Phương pháp dạy theo dự án (PBL) - Tống Xuân Tám - Trường ĐHSP TP.HCM

Giảng viên Trường ĐHSP TP.HCMTống Xuân Tám - GV Khoa Sinh học 0982 399 008  tongxuantam@yahoo.com (08) 3720 0850 tamtx@hcmup.edu.vnChào mừng quý Thầy Cô đến với khóa tập huấn"Đổi mới phương pháp dạy và học"1Một trong những phương pháp tích cực để khắc phục những hạn chế của PPDH truyền thống đó làPhương pháp dạy học theo dự án (PBL)2 PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC THEO DỰ ÁN(Project - based Learning) PBL3Nếu phải giáo dục HS hướng đến góp phần:“Nâng cao ý thức chấp hành luật An toàn giao thông ở Việt Nam”thì các nhóm sẽ xây dựng ý tưởng bài dạy này theo phương pháp PBL như thế nào?VẤN ĐỀ ĐẶT RA4Các nhóm hãy thiết kế một ý tưởng dự áncho HS thực hiện, đảm bảo các mục tiêu sau: Nhận biết được về tình trạng thiếu an toàn giao thông (đường bộ) hiện nay đáng báo động ở Việt Nam. Có thể giải thích được một vài nguyên nhân.Hiểu được một số điều luật An toàn giao thông (đường bộ) ở Việt Nam.Nêu ra một số giải pháp để hạn chế và khắc phục tai nạn giao thông ở nước ta.Tạo ý thức chấp hành luật An toàn giao thông.5 phút bắt đầu!5TÊN DỰ ÁN	“An toàn giao thông ở Việt Nam đáng báo động”.6BÀI TẬP DÀNH CHO HS	“Các bạn hãy đóng vai là thành viên của Ủy ban Hỗ trợ An toàn Giao thông Quốc gia có nhiệm vụ kêu gọi sự quan tâm của cả xã hội và đặc biệt là giới trẻ về an toàn giao thông ở nước ta hiện nay”.7Nhà khoa họcCông dân có quan tâmQuan chức chính quyềnNgười làm công tác xã hộiPHÂN VAI CHO HS8THAM KHẢO DỰ ÁN MẪUAn toàn giao thông ở Việt NamTham khảo các file trong folder: Duan_ATGT9Thế nào là dạy học theo dự án? Bản chất?Mục tiêu của dạy học theo dự án là gì?Tại sao lại sử dụng PP dạy học theo dự án?Quy trình dạy học theo dự án như thế nào? THẢO LUẬN NHÓM: 15 PHÚTPHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC THEO DỰ ÁN(Project - based learning) PBL101a. Dạy học theo dự án là gì?Là một PPDH lấy hoạt động của HS làm trung tâm, hướng HS đến việc lĩnh hội kiến thức và kĩ năng thông qua việc đóng một hay nhiều vai để giải quyết vấn đề (gọi là dự án) mô phỏng những hoạt động có thật của xã hội chúng ta. Những hoạt động này giúp HS thấy kiến thức cần học có ý nghĩa hơn.111b. Bản chất của PBL là gì?HS lĩnh hội kiến thức và kĩ năng thông qua quá trình giải quyết một bài tập tình huống gắn với thực tiễn - dự án (project).Kết thúc dự án sẽ cho ra sản phẩm.12SO SÁNH DH DỰA TRÊN VẤN ĐỀ & DH DỰA TRÊN DỰ ÁNDH DỰA TRÊN VẤN ĐỀDH DỰA TRÊN DỰ ÁNBắt đầu bằng việc đưa ra một vấn đề để người học giải quyết hoặc để học về vấn đề đóBắt đầu bằng việc đưa ra mô tả về sản phẩm cuối cùng hoặc một ngữ cảnh