Một số vấn đề chung về kỹ năng sống và giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trong nhà trường phổ thông

MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNGVỀ KỸ NĂNG SỐNGVÀ GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNGCHO HỌC SINHPHẦN MỘTI.QUAN NIỆM VỀ KỸ NĂNG SỐNGKỹ năng sống là gì?Có các kỹ năng sống cụ thể nào?I.QUAN NIỆM VỀ KỸ NĂNG SỐNGTheo (WHO): Là khả năng để có hành vi thích ứng và tích cực, giúp các cá nhân có thể ứng xử hiệu quả trước các nhu cầu và thách thức của cuộc sống hằng ngàyI.QUAN NIỆM VỀ KỸ NĂNG SỐNGTheo (UNICEF): Là cách tiếp cận giúp thay đổi hoặc hình thành hành vi mới. Cách tiếp cận này lưu ý đến sự cân bằng về tiếp thu kiến thức, hình thành thái độ và kỹ năngI.QUAN NIỆM VỀ KỸ NĂNG SỐNGTheo (UNESCO): KNS gắn với 4 trụ cột của giáo dục, đó là:1. Học để biết, gồm các kỹ năng tư duy phê phán, tư duy sáng tạo, ra quyết định, giải quyết các vấn đề, nhận thức được hậu quả...2. Học làm người, gồm các kỹ năng ứng phó với căng thẳng, kiểm soát cảm xúc, tự nhận thức, tự tin.I.QUAN NIỆM VỀ KỸ NĂNG SỐNGTheo (UNESCO): KNS gắn với 4 trụ cột của giáo dục, đó là:3. Học để sống với người khác, gồm kỹ năng giao tiếp, thương lượng, tự khẳng định, hợp tác, làm theo nhóm, thể hiện sự cảm thông.4. Học để làm, gồm kỹ năng thực hiện công việc và các nhiệm vụ như: kỹ năng đặt mục tiêu, đảm nhận trách nhiệm...II.PHÂN LOẠI KỸ NĂNGCó nhiều cách phân loạiTheo UNESCO, WHO và UNICEF KNS gồm:+Kỹ năng giải quyết vấn đề+Kỹ năng suy nghĩ/ tư duy phê phán+Kỹ năng giao tiếp có hiệu quả+Kỹ năng ra quyết địnhII.PHÂN LOẠI KỸ NĂNGCó nhiều cách phân loạiTheo UNESCO,WHO và UNICEF KNS gồm:+Kỹ năng tư duy sáng tạo+Kỹ năng giao tiếp ứng xử cá nhân+Kỹ năng tự nhận thức/ tự trọng và tự tin của bản thân, xác định giá trị+Kỹ năng thể hiện sự cảm thông+Kỹ năng ứng phó với căng thẳng và cảm xúcII.PHÂN LOẠI KỸ NĂNGTrong giáo dục Vương quốc Anh KNS được chia thành 6 nhóm chính là:+Hợp tác nhóm+Tự quản+Tham gia hiệu quả+Suy nghĩ/tư duy bình luận, phê phán +Suy nghĩ sáng tạo+Nêu vấn đề và giải quyết vấn đềII.PHÂN LOẠI KỸ NĂNGTrong giáo dục của Việt Nam những năm vừa qua bao gồm các nhóm sau:+Nhóm các kỹ năng nhận biết và sống với chính mình, bao gồm: tự nhận thức, xác định giá trị, ứng phó với căng thẳng, tìm kiếm sự hỗ trợ, tự trọng, tự tin...II.PHÂN LOẠI KỸ NĂNGTrong giáo dục của nước ta những năm vừa qua bao gồm các nhóm sau:+Nhóm kỹ năng nhận biết và sống với người khác, bao gồm: giao tiếp có hiệu quả, giải quyết mâu thuẫn, thương lượng, từ chối, bày tỏ sự cảm thông, hợp tác...II.PHÂN LOẠI KỸ NĂNGTrong giáo dục của nước ta những năm vừa qua bao gồm các nhóm sau:+Nhóm các kỹ năng ra quyết định một cách có hiệu quả, bao gồm: tìm kiếm và xử lý thông tin, tư duy phán, tư duy sáng tạo, ra quyết định, giải quyết vấn đề...III.TẦM QUAN TRỌNG CỦA VIỆC GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG CHO HS TRONG NHÀ TRƯỜNG PHỔ THÔNGKNS thúc đẩy sự phát triển cá nhân và xã hội.GD KNS là yêu cầu cấp thiết đối với thế hệ trẻGD KNS nhằm thực hiện yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thôngGD KNS là xu thế chung của nhiều nước trên thế giới IV.ĐỊNH HƯỚNG GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG CHO HS TRONG NHÀ TRƯỜNG PHỔ THÔNGMục tiêu GD KNS cho HS trong nhà trường phổ thông Trang bị cho HS những kiến thức, giá trị, thái độ và kỹ năng phù hợp. Trên cơ sở đó hình thành cho HS những hành vi, thói quen lành mạnh, tích cực, loại bỏ những hành vi, thói quen tiêu cực trong các mối quan hệ, các tình huống và hoạt động hằng ngày.IV.