cuối.
Ôi trời rộng và núi cao vời vợi
Sông biển nào sánh được Bác thương ta!
Bữa cơm ǎn vẫn quen nhút quen cà,
Lúc nhắm mắt xin dâng đừng tang chế.
Ôi tim Bác sao mà mênh mông thế!
Gương trong ngần cho muôn thuở cùng soi.
Triệu lòng người cùng cất gọi: Bác ơi!
"Muôn vàn tình thương yêu" Bác gửi lại trong lời
Chúng con đọc nghẹn ngào thấm thía
Tay Bác yếu không còn đều nét chữ
Tim Bác đập vẫn đồng bào đồng chí
Giây cuối cùng Bác vẫn gánh lo toan.
Bác Hồ ơi xin Bác cứ yên tâm!
Lời Bác dặn chúng con xin nguyện ước.
Mỗi giọt lệ thấm xuống dòng Di chúc.
Một lời nguyền vang đến suốt mai sau.
-------------------
(1) Trích trong di chúc
Trǎm nǎm nhớ một chuyến đò
Thanh Tịnh
Tháng 9 nǎm 1969
Nhớ một tối giữa rừng Việt Bắc
Được xuống đò theo Bác sang ngang
Núi xe viền ánh trǎng vàng
Có đôi mắt sáng điểm màn trời sao.
Đó là Bác mà nào biết trước
Tưởng cụ già miền ngược sang sông
Dao rừng cài gọn bên hông
Gậy song cắp nách, túi vòng qua vai.
Gần cập bến, nước lay sóng dựng
Đò tròng trành tôi đứng nghiêng nghiêng
Cụ già dáng rất dịu hiền
Đưa tay tôi vịn, tôi vin vững dần.
Khi biết bác, Bác lần đi khuất
Phía mé rừng phảng phất mưa bay
Tần ngần nhìn vọng hàng cây
Âậm ran, da thịt hơi tay của Người.
Chuyện cũ đã hai mươi nǎm trước
Còn dạt dào sóng nước sông Lô
Trǎm nǎm nhớ một chuyến đò
Chênh vênh lại được Bác Hồ cầm tay.
Viếng lǎng Bác
Viễn Phương
4-19764-1976
Con ở miền Nam ra thǎm lǎng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Ôi! hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng.
Ngày ngày mặt trời đi qua trên lǎng
Thấy một mặt trời trong lǎng đất đỏ
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân...
Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trǎng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim!
Mai về miền Nam, thương trào nước mắt
Muốn làm con chim hót quanh lǎng Bác
Muốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đây
Muốn là cây tre trung hiếu chốn này.
Hồ Chí Minh
Prékimala Mak - Dân tộc Châu Ro
Kính dâng Bác với tất cả tấm lòng 
biết ơn của người Thượng
Khi viết tới Hồ Chí Minh
Người Ê-Đê, người Xê-đǎng, người Châu-Ro, người Gia-rai, người Ba-na...
Không dùng bút, dùng giấy, dùng mực
Mà rủ nhau vô rừng đào cây xachk-lang (1)
Về mài thay bút, thay mực
Đời trước, đời sau chuyền nhau viết mãi
Viết về Hồ Chí Minh.
Hồ Chí Minh, Người là con sông lớn
Người là mặt trời
Người là mặt trǎng.
Mùa lạnh nhắc tới Hồ Chí Minh
                               cái bụng ấm
Mùa nắng nhắc tới Hồ Chí Minh
               mây thêu mặt trời hồng
Mùa thu nhắc tới Hồ Chí Minh
                    mây lắng, trời trong.
Mùa xuân nhắc tới Hồ Chí Minh
           cây cỏ đơm nhựa trổ bông.
Nói tới Hồ Chí Minh
Người Chàm, người H'rê, người Mơ-nông...
Không có lời nói nổi với lòng mình
Chỉ biết gói trong cái bụng.
Khi hát ca ngợi Hồ Chí Minh
Người Thượng mình chưa có bài ca để hát.
Chưa có đàn để đệm
Phải mượn:
Gió thổi lá cây to, cây nhỏ
Chim đrao, chim kơ-tia, chim nhông.
Nhờ sông bé, sông to
Nhờ rẫy lúa, nhờ thác cao
Nhờ sóng vỗ mạn đò...
Đất nước mình
Nhiều cây cao, cây thấp
Nhiều cây to, cây nhỏ
Nhiều sông dài, biển rộng...
Chẳng có sông núi, cây nào lớn bằng Hồ Chí Minh.
Hồ Chí Minh
Ôi! Người đó thiệt tình lớn quá!
Người là đất nước dạt dào bất diệt,
Người là gang, là thép
Đôi mắt Người hào quang rất đẹp
Người,
hải đǎng của con tàu mặt biển
Người,
niềm tin hy vọng
và sự sang giàu của đồng bào
Thượng chúng tôi...
--------------------
(1) Một loại cây có màu mực đen rất đẹp như mực tàu.