giả tưởngNhấn mạnh vào câu hỏi và nội dung nghiên cứuLà một mô hình hợp tác hoặc sản xuấtĐưa ra kết luậnSản phẩm cuối cùng tổng hợp hơn và phức tạp hơnCó thể có hoặc không có sản phẩm cuối cùngPhản ánh trung thực các hoạt động của qui trình sản xuất trong thế giới thực132. Mục tiêu của DH theo dự ánHướng tới các vấn đề của thực tiễn, gắn kết nội dung học với cuộc sống thực tế.Phát triển cho HS kĩ năng phát hiện và giải quyết vấn đề; kĩ năng tư duy bậc cao (phân tích, tổng hợp, đánh giá).Rèn luyện nhiều kĩ năng (tổ chức kiến thức, kĩ năng sống, kĩ làm việc theo nhóm, giao tiếp).Cho phép HS làm việc “một cách độc lập” để hình thành kiến thức và cho ra những kết quả thực tế.Nâng cao kĩ năng sử dụng CNTT vào quá trình học tập và tạo ra sản phẩm.143. Tại sao phải dùng PBL?Do nhu cầu cao về kĩ năng thích nghi trong thời đại ngày nay Kĩ năng phát hiện và giải quyết vấn đề. Kĩ năng tư duy bậc cao. Kĩ năng giao tiếp. Kĩ năng làm việc trong nhóm. Kĩ năng sử dụng CNTT15NHỮNG TIÊU CHUẨN KIẾN, THỨC KĨ NĂNG TK 21?ĐỌC VIẾTTÍNH TOÁNKHOA HỌCCỘNG TÁCTHUYẾT PHỤCLÃNH ĐẠOHUẤN LUYỆNTƯ DUY SÁNG TẠOGIẢI QUYẾT VẤN ĐỀLẬP LUẬNTỰ HỌCSỬ DỤNG CÔNG NGHỆPHỤC VỤ CÔNG VIỆCGIẢI QUYẾT SỰ CỐ 16Mục tiêu giáo dục theo quan điểm của UNESCOHỌC ĐỂ BIẾTHỌC ĐỂ CHUNG SỐNGHỌC ĐỂ LÀMHỌC ĐỂ TỰ HOÀN THIỆNwww.unesco.org/delors/fourpil.htm174. QUI TRÌNH DẠY HỌC THEO DỰ ÁN?Thực hiện lên kế hoạch18VAI TRÒ CỦA HS TRONG DẠY HỌC DỰ ÁNHS (nhóm) thực hiện dự án = thực hiện các vai được chỉ định.HS tự lực triển khai dự án (quyết định cách tiếp cận vấn đề, tự hoạch định và tổ chức các hoạt động nhóm để giải quyết vấn đề).HS (nhóm) thu thập, xử lí thông tin từ nhiều nguồn theo vai đảm nhận → tích lũy kiến thức và nhiều giá trị khác từ quá trình làm việc.HS tập giải quyết các vấn đề có thật trong đời sống bằng những kỹ năng của “người lớn” như cộng tác và diễn giải.→ Bằng cách này mỗi bài học đều thật sự hấp dẫn đối với HS vì vấn đề mà các em đang giải quyết là vấn đề có thực trong cuộc sống.19 Trong suốt quá trình này, vai trò của GV là hướng dẫn (guide) và tham vấn (advise) chứ không phải là “cầm tay chỉ việc” cho HS của mình.VAI TRÒ CỦA GV TRONG DẠY HỌC DỰ ÁNTừ nội dung bài học → hình thành ý tưởng dự án mang tính thực tiễn.Tạo vai cho HS trong dự án, làm cho vai của HS gắn với nội dung cần học (thiết kế các bài tập trong dự án cho HS).20Lưu ý nào khi dạy học theo dự án?Không đơn thuần là “làm thí nghiệm” trong PTN mà dự án phải gắn với thực tiễn, thời sự, hấp dẫn HS.Nội dung dự án phải bám sát chương trình học và mang tính liên môn.HS phải đối mặt với thách thức của tình huống (mơ hồ, phức tạp, không tiên liệu trước được).