ĐỊNH HƯỚNG GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG CHO HS TRONG NHÀ TRƯỜNG PHỔ THÔNGMục tiêu GD KNS cho HS trong nhà trường phổ thông Tạo cơ hội thuận lợi cho HS thực hiện tốt quyền, bổn phận của mình và phát triển hài hòa về thể chất, trí tuệ, tinh thần và đạo đức.IV.ĐỊNH HƯỚNG GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG CHO HS TRONG NHÀ TRƯỜNG PHỔ THÔNG2. Nguyên tắc GD KNS cho HS trong nhà trường phổ thông Có 5 nguyên tắc+Tương tác+Trải nghiệm+Tiến trình+Thay đổi hành vi+Thời gian-môi trương GDIV.ĐỊNH HƯỚNG GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG CHO HS TRONG NHÀ TRƯỜNG PHỔ THÔNG3. Nội dung GD KNS cho HS trong nhà trường phổ thông Có 21 kỹ năng cơ bản và cần thiết cần GD cho HS trong nhà trường phổ thông3.1 Kỹ năng tự nhận thức3.2 Kỹ năng xác định giá trị3.3 Kỹ năng kiểm soát cảm xúc3.4 Kỹ năng ứng phó với căng thẳngIV.ĐỊNH HƯỚNG GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG CHO HS TRONG NHÀ TRƯỜNG PHỔ THÔNG3. Nội dung GD KNS cho HS trong nhà trường phổ thông3.5 Kỹ năng tìm kiếm sự hỗ trợ3.6 Kỹ năng thể hiện sự tự tin3.7 Kỹ năng giao tiếp3.8 Kỹ năng lắng nghe tích cực3.9 Kỹ năng thể hiện sự cảm thông3.10 Kỹ năng thương lượngIV.ĐỊNH HƯỚNG GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG CHO HS TRONG NHÀ TRƯỜNG PHỔ THÔNG3. Nội dung GD KNS cho HS trong nhà trường phổ thông3.11 Kỹ năng giải quyết mâu thuẫn3.12 Kỹ năng hợp tác3.13 Kỹ năng tư duy phê phán3.14 Kỹ năng tư duy sáng tạo3.15 Kỹ năng ra quyết định3.16 Kỹ năng giải quyết vấn đềIV.ĐỊNH HƯỚNG GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG CHO HS TRONG NHÀ TRƯỜNG PHỔ THÔNG3. Nội dung GD KNS cho HS trong nhà trường phổ thông3.17 Kỹ năng kiên định3.18 Kỹ năng đảm nhận trách nhiệm3.19 Kỹ năng đặt mục tiêu3.20 Kỹ năng quản lý thời gian3.21 Kỹ năng tìm kiếm và xử lý thông tinIV. ĐỊNH HƯỚNG GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG CHO HS TRONG NHÀ TRƯỜNG PHỔ THÔNG4. Cách tiếp cận và PP GDKNS cho HS trong nhà trường phổ thông4.1 Cách tiếp cận4.2 Phương pháp dạy học là gì?4.3 Một số phương pháp dạy học tích cực4.4 Một số kỹ thuật đạy học tích cựcIV. ĐỊNH HƯỚNG GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG CHO HS TRONG NHÀ TRƯỜNG PHỔ THÔNG4. Cách tiếp cận và PP GDKNS cho HS trong nhà trường phổ thông4.4 Một số kỹ thuật đạy học tích cực4.4.1 Kỹ thuật chia nhóm4.4.2 Kỹ thuật giao nhiệm vụ4.4.3 Kỹ thuật đặt câu hỏi4.4.4 Kỹ thuật “Khăn trải bàn”4.4.5 Kỹ thuật “Phòng tranh”4.4.6 Kỹ thuật “Công đoạn”IV. ĐỊNH HƯỚNG GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG CHO HS TRONG NHÀ TRƯỜNG PHỔ THÔNG4. Cách tiếp cận và PP GDKNS cho HS trong nhà trường phổ thông4.4 Một số kỹ thuật đạy học tích cực4.4.7 Kỹ thuật các “Mảnh ghép”4.4.8 Kỹ thuật động não4.4.9 Kỹ thuật “Trình bày 1 phút”4.4.10 Kỹ thuật “Chúng em biết ba”4.4.11 Kỹ thuật “Hỏi và trả lời”4.4.12 Kỹ thuật “Hỏi chuyên gia”IV. ĐỊNH HƯỚNG GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG CHO HS TRONG NHÀ TRƯỜNG PHỔ THÔNG4. Cách tiếp cận và PP GDKNS cho HS trong nhà trường phổ thông4.4 Một số kỹ thuật đạy học tích cực4.4.13 Kỹ thuật “Bản đồ tư duy”4.4.14 Kỹ thuật “Hoàn thành một nhiệm vụ”4.4.15 Kỹ thuật “Viết tích cực”4.4.16 Kỹ thuật “Đọc tích cực”IV. ĐỊNH HƯỚNG GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG CHO HS TRONG NHÀ TRƯỜNG PHỔ THÔNG4. Cách tiếp cận và PP