Đảm bảo phát triển các kỹ năng (làm việc theo nhóm, giao tiếp, tư duy bậc cao, tự tổ chức, CNTT) cho HS.Dự án có thể chỉ giới hạn trong phạm vi lớp học và có độ dài khoảng 1-2 tuần, hoặc có thể vượt ra ngoài phạm vi lớp học và kéo dài trong suốt khóa học/năm học.21Điểm giống nhau của các dự án là gì? Tất cả đều thu hút HS vào những kinh nghiệm sống có ý nghĩa, những vấn đề mà xã hội và cộng đồng đang thật sự quan tâm. Cho phép HS chọn phương thức tiến hành để phù hợp với phong cách học (learning styles), năng lực và khả năng tư duy của từng em. 22DH theo dự án giúp HS chuyểnTừ hình thức học thụ động sang hình thức học chủ động có định hướng.Từ thụ động ghi nhớ, lặp lại sang khám phá, tích hợp và trình bày.Từ nghe và đáp ứng sang truyền đạt và dám chịu trách nhiệm.Từ kiến thức đơn thuần về sự kiện, thuật ngữ, nội dung sang hiểu rõ quá trình.Từ lý thuyết sang vận dụng lý thuyết.Từ phụ thuộc vào GV sang chủ động tổ chức.23Kehoach_duan Phieu_HDNC Thangdiem_danhgia Trinhdien_sanpham1 HỒ SƠ BÀI DẠY THEO PP DỰ ÁN GỒM CÓ MẤY FILE?4 file:24Hãy xác định các đề mục cần thiết khi thiết kế kế hoạch dạy học theo dự án (PBL).Thảo luận nhóm: 5 phút Các đề mục cần thiết khi thiết kế kế hoạch dạy học theo dự án (PBL)25Tên dự ánĐặt vấn đề;Mục tiêu dự án;Bài tập dành cho HS; Chi tiết dự án;Nguồn công nghệ;Tài liệu tham khảo;Các bước thực hiện;Thang điểm đánh giá;Các kế hoạch hỗ trợ.Các đề mục cần thiết khi thiết kế kế hoạch dạy học theo dự án (PBL)261. ĐẶT VẤN ĐỀVấn đề đặt ra phải mang tính thực tiễn cao, thú vị, cuốn hút HS tham gia.Có thể dùng câu hỏi để đặt vấn đề. Trong trường hợp này phải là câu hỏi khái quát (essential question).Những vấn đề nào cần lưu ý trong phần Đặt vấn đề mở đầu dự án? Thảo luận nhóm: 5 phút 27Những mục tiêu nào mà HS cần phải đạt được trong quá trình thực hiện dự án?2. MỤC TIÊU DỰ ÁNThảo luận nhóm: 3 phút 28Về kiến thức (HS phải đạt được)Về kĩ năng:Kĩ năng môn học;Kĩ năng CNTT;Kĩ năng tư duy: phân tích, tổng hợp,Kĩ năng sống: giao tiếp, tổ chức,Về thái độ:Trong lớp học;Của bản thân trước vấn đề trong dự án có liên quan đến thực tiễn.2. MỤC TIÊU DỰ ÁN293. BÀI TẬP DÀNH CHO HSChủ thể trong dự án (các bạn hãy đóng vai là tổ chức nào) và khách thể trong dự án (thực hiện mục đích gì).Nhiệm vụ các nhóm phải hoàn thành.Sản phẩm các nhóm phải đạt được.Thảo luận nhóm: 3 phút Khi xây dựng Bài tập dành cho HS, GV cần phải lưu ý đến những vấn đề gì?PPPuW30Chia lớp thành các nhóm;Phân vai cho mỗi nhóm;Các lưu ý của GV khi chia nhóm và phân vai.4. CHI TIẾT DỰ ÁN31Đối với HS;Đối với GV;Đối với lớp học.5. NGUỒN CÔNG NGHỆ326. TÀI LIỆU THAM KHẢOTài liệu kĩ thuật số (CD, DVD, phần mềm);Tài liệu giấy (sách, báo, tạp chí);Trang web, thư việnphải đáp ứng được việc giải quyết các nhiệm vụ337. CÁC BƯỚC THỰC HIỆN1. Công tác chuẩn bị của GV2. Các bước hướng dẫn HS thực hiện dự ánBước 1: Giới thiệu thời gian dự án (nêu rõ thời gian bắt đầu và kết thúc);Bước 2: Tổ chức nhóm, phát và hướng dẫn HS các tài liệu có liên quan đến dự án;Bước 3: Thực hiện dự án; Bước 4: Nộp sản phẩm cho GV;Bước 5: Báo cáo kết quả và tổng kết dự án.34Đánh giá bài trình diễn trên PowerPoint Đánh giá cái gì ?Tính chính xácVề mặt bài họcThu thập thông tin đúng.Không có lỗi văn phạm, chính tả,Nội dungBám sát mục tiêu học tập mà GV đã nêu.Chứng tỏ được sự vận dụng kiến thức.Hình thứcThẩm mỹ Phim, ảnh, âm thanh phù hợp Text, nền: dễ đọc, phù hợpHiệu ứng thích hợp.Liên kết hoạt động.Hoạt động của nhómCó sự phối hợp, phân công đềuSự đều tay trong nhóm,8. THANG ĐIỂM ĐÁNH GIÁPPPuW35VẤN ĐỀ THẢO LUẬNThang điểm đánh giá dự án có nên công bố cho HS trước khi HS bắt tay vào thực hiện dự án không?Nếu có thì lí do tại sao?Nếu không thì lí do tại sao?Trong buổi HS báo cáo dự án, GV có nên cho HS của nhóm này chấm điểm sản phẩm báo cáo của nhóm kia cùng với GV không?Tính điểm của mỗi nhóm bằng cách nào?Làm sao đảm bảo tính công bằng tương đối trong đánh giá cho điểm của mỗi HS trong mỗi nhóm?369. CÁC KẾ HOẠCH HỖ TRỢNhững vấn đề mà GV cần hỗ trợ HS để hoàn thành tốt dự án.37PHIẾU HƯỚNG DẪN NGHIÊN CỨUXây dựng dàn ý thực hiện bài tập cho HS; các dàn ý hiệu quả sẽ giúp cho HS: Tư duy một cách hệ thống;Lưu trữ và xử lí thông tin;Đưa ra các so sánh và phát hiện những điểm tương đồng.Lưu ý: Không nên tạo ra những bước thực hiện kiểu “điền vào chỗ trống” thụ động.38TỔ CHỨC NHÓM CHUYÊN MÔNNhững GV cùng chuyên môn hoặc những chuyên môn gần → Xếp vào 1 nhóm.Mỗi nhóm bầu: 1 nhóm trưởng1 thư kíĐặt tên nhóm ngắn gọn39Thiết kế dạy học theo dự án thuộc chuyên môn giảng dạy40Mỗi nhóm chọn một chương, một bài hoặc một phần thuộc môn giảng dạy.Thảo luận nhóm: tên dự án, bài tập dành cho HS, các vai HS thực hiện. Xây dựng Kế hoạch dự án; Phiếu hướng dẫn nghiên cứu; Thang điểm đánh giá.GV đóng vai HS hoàn thành sản phẩm trong dự án: Bài trình diễn đa phương tiện trên PowerPoint.Báo cáo sản phẩm: Kế hoạch dự án; Phiếu hướng dẫn nghiên cứu; Thang điểm đánh giá; Bài trình diễn đa phương tiện trên PowerPoint.NHIỆM VỤ41Bài báo cáo của mỗi nhóm (tên nhóm) gồm các file sau:Nhom_Ngau Hung Kehoach_duan Phieu_HDNC Thangdiem_danhgia Trinhdien_sanpham QUY ĐỊNH CÁCH ĐÓNG GÓI42Chúc các nhóm thành công!BẮT ĐẦU THỰC HIỆN DỰ ÁNPhân vaiKhai thác thông tin trên Internet cho dự án Thực hiện các yêu cầu của dự ánHoàn thiện báo cáo dự án43