GDKNS cho HS trong nhà trường phổ thông4.4 Một số kỹ thuật đạy học tích cực4.4.17 Kỹ thuật “Nói cách khác”4.4.18 Phân tích phim4.4.19 Tóm tắc tài liệu theo nhómIV. ĐỊNH HƯỚNG GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG CHO HS TRONG NHÀ TRƯỜNG PHỔ THÔNG5. Các bước thực hiện bài giáo dục kỹ năng 5.1 Khám phá5.2 Kết nối5.3 Thực hành/luyện tập5.4 Vận dụng Tổng thống Mỹ Barack ...............Obama được coi là một tấm ...............gương sáng trong vai trò của ...............một diễn giả với kỹ năng giao ...............tiếp có sức thuyết phục. Với ...............khả năng dùng ngôn ngữ của ...............mình Obama không chỉ giúp ...............cho người ta nhìn thấy được ...............tranh toàn cảnh mà còn giúp họ cảm nhận được chiều sâu của nó và đó chính là bệ phóng tuyệt vời cho một chính khách như ông trên chính trường. Kể từ khi ông trúng cử, thế giới có thể nhìn cận cảnh hơn các phong cách giao tiếp đa dạng mà Obama đã tận dụng. Giao tiếp và diễn thuyết là những kỹ năng đáng được học hỏi từ tổng thống đương nhiệm của nước Mỹ. KỸ NĂNG GIAO TIẾPKỸ NĂNG TỰ ỨNG PHÓHội liên hiệp Phụ nữ Việt Nam đã tổ chức toạ đàm giữa phụ nữ cơ sở và các nhà hoạch định chính sách vấn đề giới với thiên tai và biến đổi khí hậu, nhằm nâng cao khả năng ứng phó của phụ nữ trước thiên tai.KỸ NĂNG TỰ ỨNG PHÓCó lẽ chúng ta cũng biết một ai đó xung quanh có khả năng kiểm soát được cảm xúc của họ. Họ có vẻ như không bao giờ stress, luôn điềm đạm, tự tin; họ có khả năng nhìn ra được vấn đề và bình tĩnh tìm giải pháp; họ quyết đoán và biết khi nào thì trực giác của họ đúng. Kỹ năng kiểm soát cảm xúcVÌ SAO BẠN KHÔNG TÌM SỰ HỖ TRỢ? Vì tôi có thể tự mình xử lý được. Tôi mà nhờ người ta việc này thì người ta sẽ đánh giá tôi kém cỏi Lâu quá rồi không liên lạc với họ, giờ mà gọi để nhờ vả thì ngại lắm. Người ta sẽ đánh giá tôi không tốt. Thôi, lần trước tôi nhờ người ta có giúp tôi đâu. Lần này chắc cũng vậy. CÂU TRẢ LỜI THẬT RA LÀ: CÁI TÔI KỸ NĂNG TÌM KIẾM SỰ HỖ TRỢHọc cách thông cảm là cách tốt nhất để trở thành một người dễ mến, sâu sắc, lôi cuốn và hạnh phúc hơn. Để thông cảm với một ai là việc không hề khó, chỉ cần sẵn lòng đặt mình vào đỉa vị của người đó. Vậy cảm thông là gì? Và làm thế nào để có thể học cách cảm thông?  KỸ NĂNG THỂ HIÊN SỰ CẢM THÔNGCảm thông có nghĩa là đặt mình vào vị trí của người khác, nhận biết và hiểu được cảm xúc của người đó. Đó không có nghĩa là cảm thấy thương hại họ, nói những lời đãi bôi giả dối, mà là nhận biết và hiểu được cảm nhận của họ, những gì họ đã phải trải qua, cả niềm vui và đau khổ Cảm thông, nghĩa là: Bạn không thể tỏ ra thờ ơ hay ích kỹ được.  KỸ NĂNG THỂ HIÊN SỰ CẢM THÔNGKỹ năng thương lượng thường không được đào tạo chính thức, cho dù chúng ta sử dụng những kỹ năng này hàng ngày. Những kỹ năng này rất cần thiết cả trong cuộc sống cá nhân và trong nghề nghiệp. Dù chúng ta điều hành một công ty lớn hay nhỏ, thì chúng ta phải truyền đạt và thuyết phục một cách hiệu quả.KỸ NĂNG THƯƠNG LƯỢNGVậy thương lượng là gì? Thương lượng có thể được giải thích một cách đơn giản là "làm việc với người khác để giành được một kết quả có lợi". May mắn là, đây là một kỹ năng thực hành có thể học được. Nó không phải là một đặc điểm di truyền hay bẩm sinh. Vì thế, cho dù chúng ta đang ở độ tuổi nào, và ở vị trí nào, nếu chúng ta phát triển thái độ về cách thương lượng, chú ý mài sắc kỹ năng này, cuộc sống của chúng ta sẽ diễn ra êm ả.KỸ NĂNG THƯƠNG LƯỢNG